drukuj    zapisz    Powrót do listy

6135 Odpady, Odpady, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżony wyrok oraz decyzję I i II instancji, II OSK 585/10 - Wyrok NSA z 2011-04-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 585/10 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2011-04-07 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-03-15
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Andrzej Gliniecki /przewodniczący/
Bożena Walentynowicz
Zdzisław Kostka /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6135 Odpady
Hasła tematyczne
Odpady
Sygn. powiązane
II SA/Kr 1061/09 - Wyrok WSA w Krakowie z 2009-10-12
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok oraz decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2007 nr 39 poz 251 art. 24 ust. 4 i 5
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędziowie NSA Bożena Walentynowicz del. NSA Zdzisław Kostka (spr.) Protokolant Agnieszka Kuberska po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2011r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej K. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 października 2009 r. sygn. akt II SA/Kr 1061/09 w sprawie ze skargi K. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie sprzeciwu wobec przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Krakowa z dnia [...] grudnia 2008r. nr [...], 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie na rzecz skarżącego K. S. 800 (osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 12 października 2009 r., w sprawie o sygn. akt II SA/Kr 1061/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę K. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z [...] kwietnia 2009 r. w sprawie sprzeciwu wobec przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach.

Z uzasadnienia wyroku Sądu pierwszej instancji wynika, że istotne w sprawie okoliczności faktyczne przedstawiają się następująco.

Skarżący w związku z prowadzeniem w Krakowie gabinetu stomatologicznego 6 listopada 2008 r. złożył Prezydentowi Miasta Kraków informację o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Prezydent Miasta uznał, że informacja nie odpowiada warunkom określonym przez prawo (art. 24 ust. 4 pkt 3 i 4 oraz art. 63 ust. 1 ustawy o odpadach), gdyż nie podano w niej sposobów zapobiegania powstawania odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, nie wskazano miejsca magazynowania odpadów i czasu magazynowania zakaźnych odpadów medycznych przy uwzględnieniu rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi oraz nie przedłożono kopii dokumentu potwierdzającego posiadanie tytułu prawnego do miejsca magazynowania odpadów i w związku z tym wezwał skarżącego do uzupełnienia złożonej informacji. Odpowiadając na wezwanie skarżący złożył pismo z 18 listopada 2009 r., w którym poza innymi informacjami podał, że "w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów zamierza ograniczyć bezsensowną korespondencję z Wydziałem Kształtowania Środowiska UMK".

W tym stanie rzeczy Prezydent Miasta Kraków decyzją z [...] grudnia 2008 r. wniósł sprzeciw wobec złożonej informacji przyjmując, że "wskazany w piśmie z 18 listopada 2008 r. sposób ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów nie odnosi się do zakaźnych odpadów medycznych o kodzie 180103, których dotyczyła uprzednio złożona informacja". W związku z tym uznał, że nie został spełniony wymóg określony w art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie, rozpoznając odwołanie skarżącego od decyzji Prezydenta Miasta Kraków z [...] grudnia 2008 r., decyzją z [...] kwietnia 2009 r. utrzymało w mocy tę decyzję.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ odwoławczy wyjaśnił, co winna zawierać informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami oraz że w przypadku, gdy nie zawiera ona wszystkich wymaganych elementów organ administracji jest uprawniony do wniesienia w drodze decyzji sprzeciwu. Stwierdził przy tym, że sprzeciw taki może być wniesiony, gdy zastrzeżenia budzi rodzaj odpadów przewidzianych do wytworzenia oraz zagrożenia, jakie mogą one za sobą pociągnąć, ilość oraz rodzaj odpadów podanych w informacji nie odpowiadają rodzajowi działalności, w związku z którą mają być wytworzone, niewłaściwie określono sposoby zapobiegania powstawania odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, niewystarczający pozostaje opis gospodarowania wytworzonymi odpadami, nie wskazano miejsca, sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów.

