Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek sędzia NSA Małgorzata Borowiec (spr.) sędzia del. WSA Wojciech Jakimowicz Protokolant starszy inspektor sądowy Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Okręgowego Inspektora Pracy [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 lutego 2014 r. sygn. akt IV SA/Po 1041/13 w sprawie ze skargi A.W. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy [...] z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu wykonania określonych obowiązków oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 27 lutego 2014 r. sygn. akt IV SA/Po 1041/13, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A.W. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w [...] z dnia 20 sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu wykonania określonych obowiązków, uchylił zaskarżoną decyzję (pkt 1), określił, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana (pkt 2), zasądził od Okręgowego Inspektora Pracy w [...] na rzecz skarżącej A.W. kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 3).

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Inspektor pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w [...] nakazem z dnia 15 lipca 2013 r. nr [...], po przeprowadzeniu kontroli w dniach 9, 11 i 12 lipca 2013 r., na podstawie art. 11 pkt 1, 2, 3, 6 i 6a w związku z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j.: Dz. U. z 2012r. poz. 404 ze zm.; dalej w skrócie u.P.I.P.), nakazał A.W. w terminie do dnia 31 lipca 2013 r.:

1) poddać szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp pracowników: [...] przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia w zakresie obowiązujących przepisów;

2) naprawić płytkę w stopniu w przejściu między korytarzem a pomieszczeniem biurowym w sklepie mieszczącym się w P. przy ul. [...];

3) oznakować właściwymi barwami stopnie prowadzące między korytarzem a pomieszczeniem biurowym i stopnie prowadzące do pomieszczeń socjalnych w sklepie mieszczącym się w P. przy ul. [...].

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia zawartego w punkcie pierwszym w/w nakazu podał przepisy art. 11 pkt 1 u.P.I.P., art. 237³ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm., dalej w skrócie K.p.) oraz § 9 i § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm., dalej w skrócie "rozporządzenie").

Organ uzasadniając rozstrzygnięcie zawarte w punkcie pierwszym w/w nakazu wyjaśnił, że szkolenie wstępne ogólne w zakresie bhp dla zatrudnionych pracowników zostało przeprowadzone przez pracodawcę A.W., która ukończyła szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców. Zgodnie z § 10 ust. 2 rozporządzenia, instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Tymczasem pracodawca, który przeprowadził szkolenie wstępne ogólne w/w pracownikom, tj. A.W., podczas kontroli nie przedstawiła zaświadczenia o ukończeniu przez siebie szkolenia z zakresu bhp dla pracowników służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby.

Rozstrzygnięcie (decyzja) zawarte w punkcie pierwszym w/w nakazu stało się przedmiotem odwołania A.W. do Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu. Zaskarżonemu nakazowi zarzuciła błędną interpretację § 10 ust. 2 rozporządzenia przez przyjęcie, że tylko szkolenie okresowe dla pracodawców pełniących zadania służby bhp upoważnia pracodawcę do prowadzenia szkolenia wstępnego ogólnego. Powołany przepis stanowi, że może je wykonać również pracodawca mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu "wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp". W ocenie odwołującej od pracodawcy wymagane jest jedynie odbycie szkolenia okresowego bhp dla pracodawców i ona takie szkolenie odbyła. Natomiast szkolenie dla pracodawców pełniących zadania służby bhp nie jest szkoleniem wymaganym, a jedynie alternatywnym. A.W. wyjaśniła, że pełnienie zadań służby bhp powierzyła osobie z zewnątrz specjaliście ds. bhp. Osoba ta realizuje wszystkie zadania wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm., dalej w skrócie rozporządzenie w sprawie służby bhp) i nie ma wśród nich obowiązku prowadzenia instruktażu ogólnego przez służbę bhp. Ponadto wskazała, że zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie szkolenia bhp, ramowe programy szkolenia dla pracodawców i osób kierujących pracownikami są jednakowe. Zdaniem odwołującej ukończenie tego szkolenia daje uprawnienia do prowadzenia instruktażu ogólnego zarówno osobie kierującej pracownikami, jak i małemu pracodawcy. To w gestii pracodawcy leży ustalenie osoby, która ten instruktaż przeprowadzi.

