Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 8 czerwca 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Kosewska (spr.) Sędziowie NSA Maria Lorych – Olszanowska WSA Walentyna Długaszewska Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Skrocka – Nerka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 czerwca 2016 roku przy udziale sprawy ze skargi M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w ... z dnia ... w przedmiocie cofnięcia uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty ... z dnia ... II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w ... na rzecz skarżącego kwotę ... złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Starosta ... decyzją z dnia ..., na podstawie art. 84 ust. 3 pkt. 1 i 2 w związku z art. 81 ust. 12 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.; dalej: "p.r.d.") oraz § 6 ust. 7 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 996; dalej: "rozporządzenie"), art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodek postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.; dalej: "k.p.a."), cofnął Michałowi Kwaśnemu uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów (nr uprawnień: POT/D/0011).

W uzasadnieniu organ administracyjny wskazał, że w dniu 16 lutego 2015 r. otrzymał pismo Transportowego Dozoru Technicznego Oddziału Terenowego we ... informujące o rażącym naruszeniu przez M. postanowień art. 81 ust. 12 p.r.d. oraz § 6 ust. 7 rozporządzenia. Informacje te powzięto w związku z wnioskiem właściciela pojazdu o numerze rejestracyjnym ... o przeprowadzenie badania zbiornika LPG w tym pojeździe, który jest przystosowany do zasilania gazem. Transportowy Dozór Techniczny ustalił, że w dniu przeprowadzenia okresowego badania technicznego wskazanego pojazdu, tj. ..., nie posiadał on ważnego dokumentu poświadczającego sprawność zbiornika LPG i pomimo tego został on dopuszczony do ruchu przez wspomnianego diagnostę, który przeprowadził badanie techniczne pojazdu z wynikiem pozytywnym (pozycja w rejestrze: ...).

W związku z otrzymaniem powyższych informacji Starosta ... wezwał właścicieli w.w. pojazdu do przedłożenia dokumentów dotyczących montażu instalacji LPG w tym pojeździe. W dniu 25 lutego 2015 r. jeden z właścicieli pojazdu, ..., przedłożył organowi decyzję Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego i protokół badania doraźnego zbiornika LPG z dnia 5 lutego 2015 r. oraz dowód rejestracyjny pojazdu, na podstawie którego organ stwierdził fakt dokonania przez M. pozytywnego badania technicznego pojazdu w dniu ..., pomimo braku ważnego badania zbiornika LPG. Właściciel pojazdu złożył jednocześnie oświadczenie, iż okresowe badanie techniczne zostało wykonane w stacji kontroli pojazdów "A." z siedzibą w ... nr .... ... oświadczył też, że nie pamięta, czy podczas przeprowadzania badania technicznego pojazdu diagnosta wymagał okazania się jakimkolwiek dokumentem potwierdzającym sprawność i przydatność do użytku zbiornika LPG.

W piśmie z dnia 16 marca 2015 r. M. wskazał, iż przedmiotowy pojazd został w dniu 3 lutego 2015 r. przyjęty do warsztatu znajdującego się przy stacji kontroli pojazdów "A.", gdzie jest zatrudniony w charakterze mechanika. W dniu ... auto zostało przyjęte na okresowe badanie techniczne, zaś w dniu ... został podbity dowód rejestracyjny pojazdu, jednak pojazd nie został wydany klientowi. W związku z brakiem legalizacji zbiornika LPG, diagnosta wymontował zbiornik i wraz z kserokopią dowodu rejestracyjnego odwiózł go do legalizacji. W tym samym czasie w pojeździe wymieniono oleje, filtry, świece oraz uszczelkę pokrywy zaworów. Zalegalizowany zbiornik LPG został w dniu 9 lutego 2015 r. zamontowany i auto wydano właścicielowi. Do powyższego pisma załączono fakturę nr ... z dnia 9 lutego 2015 r., wystawioną dla właściciela pojazdu, notatkę zwierającą zapiski dotyczące usterek, wyciąg z rejestru badań technicznych z dnia ... oraz zaświadczenie o przeprowadzonym w tym dniu badaniu technicznym pojazdu.

W ocenie organu pierwszej instancji, badanie techniczne pojazdu nr ... z dnia ... zostało przeprowadzone z naruszeniem art. 81 ust. 12 p.r.d. oraz § 6 ust. 7 rozporządzenia. Badanie to zostało przeprowadzone z wynikiem pozytywnym pomimo pozyskania wiedzy o nieważności badania zbiornika LPG i wbrew obowiązującym przepisom. Taki stan potwierdzają, zdaniem organu, zgromadzone dowody w postaci zaświadczenia z badania technicznego pojazdu, wyciągu z rejestru badań i wyjaśnień diagnosty. W związku z powyższym organ uznał, że zaistniały przesłanki wynikające z art. 84 ust. 3 pkt. 1 i 2 p.r.d. Organ uznał, iż wprawdzie art. 84 ust. 3 p.r.d. mówi o nieprawidłowościach w przeprowadzanych badaniach technicznych stwierdzonych w trakcie kontroli, jednak celem tego przepisu jest odsunięcie od czynności diagnostycznych nierzetelnych diagnostów.

M. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, żądając jej uchylenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Skarżący zarzucił decyzji naruszenie art. 7 k.p.a. oraz art. 84 ust. 3 pkt. 1 i 2 p.r.d.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu decyzją z dnia 29 czerwca 2015r., nr ..., działając na podstawie art. 17 pkt 1, art. 127 § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W ocenie organu odwoławczego, z pisma Transportowego Dozoru Technicznego Oddziału Terenowego we ... z dnia 11 lutego 2015 r. wynika, że diagnosta rażąco naruszył prawo, gdyż w dniu ... przedmiotowy pojazd nie posiadał ważnego dokumenty poświadczającego sprawność zbiornika LPG. Z przepisu art. 81 ust. 12 p.r.d. wynika, że badanie techniczne pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym może być przeprowadzone po przedstawieniu dokumentu wydanego przez właściwy organ dozoru technicznego stwierdzającego sprawność urządzenia technicznego. Decyzja dopuszczająca zbiornik LPG była ważna jedynie do dnia 31 marca 2014 r. W dniu 25 lutego 2015 r. ... przedstawił decyzję TDT z dnia 5 lutego 2015 r. zezwalającą na eksploatację urządzenia nr ..., tj. zbiornika LPG stanowiącego wyposażenie przedmiotowego pojazdu, oświadczając, iż nie przypomina sobie, by podczas badania technicznego pojazdu diagnosta żądał od niego innych dokumentów. Diagnosta przeprowadził zatem w dniu ... badanie techniczne z wynikiem pozytywnym pomimo tego, że pojazd nie posiadał ważnego dokumentu poświadczającego sprawność zamontowanego zbiornika LPG.

W skardze M. zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie prawa materialnego, tj. art. 84 ust. 3 pkt 2 p.r.d. oraz § 6 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia, żądając uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji.

Zdaniem skarżącego, cofnięcie diagnoście uprawnienia do wykonywania badań technicznych powinno mieć miejsce w sytuacji niebudzącego wątpliwości zaistnienia jednej z przesłanek ustawowych. W niniejszej sprawie zachowanie diagnosty nie było ewidentnym naruszeniem przepisów, lecz wynikało z możliwej ich interpretacji, stąd wątpliwości należy tłumaczyć na korzyść strony. Pozostawienie przez diagnostę pojazdu w stacji kontroli pojazdów w celu uzyskania legalizacji zbiornika nie mieści się w hipotezie przepisu art. 84 ust. 3 pkt 2 p.r.d. Według strony, odsunięcie od czynności diagnostycznych powinno być zawsze konsekwencją dopuszczenia do ruchu pojazdów o niesprawdzonym stanie faktycznym. W badanym przypadku sytuacja taka nie miała miejsca, gdyż pojazd nie został wydany przez skarżącego jego właścicielowi przed legalizacją zbierania LPG.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, uznając za bezzasadne zarzuty w skardze.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona. Organy obu instancji naruszyły przepisy postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Należy stwierdzić, że przedwczesne było zastosowanie w niniejszym przypadku przez organy administracyjne przepisu prawa materialnego, tzn. art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2012r., poz. 1137 ze zm.; dalej: "p.r.d."), zgodnie z którym starosta cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli w wyniku kontroli zostanie stwierdzone wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami prawa.

W treści decyzji organy powołały również przepis art. 81 ust. 12 p.r.d., zgodnie z którym badanie techniczne pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu może być przeprowadzone po przedstawieniu dokumentu wydanego przez właściwy organ dozoru technicznego, stwierdzającego sprawność urządzenia technicznego. Ponadto według organu pierwszej instancji znaczenie dla rozstrzygnięcia badanej sprawy miał przepis § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 996; dalej: "rozporządzenie"), zgodnie z którym w przypadku badania technicznego pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym, o którym mowa w art. 81 ust. 12 ustawy, uprawniony diagnosta w rejestrze zamieszcza informacje o dopuszczeniu urządzenia technicznego do eksploatacji, podając numer i datę wystawienia protokołu oraz decyzji dopuszczającej urządzenie do eksploatacji wydanej przez właściwy organ dozoru technicznego.

Jak podkreśla się w orzecznictwie sądowym, art. 84 ust. 3 p.r.d. daje staroście prawo do orzeczenie w drodze decyzji administracyjnej zakazu, który w swojej treści odpowiada orzeczeniu przez sąd powszechny środka karnego w postaci zakazu wykonywania określonego zawodu lub pełnienia funkcji. Tym samym na organie administracji spoczywa obowiązek zachowania wyjątkowej staranności w dokonywaniu oceny zebranego materiału dowodowego i wydawaniu decyzji o cofnięciu uprawnień (zob. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 26 czerwca 2008 r., II SA/Po 106/08; wyrok WSA w Białymstoku z dnia 4 czerwca 2009 r., II SA/Bk 41/09 – publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Należy przy tym podkreślić, iż okoliczności, w których organ administracji wykonuje w.w. uprawnienie zostały ściśle określone przepisami ustawy - Prawo o ruchu drogowym i nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca zastosowania tych przesłanek.