Dalej SKO podało, że nie ulega wątpliwości, iż skarżący w wyniku świadczenia usług stomatologicznych wytwarza odpady niebezpieczne o kodzie 180103, czyli zużyte jednorazowe kubki, rękawiczki, strzykawki, igły i ślinociągi oraz że organ pierwszej instancji wezwał go do uzupełnienia złożonej informacji. Następnie organ odwoławczy stwierdził, że mimo wezwania skarżący nie udzielił informacji wskazującej na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów przez niego wytwarzanych oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. SKO uznało, że użyte przez skarżącego sformułowanie, że w tym celu "zamierza ograniczyć korespondencję z Wydziałem Kształtowania Środowiska UM", nie czyni zadość wymogowi, jaki nakłada na wytwórcę odpadów ustawa o odpadach. Zauważyło przy tym, że ciążący na skarżącym, jako wytwórcy zakaźnych odpadów medycznych, obowiązek dążenia do zapobiegania powstania odpadów lub ograniczania ich ilości, a także ich negatywnego oddziaływania na środowisko jest ograniczony, ze względu na ich specyfikę, to jest konieczność ich jednorazowego użycia. Nie zwalnia to jednak go, jak wskazano, od realizacji wymogów z art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach, czyli wskazania innych możliwych działań i procedur, które "zmierzałyby do ograniczania, jeśli nie ilości odpadów, (bo ta determinowana ich specyfiką oraz ilością przeprowadzonych zabiegów), to chociażby ich negatywnego oddziaływania na środowisko". Zdaniem organu odwoławczego udzielenie takiej informacji pozwala na dokładne zobrazowanie zaplanowanej przez wytwórcę odpadów gospodarki odpadami. Zaznaczono przy tym, że wskazana przez skarżącego w odwołaniu "rezygnacja z jednorazowego użycia stosownych instrumentów medycznych, jest naruszeniem prawa zagrożonym sankcją karną i nie stanowi oczekiwanego przez organ I instancji sposobu ograniczania odpadów".

W związku z tym SKO uznało, że przedstawienie przez skarżącego niepełnej informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, to jest z pominięciem danych wskazanych w art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach, pomimo wezwania go do uzupełnienia złożonej informacji, skutkować musiało wniesieniem przez organ pierwszej instancji sprzeciwu w trybie art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach.

W skardze do Sądu pierwszej instancji skarżący zauważył, że z zaskarżonej decyzji wynika, iż nie udzielił jedynie informacji wskazującej na sposoby zapobiegania powstawaniu lub ograniczaniu ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Tymczasem, jak podniósł, z akt sprawy wynika, że wskazał rodzaj odpadów przewidzianych do wytwarzania, określił ilość odpadów przewidzianych do wytwarzania, opisał sposób gospodarowania odpadami, a także wskazał miejsca i sposoby ich magazynowania, w tym podał, iż odpady wywożone są i utylizowane przez określoną firmę, że odpady medyczne w postaci strzykawek przetrzymywane są w pojemnikach twardościennych, natomiast pozostałe odpady przechowywane są w workach foliowych w kolorze czerwonym w pojemnikach metalowych z nożnym otwieraniem oraz ponadto, że odpady przechowywane są w lodówce na terenie gabinetu.

Skarżący podniósł też, że organ administracyjny słusznie zwraca uwagę na specyfikę prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Twierdził w związku z tym, że z samego charakteru prowadzonej przez niego działalności, w zakresie której uznany jest za wytwórcę odpadów medycznych, wynika, iż możliwość realizacji wymogów z art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach jest dalece ograniczone, jeśli nie w ogóle wyłączona. Stąd też, jak wyjaśnił, podając szczegółowo procedury stosowane w gabinecie dotyczące przechowywania i zabezpieczania wytwarzanych odpadów niewątpliwie wskazał na stosowane przez siebie działania prowadzące do chociażby ograniczenia negatywnego oddziaływania tychże odpadów na środowisko. Twierdził też, że przedstawione informacje pozwalają na zapoznanie się z zaplanowaną przez wytwórcę, gospodarką odpadami.

