Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Jagielska Sędzia NSA Cezary Pryca Sędzia del. WSA Artur Adamiec (spr.) Protokolant asystent sędziego Michał Stępkowski po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej E. [...] Spółki jawnej w P. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 22 marca 2013 r. sygn. akt III SA/Kr 5/13 w sprawie ze skargi E. [...] Spółki jawnej w P. W. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od E. [...] Spółki jawnej w P. W. na rzecz Głównego Inspektora Transportu Drogowego 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

II GSK 1806/13

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 22 marca 2013 r. sygn. akt III SA/Kr 5/13 oddalił skargę E. [...] Spółka jawnej w P. W. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym.

Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia:

Podczas kontroli drogowej w dniu 26 czerwca 2012 r. w K. pojazdu marki Scania o nr rej. [...] organy kontroli transportu drogowego stwierdziły, że kierujący ww. pojazdem prowadził go bez włożonej wykresówki do tachografu analogowego przez co nie rejestrowane były za pomocą tego urządzenia na wykresówce wskazania w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi. Jak ustalono pojazdem kierował L. N.

Mając powyższe ustalenia na uwadze M. Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego – organ I instancji – [...] sierpnia 2012 r. wydał więc decyzję nr [...] o nałożeniu na przedsiębiorcę kary pieniężnej w wysokości 5 000 zł za wskazane naruszenia ustawy o transporcie drogowym.

W odwołaniu od tej decyzji strona zarzuciła organowi naruszenie norm postępowania administracyjnego. Ponadto uważał, że protokół z kontroli został zafałszowany.

Opisaną na wstępie decyzją Główny Inspektor Transportu Drogowego utrzymał w mocy decyzję organu l instancji.

Odnosząc się do podniesionych zarzutów wskazał, że jak wynika ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego analogowy tachograf nie rejestrował w pojeździe wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi. Organ odwoławczy podniósł, że ustalenia te niezbicie potwierdza protokół z kontroli, oraz dowód z przesłuchania kierowcy w charakterze świadka.

Mając na względzie całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego organ odwoławczy uznał, że organ l instancji dokonał prawidłowej oceny stanu faktycznego, a nałożona kara pieniężna została wymierzona słusznie i zgodnie z przepisami prawa. Odnosząc się do argumentów strony odwołującej organ odwoławczy stwierdził, że organ l instancji nie naruszył przepisów postępowania. W sposób wszechstronny dokonał oceny stanu faktycznego, działał w granicach i zgodnie z przepisami prawa. Podkreślił, że to na przedsiębiorcy ciąży szczególny obowiązek stosowania różnych metod mających na celu zapobieganie ewentualnym zachowaniom kierowcy, naruszającym przepisy z zakresu transportu drogowego.

Skargę na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła Spółka "E." Spółka Jawna z siedzibą w W. zarzucając organowi naruszenie artykułów: 7, 10, 75, 77 § 1, 107 § 3 k.p.a. oraz art. 92a ust. 4 ustawy o transporcie drogowym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 22 marca 2013 roku w sprawie III SA/Kr 5/13 skargę oddalił, uznając ją za bezzasadną.

Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jednolity, Dz. U. z 2012 r., poz. 1265 ze zm., zwanej dalej ustawą o transporcie drogowym), w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, "Podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10.000 złotych za każde naruszenie." Równocześnie, jak stanowił ust. 6 art. 92a ustawy o transporcie drogowym, wykaz naruszeń obowiązków lub warunków, o których mowa w ust. 1, oraz wysokości kar pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 3 do ustawy. W myśl Ip. 6.2.1. załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym wykonywanie przewozu drogowego i nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi usankcjonowane zostało, zgodnie karą pieniężną w wysokości 5 000 złotych.

W ocenie sądu naruszenie warunków wynikających z przepisów ustawy o transporcie polegające na nierejestrowaniu przez urządzenie rejestrujące

- tachograf analogowy - bez wątpienia wyczerpuje hipotezę art. 92a ust. 1, ustawy o transporcie drogowym w związku z Ip. 6.2.1 załącznika nr 3 do tej ustawy dając podstawę, zgodnie z dyspozycją wskazanego przepisu do nałożenia przewidzianej w przepisach załącznika do tej ustawy sankcji.

