Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Cezary Pryca Sędzia NSA Krystyna Anna Stec (spr.) Sędzia del. NSA Marek Zalewski Protokolant Magdalena Rosik po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej E.H.K. - AG w H., Niemcy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 31 marca 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 128/08 w sprawie ze skargi E.H.K. - AG w H., Niemcy na decyzję Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych w Warszawie z dnia [...] lipca 2006 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji w zakresie zgłoszenia sprzeciwu co do bezpośredniego nabycia akcji oraz umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie zawiadomienia o zamiarze bezpośredniego nabycia akcji 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od E.H.K. - AG w H., Niemcy na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 31 marca 2008r., sygn. akt VI SA/Wa 128/08, oddalił skargę E.H.K. AG z siedzibą w H. na decyzję Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych z dnia [...] lipca 2006 r., nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji w zakresie zgłoszenia sprzeciwu co do bezpośredniego nabycia akcji oraz umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie zawiadomienia o zamiarze bezpośredniego nabycia akcji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekał w następującym stanie sprawy.

W ramach grupy E.H. na podstawie § 2 ust. 1 niemieckiej ustawy o przekształceniu spółek doszło do połączenia spółki E.H.K. AG (zwanej dalej też skarżącą) oraz spółki E.H.V. (dalej E.H. GmbH) poprzez przeniesienie całego majątku spółki E.H. GmbH na skarżącą. Przed połączeniem obie spółki były akcjonariuszami Towarzystwa Ubezpieczeniowego E.H. S.A. (zwanego dalej także polskim lub krajowym zakładem ubezpieczeń) z następującym udziałem kapitałowym: E.H.K. AG - 1 akcja, a skarżąca - 99.999 akcji. Natomiast 100%-towym udziałowcem zarówno skarżącej jak i spółki E.H. GmbH była i pozostała po połączeniu spółek – E.H. S.A. z siedzibą w P. Na skutek połączenia spółek skarżąca, posiadająca do tego czasu 1 akcję, stała się 100 % akcjonariuszem polskiego zakładu ubezpieczeń.

W związku z tym zdarzeniem skarżąca pismem z dnia 10 lutego 2006 r., sporządzonym w języku angielskim, zawiadomiła Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (zwaną dalej KNUiFE lub organem nadzoru) o zamiarze bezpośredniego podjęcia innych działań, o których mowa w art. 4 pkt 14 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2005 r., Nr 184, poz. 1539), powodujących, że polski zakład ubezpieczeń stanie się jego podmiotem zależnym.

W reakcji na to pismo organ nadzoru poinformował skarżącą, że ww. zawiadomienie nie może zostać zakwalifikowane jako wszczynające postępowanie w powyższej sprawie, ponieważ powinno być sformułowane w języku polskim.

Pismem z dnia 13 kwietnia 2006 r. skarżąca wniosła o zakwalifikowanie jej pisma z dnia 10 lutego 2006 r., jako wszczynającego postępowanie w sprawie ze skutkiem od dnia doręczenia organowi nadzoru (16 lutego 2006 r.), ewentualnie - gdyby organ nie przychylił się do wniosku strony - o potraktowanie pisma z dnia 13 kwietnia 2006 r., jako wszczynającego postępowanie. Skarżąca wyjaśniła przy tym, że umowa o połączeniu została zawarta w dniu 17 stycznia 2006 r., natomiast w dniu 17 lutego 2006 r. połączenie zostało zarejestrowane w niemieckim rejestrze handlowym.

W piśmie z dnia 15 maja 2006 r. skarżąca stwierdziła, że połączenie to nie może być uznane za nabycie, ani objęcie akcji polskiego zakładu ubezpieczeń, jak i że nie zachodzi sytuacja określona w art. 35 ust. 2 zdanie 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151), przywoływanej dalej także jako: u.o.d.u.

Decyzją z dnia 17 maja 2006 r. KNUiFE zgłosiła sprzeciw co do bezpośredniego nabycia akcji krajowego zakładu ubezpieczeń - Towarzystwa Ubezpieczeń E.H. S.A. z siedzibą w W. - w liczbie zapewniającej przekroczenie 50 % głosów na walnym zgromadzeniu oraz 50 % udziału w kapitale zakładowym przez E.H.K. AG z siedzibą w H. Uzasadniając sprzeciw organ nadzoru podał, że zawiadamiająca (a na niej spoczywał ciężar dowodu), nie przedstawiła dowodów, iż nie zachodzą przesłanki do wniesienia sprzeciwu na podstawie art. 35 ust. 4 u.o.d.u. Nadto organ wyraził pogląd, że zawiadomienie było niezbędne, ponieważ w wyniku połączenia zmienił się akcjonariat polskiego zakładu ubezpieczeń. W punkcie II decyzji umorzono postępowanie administracyjne w sprawie zawiadomienia E.H. z siedzibą w P., z dnia 13 kwietnia 2006 r., o zamiarze pośredniego nabycia akcji Towarzystwa Ubezpieczeń E.H. S. A z siedzibą w W. w ilości zapewniającej osiągnięcie więcej niż 50 % głosów na walnym zgromadzeniu Spółki i 50% udziału w kapitale zakładowym Spółki. Umorzenie postępowania organ nadzoru umotywował tym, że w wyniku połączenia spółek sytuacja E.H. S.A. z siedzibą w P. nie uległa zmianie, bo zarówno przed połączeniem, jak i po jego dokonaniu ww. spółka mająca siedzibę w P. posiadała pośrednio 100 % akcji w polskim zakładzie ubezpieczeń. W związku z tym spółka ta nie była zobowiązana do dokonania notyfikacji zamiaru nabycia akcji.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy - wobec wniosku skarżącej spółki, w którym wskazywała na brak podstaw do wniesienia sprzeciwu - KNUiFE decyzją z dnia [...] lipca 2006 r. uchyliła decyzję z dnia [...] maja 2006 r. w punkcie I - w części dotyczącej sprzeciwu, co do bezpośredniego nabycia akcji i umorzyła postępowanie administracyjne w sprawie zawiadomienia z dnia 13 kwietnia 2006 r. o zamiarze bezpośredniego nabycia akcji krajowego zakładu ubezpieczeń przez skarżącą.