W konkluzji skarżący wskazał, iż dopełnił wymogów zawartych w art. 24 ustawy odpadach, że organ pierwszej instancji dysponował wszystkimi informacjami, jakie konieczne są do tego, by nie wnosić sprzeciwu oraz że nie jest w stanie w sposób inny niż dotychczas wskazać sposobu zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko. W tej ostatniej kwestii wyjaśnił, że nie ma możliwości zapobiegać powstaniu odpadów w większej ilości niż dotychczas, bowiem musi przede wszystkim przestrzegać zasad wykonywania zabiegów pod względem higienicznym i epidemiologicznym, zaś ilość produkowanych odpadów jest minimalna, a ich oddziaływanie na środowisko spoczywa bezpośrednio na podmiocie zajmującym się odbiorem odpadów, ich transportem i utylizacją.

Skarżący podniósł też, że z uwagi na treść art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach organ administracyjny winien był wyjaśnić mu ewentualne niejasności co do interpretacji przepisu i stosowania prawa, nie zaś wzywać do uzupełnienia braków, które w odczuciu skarżącego zostały przez niego uzupełnione.

W skardze zarzucono też naruszenie art. 7 i art. 77 k.p.a., które miało polegać na niedokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego i nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności. W tym zakresie skarżący wywiódł, że w toku prowadzonego postępowania wskazywał na okoliczności potwierdzające, iż nie zachodzą podstawy do złożenia sprzeciwu, że wskazywał niejednokrotnie na specyfikę wykonywanej działalności gospodarczej, z którą wiąże się wytwarzanie odpadów oraz że wyraził swoje stanowisko w dość ostry i kategoryczny sposób, co jednak nie zmienia faktu, iż organ administracji zobowiązany był uwzględnić wszelkie okoliczności sprawy.

Sąd pierwszej instancji oddalając skargę stwierdził, że z art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, w którym stanowi się, że do rozpoczęcia działalności powodującej powstawanie odpadów można przystąpić, jeżeli organ właściwy do przyjęcia informacji, o której mowa w art. 24 ust. 1, w terminie 30 dni od dnia złożenia informacji nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, wynika wniosek, że sprzeciw jest formą zakwestionowania przez właściwy organ informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Zdaniem Sądu pierwszej instancji sprzeciw ma zatem charakter merytorycznego stanowiska organu wobec treści informacji złożonej przez osobę zobowiązaną, przy czym chodzi z istoty rzeczy o stanowisko negatywne dla składającego informację.

Dalej Sąd pierwszej instancji stwierdził, że nie ulega wątpliwości, że skarżący, prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "Gabinet Stomatologiczny", jest wytwórcą odpadów w rozumieniu art. 3 ust. 2 pkt 22 ustawy o odpadach i z tego względu - przy uwzględnieniu specyfiki prowadzonej przez skarżącego działalności - ciążył na nim, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach, obowiązek przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Skarżący taką informację złożył jednakże bez żadnych uwag w kwestii sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że wypełnienie wymogu z art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach (wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko) obejmuje również informację na temat braku lub ograniczonych możliwości zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko ze względu np. na specyfikę prowadzonej działalności, skoro informacja taka stanowi podstawę oceny zgodności działań wytwórcy odpadów z zasadami określonymi w art. 1 ustawy o odpadach w zakresie postępowania z odpadami. Zdaniem Sądu pierwszej instancji nie znajduje uzasadnienia w treści art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach stanowisko skarżącego, iż wymóg udzielenia informacji z punktu 3 tego przepisu jest spełniony poprzez udzielenie informacji wskazanych w pozostałych punktach art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach.

W tym stanie rzeczy Sąd pierwszej instancji za zasadne uznał wezwanie skarżącego przez organ pierwszej instancji m.in. do podania informacji, o jakiej mowa w art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach. Sąd pierwszej instancji zaznaczył przy tym, że skarżący został wezwany również o podanie innych informacji i wszystkie żądane informacje zostały przez skarżącego podane we wskazanym terminie. W ocenie Sądu pierwszej instancji również w zakresie żądania informacji, o jakiej mowa w art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach, skarżący zajął stanowisko, podając w piśmie z dnia 18 listopada 2008 r., że "w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów zamierzam ograniczyć bezsensowną korespondencję z Wydziałem Kształtowania Środowiska UM".