Zdaniem Sądu wbrew twierdzeniom strony skarżącej organy zebrały wystarczający materiał dowodowy do podjęcia rozstrzygnięcia, rozpatrzyły go w całości i we wzajemnej łączności, zgodnie z postanowieniami artykułów: 7, 77 § 1 i 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity, Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze. zm., zwanej dalej w skrócie -k.p.a.).

Sąd stwierdził, że prawidłowo organy uznały, że udowodnione zostało naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym, skoro z zeznań kierowcy bez wątpienia wynika, że nie rejestrował on za pomocą analogowego tachografu danych zapisywanych na wykresówce, dokonywał naruszeń w tym zakresie wielokrotnie i to na polecenie pracodawcy w dniach poprzedzających kontrolę. Sąd uznał, że tej trafnej oceny zebranych dowodów, której dokonał organ i która znalazła swój wyraz w podjętym rozstrzygnięciu, nie może zmienić także fakt, że w trakcie kontroli przesłuchano jako świadka kierowcę, a przedsiębiorca nie został o przeprowadzeniu tego dowodu powiadomiony i nie brał w jego przeprowadzaniu udziału, czym uniemożliwiono mu możność zadawania świadkowi pytań oraz złożenie wyjaśnień.

Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 79 k.p.a. strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodów ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni (§ 1) oraz ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia (§ 2). Jednakże myśl art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym w toku kontroli inspektor może m.in. przesłuchać świadków i zasięgać opinii biegłych.

Przepis art. 73 ustawy o transporcie drogowym jest zatem przepisem szczególnym (lex specialis) wobec art. 79 k.p.a. Sąd podkreślił, że wyposażenie wobec tego inspektorów kontroli drogowej przez ustawodawcę w kompetencje do przesłuchania świadka podczas kontroli, w myśl art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy, wyklucza zastosowanie art. 79 k.p.a. przy zastrzeżeniu, że organy prowadzące postępowanie o ukaranie przedsiębiorcy przestrzegały pozostałe przepisy postępowania administracyjnego, w szczególności miały na względzie art. 81 i art. 10 k.p.a. Stwierdził , że jak wynika z treści zawiadomienia z 26 czerwca 2012 r. (k. 30 akt administracyjnych) przed wydaniem decyzji w l instancji organ zawiadomił przedsiębiorcę, zgodnie z art. 10 k.p.a. o zakończeniu postępowania wyjaśniającego i możliwości wypowiedzenia się przez niego co do zebranych dowodów. Sąd I instancji uznał, że nie jest uprawnione twierdzenie, że okoliczność faktyczna - polegająca na nierejestrowaniu przez tachografu analogowy danych dotyczących aktywności kierowcy, prędkości pojazdu i przebytej przez niego drogi - nie może być uznana za udowodnioną, skoro skarżący jako przedsiębiorca miał stworzoną przez organ możność wypowiedzenia się i skorzystania z uprawnień, gwarantowanych mu przez art. 10 k.p.a., co jak wynika z akt administracyjnych uczynił. Organy prowadzące postępowanie osiągnęły więc prawdę obiektywną, tak jak stanowią to przepisy artykułów: 7, 77 § 1 k.p.a.

Sąd ocenił, że zasadne jest też stanowisko organów orzekających, że zgłoszone żądanie przeprowadzenia dowodu z zapisu kamery znajdującej się wedle twierdzeń w pojeździe Inspekcji Transportu Drogowego, mogło być nieuwzględnione. Wynika to z postanowień art. 78 k.p.a. Skoro okoliczność mająca znaczenie dla rozstrzygnięcia została stwierdzono w sposób wystarczający dowodem z przesłuchania świadka, który był pouczony o odpowiedzialności karnej za składania fałszywych zeznań, prawie do ich odmowy lub odpowiedzi na zdawane mu pytania, organ nie był zobligowany do przeprowadzania dodatkowych dowodów.

