Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak (spr.) po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Burmistrza G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 21 lutego 2017 r. sygn. akt II SAB/Op 1/17 w sprawie ze skargi A. A. na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza G. w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości 1. uchyla punkt 1) zaskarżonego wyroku i zobowiązuje Burmistrza G. do rozpatrzenia wniosku A. A. z dnia [...] marca 2015 r., w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia niniejszego wyroku wraz z aktami administracyjnymi sprawy; 2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie; 3. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego.

I OSK 1410/17

UZASADNIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 21 lutego 2017 r., sygn. akt II SAB/Op 1/17 po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. A. na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza G. w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości: zobowiązał Burmistrza G. do rozpatrzenia wniosku A. A. z dnia [...] marca 2015 r., w terminie miesiąca od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi sprawy; stwierdził, że organ dopuścił się bezczynności i przewlekłego prowadzenia postępowania; stwierdził, że bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa; wymierzył Burmistrzowi G. grzywnę w wysokości 500 (pięćset) złotych. U podstaw rozstrzygnięcia Sądu I instancji legły następujące ustalenia oraz ocena prawna.

A. A. wniósł skargę na bezczynność Burmistrza G. i przewlekłe prowadzenie postępowania, wszczętego postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...], w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości: działki nr [...] k.m. [...] obręb [...], stanowiącej jego własność, z częściami nieruchomości sąsiednich - działek nr: [...],[...],[...] i [...]. We wniesionej skardze zawarł wniosek o zobowiązanie Burmistrza G. do wydania decyzji w sprawie rozgraniczenia wskazanych nieruchomości wraz z określeniem terminu wydania decyzji. W uzasadnieniu skargi zaakcentował, że Burmistrz G. w dniu [...] kwietnia 2015 r. wszczął postępowanie o rozgraniczenie wskazanych działek. W postanowieniu tym organ wskazał do przeprowadzenia czynności ustalenia granic upoważnionego geodetę – W. B.. Przy czym skarżący dodał, że został przez organ "zmuszony do zapłaty geodecie kwoty [...] zł tytułem wynagrodzenia". Zaakcentował, że do dnia wniesienia skargi postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości nie zostało zakończone. Wskazał, że organ nie podjął żadnych kroków dyscyplinujących geodetę. Skarżący podkreślił, że postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości jest postępowaniem administracyjnym i nic nie usprawiedliwia niepodejmowania czynności przez organ. Zauważył, że brak jakiejkolwiek decyzji, pomimo upływu tak długiego czasu świadczy o tym, że postępowanie to jest prowadzone przewlekle. Zarzucił również, że brak decyzji kończącej postępowanie uniemożliwia jemu podjęcie dalszych działań mających na celu ostateczne i bezsporne uregulowanie sprawy granic nieruchomości. Zakwestionował także obarczenie go kosztami wynagrodzenia geodety, uznając, że stanowi to naruszenie prawa. W przekonaniu skarżącej, organ winien rozstrzygnąć sprawę kosztów w decyzji, a tylko przed jej wydaniem może obciążyć strony obowiązkiem wniesienia zaliczki. Zauważył, że swoim postępowaniem organ uwikłał skarżącego w sprawę cywilną, gdyż będzie zmuszony wystąpić do sądu cywilnego przeciwko geodecie z pozwem o zapłatę wpłaconej kwoty.