Zdaniem Sądu pierwszej instancji w tym stanie rzeczy istniała podstawa do merytorycznego odniesienia się do przedłożonej w dniu 6 listopada 2008 r. i uzupełnionej pismem z dnia 18 listopada 2008 r. informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. W ocenie Sądu pierwszej instancji mając na uwadze treść tej informacji zasadnie organ pierwszej instancji wyraził sprzeciw w formie decyzji administracyjnej skoro jako sposób zapobiegania powstawaniu zakaźnych odpadów medycznych lub ograniczania ilości tych odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, skarżący wskazał ograniczenie korespondencji z Wydziałem Kształtowania Środowiska UM. Sąd ten wskazał, że "niewątpliwie taki sposób zapobiegania powstawaniu zakaźnych odpadów medycznych lub ograniczania ilości tych odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko nie daje gwarancji zapewnienia ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, tj. wartości o jakich mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o odpadach. Okoliczność ta jest oczywista i nie wymaga szczegółowego wykazywania, czego domaga się skarżący w skardze do sądu. Skarżący udzielając powyższej informacji miał świadomość skutków prawnych, jakie może ona spowodować, gdyż był o nich pouczony w piśmie z dnia 7 listopada 2008 r. W kontekście niegrzecznego charakteru powyższej odpowiedzi powoływanie się przez skarżącego w skardze do sądu na treść art. 8 k.p.a., tj. na normę nakazującą organom administracji publicznej prowadzenie postępowania w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli, jest co najmniej niezrozumiałe, tym bardziej gdy nie można - w świetle dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy i motywów rozstrzygnięć organów obydwu instancji przedstawionych w uzasadnieniach tych rozstrzygnięć - stwierdzić naruszenia tej normy przez organy orzekające w sprawie."

Sąd pierwszej instancji zaznaczył też, że argumentacja przedstawiona w skardze do sądu administracyjnego odnosząca się szeroko do sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko w ramach specyfiki działalności prowadzonej przez skarżącego, gdyby została przedstawiona w zakreślonym przez organ terminie, dawałaby podstawy do przyjęcia przedłożonej informacji. Skarżący jednak argumentacji takiej w wyznaczonym terminie nie przedstawił, czym nie dał organowi administracji możliwości przyjęcia informacji i doprowadził do konieczności wydania przez organ decyzji w przedmiocie sprzeciwu.

W skardze kasacyjnej skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 24 ust. 3 ustawy o odpadach oraz naruszenie przepisów postępowania, mianowicie art. 145 § 1 pkt 1 w zw. z art. 77 § 1, art. 80 i art. 84 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie.

Uzasadniając skargę kasacyjną skarżący wywodził, że nie było podstaw do wydania decyzji o sprzeciwie wobec informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Odwołując się do art. 24 ust. 5 oraz art. 18 ust. 3 pkt 1 i 2 i art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o odpadach twierdził, że opisany przez niego sposób gospodarowania odpadami nie wskazywał na możliwość powstania zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska.

Twierdził też, odwołując się do art. 63 § 2 i art. 64 § 2 k.p.a. oraz art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach, że stwierdzenie, iż "w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów zamierza ograniczyć bezsensowną korespondencję z Wydziałem Kształtowania Środowiska UMK" nie powinno być uznane za jeden z elementów informacji wymienionej w art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach i w związku z tym organ administracji winien był skarżącego wezwać do uzupełnienia informacji.

W oparciu o tak sformułowane podstawy skargi kasacyjnej i ich uzasadnienie skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania lub rozpoznanie skargi w ten sposób, że uchyla się decyzję SKO oraz poprzedzająca ją decyzje Prezydenta Miasta Kraków i stwierdza się "brak podstaw dla sprzeciwu".

