Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz Sędzia del. WSA Marek Sachajko (spr.) po rozpoznaniu w dniu 26 września 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 października 2022 r. sygn. akt II SA/Bk 391/22 w sprawie ze skargi A. S. na czynność Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku z dnia 5 kwietnia 2022 r. nr 64/2022 w przedmiocie obciążenia kwotą pieniężną za depozyt broni 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku na rzecz A. S. 1.800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z 20 października 2022 r., sygn. akt V SA/Bk 391/22, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku (dalej – "WSA", "Sąd pierwszej instancji") w sprawie ze skargi A.S. (dalej – "skarżąca") na czynność Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku (dalej – "organ", "Komendant") z dnia 5 kwietnia 2022 r. w postaci noty księgowej Nr [...] w przedmiocie obciążenia sumą pieniężną za depozyt broni stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności oraz zasądził od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku na rzecz skarżącej A.S. kwotę 4017 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Komendant Wojewódzki Policji w Białymstoku notą księgową nr [...] z dnia 5 kwietnia 2022 r. obciążył A.S. kwotą 10672,20 zł za depozyt 49 jednostek broni palnej za okres od 1 stycznia 2022r. do 31 marca 2022 r. (90 dni x 49 szt. x 2,42 zł = 10672,20 zł), płatną w terminie 30 dni od daty wystawienia noty w kasie KWP Białystok.

Skargę na powyższą czynność, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, wniosła A.S., w której zarzuciła organowi naruszenie art. 22 w zw. z art. 23 ust. 1 ustawy o broni i amunicji (dalej: ustawa) przez nałożenie na nią obowiązku ponoszenia opłat za depozyt broni mimo, że nie była ona zobowiązana do złożenia broni do depozytu, a broń przekazała funkcjonariuszowi KWP w Białymstoku na jego polecenie. Ponadto zarzuciła, że była w posiadaniu broni jeszcze przed śmiercią męża Z.S. Wskazała też, że miała wówczas pozwolenie na posiadanie większości sztuk broni, a broń była przechowywana w warunkach spełniających wymogi rozporządzenia MSWiA z dnia 3 kwietnia 2000 r. w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej czynności.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła, że ustalenie osoby obowiązanej do uiszczenia opłaty uzależnione jest od przyczyny złożenia broni i amunicji do depozytu policyjnego. Złożenie przez skarżącą, po śmierci męża, 49 sztuk broni palnej nie nastąpiło z jej inicjatywy, ale na polecenie funkcjonariusza KWP w Białymstoku, mimo że funkcjonariusz ten miał wiedzę w przedmiocie posiadania przez nią pozwoleń na większość rodzajów broni oraz spełniania przez skarżącą warunków do przechowywania tej broni. Skarżąca wyjaśniła, że od 2014 r. posiada pozwolenia na broń do celów sportowych i kolekcjonerskich, a od 2021 r. posiada również pozwolenie na broń myśliwską (złożyła stosowne decyzje na tę okoliczność). Na dzień śmierci męża nie miała pozwolenia jedynie na 5 sztuk broni myśliwskiej, której właścicielem był jej mąż. Od 11 marca 2019 r. jest właścicielką nieruchomości w K. [...] a jednocześnie była użytkownikiem broni (poza bronią myśliwską). Razem z mężem broń przechowywali w pomieszczeniach znajdujących się na tej nieruchomości, w warunkach spełniających wymogi rozporządzenia, a dowodem na spełnienie wymogów prawa przechowywania broni były kontrole przechowywania broni na posesji w K. tak przed śmiercią męża, jak i po jego śmierci (skarżąca złożyła protokoły kontroli). W jej ocenie nie była ona obowiązana do zdeponowania broni użytkowanej jeszcze przed śmiercią męża, mimo że właścicielem broni był jej mąż zmarły w dniu 20 czerwca 2020 r. w K. Dalej skarżąca podniosła, że nie weszła w posiadanie broni po osobie zmarłej, bo w takim posiadaniu była już przed śmiercią męża. Broń przechowywana była w jej pomieszczeniach, posiadała tę broń, a nawet ją użytkowała (poza bronią myśliwską) wspólnie z mężem oraz wg własnej woli i wyboru, uczestniczyła też w polowaniach. Warunki posiadania pozwolenia na broń (poza 5 szt. broni myśliwskiej) oraz warunki pomieszczeń do odpowiedniego jej przechowywania skarżąca spełniała jeszcze przed śmiercią męża, dlatego też nakładanie na nią obowiązku złożenia broni do depozytu, a tym samym pobieranie za to opłat jest pozbawione podstaw prawnych. Skarżąca stwierdziła, że w jej ocenie częściowe ustalanie opłat za depozyt przed ustaleniem spadkobiercy Z.S. jest przedwczesne. Skarżąca informowała KWP w Białymstoku, że postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po mężu, mimo jego niezwłocznego wszczęcia, dotychczas się nie zakończyło. Skarżąca jednocześnie złożyła wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. We wniosku wskazała, że organ doręczając jej notę nie poinformował jej o możliwości zaskarżenia tej noty do sądu administracyjnego. O możliwości zaskarżenia noty poinformowano ją dopiero pismem z dnia 9 marca 2022 r., doręczonym jej w dniu 18 marca 2022 r.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wyjaśnił, że pismem z dnia 20 lipca 2020 r. skarżąca zwróciła się do Komendanta o przyjęcie do depozytu 49 jednostek broni palnej po zmarłym mężu Z.S. Broń została przyjęta do depozytu w dniu 20 lipca 2020 r., co zostało potwierdzone w protokołach przyjęcia broni i amunicji do depozytu. Jednocześnie skarżąca została zapoznana z warunkami i kosztami deponowania broni, co zostało potwierdzone w wyżej wymienionym piśmie. W związku ze zbliżającym się terminem rozpoczęcia naliczania opłat za przechowywanie broni w depozycie, tj. od dnia 20 lipca 2021 r., skarżąca została ponownie poinformowana w dniu 2 lipca 2021 r. telefonicznie przez przedstawiciela organu o warunkach deponowania broni oraz zbliżającym się terminie wszczęcia procedury naliczania not księgowych a także o dziennej opłacie za przechowywanie 49 jednostek broni w depozycie od wskazanego terminu. Dalej organ wyjaśnił, że w dniu 4 listopada 2021 r. wpłynęło do niego pismo skarżącej z prośbą o umorzenie wyżej wymienionej noty księgowej z uwagi na fakt, że w związku z wirusem COVID-19 rozprawy sądowe dotyczące poświadczenia dziedziczenia spadku były wydłużone w czasie - pismo zostało przekazane zgodnie z właściwością rzeczową do Wydziału Finansów KWP w Białymstoku.