W uzasadnieniu drugoinstancyjnego rozstrzygnięcia organ nadzoru stwierdził, że spełniające wymogi formalne zawiadomienie zostało złożone w dniu 13 kwietnia 2006r., a zatem po dokonaniu transakcji, której dotyczyło, bowiem według informacji przekazanej przez stronę, w dniu 17 lutego 2006 r. dokonano rejestracji omawianego połączenia spółek. Z tego względu - w ocenie organu nadzoru - postępowanie w sprawie zawiadomienia złożonego po dokonaniu transakcji jest bezprzedmiotowe.

KNUiFE w uzasadnieniu rozstrzygnięcia stwierdziła nadto, że skarżąca nie może wykonywać prawa głosu z akcji E.H. S.A. nabytych niezgodnie z art. 35 tej ustawy, zaś uchwały podjęte po przedmiotowym nabyciu akcji są bezskuteczne - ponieważ zawiadomienie nie zostało złożone zgodnie z dyspozycją normy prawnej określonej w art. 35 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 11 grudnia 2006r., sygn. akt VI SA/Wa 1661/06 uchylając zaskarżoną decyzję przyjął, że została ona wydana z mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy naruszeniem przepisów art. 7, art. 77 i art. 107 § 3 k.p.a.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, organ nadzoru rozpoznając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, nie odniósł się do argumentów wskazanych przez skarżącą, a mianowicie co do tego czy na skarżącej ciążył obowiązek zawiadomienia organu nadzoru, wynikający z art. 35 ust. 2 u.o.d.u.

Zdaniem WSA z uzasadnienia zaskarżonej decyzji można było jedynie domniemywać, że organ uznał, iż skarżąca miała obowiązek zawiadomienia organu o połączeniu, skoro stwierdził, że zawiadomienie z dnia 13 kwietnia 2006 r. było spóźnione. Nie spełnia to jednak wymogów art. 107 § 3 k.p.a., a uchybienie to miało istotny wpływ na wynik sprawy. Jeżeli bowiem na stronie nie ciążył obowiązek ww. zawiadomienia, organ powinien uchylić decyzję z dnia [...] maja 2006 r. i umorzyć postępowanie, jako bezprzedmiotowe z innym uzasadnieniem, niż zaprezentowane w zaskarżonej decyzji. Tej wadliwości decyzji nie konwalidowała spóźniona próba wyjaśnienia konieczności dokonania zawiadomienia o połączeniu niemieckich spółek, dokonana w odpowiedzi na skargę.

Odnosząc się do kwestii zawiadomienia w języku angielskim Sąd pierwszej instancji stwierdził, że organ przetłumaczył pismo skarżącej z dnia 10 lutego 2006 r. Dowody o kluczowym znaczeniu (oraz pismo z dnia 10 lutego 2006 r.) strona przedstawiła w języku polskim w dniu 13 kwietnia 2006 r., zatem ocena materiału dowodowego nie została dokonana przez organ w oparciu o obcojęzyczny materiał, co byłoby niedopuszczalne, z uwagi na zakaz wynikający z przepisów ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 ze zm.), zwanej dalej ustawą o języku polskim. Skoro w niniejszej sprawie organ zrozumiał treść tego pisma i następnie zostało ono przedłożone organowi wraz z tłumaczeniem na język polski, to nie można uznać - co uczynił organ - że pismo to nie odniosło skutku, o którym mowa w art. 35 ust. 3 w związku z art. 35 ust. 4 u.o.d.u., a zatem, że po stronie organu nie rodziło obowiązku przeprowadzenia postępowania.

WSA wskazał, że organ ponownie rozpoznając sprawę powinien szczegółowo odnieść się do zarzutów skarżącej podniesionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i uzasadnić, czy (i dlaczego) uznaje, że w wyniku połączenia skarżącej ze spółką E.H. GmbH doszło do bezpośredniego nabycia akcji krajowego towarzystwa ubezpieczeniowego przez skarżącą. W przypadku podtrzymania stanowiska, że przejęcie to nakładało na skarżącą obowiązek notyfikacji, organ ma wskazać (i uzasadnić), w jakiej dacie nastąpiło nabycie, mając na uwadze konstytutywny charakter wpisu połączenia, do niemieckiego rejestru handlowego. Dopiero po wykazaniu czy i kiedy nastąpiło bezpośrednie nabycie akcji, organ powinien dokonać porównania dat "bezpośredniego nabycia akcji" w rozumieniu art. 35 ust. 2 komentowanej ustawy, z datą złożonego zawiadomienia, czyniąc przy tym rozważania dotyczące kwestii "zamiaru" nabycia. W rozważaniach tych organ powinien wziąć pod rozwagę to, że art. 35 ust. 2 u.o.d.u. nie wprowadza terminu, w którym należy zgłosić zamiar nabycia akcji polskiego zakładu ubezpieczeń, a zatem nie można zarzucić stronie, że dokonanie zawiadomienia na jeden dzień przed nabyciem, nie jest wypełnieniem ustawowego obowiązku. Z kolei zawiadomienie (przy założeniu, że było konieczne) dokonane przed nabyciem akcji musi skutkować po stronie organu merytorycznym rozpoznaniem zasadności zgłoszonego sprzeciwu.