Okręgowy Inspektor Pracy w [...], po rozpoznaniu odwołania A.W. od punktu pierwszego nakazu z dnia 15 lipca 2013 r. nr [...] o poddaniu pracowników szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp, decyzją z dnia 20 sierpnia 2013 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm., dalej w skrócie K.p.a.), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu decyzji podał, że z przepisów § 9 i § 10 pkt 2 rozporządzenia wynika, że dla możliwości przeprowadzenia szkolenia wstępnego (instruktażu ogólnego) pracowników przez pracodawcę konieczne jest przede wszystkim, aby pracodawca wykonywał sam zadania służby bhp. Nie jest wystarczające odbycie przez pracodawcę "wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp". W ocenie organu odwoławczego, skoro pracodawca – A.W. nie wykonuje zadań służby bhp w swoim zakładzie pracy, to nie może przeprowadzać szkoleń wstępnych – instruktażu ogólnego swoich pracowników. W związku z tym bez znaczenia jest treść umowy zawartej z podmiotem świadczącym na rzecz pracodawcy usługi w zakresie zadań służby bhp, gdyż wady bądź braki w takiej umowie nie wyłączają obowiązku stosowania przepisów, których wykonanie spoczywa na pracodawcy. Do pracodawcy należy wybór, czy w/w szkolenie powierzy służbie bhp, czy sam przejmie obowiązki służby bhp, czy też przydzieli to zadanie pracownikowi posiadającemu zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu oraz mającemu wymagane przeszkolenie w dziedzinie bhp.

Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi A.W. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, w której zarzuciła naruszenie:

– § 10 ust. 2 rozporządzenia, poprzez jego niewłaściwą interpretację i błędne zastosowanie, a w konsekwencji przyjęcie, iż przepis ten rzekomo uprawnia do przeprowadzenia instruktażu ogólnego wskazanego w § 9 rozporządzenia tylko tego pracodawcę, który wykonuje zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w sytuacji, gdy przepis ten takiego warunku nie stawia, i posługując się zwrotem "sam wykonuje takie zadania" odnosi się do zadania w postaci szkolenia – instruktażu ogólnego, a tym samym uprawnia pracodawcę do przeprowadzenia zadań w postaci przeprowadzenia instruktażu ogólnego swoich pracowników;

– § 4 w związku z § 6 i § 8 rozporządzenia, poprzez ich niewłaściwą interpretację, a w konsekwencji błędne zastosowanie, gdyż organ bezpodstawnie przyjął brak uprawnienia pracodawcy do przeprowadzenia szkolenia w formie instruktażu ogólnego, w sytuacji, gdy posiada on aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia dla przeprowadzenia szkolenia wstępnego w postaci instruktażu ogólnego;

– art. 7 K.p.a., poprzez przyjęcie przez organ ustaleń faktycznych bez zapoznania się z dowodami, tj. z zakresem przedmiotowym umowy, jaką skarżąca zawarła z podmiotem świadczącym usługi w zakresie służby bhp;

– art. 6 K.p.a., poprzez odmówienie skarżącej prawa do przeprowadzenia instruktażu ogólnego, w sytuacji posiadania przez nią wymaganych przez przepisy prawa uprawnień.

Wskazując na powyższe zarzuty wniosła o uchylenie zaskarżonych decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, jak również kwoty 17 zł, tytułem zwrotu opłaty od pełnomocnictwa.

Okręgowy Inspektor Pracy w [...] w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek z innych przyczyn niż w niej wskazane. W uzasadnieniu wyroku podał, że stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm., dalej w skrócie p.p.s.a.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.

