drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Zagospodarowanie przestrzenne, Rada Miasta, Uchylono zaskarżone postanowienie i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w..., II OSK 1402/17 - Postanowienie NSA z 2017-08-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 1402/17 - Postanowienie NSA

Data orzeczenia
2017-08-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-06-06
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Anna Łuczaj /sprawozdawca/
Marzenna Glabas
Paweł Miładowski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Zagospodarowanie przestrzenne
Sygn. powiązane
II SA/Gd 731/16 - Postanowienie WSA w Gdańsku z 2017-03-15
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Uchylono zaskarżone postanowienie i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w...
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 718 art. 3 par. 2 pkt 5 i 6, art. 58 par. 1 pkt 5a, art. 183, art. 185, art. 189
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2016 poz 446 art. 6 ust. 1 i 2, art. 36, art. 101
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie: Sędzia NSA Anna Łuczaj /spr./ Sędzia del. WSA Marzenna Glabas Protokolant: starszy asystent sędziego Tomasz Szpojankowski po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. P. i S. P. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 marca 2017 r. sygn. akt II SA/Gd 731/16 w sprawie ze skargi K. P. i S. P. na uchwałę Rady Miejskiej w R. z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, postanowieniem z dnia 15 marca 2017 r., sygn. akt II SA/Gd 731/16, po rozpoznaniu sprawy ze skargi K. P. i S. P. na uchwałę Rady Miejskiej w R. z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, odrzucił skargę i zwrócił skarżącym uiszczony wpis sądowy od skargi.

Powyższy postanowienie zapadło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

K. P. i S. P. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na uchwałę Nr [...] Rady Miejskiej R. z dnia [...] lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta R. dla terenu znajdującego się pomiędzy ulicami G., D., P., W., D., G. i C. w części obejmującej § 6 ust. 8 karty terenu nr 8. Zaskarżonej uchwale zarzucono naruszenie art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j.: Dz.U. Nr 80, poz. 717) w zw. z art. 64 ust. 1 i ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 1 Konstytucji RP polegające na ograniczeniu prawa własności skarżących oraz uchwalenie planu miejscowego z pominięciem wymogów ładu przestrzennego. W oparciu o powyższe wniesiono o stwierdzenie nieważności uchwały w zaskarżonej części oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Skarżący w uzasadnieniu skargi wyjaśnili, że są właścicielami nieruchomości położonej w R. przy ul. S. [...] stanowiącej działkę nr 21, położonej na obszarze objętym przedmiotowym planem w części stanowiącej kartę terenu nr 3 (oznaczonej 12.M), która bezpośrednio sąsiaduje z zaskarżoną kartą terenu nr 8, oznaczoną symbolem 30.MW. Przeznaczenie tego terenu, zgodnie z planem z [...] stycznia 2004 r., Nr [...], na mieszkalnictwo jednorodzinne w zabudowie wolnostojącej, bliźniaczej lub w formie małych domów mieszkalnych, zawierających nie więcej niż 4 mieszkania, z dopuszczeniem obiektów nieuciążliwych usług osiedlowych, stanowiących uzupełnienie funkcji mieszkaniowej, zostało zmienione kwestionowaną uchwałą poprzez ustalenie dla karty ternu nr [...] przeznaczenia MW – teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z dopuszczeniem usług nieuciążliwych z zakazem budowy nowych budynków mieszalnych z wyjątkiem terenu obejmującego działki nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...][...], [...], [...], [...] obr. [...], oraz terenu obejmującego działkę nr [...] obr. [...] i nr [...] obr. [...], gdzie dopuszcza się zabudowę jednorodzinną. Według skarżących przeznaczenie terenu objętego kartą nr 8 nie spełnia warunków ładu przestrzennego, nie uwzględnia interesu publicznego oraz narusza prawo własności skarżących, co powoduje w konsekwencji naruszenie ich interesu prawnego w rozumieniu art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Dotychczas bowiem na wskazanym terenie, podobnie jak i na terenie sąsiadującym, dominowała zabudowa jednorodzinna, a w ogóle nie było zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Zmienione przeznaczenie terenu zburzy ład przestrzenny i przyczyni się do chaosu architektonicznego, a także wpłynie na zmianę charakteru zajmowanego przez skarżących terenu i sposobu ich korzystania z nieruchomości. Sąsiadująca z ich zabudową jednorodzinną przewidziana w zmienionym planie zabudowa wielorodzinna ograniczy uprawnienia właścicielskie skarżących wyrażone w art. 140 Kodeksu cywilnego, albowiem przyczyni się do zwiększenia poziomu hałasu na ich nieruchomości, poziomu zanieczyszczeń powietrza oraz ograniczy dostęp światła dziennego do ich działki. Plan w takim kształcie stanowi, według skarżących, zarzewie konfliktów sąsiedzkich i spowoduje zmniejszenie atrakcyjności rynkowej nieruchomości skarżących, co wpłynie na obniżenie jej wartości rynkowej przy sprzedaży.