Dalej organ wskazał, że w dniu 28 marca 2022 r. skarżąca wniosła o wydanie jej broni z depozytu, ale organ pismem z dnia 29 kwietnia 2022 r. odmówił zwrotu. Zdaniem organu skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Spełnione bowiem zostały wszystkie przesłanki do naliczenia opłaty określone w art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o broni i amunicji. Skarżąca potwierdza, że jest posiadaczem broni, że była osobą deponującą broń, weszła w posiadanie broni po śmierci swojego męża Z.S., gdyż broń była zarejestrowana na zmarłego Z.S. a więc w świetle obowiązujących przepisów prawa, do chwili śmierci to on był właścicielem i posiadaczem tej broni. W tych też okolicznościach należy patrzeć na procedury związane z realizacją zapisów art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o broni i amunicji. Wbrew twierdzeniom skarżącej, dobrowolnie złożyła ona broń do depozytu, czego potwierdzeniem są stosowne protokoły przyjęcia broni i amunicji do depozytu oraz jak to zostało wskazane wcześniej skarżąca została zapoznana z warunkami i kosztami deponowania broni, co wynika z treści jej pisma z 20 lipca 2020 r. Skarżąca była w przekonaniu, że postępowanie spadkowe zakończy się szybko i zgodnie z jej wolą. Dopiero przedłużające się postępowanie spadkowe i naliczenie stosownych opłat spowodowało, że postanowiła kwestionować tryb postępowania organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku stwierdził, że skarga jest zasadna i podlega uwzględnieniu. WSA wskazał, że przedmiotem kontroli jest zaskarżona czynność Komendanta Wojewódzki Policji w Białymstoku, który notą księgową nr [...] z 5 kwietnia 2022 r. obciążył A.S. kwotą 10672,20 zł za depozyt 49 jednostek broni palnej za okres od 1 stycznia 2022r. do 31 marca 2022 r., płatną w terminie 30 dni od daty wystawienia noty w kasie KWP Białystok.

WSA wskazał, że materialnoprawną podstawę dla przedmiotowej czynności stanowiły przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 955; dalej - "ustawa") oraz przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad deponowania i niszczenia broni i amunicji w depozycie Policji, Żandarmerii Wojskowej lub organu celnego oraz stawki odpłatności za ich przechowywanie w depozycie (Dz. U. z 2004 r. Nr 152, poz. 1609; dalej - "rozporządzenie").