Dokonując tak rozumianej kontroli zaskarżonej decyzji stwierdził, że nie dopatrzył się zarzucanego w skardze naruszenia art. 7 K.p.a., poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z umowy zawartej przez pracodawcę z podmiotem świadczącym usługi w zakresie służby bhp, gdyż treść tej umowy nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, organy w niezbędnym zakresie zebrały i rozpatrzyły cały materiał dowodowy potrzebny do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i na tej podstawie dokonały prawidłowych ustaleń co do okoliczności faktycznych istotnych dla jej rozstrzygnięcia. W rozpoznawanej sprawie istota sporu dotyczy kwestii wykładni przepisu § 10 ust. 2 rozporządzenia, który stanowił materialnoprawną podstawę kontrolowanych rozstrzygnięć, tj. decyzji w przedmiocie obowiązku przeprowadzenia szkolenia wstępnego ogólnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu stwierdził, że przed przystąpieniem do szczegółowej analizy tego przepisu wskazać należy, iż ustawodawca w art. 237³ K.p. nałożył powszechny obowiązek udziału w szkoleniach bhp, dotyczący obydwu stron stosunku pracy. Zgodnie z art. 237³ § 2 K.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie, z tym, że szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Jednocześnie z art. 237³ § 2¹ K.p. wynika, że każdy pracodawca ma również obowiązek odbyć "własne" przeszkolenie bhp. W świetle tego przepisu, pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy "w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków", a szkolenie to powinno być okresowo powtarzane. Szczegółowe regulacje dotyczące wskazanych wyżej obowiązkowych szkoleń – tak pracowników, jak i pracodawców – są zawarte w wydanym na podstawie art. 2375 K.p. rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w sprawie szkolenia bhp. Rozporządzenie to określa: 1) szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (zwanego dalej "szkoleniem"); 2) zakres szkolenia; 3) wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia; 4) sposób dokumentowania szkolenia; 5) przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia. Z § 6 powołanego rozporządzenia wynika, że szkolenie jest prowadzone jako szkolenie wstępne i szkolenie okresowe. Szkolenie wstępne obejmuje: 1) szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej "instruktażem ogólnym" oraz 2) szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktażem stanowiskowym" (§ 8 rozporządzenia).

Sąd pierwszej instancji podał, że w niniejszej sprawie spór dotyczy pierwszego z wymienionych rodzajów szkolenia wstępnego, tj. instruktażu ogólnego – a dokładniej: określenia kategorii podmiotów uprawnionych do prowadzenia takich szkoleń. Stosownie do treści § 10 ust. 2 rozporządzenia, instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu językowa wykładnia cytowanego przepisu prowadzi do wniosku, że użyte w § 10 ust. 2 rozporządzenia wyrażenie "pracodawca, który sam wykonuje takie zadania" oznacza pracodawcę, który sam wykonuje zadania służby bhp. Przemawia za tym analiza kaskadowego odesłania, z jakim mamy do czynienia w analizowanym przepisie – określenie "takie zadania" odsyła bowiem w sposób domyślny do wcześniej użytego zwrotu – "zadania tej służby", ten zaś do jeszcze wcześniejszego wyrażenia – "służby bezpieczeństwa i higieny pracy". Z tego względu nie można zaakceptować zaprezentowanej w skardze odmiennej interpretacji § 10 ust. 2 rozporządzenia. Nie sposób uznać, że prawodawca, mówiąc w tym przepisie o "takich zadaniach", miał na myśli zadania w postaci przeprowadzania, wskazanego na wstępie analizowanego przepisu, "instruktażu ogólnego". Taka interpretacja przedmiotowego przepisu oznaczałaby konieczność uznania, że ustawodawca – wbrew powszechnie przyjmowanemu założeniu o jego racjonalności językowej – dopuścił się rażącego błędu językowego, odnosząc użyte w liczbie mnogiej wyrażenie – "takie zadania" do występującego w liczbie pojedynczej określenia – "instruktaż ogólny" (a więc błędu składniowego, polegającego na "nieuzgodnieniu" wzajemnie odnoszonych do siebie określeń pod względem gramatycznej liczby). Ponadto na gruncie odrzucanej tu interpretacji § 10 ust. 2 rozporządzenia – utożsamiającej określenia: "wykonuje takie zadania" z "prowadzi instruktaż ogólny" – przepis ten w analizowanym fragmencie obarczony byłby poważnym błędem logicznym idem per idem (to samo przez to samo), gdyż wynikałoby wówczas z niego, że: "Instruktaż ogólny prowadzi (...) pracodawca, który sam prowadzi instruktaż ogólny (...)".

W ocenie Sądu pierwszej instancji, powyższe nakazuje przyjąć, że w myśl § 10 ust. 2 rozporządzenia, instruktaż ogólny może osobiście prowadzić tylko ten pracodawca, który sam wykonuje zadania służby bhp. W sprawie jest niesporne, że A.W. nie wykonuje sama zadań służby bhp, lecz powierzyła ich wykonywanie specjaliście spoza zakładu pracy. Już ta okoliczność wykluczała dopuszczalność prowadzania przez nią instruktażu ogólnego przyjmowanych pracowników. Ponadto skarżąca nie posiadała kwalifikacji wymaganych do prowadzenia takiego instruktażu. Przepis § 10 ust. 2 rozporządzenia przesądza bowiem, że instruktaż stanowiskowy może prowadzić tylko ten pracodawca, który spełnia wymagania pozwalające na samodzielne wykonywanie zadań służby bhp.

