Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Sędziowie sędzia WSA Marzenna Glabas sędzia WSA Ewa Osipuk (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 grudnia 2020 r. sprawy ze skargi G. B.-C. na zarządzenie Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie odwołania Pani G. B.-C. ze stanowiska wicedyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących 1) uchyla zaskarżone zarządzenie; 2) zasądza od Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących na rzecz skarżącej kwotę 697 zł (sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego; 3) zwraca skarżącej kwotę 100 zł (sto złotych), tytułem nadpłaconego wpisu sądowego od skargi.

Dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących (dalej również jako "Dyrektor"), zarządzeniem nr "[...]" z dnia "[...]"r., na podstawie art. 66

ust. 1 pkt 2 w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 z późn. zm. – dalej jako "u.P.o."), odwołał G.B. – C. z dniem "[...]"r. ze stanowiska wicedyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących.

W uzasadnieniu zarządzenia dyrektor podał, że zarządzeniem Nr "[...]"Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących z "[...]"r. powierzone zostało G.B. – C. (dalej jako "strona", "wicedyrektor"), stanowisko wicedyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących na okres od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2021 r. Jako powód odwołania wicedyrektor ze stanowiska wicedyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących podano rażące niedopełnienie obowiązków, które spowodowało dezorganizację funkcjonowania Zespołu.

Wskazano, że w marcu br. wicedyrektor pełniła zastępstwo za Dyrektora Zespołu, w tym odpowiadała za sporządzenie arkusza organizacji szkoły na rok szkolny 2020/2021. Przy opracowaniu projektu arkusza organizacji szkoły na rok 2020/2021 dopuściła się rażącego naruszenia obowiązujących przepisów w zakresie zasad organizacji szkół, dotyczących opracowania arkusza organizacji Zespołu, które polegało m-in. na:

1) naruszeniu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół

i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r. poz. 502), polegającym na wpisaniu do arkusza organizacji 5 nowych oddziałów w SP "[...]" podczas, gdy na dzień zamknięcia naboru było 61 nowych uczniów. Po złożeniu oświadczeń woli przez rodziców uczniów spoza obwodu stan zwiększył się do 72 uczniów, z których

w nowym roku szkolnym będzie można utworzyć jedynie 3 oddziały ogólnodostępne. Wicedyrektor nie skontaktowała się z Wydziałem Edukacji w celu ustalenia ostatecznej ilości oddziałów i dokonania odpowiednich zapisów w arkuszu organizacji,

2) naruszeniu Załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019 r. poz. 639), polegającym na niezgodności projektu arkusza organizacji ze szkolnymi planami nauczania, w tym m.in. nieujęciu godzin do dyspozycji dyrektora przewidzianych dla klas IV - VIII, błędnym wskazaniu ilości godzin zajęć świetlicowych,

3) naruszeniu art. 70 ust. 2 pkt 1 i 4 u.P.o., poprzez nieprzekazanie nauczycielom projektu przydziału prac stałych i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego przed podjęciem-uchwały opiniującej projekt arkusza,

4) naruszeniu art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela oraz § 23 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia l sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575 ze zm.), polegającym na planowaniu do zatrudnienia osób bez wymaganych kwalifikacji,

5) wskazaniu nauczyciela w niepełnozatrudnionych podczas, gdy nauczyciel nie złożył żadnych dokumentów o zmniejszenie etatu.

W dalszej części uzasadnienia zarządzenia wskazano, że Rady pedagogiczne ZSO podjęły uchwały pozytywnie opiniujące projekt arkusza sporządzony przez wicedyrektor, ponieważ 31 marca 2020 r. nauczyciele zostali poinformowani, że nie przewiduje się zwolnień i ograniczeń etatów w przyszłym roku szkolnym, natomiast umowy na czas określony zakończą się z dniem w nich wskazanym (dotyczy to 33 nauczycieli). Wicedyrektor nie wskazała, z którymi z nauczycieli zatrudnionych na czas określony będą zawarte kolejne umowy, co wpłynęło na podjęcie przez część z nich decyzji o poszukiwaniu zatrudnienia w innych szkołach, choć w projekcie arkusza wykazano 25 z 33 nauczycieli dotychczas zatrudnionych w Zespole na czas określony. Rady pedagogiczne Zespołu zostały, tym samym, wprowadzone w błąd. Nierzetelne wykonywanie obowiązków przez wicedyrektora spowodowało konieczność podjęcia próby korekty błędnie sporządzonego arkusza i wydłużyło czas przygotowania dokumentu. Prawdopodobnie z powodu dużej ilości istotnych błędów arkusz nie zostanie zatwierdzony i będzie wymagał pilnego sporządzenia aneksu.