WSA stwierdził, że w przypadku obowiązku wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy i zaistnienia okoliczności z art. 23 ust. 2 pkt 3 tej ustawy wezwanie podmiotu, na który mocą ustawy nałożony jest obowiązek do uiszczenia kosztów depozytu stanowi czynność, na którą przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Zdaniem Sądu, należało stwierdzić bezskuteczność zaskarżonej czynności, gdyż zasadny jest zarzut skargi dotyczący naruszenia art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a. polegający na niewyjaśnieniu stanu faktycznego, które to naruszenie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także zasadny jest zarzut dotyczący naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. ustawy i rozporządzenia, z których nie wynika, aby organ mógł określić termin 30 dni na zapłatę kwoty z noty księgowej od daty wystawienia tej noty, które to naruszenie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. miało wpływ na wynik sprawy.

WSA wskazał, że z materiału dowodowego wynika jedynie, że skarżąca złożyła wniosek z dnia 20 lipca 2020 r. o przyjęcie do depozytu broni palnej po zmarłym mężu i sporządzono protokoły przyjęcia tej broni. Są w aktach także dwie notatki sporządzone przez funkcjonariusza KWP w Białymstoku (z dnia 29 czerwca 2020 r. i z dnia 8 lipca 2020 r.), z których wynika, że przedmiotowa broń przechowywana jest w atestowanych urządzeniach w domu dotychczas zamieszkiwanym przez zmarłego, a dom ten jest wyposażony w drzwi antywłamaniowe i okna kuloodporne. Mowa tam jest także o posiadanych przez skarżącą pozwoleniach, chociaż nie są one opisane ani nawet wymienione. WSA podkreślił, że w skardze skarżąca zarzuciła przede wszystkim, że nie było podstaw do składania broni do depozytu bo posiadała ją jeszcze przed śmiercią męża a ponadto miała pozwolenie do jej posiadania w dacie złożenia (oprócz 5 sztuk), zaś przyczyną złożenia były nakazy płynące od funkcjonariusza KWP w Białymstoku. W ocenie Sądu kwestia powyższa została całkowicie przez organ pominięta i niewyjaśniona, a nota z dnia 5 kwietnia 2022 r. nie zawiera uzasadnienia.

WSA powołał się na wyrok NSA z dnia 16 listopada 2021 r., sygn. akt II GSK 2029/21, wskazujący, ze przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy dla obciążenia osoby kosztami depozytu wymaga spełnienia dwóch przesłanek: przekazania broni do depozytu i wejścia w posiadanie broni po zmarłym. Posiadanie, o jakim mowa w tym przepisie związane jest z władztwem nad bronią, czyli z prawem do dysponowania nią. Do dysponowania w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy, tzn. wyrażenia zgody na jej zniszczenie - do protokołu przyjęcia broni i amunicji (pkt 1), złożenia pisemnego wniosku o zniszczenie broni i amunicji (pkt 2) oraz złożenia pisemnego oświadczenia woli o przeniesieniu własności broni oraz amunicji na rzecz Skarbu Państwa (pkt 3). Powyższe oznacza zatem, że za takie posiadanie nie może być uznane posiadanie, które nie niesie ze sobą uprawnień do zadysponowania tą bronią w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy, czyli np. w przypadku znalazcy albo osoby trzeciej, która złożyła broń w cudzym imieniu.

Zdaniem WSA w stanie faktycznym niniejszej sprawy, po śmierci męża skarżąca nie była uprawniona do zbycia broni, gdyż nie była jej właścicielem, natomiast uprawnienia do dysponowania przedmiotową bronią w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy nabyła dopiero w dniu uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po mężu (dotychczasowym właścicielu broni), czyli w dniu 17 sierpnia 2022 r. Z tej racji zasadny jest zarzut skargi, że noty obciążeniowe względem niej wydane zostały przedwcześnie. Do czasu bowiem prawomocnego przesądzenia, że skarżąca stała się właścicielem przedmiotowej broni, organ nie mógł traktować jej jako osoby, która weszła w jej posiadanie w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy. Zresztą gdyby w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku przesądzono, że spadkobiercami po zmarłym Z.S. są inne osoby niż skarżąca, to mimo faktycznego złożenia broni do depozytu przez skarżącą, nie podlegałaby ona obciążeniu kosztami za depozyt (por. cytowany już wyrok NSA z dnia 16 listopada 2021 r., sygn. akt II GSK 2029/21).