W skardze kasacyjnej Komisja Nadzoru Finansowego zaskarżyła powyższy wyrok w całości domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania WSA w W. Skargę kasacyjną oparła na obydwu ustawowych podstawach określonych w przepisie art. 174 p.p.s.a., zarzucając zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania, tj. art. art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., art. 141 § 4 p.p.s.a., art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. oraz naruszenie prawa materialnego, tj. niewłaściwe zastosowanie art. 5 ust. 2 ustawy o języku polskim, błędną wykładnię art. 35 ust. 2 w związku z art. 35 ust. 3 i 3a u.o.d.u. oraz błędną wykładnię art. 35 ust. 2 i 3 u.o.d.u..

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 11 grudnia 2007 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.

NSA stwierdzając, że w uzasadnieniu wyroku Sądu pierwszej instancji brak rozważań dotyczących naruszenia art. 7 i 77 k.p.a. wskazał jednocześnie, że stan faktyczny sprawy nie jest ani skomplikowany ani też żaden z jego elementów nie jest sporny. Nie budziło bowiem wątpliwości, że doszło do połączenia skarżącej spółki i E. H. GmbH, poprzez przeniesienie majątku jednej spółki na rzecz drugiej. Nie kwestionowano też, że obie spółki przed połączeniem były akcjonariuszami krajowego zakładu ubezpieczeń i po połączeniu skarżąca, posiadająca do tego czasu 1 akcję, została 100 % -towym akcjonariuszem. Niesporne było nadto, że do połączenia spółek doszło 17 lutego 2006 r. tj. w dniu dokonania w niemieckim rejestrze handlowym rejestracji połączenia.

Według NSA w sprawie nie zachodziła zatem sytuacja, w której niewyjaśnienie jakichś istotnych elementów stanu faktycznego uniemożliwiałoby subsumcję.

Odnosząc się do wytkniętego przez WSA naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. NSA wskazał, że nie tyle brak uzasadnienia co jego lakoniczność, przy prawidłowym ustaleniu stanu faktycznego, nie daje podstaw do zastosowania art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. Zdaniem Sądu drugiej instancji ocena w zakresie naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. nie zasługiwała na aprobatę. Sąd ten zauważył, że organ nadzoru od początku toczącego się postępowania konsekwentnie twierdził, że po stronie skarżącej spółki istniał obowiązek, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u. Z osnowy zarówno decyzji z dnia 17 maja 2006 r., jak i decyzji z dnia 19 lipca 2006 r. wynika wprost, że według organu nadzoru zaistniała sytuacja prawna, o której mowa jest w zdaniu pierwszym art. 35 ust. 2 u.o.d.u. /bezpośrednie nabycie akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej przekroczenie 50 % głosów na walnym zgromadzeniu oraz 50 % udziału w kapitale zakładowym/. W uzasadnieniu tej pierwszej decyzji organ nadzoru obszernie argumentował, dlaczego przyjął, że istniał obowiązek notyfikacji. Nie wycofał się z tej oceny w decyzji z dnia [...] lipca 2006 r., a jedynie uznał, że zawiadomienie było spóźnione, bo dokonane już po dniu 17 lutego 2006 r.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił poglądu wyrażonego przez Sąd I instancji, że skarżąca spółka we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy kwestionowała istnienie obowiązku notyfikacji. Według sądu kasacyjnego omawiany środek odwoławczy w swojej argumentacji zmierzał do wykazania, że nie istniały podstawy do zgłoszenia sprzeciwu, co do zamiaru nabycia akcji.

NSA nie zgodził się też z twierdzeniem WSA, że brak jakiegokolwiek terminu granicznego oznacza, że zawiadomienia można dokonać w każdym czasie "choćby na jeden dzień przed nabyciem, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u.".

Po pierwsze za nieracjonalne NSA uznał założenie, że przy nabyciu akcji przekraczającym 10 % głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym podmiot jest obowiązany powiadomić organ nadzoru nie później niż 30 dni przed nabyciem albo objęciem /art. 35 ust. 1 u.o.d.u. /, ale gdy nabywa 20 % akcji lub więcej, to może powiadomić w każdym czasie, nawet na jeden dzień przed ich nabyciem czy objęciem.

Po wtóre taki pogląd NSA uznał za sprzeczny z art. 35 ust. 3 i 3a u.o.d.u., z których to przepisów wynika, że termin 3 miesięcy jest terminem dla organu nadzoru dla podjęcia ewentualnych działań nadzorczych (zgłoszenia sprzeciwu czy ustalenia w drodze decyzji maksymalnego terminu nabycia albo objęcia akcji). Po trzecie - jak wskazał sąd kasacyjny - taki sam wniosek wynika wprost z art. 15 ust. 1 dyrektywy Rady nr 92/49 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie oraz zmianie dyrektyw (Dz. U. UE. L. 92.228.1). Przepis ten, w brzmieniu obowiązującym w stanie prawnym rozpoznawanej przez organ nadzoru sprawy stanowił w akapicie pierwszym, że Państwa Członkowskie wymagają od każdej osoby fizycznej lub prawnej zamierzającej posiadać pośrednio lub bezpośrednio znaczny pakiet akcji w zakładzie ubezpieczeń, powiadomienia o tym w pierwszej kolejności właściwych władz rodzimego Państwa Członkowskiego, ze wskazaniem wielkości udziałów, które zamierza objąć. Ponadto osoba taka powiadamia właściwe władze rodzimego Państwa Członkowskiego w przypadku zamiaru zwiększenia swojego znacznego pakietu akcji w stopniu powodującym, że posiadany przez nią pakiet pod względem liczby głosów lub wysokości kapitału wyniesie lub przekroczy 20,33, lub 50 % lub powoduje, że zakład ubezpieczeń staje się jego oddziałem. Natomiast akapit drugi stanowił, że właściwe władze rodzimego Państwa Członkowskiego mają najwyżej trzy miesiące, licząc od daty zawiadomienia przewidzianego w akapicie pierwszym, aby sprzeciwić się takiemu planowi, jeżeli, mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego i rozsądnego zarządzania danym zakładem ubezpieczeń, nie uznają za odpowiednie kwalifikacje osoby określonej w akapicie pierwszym, w przypadku, gdy władze te nie są przeciwne rozpatrywanemu planowi, mogą ustalić maksymalny okres na jego wykonanie.