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz G. wniósł o jej oddalenie. Wyjaśnił, że postępowanie o rozgraniczenie opisanej w skardze nieruchomości zostało wszczęte na wniosek skarżącego bez daty (wpływ pisma do organu - [...] marca 2015 r.), jako strony postępowania. We wniosku tym strona zamieściła prośbę o wyznaczenie geodety uprawnionego – W. B. oraz poinformowała, że geodecie temu zleciła ustalenie przebiegu granic ww. działek. Organ wskazał, że sprawy rozgraniczeniowe regulują przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016 r. poz. 1629). W nawiązaniu do wniosku skarżącego organ podał, że postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...], wszczął postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości położonej na terenie obrębu [...], oznaczonej w operacie ewidencji gruntów i budynku numerem działki nr [...] k.m. [...] obręb [...], stanowiącej jego własność, z częściami nieruchomości sąsiednich - działek nr: [...],[...],[...] i [...]. Do przeprowadzenia czynności ustalenia granic Burmistrz G. upoważnił, zgodnie z prośbą skarżącego, uprawnionego geodetę W. B. (uprawnienia nr [...]), który o terminie rozprawy rozgraniczeniowej, odrębnym wezwaniem, powiadomił strony do stawienia się na gruncie. Organ nadmienił, że czynności ustalenia granic zostały przeprowadzone w dniu [...] listopada 2015 r., natomiast dokumentację rozgraniczeniową przekazał geodeta w dniu [...] stycznia 2016 r. Jednakże zaznaczył, że po dokonaniu analizy tej dokumentacji, pismem z dnia [...] stycznia 2016 r. zwrócił przekazaną dokumentację do poprawy i uzupełnienia, tj. doprowadzenia do zgodności zapisów i oznaczeń zarówno w opinii, jak i w protokole granicznym oraz na szkicu granicznym, przekazanie dokumentacji rozgraniczeniowej do oceny, zgodnie z pismem Starostwa Powiatowego w N. [...] z dnia [...] grudnia 2015 r. - przesłanym geodecie do wiadomości. Wezwał także geodetę do uzupełnienia dokumentacji o czytelne kserokopie potwierdzeń odbioru wezwań stron. Organ zaznaczył, że zwrot przekazanej dokumentacji nastąpił na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Z kolei, po dokonaniu następnej analizy uzupełnionej dokumentacji - przekazanej przez geodetę w dniu [...] lutego 2016 r., dotyczącej postępowania rozgraniczeniowego ww. nieruchomości - pismem z dnia [...] marca 2016 r. ponownie organ zwrócił przedłożoną dokumentację do poprawy i uzupełnienia, tj. doprowadzenia do zgodności zapisów i oznaczeń opisanych w piśmie z dnia [...] stycznia 2016 r. Pismem z dnia [...] kwietnia 2016 r., geodeta przekazał organowi kopie dokumentacji rozgraniczeniowej z usuniętymi usterkami. Kolejna analiza dokonana przez organ wykazała, że przekazana dokumentacja nadal zawierała błędy. Po kilku monitach telefonicznych organ pismem z dnia [...] września 2015 r. zażądał od geodety przekazania poprawionej dokumentacji w niezwłocznym terminie. Tego wezwania nie odebrał geodeta, bowiem Urząd Pocztowy zwrócił przesyłkę z adnotacją "Zwrot - nie podjęto w terminie". Reasumując, Burmistrz zaakcentował, że do dnia sporządzania odpowiedzi na skargę, geodeta uprawniony nie dostarczył organowi dokumentacji rozgraniczeniowej. Ponadto, odnosząc się do żądania skargi w kwestii wynagrodzenia geodety, organ wyjaśnił, że nie zobowiązywał skarżącego do żadnej wpłaty, nie był też stroną takiej umowy. Podkreślił, że to skarżący zawierał umowę z geodetą, który wykonywał pracę na jego zlecenie, zatem warunki umowy, termin wykonania, w tym wywiązanie się z zadań ustalały strony umowy, nie organ. W ocenie organu, rozstrzygnięcie w decyzji o kosztach wynagrodzenia geodety mogłoby nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdyby to organ był zleceniodawcą prac ustalenia granic geodecie uprawnionemu - co nie miało miejsca w sprawie.