Jako inne przykłady niewłaściwego działania, czy zaniechania wicedyrektor wskazano:

1) naruszenie art. 68 ust. 1 pkt 2, pkt 7 w zw. z art. 64 ust.1 u.P.o., poprzez nierealizowanie w okresie zastępstwa pełnionego za Dyrektora Zespołu

w okresie 01 - 31.03.2020 r. zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego -

w szczególności brak nadzoru nad nauczycielami, nad realizacją podstawy programowej, co skutkowało niereaIizowaniem zadań statutowych szkoły,

2) nieścisłości, sprzeczności i braki we wprowadzonym Zarządzeniem

Nr "[...]" załączniku nr 1 dotyczącym ""[...]"", w tym m.in.:

a) zmodyfikowany plan lekcji obejmuje jedynie okres od 30.03.2020 r. do 03.04.2020 r. i nie zawiera zapisów dotyczących konsultacji dla uczniów i rodziców wynikających z § 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.),

b) brak zobowiązania nauczycieli do sporządzania na bieżąco raportu ze swoich działań w czasie ograniczonego funkcjonowania szkoły w nawiązaniu do ww. załącznika nr 1 pkt 6,

3) zmiany w wielu dokumentach wewnętrznych szkoły mające na celu dostosowanie do obowiązującego ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020r. wprowadzono dopiero po interwencji Dyrektora Zespołu,

4) naruszenie art. 68 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 64 ust. 1 P.o., poprzez pełnienie dyżuru na terenie szkoły przez wicedyrektor co 3 dni w czasie ograniczonego funkcjonowania Zespołu spowodowało brak przepływu informacji pomiędzy wicedyrektorami, pracownikami Zespołu, ogólny chaos i opóźnienie w przygotowaniu dokumentów. co również negatywnie wpłynęło na realizację zadań .statutowych szkoły,

5) naruszenie § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U.

z 2020 r. poz. 493 ze zm.), poprzez brak działań na rzecz zapewnienia sprzętu komputerowego uczniom do nauki zdalnej (komputery wypożyczano uczniom dopiero od 27 kwietnia),

6) naruszenie art. 68 ust. 5 w zw. z art. 64 ust. 1 u.P.o., poprzez brak nadzoru nad pracownikami administracji i obsługi w okresie ograniczonego funkcjonowania Zespołu, dotyczyło to również przydziału czynności pracownikom obsługi podczas zadaniowego czasu pracy,

7) naruszenie art, 68 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 64 ust.. 1 u.P.o., poprzez brak zarządzania pracą głównego sekretariatu, niesprawdzanie korespondencji zewnętrznej w czasie pełnienia zastępstwa za Dyrektora Zespołu w okresie 01-31.03.2020 r,

8) naruszenie art. 111 Kodeksu pracy w zw. z art. 23 Kodeksu cywilnego, polegające na naruszaniu czci i godności pracowników Zespołu.

Zdaniem Dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących, powyższe działania G.B.-C. w konsekwencji spowodowały utratę zaufania do niej, chaos organizacyjny i informacyjny, a u pracowników brak poczucia stabilizacji. Nadszarpnięty został wizerunek Dyrektora i całego Zespołu nie tylko wewnątrz placówki, ale i wobec organu prowadzącego, Kuratorium, czy związków zawodowych działających w Zespole. Popełnione przez wicedyrektora błędy organizacyjne godzą w interes szkoły jako interes publiczny.

Z powyższych względów, zdaniem Dyrektora, konieczne i uzasadnione jest niezwłoczne odsunięcie G.B.-C. od dalszego pełnienia przez nią funkcji wicedyrektora, gdyż mogłoby to tylko pogorszyć sytuację Zespołu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na odwołanie, strona wnosząc o uchylenie zaskarżonego zarządzenia oraz zasądzenie kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych zarzuciła naruszenie:

1. przepisów prawa materialnego tj.:

- art. 66 ust. 1 pkt. 2 u.P.o., przez jego błędną wykładnię skutkującą przyjęciem, że wskazane w uzasadnieniu zarządzenia zdarzenia i okoliczności stanowią przypadek szczególnie uzasadniony, o którym mowa w tym przepisie,

- art.64 ust. 1 u.P.o., poprzez nieuzyskanie wymaganej tym przepisem opinii Rady Pedagogicznej i organu prowadzącego na odwołanie ze stanowiska wicedyrektora skarżącej;

- art. 66 ust. 1 pkt. 2 u.P.o., poprzez nieuzyskanie opinii kuratora oświaty na odwołanie ze stanowiska kierowniczego skarżącej;

2. przepisów postępowania poprzez:

- wadliwe zastosowanie procedury wyrażenia opinii na odwołanie ze stanowiska skarżącej Rady Pedagogicznej, gdzie nie wskazano przesłanek do takiego odwołania oraz wadliwe sporządzenie Uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 22 kwietnia 2020 r., gdzie brak jest określenia jaka opinia została wydana w zakresie odwołania skarżącej ze stanowiska kierowniczego; a ponadto uchybienie podstawowym zasadom postępowania administracyjnego tj. prawu do czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania, swobodnego wypowiedzenia się przed rozstrzygnięciem oraz zasadzie praworządności.