Ponadto skarżący wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Rozpoznając skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Przede wszystkim Naczelny Sąd Administracyjny przyjmuje, że w skardze kasacyjnej popełniono oczywistą omyłkę podczas przytaczania podstawy skargi kasacyjnej, dotyczącej naruszenia prawa materialnego. Jest oczywiste, że skarżącemu nie chodzi o naruszenie art. 24 ust. 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 185 z 2010 r., poz. 1243 ze zm.), lecz o naruszenie art. 24 ust. 4 tej ustawy. Pierwszy z powołanych przepisów dotyczy bowiem właściwości miejscowej organów w celu przyjęcia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami i w uzasadnieniu skargi kasacyjnej na temat tej właściwości nie zawarto żadnych wywodów. Kwestionuje się tam natomiast zasadność wydania sprzeciwu, zaś sprzeciwu dotyczy powołany w uzasadnieniu skargi kasacyjnej art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach. W związku z tym Sąd przyjmuje, że skarżącemu w istocie chodziło o zarzut naruszenia art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach i tak sformułowany zarzut uznaje za zasadny.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że ustawodawca, regulując w art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach instytucję sprzeciwu wobec informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami nie określił przesłanek wydania decyzji o takim sprzeciwie. Przesłanki te należy więc ustalić w drodze wykładni.

Analizując przepisy ustawy o odpadach można dostrzec, że obowiązek złożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami jest administracyjną formą nadzoru nad wytwarzaniem odpadów i gospodarką nimi w przypadku, gdy chodzi o działalność w tym zakresie w mniejszym rozmiarze lub mniej uciążliwą dla środowiska. Zgodnie z art. 17 ust. 1 tej ustawy wytwórca odpadów jest obowiązany do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 0,1 Mg rocznie, natomiast, jeżeli wytwarza takie niebezpieczne odpady w ilości mniejszej od tej wartości, to jest zobowiązany do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Jeżeli wytwórca odpadów wytwarza inne odpady niż niebezpieczne w ilości powyżej 5 Mg rocznie to również ma obowiązek przedłożyć taką informację. Jednakże jeżeli wytwarza takich odpadów więcej niż 5.000 Mg rocznie i powstają one w związku z eksploatacją instalacji, to jest już zobowiązany do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów (art. 17 ust. 1 pkt 2 zdanie drugie oraz art. 17 ust. 2 ustawy o odpadach).

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami oraz możliwość wniesienia wobec niej przez właściwy organ administracji w drodze sprzeciwu jest zatem jedną z form administracyjnego nadzoru, obok decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami lub decyzji o pozwoleniu na wytwarzanie odpadów, nad postępowaniem z odpadami. Służy ona więc realizacji celów ustawy, które określono w jej art. 1. Stanowi się tam, że ustawa o odpadach określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Łatwo też zauważyć, że informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania odpadami jest jednym ze źródeł uzyskania przez organ administracji wiadomości o wytwarzaniu odpadów i sposobie postępowania z nim. Świadczy o tym treść art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach, w którym określono co taka informacja powinna zawierać.

Na tej podstawie można sformułować tezę, że właściwy organ administracji jest uprawniony do wniesienia sprzeciwu wobec informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi, jeżeli na podstawie uzyskanych w ten sposób danych stwierdzi, że planowane postępowanie z odpadami nie zapewni ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności nie będzie spełniona zasada zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Ponadto właściwy organ będzie uprawniony do wniesienia sprzeciwu, jeżeli na podstawie otrzymanej informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi stwierdzi, że w istocie wymagana jest inna forma reglamentacji postępowania z odpadami, mianowicie zatwierdzenie programu gospodarowania odpadami lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów. Za dopuszczalne uznać też należy zgłoszenie sprzeciwu wówczas, gdy mimo wezwań wytwórca informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi nie podaje koniecznych w świetle art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach danych.

