Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Justyna Mazur Sędziowie Sędzia WSA Sławomir Fularski (sprawozdawca) Sędzia WSA Artur Kot Protokolant Specjalista Ilona Obara po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2015 r. sprawy ze skargi M. A. na postanowienie Komisarza Wyborczego w [...] z dnia [...]grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego oddala skargę.

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2014 r., nr [...], Komisarz Wyborczy w R. (dalej także jako "organ"), działając na podstawie art. 383 § 1 pkt oraz § 2a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r., Nr 21, poz. 112 ze zm., dalej jako "ustawa Kodeks wyborczy") stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego M.A. w okręgu wyborczym nr [...] wskutek nieposiadania prawa wybieralności w dniu wyborów przeprowadzonych [...] listopada 2014 r. Postanowienie o wygaśnięciu mandatu radnego przesyła się zainteresowanemu, Wojewodzie [...] oraz przewodniczącemu Rady Miejskiej w I. (§ 2). Postanowienie wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu w dzienniku Urzędowym Województwa [...] oraz podaniu do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej (§3).

Skargę na powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł M.A. (dalej jako "skarżący") wnosząc o jego uchylenie i przywrócenie mu mandatu radnego Rady Miejskiej w I..

W uzasadnieniu skargi skarżący przyznał, że w dniu [...] czerwca 2011 r. wyrokiem Sądu Rejonowego w L., sygn. akt [...] był karany i został skazany na karę [...] roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby [...] lat. Zgodnie z wyrokiem ww. sądu naprawił szkodę i od dnia wykonywania kary nie naruszył porządku prawnego. Przed wyborami otrzymał w sądzie informację, że skoro nie odbywał kary pozbawienia wolności, to może startować w wyborach, jak również wystąpić z wnioskiem o zatarcie skazania. W związku z powyższym, w dniu [...] grudnia 2014 r. złożył wniosek o zatarcie skazania. W ocenie skarżącego pozbawienie go mandatu radnego jest dla niego krzywdzące, bowiem otrzymał dwukrotnie więcej głosów niż dwaj pozostali kandydaci razem.

W odpowiedzi na skargę organ wyjaśnił, że wobec oświadczenia o posiadaniu biernego prawa wyborczego skarżący był kandydatem na radnego do Rady Miejskiej w I., a w dniu [...] listopada 2014 r. został wybrany do ww. rady. Po otrzymaniu informacji telefonicznej, że skarżący jest osobą karaną, Komisarz Wyborczy w R. wystąpił do Ministerstwa Sprawiedliwości Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego o udzielenie informacji o osobie. W odpowiedzi otrzymał informację, że skarżący widnieje w kartotece karnej, a więc w swoim oświadczeniu o posiadaniu biernego prawa wyborczego podał nieprawdę. Z zakresu danych informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego wynikało, że skarżący w dniu wyborów nie posiadał biernego prawa wyborczego (art. 11 § 2 pkt 1 ustawy Kodeks wyborczy), zatem wydanie zaskarżonego postanowienia stało się konieczne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest zasadność postanowienia wydanego przez komisarza wyborczego stwierdzającego wygaśnięcie skarżącemu mandatu radnego wskutek nieposiadania przez niego prawa wybieralności w dniu wyborów przeprowadzonych w dniu [...] listopada 2014 r.

Podstawę zaskarżonego postanowienia stanowi art. 383 § 1 pkt 2 oraz § 2a ustawy Kodeks wyborczy. Zgodnie z pierwszym z ww. przepisów wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów. Stosownie zaś do § 2a ww. artykułu wygaśnięcie mandatu radnego z przyczyn, o których mowa w § 1 pkt 1, pkt 2 - w zakresie powodów wskazanych w art. 10 § 2 i art. 11 § 2, oraz pkt 4 i 6, stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu. Postanowienie komisarza wyborczego ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej.

Postanowienie komisarza wyborczego stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego ma cechy aktu administracyjnego, stanowi bowiem przejaw władczego działania organu wyborczego skierowanego na wywołanie konkretnych skutków prawnych w sytuacji prawnej indywidualnego podmiotu, tj. radnego. Komisarz wyborczy rozstrzyga bowiem o tym, czy zachodzi ustawowa przesłanka wygaśnięcia mandatu radnego. W związku z powyższym jest to akt, który podlega kontroli sądów administracyjnych na podstawie art. 3 § 1 i 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a.").

Wyjaśnić należy, że w razie zaistnienia jednej z określonych w art. 383 § 1 pkt 2 ustawy Kodeks wyborczy okoliczności uzasadniających stwierdzenie wygaśnięcia mandatu radnego, komisarz wyborczy ma obowiązek stwierdzić wygaśnięcie mandatu. Od postanowienia zaś komisarza wyborczego w tym przedmiocie, zainteresowanemu zgodnie z art. 384 § 1 ww. ustawy przysługuje skarga do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Zainteresowanym w rozumieniu ww. przepisu jest radny, którego mandat wygasł. W zasadzie tylko jego praw i obowiązków dotyczy bezpośrednio postanowienie stwierdzające wygaśnięcie mandatu. Ma on więc interes prawny w zaskarżeniu tego postanowienia również w rozumieniu art. 50 § 1 p.p.s.a.