W obu przytoczonych jednostkach redakcyjnych przepisu art. 15 ust. 1 dyrektywy mowa jest o zamiarze i planie. Nadto, termin trzech miesięcy jest terminem dla właściwych władz do podjęcia ewentualnych działań. Stąd też podmiot mający plan, o którym mowa w omawianym przepisie zobligowany jest powiadomić organ nadzoru w czasie, który pozwoli organowi, w terminie nie dłuższym niż trzy miesiące, ocenić planowane zamierzenie. Te powody nakazują, według NSA, uznać za usprawiedliwiony zarzut błędnej wykładni 35 ust. 2 i 3 u.o.d.u., dokonanej przez Sąd I instancji.

NSA wskazał, iż przepis art. 35 ust. 3a tej ustawy określa początek biegu tego terminu. Zgodnie z tym przepisem termin 3 miesięcy biegnie od dnia złożenia zawiadomienia wraz z przedstawieniem dowodów, w tym przekazaniem dokumentów, wskazujących, że nie zachodzą przesłanki do zgłoszenia przez organ nadzoru sprzeciwu, a w przypadku, gdy przepisy wymagają wystąpienia przez organ nadzoru o informacje do właściwego organu nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej – od dnia przekazania informacji przez właściwy organ nadzoru państwa członkowskiego.

Z akt sprawy wynika, że wymagane przepisem art. 35 ust. 3a ustawy o działalności ubezpieczeniowej dokumenty zostały przedstawione Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 13 kwietnia 2006 r., a zatem to od tej daty rozpoczął swój bieg termin uprawniający organ do podjęcia ewentualnego sprzeciwu. Nie ma zatem znaczenia to, czy wcześniejsze pismo, niespełniające warunków, o których mowa w art. 35 ust. 3a ustawy ubezpieczeniowej było sporządzone w obcym języku, czy też stosownie do wymagań przepisów ustawy o języku polskim, w tym języku, skoro i tak nie mogło ono skutkować rozpoczęciem biegu 3 miesięcznego terminu. Przy tej konstatacji za zasadny NSA uznał więc zarzut skargi kasacyjnej, który obejmuje przepisy art. 35 ust. 2 w zw. z art. 35 ust. 3 i 3a u.o.d.u. z tym, że zarówno poprzez ich błędną wykładnię, jak i niewłaściwe zastosowanie.

WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy - wskazał, że zgodnie art. 134 § 1 p.p.s.a. rozstrzygając sprawę w jej granicach nie jest związany zarzutami ani wnioskami skargi. Dodał jednak, że w niniejszej sprawie - wobec treści wskazanego wyżej wyroku NSA - zobowiązany jest ponownie rozpoznać skargę E.H.K. AG mając na względzie - w myśl art. 190 p.p.s.a. - wykładnię prawa dokonaną w uzasadnieniu wyroku NSA.

W ocenie Sądu pierwszej instancji treść uzasadnienia wyroku NSA przesądziła o takich faktach jak data połączenia spółek (17 lutego 2006r.) jak i że wskutek tego zdarzenia skarżąca spółka E.H.K. AG przejmując cały majątek E.H. Gmbh stała się 100% akcjonariuszem Towarzystwa Ubezpieczeniowego E.H. S.A. w W.

WSA wskazał też, iż nie budzi wątpliwości, że na skarżącej spoczywał obowiązek notyfikacji, przewidziany w art. 35 ust 2 u.o.d.u., z którego to obowiązku skarżąca wywiązała się 13 kwietnia 2006 r.

Sąd pierwszej instancji przyjął, iż z oceny prawnej zawartej w wyroku NSA wynika, że zawiadomienie, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u., powinno być dokonane w takim czasie, który pozwoli organowi w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące ocenić zamierzone przedsięwzięcie.

Tymczasem - jak wywodził WSA - stan faktyczny wskazuje, że odpowiadające wymogom prawa zawiadomienie zostało dokonane 13 kwietnia 2006 r., kiedy zamiar nabycia akcji został już zrealizowany przez połączenie spółek 17 lutego 2006 r.

W tym stanie rzeczy WSA za prawidłowe uznał stanowisko organu, iż zawiadomienie złożone po dokonaniu transakcji powoduje, że postępowanie w sprawie takiego zawiadomienia jest bezprzedmiotowe, co w świetle art. 105 § 1 k.p.a. obligowało organ do wydania decyzji o umorzeniu postępowania.

Według WSA zawiadomienie złożone po dokonaniu transakcji - nie zaś notyfikujące zamiar jej dokonania - musi być identyfikowane z brakiem istnienia przedmiotu postępowania. Przedmiotem tym było zbadanie zawiadomienia o zamiarze zbycia akcji, z uwzględnieniem przesłanek określonych w art. 35 powoływanej ustawy.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku E.H.K. AG wniosła o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, rozważenie czy w niniejszej sprawie nie istnieje konieczność skierowania pytania prejudycjalnego do ETS w trybie art. 234 TWE oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm.