W uzasadnieniu skargi strona wskazała, że jest nauczycielem dyplomowanym Zespołu Szkół Ogólnokształcących, pracę wykonuje od 36 lat, a od 18 lat jest wicedyrektorem. Zarzuciła zarządzeniu, że opiera się na nieprawdziwych faktach oraz ewentualnych uchybieniach, które mogły być naprawione i nie stanowią ciężkiego, ani też szczególnego naruszenia obowiązków skarżącej. Wskazała, że zarzuty co do pracy skarżącej są oparte na działaniach w okresie, kiedy to Dyrektor była na zwolnieniu lekarskim tj. od 2-31 marca 2020 r., a w tym czasie jej obowiązki wykonywała skarżąca. Co więcej, był to okres specyficzny tj. okres zagrożenia epidemicznego i konieczności zastosowania pracy online i zdalnej. Skarżąca szczegółowo odniosła się do zarzutów stawianych jej w zaskarżonym zarządzeniu oraz wyjaśniła, że w kwestii tworzenia arkusza organizacyjnego przed przystąpieniem do opracowywania arkusza rozmawiała z Dyrektor. Przy przygotowywaniu arkusza współpracowali specjalista ds. kard oraz sekretarka. Strona nie podpisywała arkusza wysłanego do organu prowadzącego, nie wysłano go z jej poczty, nie miała wglądu do arkusza przed wysłaniem. Arkusz został poprawiony i zatwierdzony w okresie późniejszym. Strona wskazała, że przekazała nauczycielom informacje, dotyczące umów. W projekcie zostali ujęci wszyscy nauczyciele posiadający umowy na czas nieokreślony. Nie przewidziano zwolnień i ograniczeń etatów. Przekazano, że umowy na czas określony ulegną rozwiązaniu w terminie określonym w umowie.

Odnosząc się do działań podejmowanych w okresie od 1 – 31 marca 2020 r. skarżąca wskazała, że w związku z zaistniałą sytuacją, zmieniającymi się komunikatami

i informacjami MEN, proces edukacji był realizowany, a następnie udoskonalany.

Z nauczycielami utrzymywany był stały kontakt poprzez dziennik elektroniczny, pocztę

e-mail, telefoniczny. Skarżąca była również w kontakcie z przewodniczącym Rady Rodziców. Zdaniem strony, potwierdzeniem zapoznania się nauczycieli z zarządzeniami dotyczącymi zasad organizacji i prowadzenia nauczania na odległość były działania nauczycieli: wpisy w dzienniku elektronicznym (temat lekcji, frekwencja, oceny, kontakt z uczniami, z rodzicami, zadawane prace domowe, notatki przygotowane przez nauczyciela, sprawdziany, prace klasowe, konsultacje, prowadzenie spraw urzędowych, np. pedagog). Wskazała, że nauczyciele zapisywali swoje działania na bieżąco

w komputerze - w każdej chwili były do wglądu w dzienniku elektronicznym lub do udostępnienia wicedyrektorom.

Zdaniem skarżącej, nieprawdziwe i niejasne są zarzuty odnośnie do braku przepływu informacji, pomiędzy wicedyrektorami. Od 1 kwietnia obowiązki dyrektora przejęła wicedyrektor J.P.. Skarżąca, zgodnie z grafikiem, miała być w pracy: 3, 8, 16, 20, 23 kwietnia. Była też w dodatkowe dni, jeśli były zadania do wykonania, pracowała w domu, kontaktowała się z wicedyrektorami, nauczycielami, pracownikami poprzez

e-mail, smsy, telefonicznie. Wyjaśniła, że komputery znajdujące się w szkole, to majątek Centrum Informatycznych Usług Wspólnych Olsztyna (CIUWO), nie dyrektora szkoły. Dyrektor, żeby wypożyczyć komputery szkolne rodzicom, musiał podpisać umowę - użyczenie, ale przygotowaną przez CIUWO. Ze względu na sytuację epidemiologiczną, był problem z nawiązaniem kontaktu z osobami odpowiedzialnymi

z CIUWO, które są w posiadaniu umowy. Po 1 kwietnia J.P., zastępująca po skarżącej dyrektora, nadal miała problem z uzyskaniem umowy. Skarżąca i inni wicedyrektorzy mieli rozeznanie w sytuacji, że potrzeba 10 komputerów (w sumie odebrano 8). Sprawę pilotowała kolejna wicedyrektor oraz pedagog, która dzwoniła

w tej sprawie do nauczycieli, rodziców. Zanim można było udostępnić komputery na umowę, nauczycielka wypożyczyła swój prywatny komputer. Strona wskazała, że

z zarządzenia w sprawie organizacji czasu pracy pracowników niepedagogicznych,

w związku z zagrożeniem epidemiologicznym koronawirusem COVID – 10 wynikało, że pracownicy obsługi pozostają w gotowości do świadczenia pracy w siedzibie pracodawcy. Dopuszczalne było także wykonywanie innej pracy określonej indywidualnie przez bezpośredniego przełożonego, zgodnie z kwalifikacjami pracownika (zadaniowy czas pracy), pod warunkiem zachowania bezpiecznej odległości przy wykonywaniu pracy. Za przydział czynności pracownikom obsługi był odpowiedzialny bezpośredni przełożony, który miał za zadanie czuwać nad harmonogramem zadań dla pracowników obsługi podczas ich pobytu w szkole.

Strona podkreśliła również, że w sytuacji zagrożenia epidemiologicznego nie mogło przebywać jednocześnie 69 pracowników administracji i obsługi na terenie szkoły. Codziennie byli: wicedyrektor pełniący obowiązki dyrektora lub wicedyrektor (pozostali wicedyrektorzy byli do dyspozycji, pracowali w domu, ale w sytuacjach tego wymagających przyjeżdżali do szkoły) oraz pracownicy obsługi wyznaczani codziennie przez bezpośredniego przełożonego, który dbał o to, żeby szkoła była bezpieczna, funkcjonowała zgodnie z zaleceniami Państwowego Inspektoratu Sanitarnego, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Zdrowia. Pracownicy administracji pracowali zdalnie.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 111 Kodeksu Pracy w zw. z art 23 Kodeksu Cywilnego skarżąca podkreśliła, że nie miała z nikim konfliktu. Wszystkie sprawy były na bieżąco ustalane i wyjaśniane. W tym trudnym okresie wszyscy musieli bardzo mocno pracować i w każdej minucie decydować o nowych rzeczach, czy działaniach, bo sytuacja była rozwojowa.