Sąd I instancji podkreślił , powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lipca 2011 r., sygn. akt II GSK 716/10; LEX nr 920618, że za działalność przedsiębiorstwa wykonującego transport drogowy zawsze ponosi odpowiedzialność to przedsiębiorstwo (ten przedsiębiorca) i na nim spoczywa ciężar odpowiedzialności za ewentualne skutki działań osób, którymi w wykonaniu działalności gospodarczej się posługuje i to niezależnie od charakteru stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z taką osobą. Odpowiedzialność przedsiębiorcy, prowadzącego usługi transportu drogowego nie jest odpowiedzialnością absolutną za cudze czyny ,bowiem istnieje możliwość zwolnienia się z przedsiębiorcy z odpowiedzialności za działania osób, którymi posługuje się on w wykonaniu działalności, jeżeli wykaże okoliczności wymienione w art. 92a ust. 4 i art. 93 ust. 7 ustawy o transporcie drogowym. W tym przypadku skarżący przedsiębiorca w żaden sposób takich okoliczności nie wykazał, do czego był zobowiązany, by ewentualnie się ekskulpować.Przepis art. 92a ust. 4 ustawy o transporcie drogowym posługuje się sformułowaniem braku wpływu podmiotu wykonującego przewóz (przedsiębiorcy) na naruszenia przez kierowcę. Przepis natomiast art. 93 ust. 7 ustawy stanowi o braku możliwości przewidzenia przez przedsiębiorcę zdarzeń lub okoliczności, w jakich nastąpiło naruszenie przez kierowcę przepisów prawa.

Sąd podzielił stanowisko organów, że żaden z powyższych przepisów w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie miał zastosowania. Podkreślił, że obowiązkiem przedsiębiorcy jest nadzór nad zrachowaniami ludzkimi . Wskazał, że w dyspozycji przepisu art. 93 ust. 7 ustawy o transporcie drogowym, nie mieszczą się sytuacje, które bezpośrednio wynikają z braku właściwych rozwiązań organizacyjnych w zakresie dyscyplinowania pracowników - kierowców, także kwestie związane z właściwym doborem pracowników. To rzeczą przedsiębiorcy jest właściwy dobór kierowców, przy zachowaniu należytej staranności, właściwego sytemu motywacyjnego, szkoleniowego, czy innego rodzaju środków dyscyplinujących, by nie dochodziło do naruszeń przepisów ustawy o transporcie drogowym. Nie jest wystarczające więc wykazanie braku winy, lecz wymagane jest pozytywne udowodnienie, czego nie uczyniła strona skarżąca, że podjęte zostały uprzednio wszelkie kroki w celu zapobieżenia powstaniu naruszeń przepisów ustawy.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła spółka domagając się uchylenie w całości zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i orzeczenie zgodnie z przedmiotem żądania skarżącego co do uchylenia decyzji organów administracyjnych I i II instancji oraz umorzenie postępowania w sprawie, alternatywnie o przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania wraz ze wskazaniem w uzasadnieniu nieprawidłowości, jakich dopuścił się Sąd I instancji, poprzez brak uznania, że organy administracji naruszyły przepisy procedury mające istotny wpływ na wynik sprawy, w tym zwłaszcza w gromadzeniu materiału.

Wnosząc skargę kasacyjną na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przy rozpoznawaniu sprawy przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnią oraz niewłaściwie zastosowanie, a mianowicie:

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. poprzez rozpoznanie przez Sąd I instancji niniejszej sprawy w oparciu o nieaktualne przepisy ustawy prawo transportowe, czyli na podstawie tekstu tej ustawy sprzed 1 stycznia 2012r., Sąd w swym uzasadnieniu odwołuje się bowiem do treści przepisów sprzed nowelizacji mimo, że zdarzenie miało miejsce w dniu 20 czerwca 2012r., a czym świadczy m.in. powołanie się przez Sąd I instancji na stronie 7 uzasadnienia, że Skarżący miał możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności za swoje czyny wykazując okoliczności zgodne z treścią art. 92a ust. 4 i 93 ust. 7 ustawy prawo transportowe, co jednoznacznie świadczy iż wydał on rozstrzygniecie w oparciu o tekst ustawy prawo transportowe na nie obowiązującym już stanie prawnym;