Wyrokowi zarzuciła naruszenie:

1. przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 134 § 1 i art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 63 § 2, art. 64 § 2 i art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., art. 43 Traktatu ustanawiającego Unię Europejską (Dz. U. z 2004 r., nr 90, poz. 864/2 ze zm.) i art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim poprzez ich błędne zastosowanie i w konsekwencji nierozstrzygnięcie w granicach danej sprawy, tylko w granicach jej zaskarżenia oraz brak rozważenia, czy w przypadku złożenia pisma w języku angielskim występował brak formalny pisma w rozumieniu art. 63 i 64 k.p.a., a jeżeli taki brak występował, to czy brak wezwania do uzupełnienia braków formalnych stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności decyzji na podstawi art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. ;

- naruszenie art. 134 § 1 i art. 145 § 1 pkt. 2 p.p.s.a w związku z art. 9 i art. 35 § 1

k.p.a. poprzez jego błędne zastosowanie i rozstrzygnięcie skargi tylko w granicach

jej zaskarżenia i w konsekwencji nierozważenie, czy w przedmiotowej sprawie

organ nadzoru nie wprowadził skarżącej w błąd i czy to wprowadzenie w błąd

nie prowadzi do nieważności wydanej przez organ nadzoru decyzji;

- naruszenie art. 134 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 21 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 2 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.UE L 03.236.17) z dnia 23 września 2003 r. ("Traktat akcesyjny") oraz art. 15 Dyrektywy Rady 92/49 EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich, innych niż ubezpieczenie na życie oraz zmieniającej dyrektywy 73/239/EWG/ i 88/35/EWG (trzecia dyrektywa w sprawie ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie) ("Trzecia Dyrektywa"), poprzez ich błędne zastosowanie i nierozstrzygnięcie w granicach danej sprawy przez przyjęcie, iż art. 35 ust. 8 u.o.d.u. jest zgodny z wyżej wspomnianą dyrektywą i czy zachodzi bezwzględna nieważność uchwał podjętych głosami z akcji nabytych z naruszeniem prawa spowodowanym brakiem uprzedniej notyfikacji o nabyciu akcji;

- naruszenie art. 134 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 35 ust. 2 i ust. 5 u.o.d.u. w związku z art. 6 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94 poz. 1037 ze zm.) – dalej: k.s.h., poprzez jego błędne zastosowanie i nierozstrzygnięcie w granicach danej sprawy przez brak wzięcia pod uwagę okoliczności, iż przeniesienie akcji nastąpiło w ramach sukcesji generalnej pomiędzy podmiotem dominującym i podmiotem zależnym oraz przyjęcie, iż w danym stanie faktycznym konieczne jest zawiadomienie, o którym mowa w art. 35 ust. 2, gdy tymczasem na podstawie art. 35 ust. 5 u.o.d.u. i art. 6 § 2 k.s.h. do nabycia akcji zakładu ubezpieczeń przez Skarżącego doszło w momencie uprzedniego nabycia akcji przez podmiot zależny;

- naruszenie art. 134 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 35 ust. 3 u.o.d.u. poprzez jego błędne zastosowanie i brak rozstrzygnięcia, iż termin trzech miesięcy na dokonanie przez organ sprzeciwu winien być liczony od dnia zawiadomienia o nabyciu akcji sporządzonego w języku angielskim, otrzymanego przez organ nadzoru w dniu 16 lutego 2006 r. czego konsekwencją byłby upływ tego terminu w dniu 14 maja 2006 roku, a co za tym idzie niemożność sankcji wynikających z przepisów prawa dla skarżącej,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj:

- naruszenie art. 35 ust. 2 i ust. 3 u.o.d.u. poprzez jego błędną wykładnię i stwierdzenie, iż zawiadomienie o każdym zamiarze nabycia akcji powinno być dokonane w terminie co najmniej 3 miesięcy przed planowanym nabyciem akcji zakładu ubezpieczeń;

- naruszenie art. 35 ust. 2 i ust. 5 u.o.d.u. w związku z art. 6 § 2 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię i stwierdzenie, iż przeniesienie akcji nastąpiło w ramach sukcesji generalnej pomiędzy podmiotem dominującym i podmiotem zależnym oraz przyjęcie, iż w danym stanie faktycznym konieczne jest zawiadomienie, o którym mowa w art. 35 ust. 2, gdy tymczasem na podstawie art. 35 ust. 5 u.o.d.u. i art. 6 § 2 k.s.h. do nabycia akcji zakładu ubezpieczeń przez Skarżącą doszło w momencie uprzedniego nabycia akcji przez podmiot zależny;

- naruszenie art. 105 k.p.a. poprzez jego błędną wykładnię i stwierdzenie, iż wobec faktu przeniesienia własności akcji przed upływem trzymiesięcznego terminu na zgłoszenie przez organ nadzoru sprzeciwu, o którym mowa w art. 35 ust. 3 u.o.d.u. organ nadzoru zobowiązany był do umorzenia postępowania z powodu jego bezprzedmiotowości.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Komisja Nadzoru Finansowego wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stan faktyczny sprawy, przyjęty przez Wojewódzki Sąd Administracyjny przy wyrokowaniu, podstawy procesowe oraz materialnoprawne, na których oparto zaskarżone orzeczenie jak i podstawy, na których oparto skargę kasacyjną, jednoznacznie wskazują, że zasadniczą kwestią sporną w sprawie jest czy na stronie wnoszącej skargę kasacyjną spoczywał obowiązek - przewidziany art. 35 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, w szczególności obowiązek zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze bezpośredniego nabycia akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej przekroczenie 50 % głosów na walnym zgromadzeniu oraz 50 % udziału w kapitale zakładowym tego zakładu. Jeżeli tak: jaki jest prawidłowy sposób wykonania tego obowiązku i ostatecznie jakie konsekwencje prawne (procesowe i materialne) rodzi naruszenie warunków, o których mowa w ww. przepisie art. 35 ust. 2 u.o.d.u..

Zagadnienia te w postępowaniu kasacyjnym mogą być jednak przedmiotem rozważań tylko w obszarze zakreślonym przepisami procedury sądowoadministracyjnej.