Ponadto WSA stwierdził, że w art. 23 ust. 1 ustawy uregulowano, że koszty te ponoszą cztery kategorie podmiotów. Każda z tych kategorii wymienionych w punktach od 1 do 4 ponosi te koszty w związku z obowiązkiem złożenia broni do depozytu wynikającym z jakichś konkretnych przyczyn, np. czy to utratą uprawnień do jej posiadania, czy też z niewłaściwym jej przechowywaniem lub posługiwaniem się albo z przyczyn dotyczących stanu zdrowia posiadacza lub jego prawomocnego skazania za określone przestępstwo. W zależności też od rodzaju przyczyny złożenia broni do depozytu koszty te ponoszą różne podmioty.

W ocenie Sądu przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, niezależnie od poczynionych wyżej uwag dotyczących zastosowania względem niego art. 23 ust. 2 ustawy, należy interpretować w ten sposób, że osobą deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i jest zobowiązana do jej złożenia do depozytu jest osoba, która nie ma legalnych uprawnień do posiadania tej broni. Jak trafnie bowiem wskazano w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 28 kwietnia 2022 r., sygn. akt II SA/Po 984/21, obowiązek poniesienia kosztów związanych z deponowaniem broni i amunicji ma bez wątpienia charakter publicznoprawny, a powstanie tego obowiązku jest konsekwencją obowiązku złożenia broni do depozytu Policji przez osoby, które nie mają wymaganych prawem uprawnień do posiadania broni lub utraciły te uprawnienia. Wskazane organy państwa ze względów bezpieczeństwa są obowiązane zabezpieczyć i przechowywać złożoną do depozytu broń i amunicję, aby nie pozostawała w rękach osób nieuprawnionych do jej posiadania. Poprzez złożenie broni do depozytu nawiązuje się pomiędzy organem przyjmującym broń i deponującym stosunek prawny, przy czym wyłączona jest swoboda stron w uregulowaniu tego stosunku, a powstające w jego zakresie obowiązki i uprawnienia reguluje ustawa (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 7 lipca 2016 r., sygn. akt II SA/Op 121/16. Obowiązek ten nie dotyczy natomiast osoby posiadającej pozwolenie na tę broń i przechowującą ją w odpowiednich warunkach. Kwestia ustalenia właściciela broni w takim przypadku (stwierdzenie nabycia spadku, poświadczenie dziedziczenia) pozostaje bez wpływu na ten obowiązek. O legalności posiadania broni i amunicji nie stanowi bowiem jej własność. Skarżąca nie będąc właścicielem przedmiotowej broni i nie mając jej zarejestrowanej na siebie (broń była własnością męża i na niego była zarejestrowana) legalnie ją posiadała i korzystała z niej w zakresie, w jakim uprawnienie to zostało jej przyznane w decyzjach o pozwoleniu na tę broń.