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. w związku z art. 93 ust. 3 ustawy prawo transportowe, poprzez brak uznania iż organy administracji miały obowiązek jego zastosowania, mimo iż wprost, stanowi że: "Organ, o którym mowa w ust. 1, wydaje decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej w przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 92b ust. 1 lub art. 92c, co niewątpliwie obliguje organ do zbadania w toku postępowania czy w sprawie istniały okoliczności uzasadniające umorzenie postępowania;

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. w związku z art. 92c ust. 1 ustawy o transporcie drogowym poprzez błędne przyjęcie, że organy administracji właściwie ustaliły, iż skarżący miał wpływ na powstanie naruszenia przepisów ustawy o transporcie drogowym, a naruszenie to nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, które podmiot wykonujący przewóz drogowy mógł przewidzieć; konsekwencją takich ustaleń było natomiast nie zastosowanie w/w regulacji w przedmiotowej sprawie i wszczęcie wobec skarżącego postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej w oparciu o art. 92a ustawy o transporcie drogowym, mimo że nie było podstaw do jej wszczęcia;

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. w związku art. 92b ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym poprzez brak uznania, że organy administracji miały obowiązek zbadania okoliczności zapewnienia przez skarżącego właściwej organizacji i dyscypliny pracy ogólnie wymaganej w stosunku do prowadzenia przewozów drogowych.

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. c p.p.s.a. poprzez błędną interpretacje art. 78 k.p.a. i uznanie, że organ I ani II instancji nie mógł przeprowadzić dowodu z kamer własnego monitoringu IDT z przebiegu prowadzenia i spisywania protokołu kontroli w dniu 26 czerwca 2012r. celem zweryfikowania poprawności jej przeprowadzenia i wiarygodności oświadczenia złożonego przez L. N., a co miało istotne znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego sprawy oraz wiarygodności dowodów na podstawie, których został on ustalony;

- uznania za prawidłowe rozstrzygnięcia organów administracji mimo naruszenia przez nie art. 7. 10, 77 § 1 i 107 k.p.a. gdyż zaskarżona decyzja została wydana bez wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych, bez wyczerpującego zebrania, rozpatrzenia i oceny całokształtu materiału dowodowego, a to wobec zaniechania wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, braku przeprowadzenia dowodów oraz uniemożliwienia skarżącemu wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zebranych dowodów, a co skutkowało przyjęciem, że Skarżący został uznany za mającego wpływ na nierejestrowanie przez kierowcę przebiegu jego czasu pracy w trakcie podstawienia się na załadunek.

Zarzucił także naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. c p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi z uwagi na przyjęcie, że decyzja utrzymana wyrokiem została wydana bez naruszenia art. 79 z dnia 14 czerwca 1960 dalej jako "kpa"), mimo nie dopuszczenia skarżącego przez organ administracyjny prowadzący postępowanie do obecności przy przesłuchaniu świadka, uniemożliwienie zadawania mu pytań oraz wyjaśnień,

- naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. b p.p.s.a. w związku z art. 10 k.p.a. poprzez oparcie wyroku na błędnej ocenie działania organu I instancji z uwagi na przyjęcie, że organ I instancji dopełnił obowiązek zawiadomienia Skarżącego o zakończeniu postępowania dowodowego i umożliwił mu wypowiedzenie się w sprawie, mimo że taka sytuacja nie miała miejsca, a brak wiedzy strony iż organ zakończył postępowanie dowodowe uniemożliwiła jej podjęcie obrony i zawnioskowanie przeprowadzenia istotnych dowodów

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 79 k.p.a. w związku z art. 73 ust. 1 pkt 4) ustawy o transporcie poprzez oddalenie skargi z uwagi na uznanie, że organ I instancji miał prawo wydać rozstrzygnięcie wyłącznie w oparciu o protokół kontroli, oraz iż przepis ten zwalnia organy administracji od przeprowadzenia wnikliwego postępowania dowodowego i wydania decyzji na kompletnym materiale dowodowy, a ponadto uznanie, że w dniu kontroli L. N. został przesłuchany w charakterze świadka, a nie jak miało to miejsce w charakterze kontrolowanego i strony w postępowaniu mandatowym, a co spowodowało że decyzja zapadła na podstawie stanu sprawy nie polegającego na prawdzie, bez uwzględnienia okoliczności istotnych dla sprawy;