Wymaga bowiem przypomnienia, że na mocy art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę wyłącznie w granicach skargi kasacyjnej (z wyjątkiem nieważność postępowania z powodów wymienionych enumeratywnie w § 2 tego artykułu - do stwierdzenia której w sprawie brak podstaw).

Dalsze zawężenie zakresu kontroli dokonywanej przez sąd kasacyjny wynika z art. 190 p.p.s.a. Zdanie pierwsze tego artykułu skierowane jest niewątpliwie do Sądu pierwszej instancji. Zgodnie z nim bowiem Sąd, któremu sprawa została przekazana - jak miało to miejsce w rozpatrywanym przypadku - związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Przywołana norma wprost wskazuje na ograniczenie swobody (także w rozumieniu art. 134 p.p.s.a.) Sądu pierwszej instancji przy wydawaniu nowego orzeczenia. Zasięg takiego rozwiązania jest jednak szerszy. W jego konsekwencji mianowicie - zgodnie z regulacją zawartą w zdaniu drugim ww. artykułu - skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy nie można oprzeć na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Oznacza to, że podstawy skargi kasacyjnej - sformułowane z naruszeniem ww. przepisu - obligują sąd kasacyjny do uznania ich za nieusprawiedliwione. Merytoryczne rozpoznanie takich podstaw kasacyjnych w istocie sprowadza się do oceny ich zgodności z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

W tym sensie wykładnia prawa, o której mowa w zdaniu pierwszym art. 190 p.p.s.a., wiąże nie tylko Sąd pierwszej instancji i kasatora ale także Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający skargę kasacyjną od wyroku wydanego w tej sprawie po ponownym jej rozpoznaniu. W tego typu sprawach rozważenie zasadności podstaw, na których oparto skargę kasacyjną w pierwszej kolejności wymaga zatem zbadania czy nie uchybiają one zakazowi przewidzianemu w art. 190 p.p.s.a.

Powyższe uwagi należy uwzględniać przy ocenie podstaw kasacyjnych sformułowanych w niniejszej sprawie, którymi objęto zarówno naruszenie prawa materialnego jak i przepisów postępowania.

W rozpoznawanym przypadku wszystkie z zarzutów w ramach podstawy przewidzianej art. 174 pkt 2 dotyczą naruszenia art. 134 p.p.s.a. poprzez błędne zastosowanie i rozstrzygniecie tylko w granicach skargi.

W ocenie autora skargi kasacyjnej Wojewódzki Sąd Administracyjny z uchybieniem ww. przepisu nie rozważył czy organy w postępowaniu administracyjnym nie uchybiły przepisom postępowania wskazanym w pkt 1 a i b petitum skargi kasacyjnej (tj. art. art. 63 § 2, 64 § 2, 156 § 1 pkt 2, 9 i 35 § 1 k.p.a.), naruszenie których to przepisów winno skutkować zastosowaniem przez Wojewódzki Sąd Administracyjny art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.

Rozważenie czy zawiadomienie dokonane przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną posiadało braki formalne i czy organ uchybił przepisom w tym zakresie ma jednak znaczenie tylko o ile na stronie spoczywał obowiązek stosownego zawiadomienia organu nadzoru, tzn. jeżeli art. 35 ust. 2 u.o.d.u. znajdował zastosowanie w sprawie.

Tej kwestii dotyczą natomiast dalsze zarzuty naruszenia art. 134 p.p.s.a. (pkt 1 d-e petitum skargi kasacyjnej) i wiążą się z oparciem skargi kasacyjnej na podstawie z art. 174 pkt 1 p.p.s.a. przez błędną wykładnię art. 35 ust. 2, 3 i 5 u.o.d.u. (pkt 2 a-b skargi kasacyjnej).

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego tak sformułowane podstawy kasacyjne uchybiają zakazowi z art. 190 p.p.s.a.

W orzecznictwie i piśmiennictwie nie budzi wątpliwości, że "wiążąca" wykładnia prawa, w sprzeczności z którą nie mogą pozostawać podstawy skargi kasacyjnej, dotyczy zarówno wykładni przepisów prawa materialnego jak i procesowego. Nie ma też rozbieżności w poglądach co do tego, że związanie wykładnią prawa nie obejmuje swym zakresem ocen dotyczących stanu faktycznego.

Dla potrzeb sprawy odpowiedzi wymaga tymczasem pytanie czy wiążącym dla Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego jest uznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny zasadności zastosowania w sprawie konkretnej normy prawa materialnego i - w następstwie powyższego - czy strona wnosząca skargę kasacyjną może skutecznie zarzucać Sądowi pierwszej instancji uchybienie w tym zakresie.

Ważąc ów problem należy mieć na względzie, że dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny wykładnię prawa uważa się za wiążącą jedynie w niezmienionym stanie prawnym sprawy i na tle stanu faktycznego uznanego przez ten sąd za niewadliwy.

W konsekwencji - skoro stan prawny sprawy nie ulega zmianie a stan faktyczny nie zostaje podważony - należy wykluczyć możliwość skutecznego zarzutu nieprawidłowej subsumcji prawa materialnego, wykładni którego sąd kasacyjny dokonał.

W przeciwnym razie przepis art. 190 p.p.s.a. pozbawiony byłby sensu. Racjonalny ustawodawca nie wiązałby bowiem Sądu, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania, wykładnią przepisu, który nie znajdowałby zastosowania w sprawie.

W tym stanie rzeczy, w ocenie składu orzekającego, oparcie w rozpoznawanej sprawie skargi kasacyjnej na zarzucie naruszenia art. 134 p.p.s.a. przez nieuwzględnienie art. 35 ust. 2 i 5 u.o.d.u. w zw. z art. 6 § 2 k.s.h. i na podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię 35 ust. 2 ustawy, bo dokonaną z pominięciem celu, jakiemu służy zawiadomienie a w konsekwencji wadliwe przyjęcie, że przepis ten ma zastosowanie w sprawie - narusza zakaz z art. 190 p.p.s.a.