WSA podkreślił, że jak stanowi art. 2 ustawy, poza przypadkami określonymi w ustawie nabywanie, posiadanie oraz zbywanie broni i amunicji jest zabronione. Z kolei z art. 9 ust. 1 ustawy wynika, że broń palną i amunicję do tej broni, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 11, można posiadać na podstawie pozwolenia na broń wydanego przez właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanej osoby lub siedzibę zainteresowanego podmiotu komendanta wojewódzkiego Policji, a w przypadku żołnierzy zawodowych - na podstawie pozwolenia wydanego przez właściwego komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej. Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, pozwolenie na broń wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej, w której określa się cel, w jakim zostało wydane oraz rodzaj i liczbę egzemplarzy broni. O legalnym posiadaniu danego rodzaju broni przesądza decyzja o pozwoleniu na tę broń. Decyzja taka może stanowić podstawę do ubiegania się o wydanie zaświadczenia uprawniającego do nabycia rodzaju i liczby egzemplarzy broni zgodnie z pozwoleniem i amunicji do tej broni (art. 12 ust. 2 ustawy). A może też, jak w przypadku skarżącej, uprawniać skarżącą do posiadania i korzystania z broni stanowiącej własność jej męża i zarejestrowanej na jej męża, czyli bez obowiązku jej zakupu. Organ mimo opisania stanu faktycznego w sprawie nie dokonał, w ocenie Sądu, prawidłowego jego ustalenia. Z materiału dowodowego wynika jedynie, że skarżąca złożyła wniosek z dnia 20 lipca 2020 r. o przyjęcie do depozytu broni palnej po zmarłym mężu i sporządzono protokoły przyjęcia tej broni. W aktach znajdują się także dwie notatki sporządzone przez funkcjonariusza KWP w Białymstoku (z dnia 29 czerwca 2020 r. i z dnia 8 lipca 2020 r.), z których wynika, że przedmiotowa broń przechowywana jest w atestowanych urządzeniach w domu dotychczas zamieszkiwanym przez zmarłego, a dom ten jest wyposażony w drzwi antywłamaniowe i okna kuloodporne. Mowa tam jest także o posiadanych przez skarżącą pozwoleniach, chociaż nie są one opisane ani nawet wymienione. Natomiast skarżąca wraz ze skargą do Sądu (akta administracyjne dołączone do sprawy II SA/Bk 284/22) złożyła również: (-) decyzję Podlaskiego Komendanta Policji z dnia 28 listopada 2014 r., nr [...], na udzielenie jej pozwolenia na posiadanie 2 egzemplarzy broni palnej sportowej przeznaczonej do celów sportowych, (-) decyzję Podlaskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia 28 listopada 2014 r., nr [...], na udzielenie jej pozwolenia na posiadanie 40 egzemplarzy broni palnej sportowej przeznaczonej do celów kolekcjonerskich bez prawa noszenia, (-) decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku z dnia 27 lipca 2020 r., nr [...], na udzielenie jej pozwolenia na posiadanie 49 egzemplarzy broni palnej sportowej przeznaczonej do celów kolekcjonerskich, (-) decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku z dnia 14 września 2021 r., nr [...], na udzielenie jej pozwolenia na posiadanie 6 egzemplarzy broni palnej myśliwskiej przeznaczonej do celów łowieckich, (-) protokół z przechowywania broni i amunicji w [...] z dnia 29 października 2014 r., (-) protokół z przechowywania broni i amunicji w [...] z dnia 13 lipca 2020 r., (-) protokół z przechowywania broni i amunicji w [...] z dnia 31 sierpnia 2021 r.

W skardze skarżąca zarzuciła przede wszystkim, że nie było podstaw do składania broni do depozytu bo posiadała ją (korzystała z niej) jeszcze przed śmiercią męża a ponadto miała pozwolenie do jej posiadania w dacie złożenia (oprócz 5 sztuk) i przechowywała ją w prawem przewidzianych warunkach, zaś przyczyną złożenia były nakazy płynące od funkcjonariusza KWP w Białymstoku. W ocenie Sądu kwestia powyższa została całkowicie przez organ pominięta i niewyjaśniona. Organ jednym zdaniem skwitował, że "w aktualnym stanie prawnym skarżąca nie może przechowywać przedmiotowej broni w miejscu zamieszkania i bez znaczenia dla sprawy ma fakt, że posiada pozwolenie na broń oraz, że w miejscu zamieszkania posiada warunki do przechowywania broni, bowiem kwestią kluczową w analizowanym stanie faktycznym jest brak tytułu prawnego do przedmiotowej broni co w konsekwencji powoduje, że organ Policji nie może dokonać czynności rejestracji broni i tym samym umożliwić jej legalne posiadanie".

W ocenie Sądu stanowisko organu w tej mierze jest nieprawidłowe. Kwestia braku rejestracji broni może się skończyć umieszczeniem jej w depozycie na koszt Policji albo w odniesieniu do pewnej kategorii broni na koszt posiadacza broni, ale w innym trybie niż art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy. Wychodząc więc z nieprawidłowej interpretacji przepisu art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy organ sprawy nie wyjaśnił, a to mogło mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie. Organ nie wziął bowiem pod uwagę, że inna jest sytuacja prawna osoby deponującej, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i nie ma uprawnień do posiadania tej broni, a inna osoby, która posiadała tę broń legalnie przed śmiercią właściciela broni i nadal ją posiada legalnie po tej śmierci. W tym drugim przypadku zachodzi bowiem brak obowiązku złożenia broni do depozytu w trybie art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, a to z kolei pociąga za sobą brak możliwości obciążenia deponującego obowiązkiem poniesienia opłaty za depozyt.

Ponadto WSA zauważył, że zgodnie z § 12 rozporządzenia, opłatę, o której mowa w § 11, wpłaca się do kasy lub na rachunek bankowy jednostki deponującej, najpóźniej w dniu odbioru broni i amunicji z depozytu. W ocenie niniejszego składu orzekającego w przywołanych przepisach nie ma mowy o zakreślaniu przez organ terminu 30 dni na uiszczenie tej opłaty od daty wystawienia noty. W tej mierze organ orzekł zatem bez podstawy prawnej, a to stanowi samodzielną przesłankę do stwierdzenia bezskuteczności prawnej zaskarżonej czynności.