Zdaniem skarżącej, dyrektor - wydając przedmiotowe zarządzenie - naruszyła procedurę obowiązującą przy jego wydaniu. Po pierwsze, brak jest opinii organu prowadzącego. Ponadto, również opinia Rady Pedagogicznej nie spełnia swoich wymogów.

Dyrektor bowiem w drodze elektronicznej wysłała do Rady Pedagogicznej zapytanie, czy są za odwołaniem skarżącej ze stanowiska. Przy czym, nie zostały wskazane żadne przesłanki do takiego odwołania, co więcej sugerowano, iż sama skarżąca złożyła rezygnację ze stanowiska. Również treść uchwały Rady Pedagogicznej nie wskazuje na to, jaką opinię wyraziła Rada Pedagogiczna. Jeżeli przepis mówi

o konieczności zasięgnięcia opinii, to ta powinna być albo pozytywna albo negatywna. Dodatkowo, z doręczonych skarżącej dokumentów nie wynika, aby Dyrektor przed wydaniem przedmiotowego zarządzenia wnioskował o opinię do właściwego kuratora oświaty, co w świetle art. 66 ust 1 pkt 2 ustawy jest wymogiem obligatoryjnym. Niespełnienie tego wymogu skutkuje istotnym naruszeniem prawa, które upoważnia do stwierdzenia nieważności zarządzenia bez względu na merytoryczną zasadność odwołania.

Strona szeroko powołała orzecznictwo treść art. 66 ust. 1 pkt. 2 u.P.o., dotyczące pojęcia "przypadku szczególnie uzasadnionego". Wskazała, że zaskarżone zarządzenie jest wydane z rażącym naruszeniem prawa. Przesłanki ujęte jako uzasadnienie odwołania ze stanowiska kierowniczego są nieprawdziwe, niezrozumiałe

i niewyczerpujące szczególnych przypadków uniemożliwiających pełnienie funkcji przez skarżącą. Zarządzenie zostało wydane bez uzyskania odpowiednich opinii określonych przepisami prawa.

W odpowiedzi na skargę, Dyrektor wniosła o oddalenie skargi oraz o zasądzenie od skarżącej na rzecz organu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, dopuszczenie dowodów powołanych w treści pisma.

W uzasadnieniu, odnosząc się do twierdzeń skarżącej dotyczących wadliwego zastosowania procedury wyrażenia opinii przez radę pedagogiczną oraz sporządzenia uchwały RP z 22 kwietnia 2020 r. organ wskazał, że są bezpodstawne. W dniu

22 kwietnia 2020 r., Dyrektor ZSO zwrócił się do rad pedagogicznych działających w Zespole o wyrażenie opinii na temat odwołania G.B.-C. ze stanowiska wicedyrektora. W związku z tym, że powyższe odbywało się w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania szkół ze względu na pandemię, głosowanie rad pedagogicznych odbywało się za pośrednictwem internetu - poprzez oddanie głosu

w elektronicznej ankiecie, która była udostępniona wszystkim pracownikom pedagogicznym na platformie google w dniu 22 kwietnia 2020 r. Przed udostępnieniem ankiety w dniu 21 kwietnia 2020 r., pracownicy otrzymali informację o planowanym głosowaniu za pośrednictwem poczty elektronicznej. Po zakończeniu głosowania, komisja skrutacyjna powołana zarządzeniem nr G.B.-C. Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących, policzyła głosy odnotowane w systemie i tak przy głosujących 139 nauczycielach głosów "za" było 27, "przeciw" 78, "wstrzymujących się" 33, "głosy nieważne" 1. Ze zliczonych głosów załączonych do protokołu komisji skrutacyjnej oraz z protokołów zebrania rady pedagogicznej wynika wprost, iż opinia rad pedagogicznych była negatywna, a sam zapis w treści uchwały nie zmienia faktu, że opinia została wyrażona. Żaden z przepisów nie nakazuje zamieszczenia określenia wyrażonej opinii, gdy do uchwały załączono protokół wskazujący na wynik głosowania. Mając na uwadze powyższe, Dyrektor - zgodnie z przepisami - zasięgnął opinii rad pedagogicznych w sprawie odwołania wicedyrektora.

W odpowiedzi na skargę wskazano również, że zgodnie z art. 64 ust. 1 u.P.o., Dyrektor ZSO zwróciła się o wyrażenie opinii w przedmiotowej sprawie także do organu prowadzącego. Odpowiedź uzyskała w dniu 12 maja 2020 r. W dniu 11 maja 2020 r., Dyrektor ZSO zwróciła się do także do Kuratora Oświaty o wyrażenie opinii na temat odwołania G.B.-C. ze stanowiska wicedyrektora pismem z dnia 8 maja 2020 r. Pozytywną opinię uzyskano w dniu 27 maja 2020 r.