Formułując te zarzuty strona prezentowała stanowisko, że Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął istnienie po stronie skarżącej obowiązku zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze nabycia akcji zakładu ubezpieczeń, bez dokładnego rozważenia stanu faktycznego danej sprawy. Według autora skargi kasacyjnej w świetle art. 35 ust. 5 u.o.d.u. i art. 6 § 2 k.s.h. strona skarżąca nabyła akcje Towarzystwa Ubezpieczeń E. H. S.A. w momencie ich nabycia przez swoją spółkę zależną (E.H. GmbH) co oznacza, że nie mogła ich nabyć ponownie a co za tym idzie w danej sprawie art. 35 ust. 2 u.o.d.u. nie ma zastosowania.

Istotnie Sąd pierwszej instancji kwestii tych nie rozważał. Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął bowiem, iż treść wyroku NSA przesądziła, że wskutek połączenia spółek spółka przejmująca (E.H.K. AG - dotychczas niespornie posiadająca 1 akcję) stała się 100% -towym akcjonariuszem krajowego zakładu ubezpieczeń a w konsekwencji nie budziło wątpliwości, że na skarżącej spoczywał obowiązek notyfikacji przewidziany art. 35 ust. 2 u.o.d.u. Za chwilę nabycia akcji przyjęto połączenie spółek. Te elementy stanu faktycznego - w ocenie NSA - umożliwiały subsumcję. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 11 grudnia 2007 r. podzielił pogląd, że w stanie faktycznym sprawy zaistniała sytuacja prawna, o której mowa w zdaniu pierwszym art. 35 ust. 2 u.o.d.u. (bezpośrednie nabycie akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej przekroczenie 50% głosów na walnym zgromadzeniu oraz 50% w kapitale zakładowym).

Tak ustalony stan faktyczny sprawy nie jest skutecznie podważany rozpoznawaną skargą kasacyjną. Ustalenia faktyczne przyjęte za prawidłowe przy wyrokowaniu przez Sąd pierwszej instancji mogą być zwalczane tylko zarzutami naruszenia prawa procesowego (np. zarzutem naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w powiązaniu ze stosownymi przepisami procedury administracyjnej z zakresu postępowania dowodowego). Takich w sprawie brak. Zarzuty naruszenia prawa materialnego nie mogą w tym zakresie wywołać oczekiwanego rezultatu. Z tych względów twierdzenie (pkt 1 d i pkt 2 b skargi kasacyjnej), że wadliwie - bo z naruszeniem art. 35 ust. 5 u.o.d.u. i art. 6 § 2 k.s.h. - ustalono moment nabycia akcji jest bezskuteczne. Dodać przy tym trzeba, że wykładnia to zrozumienie przepisu. Zatem zarzut sformułowany w pkt 2 b skargi kasacyjnej jest wadliwy. Strona błędnie utożsamia bowiem wykładnię tych przepisów (której zresztą w sprawie nie dokonano) z poczynieniem ustaleń, że przeniesienie akcji nastąpiło przez połączenie spółek.

W świetle tego co wyżej powiedziano, rozpoznawana skarga kasacyjna uchybia zakazowi przewidzianemu na tle art. 190 p.p.s.a. nie tylko w zakresie w jakim jej podstawy są sprzeczne z wykładnią art. 35 ust. 2 u.o.d.u. ustaloną przez NSA ale także w zakresie w jakim w niepodważonym stanie faktycznym kwestionuje zasadność zastosowania tego artykułu.

Wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku nie usprawiedliwiają także zarzuty zmierzające do wykazania, że strona - wbrew stanowisku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego - należycie wywiązała się z obowiązku przewidzianego art. 35 ust. 2 u.o.d.u., wobec czego zachodzi niemożność zastosowania wobec strony skarżącej sankcji wynikających z przepisów prawa.

W sprawie za wykładnię wiążącą Wojewódzki Sąd Administracyjny uznać należy nie tylko wykładnią art. 35 ust. 2 u.o.d.u., dokonaną przez NSA, w zakresie w jakim wyinterpretowano z tego unormowania obowiązek zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze nabycia akcji w liczbie zapewniającej przekroczeni 50 % głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym spółki drogą połączenia spółek. Sąd pierwszej instancji związany był też wykładnią art. 35 ust. 3 i 3 a ustawy, zgodnie z którą przewidziany nimi 3 miesięczny termin jest terminem dla organu nadzoru dla podjęcia ewentualnych działań nadzorczych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodnie z powyższym przyjął, że zawiadomienie, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u. ma być dokonane w czasie, który pozwoli organowi (w czasie nie dłuższym niż 3 miesiące) na ocenę zamierzonego przedsięwzięcia, którego dotyczy zawiadomienie. Za skutek zawiadomienia niespełniającego takiego wymogu uznano możliwość umorzenia postępowania w sprawie takiego zawiadomienia - jako bezprzedmiotowego.

W tym stanie rzeczy chybiony jest zarzut dokonania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny błędnej wykładni art. 35 ust. 2 i 3 u.o.d.u.

Zwrócenia uwagi wymaga, że strona nie zarzuca w tym zakresie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu naruszenia art. 190 p.p.s.a. co do zakresu związania wykładnią ustaloną przez NSA.

Odnosząc się do podstawy skargi kasacyjnej sformułowanej w pkt 1 a-b zauważyć trzeba, że zarzuty te mają charakter czysto procesowy, zatem aby mogły być uznane za usprawiedliwione uchybienie wskazanym tam przepisom postępowania musiałoby mieć wpływ na wynik sprawy. Tymczasem ww. zarzutom takiego skutku w rozpatrywanej sprawie nie można przypisać.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego - co do zasady - uznać trzeba, że postępowanie w przedmiocie zawiadomienia, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u., jest postępowaniem administracyjnym wszczynanym na wniosek strony, a za datę wszczęcia tego postępowania przyjąć należy dzień doręczenia organowi tego zawiadomienia. Nie ma podstaw do przyjęcia, by w postępowaniu tym organ nie był zobligowany do wzywania wnioskodawcy do uzupełnienia braków formalnych pisma wszczynającego to postępowanie, jeśli braki takie wystąpią.