Zdaniem Sądu w badanym przypadku cofnięcie przez starostę uprawnień diagnoście do wykonywania badań technicznych powinno być poprzedzone przeprowadzeniem kontroli. Zgodnie z art. 84 ust. 3 p.r.d. uchybienia stwierdzone w jej trakcie mogą stanowić podstawę do nałożenia sankcji, o których mowa w cytowanym przepisie. Uchybienie spowodowane zaniechaniem organu w tym zakresie nie zostało sanowane przez organy w toku postępowania wyjaśniającego. Organy naruszyły prawo, wydając rozstrzygnięcie w oparciu wyłącznie o pismo otrzymane z Transportowego Dozoru Technicznego oraz dokumenty i oświadczenia uzyskane od współwłaściciela pojazdu, Krzysztofa Olkiewicza. Organy nie zweryfikowały w toku postępowania istotnych dla sprawy okoliczności, w tym przedstawionych przez stronę w piśmie z dnia 13 marca 2015 r. Nie sposób zatem uznać, by organy respektowały zasadę, w myśl której w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmując wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Organy administracji publicznej są obowiązane w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.).

W ocenie Sądu w rozpoznawanym przypadku organy administracyjne nie rozważyły w sposób wszechstronny okoliczności faktycznych sprawy, przyjmując arbitralnie, że z powodu dokonania wpisu do dowodu rejestracyjnego w dniu ... informacji o badaniu technicznym pojazdu – przy czym badanie zbiornika LPG przez właściwy organ nastąpiło w dniu 5 lutego 2015 r. – zaistniała podstawa z art. 84 ust. 3 pkt 2 p.r.d. warunkująca cofnięcie diagności uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów.

We wskazanym piśmie procesowym z dnia 13 marca 2015 r. skarżący wskazał, że jakkolwiek w dniu ... podbił dowód rejestracyjny pojazdu, jednak w tym dniu pojazd nie został on przez niego wydany; w związku z brakiem legalizacji zbiornika LPG został on przezeń wymontowany i wraz z kserokopią dowodu rejestracyjnego w dniu 5 lutego 2015 r. został odwieziony do legalizacji. W tym czasie w warsztacie skarżącego wymieniono w pojeździe oleje, filtry, świece oraz uszczelkę, pokrywy zaworów. Zalegalizowany zbiornik LPG został zamontowany w pojeździe w dniu 9 lutego 2015 r. i auto wydano właścicielowi.

Organy obu instancji przyjęły, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika bezspornie, że diagnosta przeprowadził w dniu ... z wynikiem pozytywnym badanie techniczne pojazdu, pomimo iż pojazd nie posiadał ważnego dokumentu poświadczającego sprawność zamontowanego zbiornika LPG. Przy tym organy nie ustaliły, czy badany pojazd był zasilany wyłącznie paliwem gazowym – czy też mógł poruszać się za pomocą silnika benzynowego, niezależnie od podłączenia w pojeździe zbiornika LPG. Uwzględniając możliwość zarówno współistnienia obu systemów zasilania pojazdu, jak i ich niezależnego funkcjonowania, organy powinny zbadać, jakie znaczenie dla prawidłowego ustalenia faktów w niniejszej sprawie miała okoliczność wymontowania zbiornika LPG i skierowania go do tzw. legalizacji po dokonaniu przez diagnostę wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Jeżeli okaże się, że pojazd był zdolny do poruszania się bez zasilania gazem, konkluzja organów odnośnie do dokonania wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami – okaże się nieprawdziwa.

Ponadto organy powinny ustalić, jakie znaczenie prawne miała przywołana przez skarżącego okoliczność wykonania w pojeździe po dniu 4 czerwca 2015 r. napraw poszczególnych elementów technicznych przedmiotowego pojazdu (wymiany olejów, filtrów, świec oraz uszczelki, pokrywy zaworów); czy naprawy te warunkowały dopuszczenie pojazdu do ruchu, czy też związane były z bieżącymi, drobnymi usterkami, bez usunięcia których pojazd nie stwarzałby zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i mógł zostać dopuszczony do ruchu. Jeżeli wspomniane przez skarżącego w piśmie z dnia 13 marca 2015r. naprawy nie warunkowały dopuszczenia pojazdu do ruchu, nieuprawnione byłoby również uznanie, że diagnosta dokonał wpisu do dowodu rejestracyjnego niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami.

W toku ponownego rozpoznania sprawy organy uwzględnią ocenę prawną oraz wskazania zawarte w treści niniejszego wyroku. Konieczne będzie przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego – przeprowadzenie dowodów (zeznań świadków, opinii biegłego, innych dowodów) pozwalających na ustalenie wskazanych powyżej okoliczności faktycznych, stanowiących podstawę dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i art. 135 oraz art. 200 p.p.s.a., jak w sentencji wyroku,