To mając na uwadze stwierdzić należy, że w rozpoznawanej sprawie informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania złożona przez skarżącego spełniła swój cel. Na jej podstawie właściwy organ administracji uzyskał wyczerpującą informację o wytwarzanych przez skarżącego odpadach i sposobie postępowania z nimi. Źródłem tej informacji było też pismo skarżącego z 18 listopada 2008 r., w tym, rzeczywiście niegrzeczne sformułowanie, że "w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów zamierza ograniczyć bezsensowną korespondencję z Wydziałem Kształtowania Środowiska UMK". Jednakże sformułowanie to, pomijając jego formę, w sposób wyraźny wskazywało na to, że skarżący uważa, że z uwagi na specyfikę działalności powodującej wytwarzanie odpadów i związany z tym rodzaj odpadów, określony bardzo precyzyjnie (zużyte jednorazowe kubki, rękawiczki, strzykawki, igły i ślinociągi), nie jest w stanie wskazać co może zrobić, aby zapobiegać powstawaniu odpadów, ograniczać ich ilość i negatywne oddziaływanie na środowisko. Dobitnie, aczkolwiek znowu w sposób budzący zastrzeżenia co do formy, dał temu wyraz w odwołaniu, w którym napisał: "Co do ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów informuję, że wytwarzam je w ilościach minimalnych, i aby zadowolić Panią Wicedyrektor nie mam zamiaru znieczulać jedną igłą i strzykawką kilku pacjentów." Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie zgodziło się z tym, że rodzaj działalności skarżącego ma istotne znaczenie w sprawie. W uzasadnieniu swojej decyzji wprost stwierdziło, że "Kolegium dostrzega, że ciążący na Panu K. S. jako wytwórcy zakaźnych odpadów medycznych, obowiązek dążenia do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ich ilości, a także ich negatywnego oddziaływania na środowisko pozostaje ograniczony, ze względu na ich specyfikę, tj. konieczność ich jednorazowego użycia." Nie sposób w tej sytuacji zgodzić się, aby skarżący winien był jeszcze podawać inne informacje, w szczególności, jak przyjęło SKO w Krakowie, "możliwych działań, procedur, które zmierzałyby do ograniczania, jeżeli nie ilości odpadów, (bo ta [jest] determinowana ich specyfiką oraz ilością przeprowadzanych zabiegów), to chociażby ich negatywnego oddziaływania na środowisko". Skarżący opisał przecież dokładnie sposób postępowania z wytwarzanymi przez siebie odpadami i domaganie się w tej sytuacji, aby wskazał co zamierza zrobić, aby ograniczyć ich negatywne oddziaływanie na środowisko niczego do sprawy nie wnosi. Wbrew temu, co stwierdziło SKO w Krakowie, udzielenie takiej informacji nie pozwoliłoby "na dokładne zobrazowanie zaplanowanej przez wytwórcę odpadów gospodarki odpadami", gdyż ta już została "zobrazowana" wskazaniem sposobu postępowania z odpadami. Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela przy tym stanowiska Sądu pierwszej instancji, że wymóg podania informacji określonych w art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach nie może być spełniony poprzez podanie informacji wskazanych w pozostałych punktach tego przepisu. Brak podstaw do przyjęcia, aby kompozycja informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania odpadami musiała odpowiadać układowi art. 24 ust. 4 ustawy o odpadach. Istotne jest, aby informacja ta zawierała dane wymagane przez prawo w zakresie umożliwiającym organowi administracji ocenę sposobu postępowania z odpadami.