W ocenie organu, działania i zaniechania skarżącej wskazane

w uzasadnieniu zarządzenia Nr G.B.-C. wypełniają znamiona "szczególnie uzasadnionego przypadku", o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o.

Wskazano również, że Dyrektor ZSO w okresie od 2 do 31 marca br. nie przebywała na zwolnieniu lekarskim, korzystała wówczas z urlopu wypoczynkowego.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów oraz twierdzeń strony podnoszonych w skardze wskazano, że arkusz został ostatecznie zatwierdzony w dniu 26 maja

2020 r., jednak Dyrektor został zobligowany do zmniejszenia ilości oddziałów przez połączenie istniejących IV klas oraz zmniejszenie do 28,5 etatów biblioteki, doradców zawodowych, pedagogów, psychologów i innych specjalistów pomocy psychologiczno-pedagogicznej, co dodatkowo negatywnie wpłynęło na organizację Zespołu

i konieczność rozważenia kolejnych zmian kadrowych. Podniesiono, że nieprawdą jest, że wszystkie godziny w arkuszu "się spięły", jak twierdzi skarżąca - w arkuszu są 254 godziny, zaś B.-C. wskazuje na 286 godzin. Projekt arkusza organizacji był niezgodny ze szkolnymi planami nauczania, w tym m.in. poprzez nieujęcie godzin do dyspozycji dyrektora, przewidzianych dla klas IV-VIII, błędne wskazanie ilości godzin zajęć świetlicowych.

Zdaniem Dyrektor, skarżąca mija się również z prawdą w zakresie dotyczącym przekazywanych nauczycielom informacji na temat zatrudnienia w przyszłym roku szkolnym. Skarżąca poprzez skrzynkę e-mail rozesłała do nauczycieli wiadomość, że

w arkuszu zostali ujęci wszyscy nauczyciele posiadający umowy na czas nieokreślony, że nie przewiduje się zwolnień i ograniczeń etatów, a umowy na czas określony ulegną rozwiązaniu w terminie określonym w umowie. Skarżąca nie podała nauczycielom informacji o przydziale prac stałych i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego przed podjęciem uchwały opiniującej projekt arkusza na przyszły rok szkolny podczas rzekomego opiniowania przez RP projektu arkusza.

Wskazano również, że decyzje o zatrudnieniu lub rozwiązaniu stosunku pracy podejmuje Dyrektor, a w czasie jego zastępstwa wskazany wicedyrektor. Skarżąca pełniła funkcję pierwszego wicedyrektor od 30 grudnia 2011 r. na podstawie upoważnienia wydanego przez Dyrektora Zespołu, tym samym miała obowiązek podejmowania wszelkich organizacyjnych i kierowniczych w stosunku do pracowników szkoły, a co za tym idzie, również decyzje kadrowe mające na względzie planowane rozwiązania stosunku pracy. Podkreślono, że błędne sporządzenie przez skarżącą arkusza organizacji szkoły naraziło Dyrektora na nieprzyjemności ze strony organizacji związkowych oraz nadszarpnięcie opinii Zespołu. Skarżąca, zastępując Dyrektora Zespołu, powinna była podejmować decyzje nie tylko dotyczące szkoły podstawowej, ale również przedszkola i liceum. Skarżąca jednak pominęła te dwie placówki, pozostawiając ich funkcjonowanie pozostałym wicedyrektorom Zespołu, którzy funkcjonowanie tych placówek musieli realizować w oparciu o konsultacje z dyrektorem Zespołu pozostającym w tym czasie na urlopie wypoczynkowym.

Zdaniem Dyrektor fakt, że nauczyciele, uczniowie przebywający poza szkołą

w czasie ograniczenia funkcjonowania szkoły z powodu pandemii, nie zachorowali nie stanowi sukcesu wicedyrektor, lecz jest wynikiem działań ustawodawcy, który nakazał realizację podstawy programowej w ramach zdalnego nauczania.

Skarżąca ponadto z opóźnieniem opracowywała procedury, które niejednokrotnie były sporządzane dopiero po interwencji Dyrektora Zespołu lub przez niego poprawiane. Zarządzenie G.B.-C. z dnia 26 marca 2020 r., na które w skardze powołuje się skarżąca musiało zostać poprawione przez Dyrektora Zespołu. Podobnie, jak Zarządzenie G.B.-C. z dnia 17 marca 2020 r. w sprawie organizacji czasu pracy pracowników niepedagogicznych Zespołu Szkół Ogólnokształcących, w związku z zagrożeniem epidemiologicznym koronawirusem (COVID-19). Zapisy dokonane przez skarżącą wiązały się z ograniczeniem wynagrodzenia pracowników, którzy jasno twierdzili, że jeśli mają mieć ograniczone wynagrodzenie, to będą codziennie przychodzić do pracy i wykonywać swoje obowiązki.

Zalecenie ograniczenia przebywania na terenie placówek oświatowych pracowników nie wyłączało obecności zarządzających w danym czasie palcówką -

w przedmiotowej sprawie wicedyrektora, który powinien nadzorować pracę wszystkich pracowników przebywających na terenie placówki oraz nauczycieli. Powinien on również jak najszybciej dostosować wszelkie procedury związane z sytuacją epidemiologiczną oraz z nauczaniem zdalnym, aby uniknąć chaosu w placówce. Należy zauważyć, że sprawne i rzetelne opracowanie wszelkich procedur ma na celu zapewnienie dobra uczniów, ich rodziców oraz pracowników. Ogólny chaos, brak przepływu informacji, opóźnienie w przygotowaniu dokumentów w związku z dyżurami skarżącej co 3 dni nie świadczą dobrze o szkole i wywołują negatywne opinie wśród rodziców na temat funkcjonowania szkoły.