W odpowiedzi na skargę Rada Miejska wniosła o jej odrzucenie z powodu braku wykazania przez skarżących, że doszło do naruszenia ich interesu prawnego lub uprawnienia zaskarżoną uchwałą. Na wypadek nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie skargi Rada wniosła o jej oddalenie wyjaśniając, że kwestionowana zmiana planu została przyjęta po prawidłowo przeprowadzonej procedurze, w zgodzie z postanowieniami obowiązującego Studium.

Na rozprawie w dniu 15 marca 2017 r. pełnomocnik skarżących wyjaśnił, że działka skarżących w całości znajduje się na terenie 12M i oznaczona jest w ewidencji nr [...]. Tym samym sprostował omyłkę w zakresie numeracji działki, zaistniałą w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa i w skardze. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, uznał, że skarga podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 5a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a. W ocenie Sądu skarżący nie zdołali wykazać, że zaskarżona uchwała narusza ich własny, indywidualny interes prawny, do którego nawiązuje art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016r., poz.446). Skarżący domagają się stwierdzenia nieważności uchwały zmieniającej plan w części odnoszącej się do postanowień karty terenu nr 8 obejmującej teren bezpośrednio sąsiadujący z ich działką (jednostka 30.MW). Nie zgadzają się bowiem z wprowadzonym na terenach objętych kartą nr 8 przeznaczeniem terenu pod zabudowę wielorodzinną. We wprowadzeniu takiego przeznaczenia upatrują naruszenia swoich uprawnień właścicielskich, albowiem przewidują zwiększenie negatywnego oddziaływania obszarów zabudowanych budownictwem wielorodzinnym na ich działkę zabudowaną budynkiem jednorodzinnym. Sąd podkreślił, że skarżący dążą do wyeliminowania z porządku prawnego zapisów planu, które nie odnoszą się do ich nieruchomości. Działka skarżących nr [...] zlokalizowana jest na obszarze objętym kartą terenu nr 3, która przewiduje przeznaczenie terenu M – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem budynków do czterech mieszkań i usług nieuciążliwych jako funkcji towarzyszącej, w tym przedszkole w jednostce 12.M (działka nr [...]). Z treści postanowień karty terenu nr 8 nie wynika, ażby ustalone tam zasady kształtowania ładu przestrzennego oraz określania parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu oddziaływały na nieruchomość skarżących w sposób ograniczający ich uprawnienia wynikające z treści prawa własności. Zdaniem Sądu, odnosząc powyższe postanowienia planu do działki stanowiącej przedmiot współwłasności skarżących nr [...], które to uprawnienie w sensie materialnoprawnym kształtuje interes prawny skarżących, wskazać należy, że nie wynika z nich, ażeby interes ten doznawał jakiegokolwiek naruszenia rozumianego jako uszczuplenie praw bądź nałożenie obowiązków. Przeznaczenie tej działki znajdującej się w obrębie jednostki planistycznej oznaczonej symbolem 12.M nie uległo zmianie - nie wprowadzono ograniczeń w zabudowie, które wpływałyby na ograniczenie wykonywania funkcji mieszkaniowych. Na takie ograniczenia nie wskazywali również skarżący. Według skarżących natomiast ograniczenie (naruszenie) ich uprawnień właścicielskich polegać miało na przeznaczeniu terenu sąsiadującego z działką skarżących pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną. Wobec tego Sąd stwierdził, że w kontekście art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i wymogu materialnoprawnie ugruntowanego interesu prawnego bądź uprawnienia, skarżący nie legitymują się uprawnieniem, które kształtowałoby interes umożliwiający skuteczne zakwestionowanie § 6 pkt 8 zaskarżonej uchwały. Nie mają uprawnienia rzeczowego do nieruchomości, która znajdowałaby się na terenie objętym kartą nr 8, a ich twierdzenia o ograniczeniu uprawnień do działki nr [...] zapisami karty terenu nr 8 nie potwierdzają się mając charaktery wyłącznie hipotetycznych spekulacji kształtujących co najwyżej interes faktyczny nie podlegający ochronie w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Subiektywne przekonanie skarżących o utrudnieniach w wykonywaniu prawa własności do działki nr [...] nie może zostać zakwalifikowane jako interes prawny. Przyszłe możliwe oddziaływania inwestycji realizowanych na terenach objętych kwestionowanymi postanowieniami planu będą rozpatrywane w toku postępowań z zakresu prawa budowlanego, które stanowią właściwe forum do analizy wpływu projektowanych inwestycji na interesy osób trzecich i takiego ukształtowania warunków ich realizacji, ażeby interesy te nie ucierpiały ponad dopuszczalną miarę. Sąd zaznaczył, że dopiero wykazanie naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia można uznać za przesłankę dopuszczalności skargi wniesionej na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g. uzasadniającą jej merytoryczne rozpoznanie, a skoro skarga nie spełnia tych warunków, sąd zwolniony był od dokonania pełnej oceny legalności zaskarżonego aktu, w tym badania prawidłowości zasad i trybu sporządzenia planu.