W konkluzji WSA stwierdził, że na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a., należało orzec jak w pkt 1 sentencji wyroku. Ponadto WSA orzekł o kosztach postępowania.

WSA, na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku i stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności. Ponadto WSA orzekł o kosztach postępowania.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył organ.

Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. powyższemu wyrokowi zarzucił:

1. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

a) art. 23 ust. 1 pkt 3 i art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, poprzez błędną wykładnię w drodze przyjęcia, iż do czasu prawomocnego przesądzenia, że skarżąca stała się właścicielem przedmiotowej broni, nie było podstaw do wydania not obciążeniowych;

b) art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, poprzez błędną wykładnię w drodze przyjęcia, że przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 należy interpretować w ten sposób, że osobą deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i jest zobowiązana do jej złożenia do depozytu jest osoba która nie ma legalnych uprawnień do posiadania tej broni;

c) art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2000 r. o finansach publicznych, art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji oraz § 11 ust. 1 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie szczegółowych zasad deponowania i niszczenia broni i amunicji w depozycie policji, żandarmerii wojskowej lub organu celnego oraz stawki odpłatności za ich przechowywanie w depozycie z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1609), poprzez błędną wykładnię, że organ nie mógł określić terminu 30 dni na zapłatę kwoty z noty księgowej od daty wystawienia tej noty.

2. Naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) art. 133 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez nienależyte wykonanie kontroli oraz niewłaściwe sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku, ze względu na stwierdzenie Sądu że w przepisach nie ma mowy o zakreśleniu przez organ terminu 30 dni na uiszczenie tej opłaty od daty wystawienia noty, co zdaniem Sądu I instancji świadczy że organ orzekł bez podstawy prawnej, a to stanowi samodzielną przesłankę do stwierdzenia bezskuteczności prawnej zaskarżonej czynności w sytuacji gdy Sąd 1 instancji w orzeczeniu powołuje się na wyrok WSA w Łodzi z dnia 26 lutego 2019 r. sygn. akt III SA/Łd 908/18 w którym sam cytuje, że" po każdej dobie przechowywania broni w depozycie organ ma niewątpliwie podstawę do żądania zwrotu kosztów takiego przechowywania od podmiotu wskazanego w art. 23 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o broni i amunicji. Wystawianie tytułu wykonawczego po każdej dobie przechowywania broni w depozycie z oczywistych względów nie byłoby racjonalne, tym niemniej mając na uwadze wynikający z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej okres przedawnienia zobowiązania, organy Policji winny wystawiać tytuły wykonawcze w takich terminach i za takie okresy, aby nie dopuścić do przedawnienia omawianej opłaty. "

b) art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a., poprzez przedstawienie w uzasadnieniu wyroku stanu sprawy niezgodnie ze stanem rzeczywistym, w zakresie przyjęcia, że doszło do niewyjaśnienia stanu faktycznego przez organ, podczas gdy Skarżąca cały czas była informowana o podstawach i warunkach złożenia broni do depozytu.

W konkluzji skargi kasacyjnej organ wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku w całości i odrzucenie skargi, umorzenie postępowania ewentualnie przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz skarżącego kasacyjnie kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych jak również o rozpoznanie sprawy bez przeprowadzania rozprawy.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną skarżąca wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej z urzędu biorąc pod rozwagę jedynie nieważność postępowania.

W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdza wystąpienia jakiejkolwiek przesłanki nieważności postępowania, a tym samym rozpoznając sprawę Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi. Związanie granicami skargi oznacza związanie podstawami zaskarżenia wskazanymi w skardze kasacyjnej oraz jej wnioskami. Naczelny Sąd Administracyjny bada przy tym wszystkie podniesione przez stronę skarżąca kasacyjnie zarzuty naruszenia prawa (tak NSA w uchwale pełnego składu z dnia 26 października 2009 r. sygn. akt I OPS 10/09, opubl. w ONSAiWSA 2010 z. 1 poz. 1).

Zgodnie z art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, a także 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 176 P.p.s.a. strona skarżąca kasacyjnie ma obowiązek przytoczyć podstawy skargi kasacyjnej wnoszonej od wyroku Sądu pierwszej instancji i szczegółowo je uzasadnić wskazując, które przepisy ustawy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało i jaki miało wpływ na wynik sprawy. Rola Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu kasacyjnym ogranicza się do skontrolowania i zweryfikowania zarzutów wnoszącego skargę kasacyjną.

Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Naczelny Sąd Administracyjny jest – w zakresie zarzutów skargi kasacyjnej - prawidłowość procedury przeprowadzonej przez Sąd pierwszej instancji oraz wydanego przez ten Sąd wyroku którego przedmiotem jest czynność Komendanta Wojewódzki Policji w Białymstoku w postaci noty księgowej nr [...] z dnia 5 kwietnia 2022 r. na podstawie której obciążył A.S. kwotą 10.672,20 zł za depozyt 49 jednostek broni palnej za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 marca 2022 r., płatną w terminie 30 dni od daty wystawienia noty w kasie KWP Białystok.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że nie są zasadne zarzuty naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów postępowania, mających wpływ na wynik postępowania, w zakresie obejmującym:

(a) art. 133 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez nienależyte wykonanie kontroli oraz niewłaściwe sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku;

(b) art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a., poprzez przedstawienie w uzasadnieniu wyroku stanu sprawy niezgodnie ze stanem rzeczywistym, w zakresie przyjęcia, że doszło do niewyjaśnienia stanu faktycznego przez organ.

Organ w skardze kasacyjnej w obu zarzutach o charakterze formalnym wskazuje na naruszenie przez Sąd pierwszej instancji art. 141 § 4 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Przepis ten stanowi, że uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. O jego naruszeniu można mówić wówczas, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozbawione jest jednego z elementów wymaganych przepisem ustawy, względnie gdy jego treść jest nielogiczna, niepełna czy niespójna, co uniemożliwia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu jego kontrolę instancyjną. Za pośrednictwem zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. nie można zwalczać, prawidłowości przyjętego przez Sąd stanu faktycznego sprawy, czy też stanowiska co do wykładni norm prawa materialnego. Uzasadnienie kontrolowanego wyroku posiada wszystkie elementy wymagane przepisem ustawy. Z jego treści jasno wynika, jakimi przesłankami kierował się Sąd administracyjny podejmując zaskarżone orzeczenie. Analiza rozważanego zarzutu dowodzi zaś, że skarżący kasacyjnie organ stara się podważyć zajęte przez Sąd I instancji merytoryczne stanowisko w sprawie, co jest niedopuszczalne w ramach zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a.

Zamierzonego skutku nie mógł również odnieść zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 133 § 1 p.p.s.a. w stopniu rzutującym na wynik sprawy. Wspomniany przepis nakłada na Sąd obowiązek wydania wyroku, po zamknięciu rozprawy, na podstawie akt sprawy. O jego naruszeniu można mówić wówczas, gdy Sąd wydał wyrok przed zamknięciem rozprawy bądź też, gdy przeprowadził kontrolę legalności zaskarżonego aktu administracyjnego (czynności) przedstawiając stan sprawy w sposób oderwany od materiału dowodowego zawartego w jej aktach i ustaleń dokonanych w zaskarżonym akcie, względnie gdy pominął istotną część akt, gdy orzekł na podstawie akt niekompletnych, bądź oparł orzeczenie na podstawie własnych ustaleń nieznajdujących odzwierciedlenia w aktach sprawy. W kontrolowanej sprawie Sąd I instancji wyrokował po zamknięciu rozprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że niezasadne są także zarzuty o charakterze materialnoprawnym. Pozbawiony usprawiedliwionych podstaw jest zarzut błędnej wykładni art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy. W rozumieniu przywołanego przepisu, koszty związane z deponowaniem broni i amunicji ponosi osoba deponująca, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej. W rozpatrywanej sprawie Sąd I instancji, odwołując się do ugruntowanego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, prawidłowo odkodował znaczenie normatywne powyższego unormowania, stojąc na stanowisku, że nałożenie na dany podmiot obowiązku poniesienia kosztów depozytu broni, a także ustalenie zakresu tego obowiązku następuje w drodze czynności organu administracji konkretyzującej obowiązek wynikający z przepisów prawa, poza postępowaniem administracyjnym, wobec czego przesłanki podmiotowe nałożenia omawianego obowiązku powinny być interpretowane ściśle. Z literalnej wykładni tego przepisu wynika, że "osoba deponująca broń" to osoba, która weszła w posiadanie broni i amunicji oraz dokonała czynności faktycznej złożenia broni i amunicji do depozytu. Z chwilą założenia broni i amunicji do depozytu nawiązuje się stosunek prawny przechowywania pomiędzy osobą deponującą a organem przyjmującym broń i amunicję do depozytu. O spełnieniu przesłanki z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy można mówić także wówczas, gdy broń zostanie złożona przez osobę trzecią, która działa w imieniu i na rzecz osoby deponującej. Stwierdzić wobec tego trzeba, że w sytuacji gdy literalne brzmienie przepisu nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, brak jest podstaw ustalania jego treści normatywnej przy zastosowaniu wykładni systemowej.