W uzasadnieniu powołanego na wstępie wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wskazał, że w przypadku skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy jednostek samorządu terytorialnego, warunkiem formalnym jej dopuszczalności jest poprzedzenie jej wniesienia do sądu administracyjnego, złożeniem zażalenia w trybie art. 37 K.p.a. Nie ma przy tym znaczenia to, czy zażalenie takie zostało rozpatrzone oraz stanowisko jakie zajął w sprawie organ wyższego stopnia, o jakim mowa w art. 17 pkt 1 K.p.a. W okolicznościach niniejszej sprawy wymóg ten został przez skarżącego dochowany. Skarga poprzedzona została bowiem pismem z dnia [...] września 2016 r. zatytułowanym "wezwanie do usunięcia naruszenia prawa", zarzucającym Burmistrzowi G. bezczynność oraz przewlekłe prowadzenie postępowania o rozgraniczenie nieruchomości. W ocenie Sądu, okoliczność rozpoznania tego pisma przez Burmistrza, jak i brak jego przekazania organowi wyższej instancji nie oznacza, że pismo to nie spełnia wymogu zażalenia, o jakim mowa w art. 37 K.p.a., stąd też skargę Sąd I instancji uznał za dopuszczalną.

Sąd I instancji zauważył, że do dnia wyrokowania Burmistrz G. nie wydał orzeczenia kończącego etap toczącego się przed nim postępowania administracyjnego w sprawie rozgraniczenia nieruchomości wszczętego postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015 r. Kwestie dotyczące rozgraniczania nieruchomości reguluje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016 r. poz. 1629, zwana dalej ustawą). Zgodnie z art. 29 ust. 1 tej ustawy rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. Rozgraniczeniu podlegają, w miarę potrzeby, wszystkie albo niektóre granice określonej nieruchomości z przyległymi nieruchomościami lub innymi gruntami (ust. 2). Rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) oraz, w wypadkach określonych w ustawie, sądy (ust. 3). Natomiast stosownie do art. 30 ust. 1 ustawy wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) przeprowadzają rozgraniczenie nieruchomości z urzędu lub na wniosek strony. Wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego następuje w formie postanowienia. Wszczynając postępowanie i wyznaczając geodetę do dokonania czynności rozgraniczenia, organ gminy, o ile jest to możliwe już na tym etapie postępowania, określa wszystkie strony. Zgodnie z brzmieniem art. 33 ust. 1 ustawy wójt (burmistrz, prezydent) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granic nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron. Natomiast w razie sporu co do przebiegu granic upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) - art. 34 ust. 1 ustawy. Organ, o którym mowa w ust. 1, umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi (art. 34 ust. 2 ustawy). Wynika z powyższego, że organ na bazie obowiązujących przepisów prawnych jest uprawniony do wydania dwóch rodzajów decyzji, mianowicie decyzji rozgraniczeniowej lub decyzji umarzającej postępowanie. Odnosząc się do argumentów podniesionych przez organ w udzielonej odpowiedzi na skargę wskazać trzeba, że w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości uprawniony geodeta jest wyznaczany i umocowany przez organ, a nie przez stronę postępowania. W orzecznictwie wskazuje się, że w sprawach dotyczących rozgraniczenia przepisy nie nakładają na organ obowiązku dopuszczenia stron do udziału w procedurze wyboru geodety dokonującego czynności ustalenia przebiegu granic, więc strony nie mogą żądać od organu upoważnienia geodety przez nie zaproponowanego.