Skargą kasacyjną K. P. i S. P. zaskarżyli powyższe postanowienie w całości, zarzucając naruszenie:

1) przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 140, art. 144 i art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż dopuszczenie na terenie objętym zaskarżonym planem zabudowy o parametrach przekraczających istniejącą na sąsiednim terenie oraz zabudowy o charakterze wielorodzinnym nie stanowi o naruszeniu interesu prawnego skarżących będących właścicielami sąsiedniej działki, na której dopuszczalna jest zabudowa jednorodzinna;

2) przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie art. 58 § 1 pkt 5a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez błędne uznanie, że interes prawny wnoszących skargę na uchwałę nie został naruszony.

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że w związku z uchwaleniem planu miejscowego, w którym zmienił się charakter obszaru bezpośrednio przylegającego do nieruchomości należącej do skarżących (dopuszczenie wysokiej zabudowy wielorodzinnej, co wiążę się z uciążliwościami), wartość nieruchomości (a zatem i cena, za którą nieruchomość może zostać sprzedana) uległa zmniejszeniu - inna jest bowiem wartość nieruchomości położonej wyłącznie w dzielnicy domów jednorodzinnych, a inna w bezpośrednim sąsiedztwie budynków wielorodzinnych. Ograniczeniu uległ przez to również krąg osób zainteresowanych nabyciem nieruchomości i uprawnienie do rozporządzania rzeczą. Nie jest zatem tak, jak wskazuje Sąd, że naruszono jedynie interes faktyczny skarżących. Zmniejszenie wartości rzeczy godzi w prawo własności (a więc interes prawny) właściciela, ponieważ wyrządza określoną szkodę. Zdaniem skarżących dostrzegł to również ustawodawca, który w art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadził roszczenie o odszkodowanie z tytułu utraty wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego. Gdyby utrata wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu nie naruszała interesu prawnego właściciela nieruchomości, wprowadzenie takiego roszczenia, które ma ten interes chronić, byłoby bezprzedmiotowe.

Skarżący podkreślili też, że nie tylko rażące czy istotne naruszenie interesu prawnego uprawnia do złożenia skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, ale każde, nawet w niewielkim stopniu naruszenie interesu prawnego pozwala na zaskarżenie uchwały gminy. Wskazano przy tym na immisje pośrednie spowodowane sąsiedztwem domu wielorodzinnego, takie jak zwiększenie zacienienia, większy ruch pojazdów, trudności w parkowaniu, zwiększenie hałasu a także zaburzenie krajobrazu, ładu przestrzennego i poczucia estetyki. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych. Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie zawiera uzasadnione podstawy zaskarżenia. Trafny jest zarzut naruszenia art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.. U. z 2016r., poz.446) - dalej: u.s.g. - w zw. z art. 140, art. 144 i art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie. Jak stanowi 101 ust. 1 u.s.g. każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Skarga złożona na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g. nie ma charakteru actio popularis, a więc do jej wniesienia nie legitymuje ani sprzeczność z prawem zaskarżonego zarządzenia, ani też stan zagrożenia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 1 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1437/04, LEX 151236; z dnia 3 września 2004 r., sygn. akt OSK 476/04, ONSA/2005/1/2).