Ponadto wskazano, że na zachowanie skarżącej wobec wybranych pracowników Zespołu składano wielokrotnie skargi Dyrektorowi. Jednak w ostatnim czasie skarżąca wielokrotnie obrażała swoim zachowaniem pracowników Zespołu, kwestionując ich zatrudnienie w Zespole, ignorując ich, odmawiając jakiejkolwiek współpracy, udzielania informacji, przekazywania dokumentów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2167 z późn. zm.) oraz art. 145 § 1 ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.) dalej jako: p.p.s.a., sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje w razie, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Zakres kontroli Sądu wyznacza art. 134 p.p.s.a. stanowiący, że sąd orzeka

w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (§ 1).

Oceniając, w świetle powołanych wyżej kryteriów, zaskarżone zarządzenie Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na podstawie art. 15 zzs 4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374

z późn. zm.), sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Strony wcześniej poinformowano o możliwości wypowiedzenia się w sprawie na piśmie.

Na wstępie rozważań wyjaśnić należy, że tryb powoływania i odwoływania nauczycieli pełniących funkcję wicedyrektora szkoły regulują przepisy ustawy Prawo oświatowe. Zgodnie z art. 64 ust. 1 u.P.o., jeżeli w szkole utworzono stanowisko wicedyrektora lub inne stanowiska kierownicze, powierzenia tych stanowisk i odwołania z nich dokonuje dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły oraz rady pedagogicznej.

Na podstawie art. 66 ust. 1 u.P.o., organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce:

1) odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie:

a) złożenia przez nauczyciela rezygnacji, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem,

b) ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonywania zadań wymienionych w art. 57 ust. 2 w trybie określonym przepisami w sprawie oceny pracy nauczycieli - bez wypowiedzenia,

c) złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku, o którym mowa

w art. 56 ust. 3;

2) w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 8, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

W przedmiotowej sprawie podstawę odwołania skarżącej ze stanowiska wicedyrektora szkoły stanowił art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o. Niezbędnym zatem jest wyjaśnienie, co należy rozumieć pod pojęciem "przypadek szczególnie uzasadniony".

Powołany przepis nie precyzuje tego pojęcia. Wachlarz potencjalnych powodów odwołania wicedyrektora ze stanowiska na tej podstawie jest bowiem bardzo szeroki

i w każdym przypadku rzeczą dyrektora szkoły jest dokonanie oceny, czy działanie bądź zaniechanie wicedyrektora uniemożliwia jego pozostawanie na stanowisku.

Wskazać należy, że art. 66 u.P.o. ma tożsame brzmienie z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943

z późn. zm.), uchylonym przez art. 15 pkt 54 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 r. poz. 60). Z tego powodu, stanowisko orzecznictwa i judykatury odnoszące się do omawianej kwestii, wyrażone na tle art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, regulowanej obecnie przez art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o., zachowuje w ocenie Sądu swoją aktualność i może być w pełni stosowane przy interpretacji treści pojęcia "szczególnie uzasadnionych przypadków".

W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że skoro przepis ten wprowadza nadzwyczajny tryb odwołania osoby, której powierzono stanowisko kierownicze w szkole - powinien być interpretowany ściśle. "Przypadki szczególnie uzasadnione" są wąsko ujmowane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym - jako sytuacje, w których doszło do rażących uchybień niepozwalających na dalsze zajmowanie stanowiska, zatem prowadzących do konieczności natychmiastowego odsunięcia osoby pełniącej funkcję kierowniczą w szkole lub placówce oświatowej od pracy na tym stanowisku w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Dotyczą sytuacji drastycznych, rażąco sprzecznych z celami powołania na stanowisko, a więc innych od tych, dla których przewidziany jest "normalny" tryb odwołania ze stanowiska z końcem roku szkolnego. Stanowisko NSA w tej kwestii jest jednolite i konsekwentne – por. np. wyrok z 7 maja 2015 r., I OSK 2987/14, wyrok z 6 sierpnia 2015 r., I OSK 901/15 oraz wyrok z 25 listopada 2015 r., I OSK 1942/15 (dostępne na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl.). Wynika

z niego, że omawiana przesłanka dotyczy sytuacji, w których nie jest możliwe spełnianie przez nauczyciela funkcji kierowniczej, a konieczność natychmiastowego przerwania jego czynności zachodzi ze względu na zagrożenie interesu publicznego, bo naruszenie prawa przez dyrektora (wicedyrektora) jest na tyle istotne, iż nie pozwala na dalsze wykonywanie obowiązków przez daną osobę, a stwierdzone w jego pracy uchybienia mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania szkoły. Za szczególnie uzasadnione przypadki należy uznać zdarzenia (działanie lub zaniechanie) o charakterze zupełnie wyjątkowym, nadzwyczajnym (wykraczającym poza działanie rutynowe, codzienne), przy czym stwierdzone uchybienia są tego rodzaju, że powodują destabilizację