W kontrolowanej sprawie natomiast dostrzec trzeba, że po wszczęciu postępowania w dniu [...] kwietnia 2015 r., organ dopiero (po doręczeniu dokumentacji przez geodetę dnia [...] stycznia 2016 r.) w dniu [...] stycznia 2016 r. skierował do geodety pismo wzywające do przedłożenia poprawionej i prawidłowej dokumentacji rozgraniczeniowej, a kolejne pisma w tej kwestii wysyłane były po upływie kolejnych dwóch i więcej miesiącach ([...] marca 2016 r., [...] maja 2016 r., [...] września 2016 r.). Nadto organ pozostawił bez reakcji brak aktywności wyznaczonego przez siebie geodety w okresie od wszczęcia postępowania [...] kwietnia 2015 r. do dnia [...] października 2015 r. W przypadku zaistnienia przeszkód do terminowego załatwienia sprawy leżących po stronie wyznaczonego geodety organ winien ustalać z urzędu przyczyny niedotrzymania przez tego geodetę terminów załatwienia sprawy i podjąć niezbędne działania zmierzające do skutecznego załatwienia sprawy. Równocześnie też organ winien informować strony o powodach niedotrzymania terminu i wskazać nowy termin załatwienia sprawy, czego w niniejszej sprawie nie czynił. Powyższe oznacza, że organ prowadząc postępowanie od dnia [...] kwietnia 2015 r. i nie kończąc go do dnia wyrokowania, w zakresie tej sprawy działał opieszale i dokonywał szeregu czynności nieskutecznie, a zatem nieusprawiedliwionych w tak długim czasie. Sąd I instancji zauważył, że ewentualny brak wniosku strony o zmianę wyznaczonego przez organ uprawnionego geodety nie stanowił okoliczności pozwalającej przyjąć, że Burmistrz G. nie pozostawał z tego powodu w bezczynności. Wniosek o rozgraniczenie opisanych wyżej nieruchomości do dnia rozpoznania skargi przez Sąd, nie został załatwiony stosownie do obowiązujących przepisów. Uprawnione jest więc twierdzenie, że organ naruszył obowiązek załatwienia sprawy w terminach zakreślonych art. 35 K.p.a., stąd też pozostaje w bezczynności, a prowadzone postępowanie miało znamiona przewlekłości. Z kolei, w podnoszonej w skardze kwestii zapłaty wynagrodzenia geodecie wyjaśniono, że w cyt. ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne, jak również w kodeksie cywilnym brak jest przepisu uprawniającego organ administracji do orzekania w decyzji o rozgraniczeniu o rozliczeniu jej kosztów, w tym kosztów wykonania czynności przez geodetę. Zasady rozdziału kosztów postępowania pomiędzy stroną a organem administracyjnym określa przepis art. 262 K.p.a. Zgodnie z art. 262 § 1 pkt 2 K.p.a., stronę obciążają te koszty postępowania, które zostały poniesione w jej interesie lub na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. Ponadto, zgodnie z powołanym przepisem wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązanej do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia organ administracji publicznej ustala w drodze postanowienia jednocześnie z wydaniem decyzji i na to postanowienie osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie. Oznacza to, iż organ dopiero wraz z wydaniem decyzji rozstrzygającej sprawę ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osobę zobowiązaną do ich poniesienia i wówczas obciąża ją tymi kosztami. Sąd I instancji podkreślił, iż czynności ustalenia przebiegu granic w postępowaniu rozgraniczeniowym wykonuje geodeta, z tym że w myśl art. 31 ustawy, jest to geodeta upoważniony przez organ, czyli geodeta ten nie jest podmiotem dokonującym czynności na zlecenie stron postępowania rozgraniczeniowego. Z tego też względu, w postępowaniu administracyjnym w zakresie rozgraniczenia nieruchomości, strony nie mogą zawierać odrębnych umów, czy zlecać osobom trzecim czynności przypisanych organowi (wyznaczenie uprawnionego geodety). Jak wywiedziono wyżej, w niniejszej sprawie pomimo wszczęcia - postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015 r. - postępowania w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości organ jednak nie załatwił wniosku skarżącego, nie wydał aktu, jak i nie zakończył tego postępowania. Zgodnie z art. 149 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., zwanej dalej "P.p.s.a.") sąd uwzględniając skargę na bezczynność organu, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Kierując się treścią powyższego przepisu Sąd sformułował obowiązek organu do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Stosownie do treści art. 149 § 1 zdanie drugie P.p.s.a., uwzględniając skargę na bezczynność sąd jednocześnie stwierdza, czy bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ocena charakteru naruszenia prawa powinna być dokonywana w powiązaniu z okolicznościami danej sprawy, rozpatrywanej indywidualnie, wyznaczonej przez wiele elementów zmiennych. Każda bezczynność lub przewlekłość postępowania jest bowiem naruszeniem prawa. Sąd uznał, że istnieją podstawy do oceny bezczynności organu, jak i przewlekłego postępowania, jako mających charakter rażącego naruszenia prawa. Organ bowiem prowadzi postępowanie przez niemal dwa lata, wykazując się niewielką aktywnością, ograniczającą się w odstępach kilkumiesięcznych do monitów kierowanych do geodety, którego stosownie do art. 31 ustawy winien był skutecznie nadzorować nie tylko pod względem oceny dokumentacji, ale jednocześnie w zakresie przestrzegania terminów do załatwienia sprawy w postępowaniu administracyjnym.