U podstaw legitymacji skargowej leży aktualny interes prawny. Podstawą zaskarżenia jest bowiem niezgodność uchwały (zarządzenia) z prawem i równocześnie naruszenie przez nią konkretnie rozumianych interesów lub uprawnień konkretnego obywatela lub ich grupy. Powyższym zagadnieniem dwukrotnie zajmował się Trybunał Konstytucyjny, który w uzasadnieniu wyroków z dnia 4 listopada 2003 r., (sygn. SK 30/02, OTK ZU 8/A/2003/84) i z dnia 16 września 2008 r. (sygn. SK 76/06, OTK-A 2008/7/121) podzielił interpretację przyjmowaną przez sądy administracyjne, zgodnie z którą prawo do zaskarżania uchwał na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g. przysługuje tym, którzy wykażą się konkretnym interesem prawnym wynikającym z określonej normy prawa materialnego. Podkreśla się również, że źródłem interesu prawnego lub uprawnienia jest zawsze norma prawna ogólna i abstrakcyjna (akt normatywny) lub jednostkowa i konkretna (decyzja), mająca źródło w przepisach prawa materialnego (nie tylko prawa administracyjnego materialnego).

Podstawę legitymacji procesowej strony musi zatem stanowić przepis prawa materialnego wskazujący na własne prawo (interes prawny) lub obowiązek podmiotu, które podlegają skonkretyzowaniu w postępowaniu administracyjnym. Stwierdzenie istnienia interesu prawnego sprowadza się zatem do ustalenia związku o charakterze materialno - prawnym między obowiązującą normą, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu. O statusie strony w postępowaniu sądowym decyduje zatem posiadanie interesu prawnego lub uprawnienia, przy czym dopiero naruszenie tego interesu prawnego lub uprawnienia wnoszącego skargę na uchwałę rady gminy otwiera drogę do merytorycznego rozpoznania skargi. Przy ocenie naruszenia interesu prawnego jednostki i tego, czy doszło do przekroczenia władztwa planistycznego należy wyważyć interes społeczny i indywidualny. I tak, np. interesem społecznym może być przeznaczenie określonych nieruchomości pod zabudowę wielorodzinną, podczas gdy interes indywidualny wyraża się w tym, że każdy z właścicieli konkretnej działki chce mieć możliwość zagospodarowania swojej działki według własnego uznania. Naruszeniem interesu prawnego może być również takie przeznaczenie nieruchomości sąsiadujących z działką stanowiącą własność osób wnoszących skargę w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g., które udaremni bądź utrudni zabudowę ich nieruchomości lub też spowoduje uciążliwości i ograniczenia w swobodnym użytkowaniu nieruchomości i rozporządzaniu prawem własności. Przeznaczenie określonych nieruchomości pod zabudowę wielorodzinną z dopuszczeniem usług wpływa na sposób korzystania z prawa własności działek sąsiadujących z tymi nieruchomościami, a wiąże się to chociażby ze znoszeniem uciążliwości np. zacienienia działki, domu. Prawo własności jest chronione konstytucyjnie (art. 21 ust. 1 Konstytucji RP ) i znajduje także ochronę w przepisach Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (w szczególności w art. 6 ust. 1 oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji ), nie jest jednak prawem bezwzględnym. Doznaje w określonych sytuacjach ograniczeń. Dopuszcza je Konstytucja RP w art. 64 ust. 3 stanowiąc, że własność może być ograniczona, przy czym tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie w jakim nie narusza to istoty prawa własności, a więc z poszanowaniem zasady proporcjonalności, tj. zakazem nadmiernej w stosunku do chronionej wartości ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Oczywistym jest, że plan zagospodarowania przestrzennego może wkraczać w sferę wykonywania prawa własności ( art. 140 K.c. ). Plany ustalają możliwość ( lub zakaz) prawa zabudowy danej nieruchomości, a przez to określają granice interesu prawnego jednostki. Ustalenia planów zagospodarowania przestrzennego zawierają ograniczenia w zakresie władztwa nad gruntem. W tak szacowanych granicach właściciel (użytkownik wieczysty) może korzystać z gruntu, rozporządzać nim i dokonywać jego zabudowy. Przypomnieć należy, iż przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewidują określone roszczenia w przypadku ograniczenia bądź uniemożliwienia korzystania z nieruchomości na skutek uchwalenia planu miejscowego i to niezależnie od tego, czy plan miejscowy obejmuje teren całej gminy czy tylko jej części. A mianowicie, z mocy art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - dalej: u.p.z.p. - jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust. 2, żądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Realizacja roszczeń, o których mowa w ust. 1, może nastąpić również w drodze zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości zamiennej. Jeżeli zaś właściciel albo użytkownik wieczysty nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2 u.p.z.p., a zbywa nieruchomość, której wartość uległa obniżeniu w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, to może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. Możliwość skorzystania z przedstawionych wyżej uprawnień właściciel albo użytkownik wieczysty posiada jedynie wówczas, gdy tę niemożność bądź istotne ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości ( art. 36 ust. 1 i 2 u.p.z.p. ), obniżenie jej wartości ( art. 36 ust. 3 u.p.z.p.) spowodowało uchwalenie lub zmiana planu ( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2011r., sygn. akt II OSK 1623/11– ONSAiWSA z 2012 r. nr 4 poz.74,CBOSA) .