W świetle art. 23711 § 1 zdanie drugie K.p., jednym z podstawowych warunków, których spełnienie otwiera pracodawcy możliwość wykonywania samemu zadań służby bhp, jest "ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp". Z § 13 ust. 1 rozporządzenia wynika, że pracodawca, który zgodnie z art. 23711 § 1 K.p. wykonuje zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, przed podjęciem wykonywania tych zadań odbywa szkolenie przeprowadzone w formie kursu lub seminarium według programu opracowanego w oparciu o ramowy program określony w części III załącznika nr 1 do rozporządzenia. (Z takiego szkolenia zwolniony jest jedynie pracodawca, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla służby bezpieczeństwa i higieny pracy określone w przepisach dotyczących służby bezpieczeństwa i higieny pracy – § 13 ust. 2 rozporządzenia).

Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zauważył, że wymienione w § 13 ust. 1 rozporządzenia "szkolenie pracodawców wykonujących zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy", którego ramowy program został określony w części III załącznika nr 1 do rozporządzenia, jest rodzajowo innym szkoleniem niż ukończone przez skarżącą "szkolenie okresowe pracodawców i innych osób kierujących pracownikami", którego ramowy program został określony w części IV załącznika nr 1 do rozporządzenia. Pierwsze z tych szkoleń obejmuje minimum 64 godziny (w tym 6 godzin ćwiczeń), podczas gdy drugie z nich – już tylko minimum 16 godzin.

W świetle przytoczonych wyżej regulacji prawnych uznać należy, iż ukończenie wyłącznie ww. szkolenia okresowego pracodawców i innych osób kierujących pracownikami nie uprawnia pracodawcy do wykonywania samemu w swoim zakładzie pracy zadań służby bhp, a więc także do prowadzenia instruktażu ogólnego. W niniejszej sprawie, skarżąca legitymuje się tylko świadectwem ukończenia właśnie takiego, szesnastogodzinnego szkolenia okresowego bhp dla pracodawców (zaświadczenie z dnia 15 października 2012 r. w aktach sprawy). Nie ma zatem żadnych podstaw do przyjęcia, aby legitymowała się ona uprawnieniami do prowadzenia instruktażu ogólnego. Przeciwnie, w treści zaświadczenia (por. pkt 5 wykazu tematyki szkolenia) wyraźnie wzmiankuje się tylko o metodyce prowadzenia instruktażu stanowiskowego, a już nie instruktażu ogólnego. Nie ulega wątpliwości, że obu tych kategorii instruktażu nie można utożsamiać.

Sąd pierwszej instancji odnosząc się do podniesionych zarzutów stwierdził, że uwzględniając regulację zawartą w §10 ust. 2 rozporządzenia w zw. z art. 23711 § 1 zdanie drugie K.p. oraz §13 rozporządzenia nie mógł odnieść skutku zarzut skarżącej , iż w katalogu zadań służby bhp zamieszczonym w rozporządzeniu w sprawie służby bhp nie wyszczególniono expressis verbis prowadzenia instruktażu ogólnego. Jednocześnie wyjaśnił, że przepisy tego rozporządzenia nie mogą być traktowane jako regulacja zupełna obejmująca całość zagadnień służby bhp i jej zadań, nie mogą być odczytywane w oderwaniu od pozostałych aktów prawnych normujących dziedzinę bhp w tym przepisów Kodeksu pracy.

Nietrafny okazał się również zarzut, że organ drugiej instancji nie rozpatrzył odwołania Pracodawcy, gdyż nie odniósł się do stanowiska Inspektora Pracy i zarzutów Pracodawcy , a swoje stanowisko uzasadnił powołując się na inną podstawę prawną. Wprawdzie uzasadnienie organu odwoławczego wykazuje uchybienia we wskazanym zakresie, to jednak nie miały one istotnego wpływu na wynik sprawy. Nie dawały podstaw do twierdzenia, że organ odwoławczy nie rozpoznał tej samej sprawy , co organ pierwszej instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że pomimo niezasadności zarzutów skargi, zaskarżona decyzja nie mogła pozostać w obrocie prawnym, gdyż została wydana z naruszeniem prawa materialnego, tj. art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy.

Zgodnie z art. 11 pkt 1 u.P.I.P., w razie stwierdzenia naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie.