Skargę kasacyjną od powołanego wyroku wywiódł Burmistrz G. zaskarżając ten wyrok w zakresie punktu pierwszego. Skarżący kasacyjnie zarzucił naruszenie art. 149 § 1 pkt 1 P.p.s.a. w zw. z art. 141 § 4 P.p.s.a., art. 35 § 5 k.p.a. i art. 7 i art. 77 k.p.a. poprzez wyznaczenie takiego terminu załatwienia sprawy przez organ, bez uwzględnienia charakteru sprawy i bez jego uzasadnienia, który czyni wyrok de facto niewykonalnym, gdyż wydanie decyzji w terminie miesięcznym jest w praktyce, z przyczyn obiektywnych, niemożliwe.

Skarżący kasacyjnie wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku w terminie 6 miesięcy od daty doręczenia prawomocnego wyroku, bądź o uchylenie wyroku we wskazanej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w tym zakresie.

W motywach skargi kasacyjnej przedstawiono szczegółowo przebieg dotychczasowego postępowania w przedmiocie rozgraniczenia. W ocenie skarżącego kasacyjnie w świetle okoliczności sprawy wątpliwe jest podjęcie dalszych działań ze strony geodety uprawnionego zmierzających do zakończenia sprawy rozgraniczenia przedmiotowej nieruchomości. Stąd zdaniem organu zachodzi konieczność cofnięcia upoważnienia geodecie uprawnionemu W. B. i upoważnienie innego geodety. Z przeprowadzonego wśród geodetów zapytania telefonicznego wynika, że czas na wykonanie usługi rozgraniczenia nieruchomości, w przypadku granicy z nieruchomością PKP S.A. wyniesie około 5 do 6 miesięcy. Ponadto zarówno organ prowadzący postępowanie rozgraniczeniowe, jak również właściwy Starosta, a także geodeta uprawniony muszą w toku postępowania wykonać szereg czynności. Na wykonanie niektórych czynności organ prowadzący nie ma wpływu. Stąd zobowiązanie Burmistrza G. do rozpatrzenia wniosku A. A., z dnia [...] marca 2015 r., w terminie miesiąca czasu od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, ze względu na fakt, że geodeta W. B. nie dokonał i w zasadzie nie zamierza dokonać przekazania dokumentacji rozgraniczeniowej organowi, jak również dokumentacji technicznej do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej prowadzonego przez Starostę N., stanowi naruszenie przez WSA w Opolu wskazanych na wstępie przepisów. Sąd badając sprawę celem wyznaczenia terminu dla organu na załatwienie sprawy powinien wziąć pod uwagę następujące utrudnienia i terminy: 1) czynności przed wyłonieniem nowego geodety i rozpoczęciem przez niego prac (wyłonienie geodety - min. 14 dni, zawarcie umowy - 7 dni uwzględniając przesyłkę, upoważnienie geodety - 3 dni uwzględniając przesyłkę) - łącznie min. 24 dni, 2) czynności w toku prac geodety, takie jak: zgłoszenie prac geodezyjnych, wezwanie do stawienia się na gruncie; rozprawa rozgraniczeniowa a także sporządzenie dokumentacji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W świetle art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, ponieważ w świetle art 183 § 1 P.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Jeżeli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 P.p.s.a., a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak, to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów skargi kasacyjnej, a upoważniony jest do oceny zaskarżonego orzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wniesionej skardze kasacyjnej.

Skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwione podstawy. Strona skarżąca kasacyjnie kwestionuje jedynie punkt pierwszy zaskarżonego wyroku, na mocy którego Sąd I instancji zobowiązał organ do załatwienia sprawy w terminie miesiąca od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.

Przepisy ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne nie określają odrębnych terminów do załatwienia sprawy w postępowaniu rozgraniczeniowym. Zatem do tego rodzaju sprawy należy stosować przepisy k.p.a. Według art. 35 § 3 k.p.a. załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Z kolei według art. 36 § 1 k.p.a. o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki, wskazując nowy termin załatwienia sprawy, a zgodnie z § 2 tego artykułu ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu.

Termin do załatwienia sprawy musi być terminem realnym, to znaczy terminem, który może być dochowany przez organ przy zachowaniu należytej staranności w toku procedowania. Jak wynika z powołanego art. 36 § 2 k.p.a. powodem przedłużenia terminu do załatwienia sprawy mogą być okoliczności niezależne od organu. Do tych okoliczności można zaliczyć przepisy prawa, które mają zastosowanie w sprawie. Postępowanie według norm zawartych w przepisach może uniemożliwiać załatwienie sprawy zgodnie z terminami wyrażonymi w art. 35 § 3 k.p.a., z uwagi na złożoność i wieloetapowość procedury. Okolicznościami nie w pełni zależnymi od organu w sprawie są także zachowania stron i uczestników danego postępowania. Nieodpowiednie zachowanie uczestników postępowania, polegające na przykład na nierealizowaniu obowiązków i wezwań organu, niewątpliwie działa obstrukcyjnie na szybkość postępowania.

Według ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz przepisów rozporządzenia Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości (Dz.U. z 1999 Nr 45 poz. 453) w toku postępowania rozgraniczeniowego należy, co do zasady, przeprowadzić następującą sekwencję czynności prawnych: wyłonić geodetę, zgłosić prace geodezyjne, przeprowadzić rozprawę poprzedzoną wezwaniem stron do stawienia się na gruncie, które doręcza się tej stronom za zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem, sporządzić dokumentację geodezyjną, która podlega weryfikacji.

Przedstawiony przez organ w rozpoznawanej sprawie przebieg postępowania, w tym swoiste milczenie wyznaczonego geodety, uprawdopodobniają stanowisko organu co do potrzeby ewentualnego wyłonienia kolejnego geodety i ponowienia czynności prawnych w sprawie. W konsekwencji należało uznać, że wyznaczony przez Sąd I instancji termin do załatwienia sprawy jest zbyt krótki do przeprowadzenia zgodnie z prawem wszystkich czynności w sprawie. Dlatego też Naczelny Sąd Administracyjny wyznaczył 3-miesięczny termin do załatwienia tej sprawy. Zgodnie z art. 286 § 2 P.p.s.a. termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez sąd liczy się od dnia doręczenia akt organowi. Przepis ten ma także zastosowanie do skargi na bezczynność, w tym znaczeniu, że wyznaczony przez Sąd termin do w załatwienia sprawy liczy się od dnia zwrotu akt nadesłanych w związku ze skargą na bezczynność.

Z tych względów i na podstawie art. 188 w zw. z art. 149 § 1 pkt 1 P.p.s.a. oraz 184 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 207 § 2 P.p.s.a. odstąpił od zasądzenia kosztów postępowania sądowego.