w realizacji funkcji (dydaktycznej, wychowawczej i oświatowej) szkoły i dlatego konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania funkcji dyrektora, albowiem dalsze zajmowanie stanowiska dyrektora godzi w interes szkoły jako interes publiczny (por. wyrok NSA z 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 933/10, wyrok NSA z 14 lutego 2013 r., sygn. akt I OSK 1797/12- dostępne w CBOSA). Szczególnie uzasadnione przypadki to takie, które powodują, że nie można czekać z odwołaniem nauczyciela ze stanowiska kierowniczego, lecz decyzja o pozbawieniu nauczyciela funkcji kierowniczej musi być podjęta natychmiast. Tym samym, odwołanie w szczególnie uzasadnionym przypadku powinno być natychmiastowe lub niezwłoczne w stosunku do zdarzeń (okoliczności) je uzasadniających. Chodzi o takie zachowania, w wyniku których nie ulega wątpliwości, że dyrektor (wicedyrektor) utracił zdolność wykonywania powierzonej mu funkcji z przyczyn etycznych lub rażącej niekompetencji w realizacji spoczywających na nim obowiązków. Warto wskazać dla przykładu, że w orzecznictwie sądów administracyjnych za przyczyny "szczególnie uzasadnione" uznano np. błędy organizacyjne, które postawiły placówkę w stan zagrożenia likwidacją (wyrok WSA

w Gliwicach z 17 czerwca 2014 r. sygn. akt IV SA/Gl 970/13), notoryczne nieregulowanie zobowiązań finansowych szkoły (wyrok WSA w Rzeszowie z 10 maja 2006r.sygn. akt II SA/Rz 624/05), długotrwałą chorobę uniemożliwiającą wykonywanie funkcji kierowniczej, która negatywnie wpływa na szkołę powodując jej dezorganizację

(I OSK 365/17).

Zauważyć także należy, że ustawodawca, w art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o., posłużył się słowem "może", co oznacza, że orzeczenie o odwołaniu ze stanowiska oparte jest na uznaniu administracyjnym, które nie może być dowolne i musi zostać uzasadnione. Oznacza to, że ocena i uznanie organu, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze, a następnie zamierza odwołać go z tej funkcji nie mogą mieć charakteru dowolnego lub arbitralnego, lecz powinny być szczegółowo wywiedzione

i umotywowane w uzasadnieniu podjętego zarządzenia. Zatem, aby dokonać oceny, czy w danym przypadku wystąpiły przesłanki do zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o., niezbędnym jest zapoznanie się z argumentacją organu wskazującą na to, jakie "przypadki szczególnie uzasadnione" w danej sprawie spowodowały zastosowanie przez organ wyjątkowej instytucji przewidzianej w tym przepisie prawa. Odkodowanie pojęcia "przypadku szczególnie uzasadnionego" ma o tyle istotne znaczenie, że pozwala na dokonanie oceny, czy w konkretnym przypadku przepis został zastosowany prawidłowo. Jak powyżej wskazano, decyzja o zwolnieniu wicedyrektora ma charakter uznaniowy, jednak uznanie nie oznacza dowolności, bowiem z jednej strony organ ogranicza konieczność wykazania przesłanek uzasadniających odwołanie, z drugiej zaś gwarancyjny charakter przepisu, którego celem jest zapewnienie stabilności zatrudnienia i wyłączenie możliwości odwołania wicedyrektora z błahych powodów.

W tym sensie można powiedzieć, że proces odwołania wicedyrektora powinien przebiegać w dwóch etapach. Pierwszym etapem winno być sformułowanie przyczyn odwołania, a kolejnym ustalenie, czy przyczyny te wyczerpują znamiona szczególnie uzasadnionego przypadku.

Mając powyższe rozważania na uwadze, w ocenie Sądu, żadna ze wskazanych w zaskarżonym zarządzeniu przyczyn nie stanowiła szczególnie uzasadnionego przypadku, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o. Nie ulega wątpliwości, co podnoszono wyżej, że przyczyna odwołania powinna mieć charakter wyjątkowy, a jej wystąpienie powinno uniemożliwiać dalsze sprawowanie funkcji kierowniczej. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że odwołanie ze stanowiska ze skutkiem natychmiastowym – bez wypowiedzenia, jako środek szczególnie dotkliwy, powinno być stosowane rozważnie i wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Tryb ten nie służy natomiast usunięciu z funkcji nauczyciela, który niewłaściwie wykonuje swoje obowiązki, ale zaniedbania w tym zakresie nie są tak istotne i rażące, aby wymagały natychmiastowego zaprzestania pełnienia określonych obowiązków. Oczywistym jest również, że przypadek szczególnie uzasadniony, skutkujący odwołaniem bez wypowiedzenia, powinien być należycie udokumentowany.

Dokonując oceny naruszeń będących podstawą odwołania skarżącej, Sąd nie podzielił stanowiska organu, że stanowiły one szczególny przypadek w rozumieniu

art. 66 ust. 1 pkt 2 u.P.o. Fakt podania w arkuszu organizacyjnym zawyżonej liczby oddziałów, niż faktyczna, która mogła powstać z określonej liczby uczniów, nie stanowi,

w ocenie Sądu, uzasadnionego przypadku do odwołania ze stanowiska wicedyrektora. Jak wynika z uzasadnienia odpowiedzi na skargę, powyższa nieprawidłowość została uzupełniona i poprawiona. Nie jest również przypadkiem szczególnie uzasadnionym niepodanie nauczycielom informacji o przydziale prac stałych i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego. Organ nie wykazał, aby powyższe działania były efektem świadomego działania skarżącej czy lekceważącego stosunku do obowiązków służbowych. Tego rodzaju błędy, czy omyłki, jakkolwiek ewidentne, nie mogą jednak, zdaniem Sądu, stanowić podstawy do uznania, że mamy do czynienia ze szczególnym przypadkiem uniemożliwiającym pozostawanie na stanowisku wicedyrektora szkoły.