Rację ma Sąd pierwszej instancji, iż uprawnionym do wniesienia skargi z art. 101 u.s.g. może być jedynie podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone. Jednak, mimo tego prawidłowego stwierdzenia, Sąd pierwszej instancji wysnuł błędne wnioski co do braku legitymacji skarżących do wniesienia skargi na zaskarżoną uchwałę w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nie można bowiem zaakceptować poglądu, iż skarżący nie posiadają legitymacji do wystąpienia ze skargą. Zaskarżona uchwała ma bowiem przez sąsiedztwo terenów przewidzianych pod zabudowę wielorodzinną i usługi realny wymiar wykonywania prawa własności przez właścicieli oddziaływujących na siebie nieruchomości. Trafnie zwraca się w skardze kasacyjnej uwagę na przepis art. 140 K.c., i art. 144 K.c. oraz art. 6 ust. 1 i 2 u.p.z.p. Jeżeli zatem dochodzi do uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego, który daje właścicielowi nieruchomości sąsiedniej (znajdującej się w sferze oddziaływania) w stosunku do nieruchomości wnoszących skargę w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g., możliwości szerszego wykonywania swego prawa własności, to ma to wpływ na zakres wykonywania własności przez skarżących, gdyż tym samym muszą oni więcej znosić ( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lutego 2013r., sygn. akt II OSK 2479/12 - CBOSA). Nie można jednoznacznie twierdzić, że okoliczność, iż nieruchomości skarżących położone są poza obszarem objętym przedmiotową uchwałą, a więc skarżący nie dysponują tytułem prawnym do nieruchomości objętej planem, przesądza o tym, że interes prawny skarżących nie może być naruszony. Z powyższych względów usprawiedliwiony jest również zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a., albowiem Sąd odrzucił skargę błędnie uznając, że skarżący nie wykazali naruszenia interesu prawnego. Zgodnie z art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a. Sąd odrzuca skargę jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego. W niniejszej sprawie skarżący – wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji – wykazali naruszenie interesu prawnego w rozumieniu art. 101 ust. 1 u.s.g. Tym samym brak było podstaw prawnych do odrzucenia skargi.

Kwestia zgodności z prawem zaskarżonego aktu prawa miejscowego podlegać będzie ocenie Sądu pierwszej instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Sąd pierwszej instancji nie badał bowiem legalności zaskarżonej uchwały, gdyż uznał, że skarżący nie posiadają legitymacji do wystąpienia ze skargą. W szczególności Sąd rozważy - także w kontekście przeznaczenia na określony cel całego terenu, na którym położona jest dana działka skarżących - czy w danej sytuacji doszło do przekroczenia władztwa planistycznego czy też takie nadużycie nie zaistniało.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uchylił zaskarżone postanowienie.



Powered by SoftProdukt