WSA w sposób prawidłowy uznał, że po śmierci męża skarżąca nie była uprawniona do zbycia broni, gdyż nie była jej właścicielem, natomiast uprawnienia do dysponowania przedmiotową bronią w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy nabyła dopiero w dniu uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po mężu (dotychczasowym właścicielu broni), czyli w dniu 17 sierpnia 2022 r. WSA w sposób prawidłowy stwierdził, że gdyby w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku przesądzono, że spadkobiercami po zmarłym Z.S. są inne osoby niż skarżąca, to mimo faktycznego złożenia broni do depozytu przez skarżącą, nie podlegałaby ona obciążeniu kosztami za depozyt (por. cytowany już wyrok NSA z dnia 16 listopada 2021 r., sygn. akt II GSK 2029/21).

W świetle poczynionych wyżej uwag Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że przedwczesne i nie poparte dowodami jest stwierdzenie, że w stanie faktycznym rozpatrywanej sprawy przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy mógł stanowić podstawę materialnoprawną nałożenia na A.S. obowiązku poniesienia kosztów przechowywania broni, która na skutek dziedziczenia po zmarłym Z.S. stała się - zdaniem organu - właścicielką broni znajdującej się w depozycie policyjnym. WSA dokonał prawidłowej interpretacji przepisu art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, stwierdzając, że osobą deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i jest zobowiązana do jej złożenia do depozytu jest osoba, która nie posiada legalnych uprawnień do posiadania tej broni. Powyższe okoliczności organ powinien zbadać i ocenić biorąc pod uwagę wnioski wynikające z uzasadnienia wyroku Sądu pierwszej instancji. Organ zobowiązany będzie do dokonania analizy wydanych przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku, jak i Podlaskiego Komendanta Policji decyzji w przedmiocie udzielenia skarżącej pozwolenia na posiadanie określonej ilości egzemplarzy broni i skutków prawnych tych decyzji, a to w aspekcie art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy. Organ nie dokonał bowiem ustaleń stanu faktycznego w zakresie art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, a mianowicie czy skarżąca jest osobą, która weszła w posiadanie broni po osobie zmarłej, a w konsekwencji powyższego czy jest adresatem obowiązku ponoszenia kosztów związanych z deponowaniem broni i amunicji.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że bezzasadny jest zarzut wskazany w pkt 1 c petitum skargi kasacyjnej. Nie budzi żadnych wątpliwości, że opłaty za przechowywanie broni w depozycie, o których stanowi art. 23 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 u.b.a. należy zaliczyć do niepodatkowych należności budżetowych (por. wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2017 r. sygn. akt II OSK 1525/16, opubl. w Lex nr 2239438; wyrok NSA z dnia 18 maja 2020 r. sygn. akt II OSK 2744/19, opubl. w Lex nr 3052196). Opłaty tego rodzaju są dochodami pobieranymi przez państwowe jednostki budżetowe (art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Natomiast zgodnie z art. 67 ustawy o finansach publicznych do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60, nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.).

Sąd pierwszej instancji prawidłowo wskazał, że zgodnie z § 12 rozporządzenia, opłatę, o której mowa w § 11, wpłaca się do kasy lub na rachunek bankowy jednostki deponującej, najpóźniej w dniu odbioru broni i amunicji z depozytu. WSA zasadnie też stwierdził, że powyższy przepis nie uprawnia organu do zakreślania terminu 30 dni na uiszczenie tej opłaty, liczonego od daty wystawienia noty. W tym zakresie organ dokonał czynności bez podstawy prawnej, a okoliczność powyższa stanowi samodzielną przesłankę do stwierdzenia bezskuteczności prawnej zaskarżonej czynności.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że w powyższych okolicznościach Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepis art. 146 § 1 p.p.s.a. stwierdzając bezskuteczność zaskarżonej czynności Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku.

Wobec braku podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O kosztach postępowania kasacyjnego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 204 pkt 2 p.p.s.a. i zasądził od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku na rzecz A.S. 1800 złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.