W niniejszej sprawie jednakże ewentualne uchybienia w tym zakresie pozostają bez wpływu na wynik sprawy - w postaci umorzenia postępowania jako bezprzedmiotowego. Zgodzić bowiem należy się z tym, że celem owego postępowania zgłoszeniowego jest dokonanie przez organ nadzoru oceny przedsięwzięcia, którego zawiadomienie dotyczy. Ponieważ - jak już zważono - uprawnienie organu w tym zakresie trwa przez okres 3 miesięcy od dnia złożenia zawiadomienia wraz z przedstawieniem dowodów, w tym dokumentów (art. 35 ust. 3a u.o.d.u.) to zrealizowanie zamiaru przed upływem tego okresu powoduje, iż postępowanie traci swój przedmiot. Skutek w postaci umorzenia postępowania wystąpi zatem zarówno gdy postępowanie jest bezprzedmiotowe w chwili jego wszczęcia jak i gdy bezprzedmiotowość powstanie w czasie jego trwania. Nawet wiec gdyby przyjąć - jak wywodzi kasator - że postępowanie administracyjne, którego dotyczy niniejsza sprawa, zostało wszczęte pismem (zawiadomieniem) z 10 lutego 2006 r. doręczonym organowi nadzoru 16 lutego 2006 r. - to wobec niespornego faktu połączenia spółek w dniu 17 lutego 2006 r. postępowanie wszczęte tym pismem podlegałoby umorzeniu.

Bez wpływu na rozstrzygnięcie poprzez umorzenie postępowania pozostają zatem rozważania nad koniecznością wezwań do uzupełnienia ewentualnych braków formalnych dokonanego zawiadomienia i udzielania w tym zakresie informacji, w myśl zasady wyrażonej w art. 9 k.p.a., celem nadania sprawie biegu bez zbędnej zwłoki.

W skardze kasacyjnej jej autor zarzucił też (pkt 1 c) naruszenie art. 134 p.p.s.a. przez brak rozstrzygnięcia czy art. 35 ust. 8 u.o.d.u. jest zgodny z Konstytucją RP, Traktatem akcesyjnym i "Trzecią dyrektywą", a w konsekwencji czy w stosunku do strony skarżącej zachodzi sankcja przepisem tym przewidziana.

Ocena powyższego zarzutu wymaga uwagi, że art. 35 ust. 3 u.o.d.u. wskazuje, jakiej treści decyzję organ nadzoru może wydać w postępowaniu wszczętym stosowanym zawiadomieniem. Zgodnie z tym przepisem organ nadzoru może w drodze decyzji w terminie tam przewidzianym zgłosić sprzeciw co do nabycia akcji (...), a w przypadku gdy nie zgłasza sprzeciwu może w drodze decyzji ustalić maksymalny termin nabycia akcji (...). Wśród przepisów regulujących tę materię brak podstaw do rozstrzygnięcia przez organ w drodze decyzji w przedmiocie skutków prawnych, jakie wywołuje nabycie lub objęcie akcji z naruszeniem warunków, o których mowa w art. 35 ust. 2 u.o.d.u. W świetle powyższego zagadnienie owych sankcji w gruncie rzeczy pozostaje poza zakresem przedmiotu postępowania zgłoszeniowego. Istotnie w uzasadnieniu decyzji zaskarżonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego organ nadzoru wskazał na konsekwencje nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji z naruszeniem prawem przewidzianych warunków. Niewątpliwie też Sąd pierwszej instancji do kwestii tej nie odniósł się. W świetle powyższych uwag nie można jednak Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu postawić z tego tytułu skutecznego zarzutu nierozstrzygnięcia sprawy w jej granicach. W konsekwencji w rozpoznawanej sprawie bezprzedmiotowe jest odniesienie się do zarzutów sprzeczności art. 35 ust. 8 u.o.d.u. z Konstytucją RP, Traktatem akcesyjnym i "Trzecią dyrektywą"; bezcelowe jest też rozważenie konieczności skierowania w tym zakresie pytania prejudycjalnego do ETS.

Ostatni z zarzutów (pkt 2 c skargi kasacyjnej) wskazuje, że w ocenie kasatora Wojewódzki Sąd Administracyjny naruszył przepis prawa materialnego, a to art. 105 k.p.a. przez błędną jego wykładnię i stwierdzenie, że organ nadzoru zobowiązany był do umorzenia postępowania.

Kwestia umorzenia postępowania "zgłoszeniowego" w niniejszej sprawie częściowo była już przedmiotem rozważań w związku z omówieniem pozostałych podstaw skargi kasacyjnej. Zarzut sformułowany w przedstawiony wyżej sposób nie może być jednak przedmiotem merytorycznego rozpoznania. Skład orzekający opowiada się bowiem za poglądem, że adresatem zarzutów jest Sąd pierwszej instancji, ten zaś k.p.a. nie stosuje, w konsekwencji przepisów tej ustawy nie mógł naruszyć. Na marginesie dodać należy (choć wadliwość ta zarzutu nie dyskwalifikuje) że art. 105 k.p.a. nie jest przepisem prawa materialnego.

Z tych wszystkich względów żadna z podstaw skargi kasacyjnej nie znajduje usprawiedliwienia. Skutkuje to oddaleniem wniesionego środka odwoławczego.

Wobec powyższego, działając na podstawie art. 184 i art. 204 pkt 1 powołanej wyżej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji wyroku.