Również Sąd pierwszej instancji nie miał wątpliwości, że w istocie skarżący spełnił wymogi ustawy. Po pierwsze stwierdził, że "wypełnienie wymogu z art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach (wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko) obejmuje również informację na temat braku lub ograniczonych możliwości zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko ze względu np. na specyfikę prowadzonej działalności, skoro informacja taka stanowi podstawę oceny zgodności działań wytwórcy odpadów z zasadami określonymi w art. 1 ustawy o odpadach w zakresie postępowania z odpadami". Taką zaś treść miały, nieodpowiednie co do formy, stwierdzenia skarżącego. Dla Naczelnego Sądu Administracyjnego jest oczywiste, że skarżący w ten sposób jednoznacznie dał wyraz temu, iż uważa, że nic poza tym co już podał nie może zrobić w celu zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Mając zaś na uwadze okoliczności powstawania odpadów podczas prowadzonej przez skarżącego działalności (usługi stomatologiczne), czyli uświadamianą sobie zarówno przez organy administracji, jak i Sąd pierwszej instancji specyfikę jego działalności, jest to jak najbardziej zrozumiałe. Po drugie Sąd ten podniósł, że "niewątpliwie argumentacja przedstawiona w skardze do sądu administracyjnego odnosząca się szeroko do sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko w ramach specyfiki działalności prowadzonej przez skarżącego - gdyby została przedstawiona w zakreślonym przez organ terminie - dawałaby podstawy do przyjęcia przedłożonej informacji". Fakt, że wyjaśnienia te zawarto dopiero w skardze nie jest istotny. Chodzi bowiem o to, że z tego fragmentu uzasadnienia wynika, iż również Sąd pierwszej instancji, uwzględniając specyfikę działalności skarżącego rozumie, że nie był on w stanie podać dalszych informacji w zakresie, którego dotyczy art. 24 ust. 4 pkt 3 ustawy o odpadach.

W tych okolicznościach oraz nadto poprzez nadmierne eksponowanie nieodpowiedniej formy wyjaśnień skarżącego i poddawanie analizie jego oczywiście przesadnej wypowiedzi pod kątem spełnienia przez skarżącego wymogów ustawy o odpadach, decyzja o sprzeciwie i zaakceptowanie jej przez Sąd pierwszej instancji jawią się jako sposób reakcji na niewłaściwą formę pism skarżącego, nie zaś jako ocena sposobu postępowania z wytwarzanymi przez niego odpadami. Szczególnie widać to w uzasadnieniu wyroku Sądu pierwszej instancji, gdy Sąd ten stwierdza, że "Mając na uwadze treść tej informacji zasadnie organ pierwszej instancji wyraził sprzeciw w formie decyzji administracyjnej skoro jako sposób zapobiegania powstawaniu zakaźnych odpadów medycznych lub ograniczania ilości tych odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, skarżący wskazał ograniczenie bezsensownej korespondencji z Wydziałem Kształtowania Środowiska UMK. Niewątpliwie taki sposób zapobiegania powstawaniu zakaźnych odpadów medycznych lub ograniczania ilości tych odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko nie daje gwarancji zapewnienia ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, tj. wartości o jakich mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o odpadach." Wypowiedź ta ma wręcz ironiczny ton, gdyż przecież jest oczywiste, że skarżący w rzeczywistości nie zamierzał poprzez ograniczenie korespondencji z urzędem ograniczać wytwarzania odpadów w swoim gabinecie stomatologicznym. Jeszcze raz należy powtórzyć, że twierdzenia skarżącego były nieodpowiednie co do formy. Jednakże organy administracji i Sąd pierwszej instancji powinny być ponad to i sprawę rozpoznać z uwzględnieniem obowiązującego prawa.

Mając to wszystko na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zarzut skargi kasacyjnej naruszenia prawa materialnego (art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach) jest zasadny. Zarzut ten okazał się przy tym jedynym zasadnym, gdyż przytoczonego w skardze kasacyjnej naruszenia przepisów postępowania nie można uwzględnić, jako że nawet nie wykazano na czym miałoby to naruszenie polegać. W związku z tym, na mocy art. 188 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i rozpoznając skargę, na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uchylił także decyzje organów administracji uznając, że zostały one wydane z istotnym naruszeniem prawa materialnego, mianowicie art. 24 ust. 5 ustawy o odpadach.

W związku z uwzględnieniem skargi sprawa będzie ponownie rozpoznana, przy czym organy administracji uwzględnią ocenę prawną dokonaną w niniejszym wyroku oraz ograniczoną terminem 30 dni od złożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami możliwość wydania decyzji o sprzeciwie.

Wobec uwzględnienia skargi kasacyjnej oraz skargi Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 203 pkt 1 oraz art. 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zasądził od organu na rzecz skarżącego zwrot kosztów postępowania za obie instancje.



Powered by SoftProdukt