Sąd nie podzielił również zarzutów dotyczących wadliwego nadzoru nad placówką w okresie od 1 do 31 marca 2020 r. Należy podkreślić, że w miesiącu marcu został ogłoszony stan epidemiczny, a następnie stan epidemii. Był to okres, który wcześniej nie miał miejsca, w którym pojawiły się wcześniej niewypracowane, nowe, niesprawdzane wcześniej procedury. Szkoły zostały zamknięte, a nauka odbywała się

w trybie zdalnym. Skarżąca w sposób szczegółowy opisała kwestię dotyczącą zorganizowania komputerów dla uczniów. Była w ciągłym kontakcie z nauczycielami (za pośrednictwem e-dziennika, e-maila, telefonicznie), przewodniczącym Rady Rodziców oraz innymi wicedyrektorami. Po ustaleniu przeciążenia uczniów, podjęto decyzję

o niezadawaniu prac domowych.

Zdaniem Sądu, nie mogą stanowić szczególnie uzasadnionego przypadku uzasadniającego odwołanie ze stanowiska wicedyrektora błędy

w Zarządzeniu nr "[...]" . z dnia "[...]"r. Nie jest to tego rodzaju uchybienie

w pracy wicedyrektora, które skutkować musiałoby zastosowaniem nadzwyczajnego trybu odwołania ze stanowiska. Również za takie uchybienie nie może być uznana kwesta dyżurów skarżącej co 3 dni. Skarżąca wyjaśniła, że pracowała w domu,

z nauczycielami i wicedyrektorami była w kontakcie telefonicznym. Była również

w pracy w dodatkowe dni, jeśli były zadania do wykonania. W sprawie nie wyjaśniono, na czym miałaby polegać destabilizacja w funkcjonowaniu placówki. Należy podkreślić, że jeżeli destabilizacja taka rzeczywiście miała miejsce, to co do zasady, w pierwszej kolejności, odpowiedzialność za to ponosi dyrektor, a nie jego zastępca. W miesiącu marcu Dyrektor ZSO była na urlopie wypoczynkowym. Od dnia 13 marca 2020 r., kiedy pojawiły się szczególne okoliczności, Dyrektor mogła ewentualnie rozważyć –

w miarę możliwości - rezygnację z urlopu wypoczynkowego i objąć nadzorem wszystkie działania w placówce, jeśli uznała, że wicedyrektor niewłaściwie wykonuje swoją funkcję.

Zdaniem Sądu, nie został też uzasadniony zarzut naruszenia art. 111 Kodeksu pracy w zw. z art. 23 Kodeksu cywilnego. W zaskarżonym zarządzeniu nie odniesiono się do żadnych konkretnych zdarzeń i osób.

Odnosząc się natomiast do zarzuconych w skardze kwestii proceduralnych wskazać należy, że Dyrektor ZSO zwróciła się o wyrażenie opinii w przedmiotowej sprawie także do organu prowadzącego. Odpowiedź uzyskała w dniu 12 maja 2020 r.

W dniu 11 maja 2020 r. zwróciła się do Kuratora Oświaty o wyrażenie opinii na temat odwołania G.B.-C. ze stanowiska wicedyrektora. Pozytywną opinię uzyskała w dniu 27 maja 2020 r. W związku z powyższym, niezasadny jest zarzut skargi wydania zaskarżonego zarządzenia bez wymaganych prawem opinii.

Reasumując, zdaniem Sądu, wskazane w kontrolowanym zarządzeniu nieprawidłowości w działaniach wicedyrektor nie stanowiły "szczególnie uzasadnionego przypadku" w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 2 u. P. o. Nie stanowi takiej podstawy samo niewłaściwe lub nie do końca właściwe wywiązywanie się z powierzonych obowiązków, czy kumulacja uchybień, które nie należały do uchybień o dużym ciężarze gatunkowym. Podkreślić należy, że skarżąca działała w wyjątkowych, niespotykanych wcześniej okolicznościach, albowiem w okresie wprowadzenia stanu epidemicznego i przejścia szkół na nauczanie zdalne. Podejmując decyzje, działała w dobrej wierze, zgodnie

z komunikatami ME oraz rozporządzeniami wprowadzanymi w tym okresie. Jak już wyżej wskazano, skorzystanie z możliwości zastosowania art. 61 ust. 1 pkt 2 u.P.o., uzależnione jest od spełnienia rygorystycznych warunków, które w przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione.

Mając powyższe rozważania na uwadze Sąd, na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a., orzekł o uchyleniu zaskarżonego Zarządzenia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 p.p.s.a. i zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości

z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.

z 2015 r. poz. 1804 z późn. zm.).

Na postawie art. 225 p.p.s.a., orzeczono o zwrocie nadpłaconego wpisu od skargi.