Tak więc, warunki formalne do rozpoznania skargi przez Sąd w sposób merytoryczny zostały wypełnione. Skarga na przedmiotowe postanowienie została bowiem wniesiona przez osobę, której to uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa ww. akt administracyjny dotyczy. Postanowienie doręczono skarżącemu w dniu [...] grudnia 2014 r., a skarga została wniesiona w dniu [...] stycznia 2015 r., tym samym zachowany został również termin do jej wniesienia.

Przechodząc do meritum sprawy, zauważyć przede wszystkim należy, że jak wynika z informacji Krajowego Rejestru Karnego, wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia [...] czerwca 2011 r., skarżący został skazany na podstawie art. 279 § 1, art. 69 § 1 i art. 69 § 2, art. 70 § 1 pkt 1, art. 71 § 1, art. 33 § 1 w związku z § 3 i art. 33 § 2, art. 72 § 2 Kodeksu karnego (dalej także jako "k.k.") na [...] rok pozbawienia wolności. Wykonanie kary zawieszono na [...] lata, a wyrok uprawomocnił się w dniu [...] września 2011 r.

Według art. 11 § 1 pkt 5 ustawy Kodeks wyborczy, bierne prawo wyborcze przysługuje osobie mającej prawo wybierania do danej rady, określonej w art. 10 § 1 pkt 3 ww. ustawy. Nie mają jednak prawa wybieralności m.in. osoby skazane prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Tak więc, utratę prawa wybieralności powoduje popełnienie przestępstwa umyślnego, ściganego z oskarżenia publicznego (przestępstwa publicznoskargowego).

Podstawę do sformułowania ogólnej definicji przestępstwa stanowią przepisy Kodeksu karnego. Przestępstwem jest czyn zabroniony pod groźbą kary przez obowiązującą ustawę, zawiniony i szkodliwy społecznie w stopniu większym niż znikomy (art. 1 § 1-3 k.k.), znamiona takiego czynu musi określać ustawa (art. 115 § 1 k.k.). Ustawodawca posługuje się pojęciem "skazania", nawiązując w ten sposób do konwencji terminologicznej przyjętej w Kodeksie karnym i Kodeksie karnym skarbowym, gdzie w wielu przepisach mówi się o "skazaniu" (np. art. 46 § 1, art. 47 § 1 i 2, art. 49 § 2, art. 52, art. 64 § 1 k.k.) lub o "skazanym" (np. art. 76 § 1, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art. 84 § 1 k.k.). Na podstawie tych przepisów można stwierdzić, że skazanie to wymierzenie w wyroku kary za popełnienie przestępstwa.

Wyjaśnić należy, że w pojęciu skazania na karę pozbawienia wolności mieści się zarówno orzeczenie bezwzględnego wykonania kary, jak i orzeczenie warunkowego zawieszenia jej wykonania. Nie stanowi natomiast podstawy utraty prawa wybieralności na przykład skazanie z odstąpieniem od wymierzenia kary, skazanie na inną karę niż kara pozbawienia wolności, warunkowe umorzenie postępowania czy wreszcie skazanie za przestępstwo popełnione z winy nieumyślnej.

Przepis art. 11 § 2 ustawy Kodeks wyborczy określa tzw. negatywne przesłanki biernego prawa wyborczego, jednakowe dla wszystkich kandydatów biorących udział w wyborach objętych kodeksem, niezależnie od rodzaju wyborów. Według art. 11 § 2 pkt 1 ww. ustawy nie ma prawa wybieralności (biernego prawa wyborczego) osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Przestępstwo o którym mowa w art. 279 § 1 Kodeksu karnego, za które to został skazany skarżący, jest przestępstwem umyślnym ściganym z oskarżenia publicznego. W przypadku skarżącego do dnia wyborów nie doszło do zatarcia z mocy prawa jego skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. Zatarcie takie następuje bowiem po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby (art. 76 § 1 k.k.). Skazanie na karę pozbawienia wolności następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o wymierzeniu kary. W przypadku skarżącego uprawomocnienie się wyroku skazującego go za przestępstwo umyślne nastąpiło [...] września 2011 r. Wykonanie kary zawieszono na [...] lata, a więc do [...] września 2014 r. Tym samym, upływ [...] miesięcy od zakończenia okresu próby przypada na dzień [...] marca 2015 r. Nie miało również miejsca do dnia wyborów zatarcie skazania na wniosek skarżącego. W celu bowiem zatarcia skazania, skarżący, jak sam wskazał w swojej skardze, wystąpił ze stosownym wnioskiem dopiero w dniu [...] grudnia 2014 r.

Tym samym, Komisarz Wyborczy w R. prawidłowo uznał, że w dniu wyborów, tj. [...] listopada 2014 r. skarżący nie posiadał prawa wybieralności i stwierdził wygaśnięcie jego mandatu jako radnego. Posiadanie praw wyborczych, w tym biernego prawa wyborczego, ocenia się bowiem na dzień wyborów. W dniu wyborów, skarżący prawa tego nie posiadał.

W związku z powyższym, Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 p.p.s.a.