Uprawnienie to jest realizowane poprzez wydanie stosownej decyzji (art. 33 ust. 1 pkt 1 u.P.I.P.). Istotnym elementem rozstrzygnięcia tego rodzaju decyzji jest określenie terminu wyznaczonego pracodawcy na usunięcie stwierdzonych uchybień (art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 1 oraz art. 107 § 2 K.p.a.). Niewątpliwie, termin ten musi cechować realność wykonania nałożonego obowiązku.

W rozpoznawanej sprawie, organ pierwszej instancji w wydanym w dniu 15 lipca 2013 r. nakazie określił termin wykonania nałożonego obowiązku na dzień 31 lipca 2013 r., tym samym nie uwzględnił możliwości wniesienia odwołania od tej decyzji. W konsekwencji w chwili orzekania przez organ drugiej instancji (w dniu 20 sierpnia 2013 r.) termin ten już upłynął. Oznacza to, że skarżąca de facto została pozbawiona możliwości wykonania, utrzymanej w mocy przez Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu, decyzji inspektora pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w [...]w sposób zgodny z jej treścią. W takim przypadku organ odwoławczy – podzielając stanowisko organu pierwszej instancji co do zasadności nałożenia obowiązku poddania pracowników skarżącej wskazanemu szkoleniu – winien na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. uchylić decyzję organu pierwszej instancji w części określającej termin wykonania nałożonego obowiązku i w tym zakresie orzec co do istoty, ustalając nowy, realny termin jego wykonania. Zaniechanie takiego działania przez Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu, jako istotne naruszenie prawa materialnego, mające wpływ na wynik sprawy, uzasadniało uchylenie zaskarżonej decyzji.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, art. 152 oraz art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), orzekł, jak w sentencji wyroku.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Okręgowy Inspektor Pracy w [...], reprezentowany przez radcę prawnego i zaskarżając wyrok w całości zarzucił:

1) naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.), tj.:

a) art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 404 ze zm.), poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, że organ pierwszej instancji naruszając w/w przepisy, wyznaczył zbyt krótki termin na realizację nakazu z dnia 15 lipca 2013 r., nie uwzględniając możliwości wniesienia od niego odwołania, przez co pozbawił pracodawcę możliwości wykonania nałożonego nakazem obowiązku przeprowadzenia szkolenia wstępnego ogólnego wymienionych w nakazie pracowników;

b) art. 34 ust. 5 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, poprzez niezastosowanie przez Sąd pierwszej instancji powyższego przepisu i nieuwzględnienie faktu, że od nakazu wydanego w postępowaniu przez organ pierwszej instancji przysługuje siedmiodniowy termin do wniesienia odwołania.

2) naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), tj.:

a) art. 134 § 1 p.p.s.a., polegające na rozstrzygnięciu w oparciu o błędnie przyjęty stan faktyczny, tj. uznanie, że organ pierwszej instancji, wyznaczając termin do wykonania nakazu, nie uwzględnił możliwości wniesienia od niego przez pracodawcę odwołania;

b) art. 134 § 1 p.p.s.a., polegające na nieuwzględnieniu w stanie faktycznym okoliczności, iż przeprowadzenie szkolenia wstępnego ogólnego bhp jest szkoleniem niewymagającym znacznego przedziału czasowego;

c) art. 113 § 1 p.p.s.a., pozwalający przewodniczącemu zamknąć rozprawę, gdy uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną – podczas rozprawy Sąd pierwszej instancji nie przeprowadził wnikliwie sądowego postępowania dowodowego, w szczególności nie uwzględnił przy ocenie stanu sprawy faktu, że od nakazu wydanego przez organ pierwszej instancji przysługuje siedmiodniowy termin do wniesienia odwołania i w konsekwencji nie uwzględnił faktu, że wyznaczając termin do wykonania nakazu została uwzględniona możliwość wniesienia odwołania;

d) art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., poprzez błędne przyjęcie, że doszło do naruszenia prawa materialnego, tj.: art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust 1 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że termin wykonania obowiązku nałożonego nakazem z dnia 15 lipca 2013 r. był terminem realnym do wykonania, zważywszy na fakt, że dotyczył wykonania nieskomplikowanego i niewymagającego dużego zaangażowania czasowego obowiązku szkolenia ogólnego bhp oraz, że pracodawca miał wyznaczony termin na realizację nakazu, który to termin był dłuższy, aniżeli czas na ewentualne wniesienie odwołania od nakazu wydanego przez organ pierwszej instancji.