- poprzez uznanie, że w niniejszej sprawie organy administracji przestrzegały zasad kodeksu postępowania administracyjnego zwłaszcza w zakresie art. 81 k.p.a. i 10 k.p.a., co w sprawie nie miało miejsca, gdyż skarżący nie został przesłuchany, a ponadto organ administracyjny nie poinformował go o zakończeniu postępowania dowodowego, by miał on możliwość ustosunkowania się do całości materiału w sprawie zgromadzonego, a co uniemożliwiło skarżącemu ocenę na jakim materiale dowodowym zostanie wydana decyzja oraz pozbawiło go możliwości zawnioskowania o przeprowadzenie dowodów pozwalających wykazać faktyczny przebieg sprawy;

- art. 141 § 4 zd. 1 w zw. z art. 153 p.p.s.a. przez sformułowanie w orzeczeniu błędnej oceny prawnej, korespondującej ze stanowiskiem organu II instancji oraz oparcie wyroku na błędnym stanie faktycznym sprawy, który wadliwie został ustalony przez organ I instancji tylko i wyłącznie w oparciu o protokół kontroli, bez uwzględnienia stanowiska strony oraz przeprowadzenia innych dowodów, jak również z pominięciem stanowiska świadka, który podczas kontroli składał wyjaśnienia w trybie postępowania mandatowego będąc sprawcą, a więc niejako świadek, a co przyjęły organy administracji i Sąd I instancji; art. 141 § 4 zd. 2 w zw. z art. 153 p.p.s.a. poprzez brak odniesienia się przez Sąd I instancji do kwestii złożenia przez świadka sprostowania do treści zamieszczonych w protokole kontroli, na jakiej organ oparł swe rozstrzygnięcie;

- art. 141 § 4 zd. 2 w zw. z art. 153 p.p.s.a. poprzez brak odniesienia się przez Sąd I instancji do kwestii powinności zbadania przez organy administracji i możliwości wystąpienia w niniejszej sprawie winy załadowcy, a nie skarżącego, a która to odpowiedzialność powinna również być zbadania z uwagi na treść art. 92a ust. 7 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym, jak bowiem wyjaśniał skarżący, a co również zeznał kierowca, przerwał on czas swojego odpoczynku tylko i wyłącznie z uwagi na wcześniejsze niż planowane wezwanie go pod załadunek, wobec braku posiadania przez innych oczekujących kierowców odpowiednich dokumentów i zezwoleń;

- naruszenie art. 3 § 1 w związku z art. 145 §.1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. poprzez utrzymanie przez Sąd I instancji w obrocie prawnym decyzji wydanych z naruszeniem zasady prawdy obiektywnej oraz rażąco naruszającej nie tylko utrwalony porządek prawny ale i również konstytucyjne zasady i prawa obywateli do uczestniczenia czynnego w postępowaniu przed organami administracji, w tym umożliwiające wypowiedzenie się w sprawie, zapoznanie się z materiałem dowodowym oraz żądanie przeprowadzenia odpowiednich dowodów.

W obszernym uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżąca spółka przedstawiła uzasadnienie wniesionych zarzutów.

\

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz.1270 ze zmianami, powoływanej dalej jako p.p.s.a.) skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do treści art.183 § 1 ustawy - p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania.

Tym samym postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, a uzasadnione jest odniesienie się do poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w rozstrzyganej sprawie została oparta na podstawach kasacyjnych określonych w art. 174 pkt.1 i pkt. 2 p.p.s.a., a zatem rozpatrzenia w pierwszej kolejności wymagają zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania. Kolejność taka jest zasadna, albowiem zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego mogą być oceniane dopiero wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę wydanego wyroku został ustalony bez naruszenia przepisów postępowania.

Dokonując oceny zarzutów zgłoszonych w ramach podstawy kasacyjnej określonej w art. 174 pkt. 2 p.p.s.a. należy stwierdzić, że ze względu na wskazane w niej naruszenia prawa procesowego brak jest podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej.