Ponadto Okręgowy Inspektor Pracy w [...] wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentów wymienionych w skardze kasacyjnej, które znajdują się w aktach sprawy.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym wpisu i kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, której przesłanki enumeratywnie wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a. w rozpoznawanej sprawie nie występują. Oznacza to, że przytoczone w skardze kasacyjnej przyczyny wadliwości prawnej zaskarżonego wyroku determinują zakres kontroli dokonywanej przez Sąd drugiej instancji, który w odróżnieniu od wojewódzkiego sądu administracyjnego nie bada całokształtu sprawy, lecz tylko weryfikuje zasadność zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

W rozpoznawanej sprawie, skarga kasacyjna została oparta na obydwu podstawach wymienionych w art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., to jednak istota przedstawionych w niej zarzutów sprowadza się do zakwestionowania stanowiska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wyrażonego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w którym stwierdził m.in., że organ pierwszej instancji określając w nakazie termin wykonania nałożonego obowiązku nie uwzględnił możliwości wniesienia od niego odwołania.

Zdaniem autora skargi kasacyjnej, organ pierwszej instancji, wyznaczając pracodawcy termin do wykonania nakazu z dnia 15 lipca 2013 r. na dzień 31 lipca 2013r., uwzględnił możliwość wniesienia od niego odwołania, zakreślony termin był realny do wykonania, dotyczył przeprowadzenia nieskomplikowanego i niewymagającego dużego zaangażowania czasowego obowiązku szkolenia ogólnego bhp.

Z akt sprawy wynika, że inspektor pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w [...] w punkcie pierwszym nakazu z dnia 15 lipca 2013 r. nr [...] nakazał A.W. – w terminie do dnia 31 lipca 2013 r. – poddać szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp podanych w nim pracowników przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia w zakresie obowiązujących przepisów. Powyższy nakaz został wyżej wymienionej doręczony w dniu 18 lipca 2013 r. Na skutek wniesienia przez nią w dniu 23 lipca 2013 r. odwołania sprawę rozpoznawał Okręgowy Inspektor Pracy w [...], który decyzją z dnia 20 sierpnia 2013 r. nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie zmieniając daty jej wykonania określonej przez organ pierwszej instancji.

Wskazać należy, iż skarżący kasacyjnie Okręgowy Inspektor Pracy w [...] trafnie zauważył, że skoro z art. 34 ust. 5 u.P.I.P. wynika, że od decyzji inspektora pracy wydanej w formie pisemnej podmiotowi kontrolowanemu przysługuje odwołanie do okręgowego inspektora pracy w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji, to organ pierwszej instancji wyznaczając termin na wykonanie nakazu na dzień 31 lipca 2013 r. uwzględnił możliwość wniesienia od przedmiotowego nakazu odwołania. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, odmienne stwierdzenie Sądu pierwszej instancji w tym zakresie nie miało jednak wpływu na wynik sprawy. Przede wszystkim jednak zauważyć należy, iż uszło uwadze autora skargi kasacyjnej, że w rozpoznawanej sprawie podstawą uchylenia zaskarżonej decyzji było stwierdzenie naruszenia przez organ odwoławczy art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. W dacie orzekania przez Okręgowego Inspektora Pracy w [...] – w dniu 20 sierpnia 2013 r. określony przez organ pierwszej instancji termin do wykonania pkt 1 zaskarżonego nakazu – 31 lipca 2013 r. już upłynął, w konsekwencji skutkowało to niewykonalnością przedmiotowego nakazu. W takiej sytuacji, skoro organ odwoławczy podzielił stanowisko organu pierwszej instancji co do zasadności nałożenia na A.W. obowiązku poddania szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp wskazanych pracowników przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia w zakresie obowiązujących przepisów, powinien był uchylić zaskarżony nakaz inspektora pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w [...] w zakresie określającym termin wykonania w/w obowiązku i w tej części ustalić nowy termin jego wykonania (art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a.), a w pozostałym zakresie zaskarżony nakaz utrzymać w mocy (art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a.). Tymczasem, w tej sprawie organ odwoławczy nie określił nowej, realnej daty wykonania nakazu inspektora pracy, lecz jedynie utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W ten sposób przedmiotowy nakaz uczynił niemożliwym do wykonania przez A.W. w podanym w nim terminie. Z tego względu uchylenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. było prawidłowe.

W konsekwencji Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i w oparciu o art. 184 p.p.s.a. podlega oddaleniu.