Przed analizą stawianych w tym zakresie zarzutów należy podkreślić, że stosownie do utrwalonego orzecznictwa, nie każde naruszenie przepisów postępowania może stanowić podstawę kasacyjną, ale tylko takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Obowiązkiem wnoszącego skargę kasacyjną jest wykazanie, że gdyby do zarzucanego naruszenia przepisów nie doszło, to wyrok sądu pierwszej instancji byłby inny (vide wyrok NSA z 4.10.2012 r. II FSK 437/11, wyrok NSA z 17.04.2013 r. II GSK 150/12- niepublikowane).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zasadności podniesionych w skardze kasacyjnej zarzutów naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 141 § 4 1 p.p.s.a w zw. z art.153 p.p.s.a. należy wskazać, że art.153 p.p.s.a. stanowi, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Wskazania co do dalszego postępowania, a, w razie potrzeby, ocenę prawną winno zawierać uzasadnienie wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego uwzględniającego skargę. W przedmiotowej sprawie tego rodzaju wyrok nie zapadł albowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie skargę spółki oddalił. Nie można zatem postawić Sądowi zarzutu, że naruszył art.153 p.p.s.a. Stosownie do stanowiska przedstawionego w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lutego 2010 roku, sygnatura akt II FPS 8/09 (ONSAiWSA 2010/3/39), które skład orzekający w niniejszej sprawie podziela, art.141§4 p.p.s.a. może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną, jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego orzeczenia. Taka sytuacja nie zachodzi w okolicznościach tej sprawy. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie elementy wymagane przez ustawę, przedstawia stan sprawy, zarzuty podniesione w skardze, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie.

Pozostałe zarzuty skargi kasacyjnej odnoszące się do naruszenia przepisów postępowania wskazują na naruszenie przez Sąd art. 145 § 1 pkt 1 lit.c p.p.s.a. w związku z art. 7, 10, 79 i 81 kpa. Skarżący upatruje tych naruszeń w niedokładnym zbadaniu sprawy i błędnym ustaleniu stanu faktycznego spowodowanym uniemożliwieniem stronie wypowiedzenia się w sprawie z uwagi na jej niezawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego. Jak również na zaakceptowaniu ustaleń faktycznych organu poczynionych wyłącznie w oparciu o protokół kontroli i twierdzenia kierowcy wypowiedziane w trakcie jego przesłuchania w charakterze kontrolowanego i strony w postępowaniu mandatowym.

Zarzut naruszenia art.79 kpa, poprzez nie dopuszczenie skarżącego przez organ administracyjny prowadzący postępowanie do obecności przy przesłuchaniu świadka, uniemożliwienie zadawania mu pytań oraz wyjaśnień nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać bowiem należy, że art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym w toku kontroli inspektor może m.in. przesłuchać świadków i zasięgać opinii biegłych. Przepis art. 73 ustawy o transporcie drogowym jest zatem przepisem szczególnym (lex specialis) wobec art. 79 k.p.a. Należy zatem stwierdzić, że zezwolenie inspektorowi kontroli drogowej na przesłuchanie świadka podczas kontroli, w myśl art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy, wyklucza zastosowanie art. 79 k.p.a. Tym samym nie można uznać, że brak zawiadomienia skarżącego o przesłuchaniu L. N., które to przesłuchanie miało miejsce podczas prowadzonej kontroli, stanowi naruszenie art.79 kpa.

Bezzasadny jest zarzut, że zaakceptowane przez sąd ustalenia faktyczne organu, zostały poczynione w oparciu o twierdzenia L. N., kierowcy skarżącego, w sytuacji gdy osoba ta nie została nawet przesłuchana w charakterze świadka. Jak wynika bowiem z akt administracyjnych (k.18-22) L. N. został w dniu 26 czerwca 2012 roku , w trakcie przeprowadzonej kontroli, przesłuchany w charakterze świadka.

Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut naruszenia art.10 kpa i 81 kpa poprzez oparcie wyroku na błędnej ocenie działania organu I instancji i zaakceptowanie braku zawiadomienia strony o zakończeniu postępowania dowodowego co uniemożliwiło skarżącemu podjęcie obrony i zawnioskowanie przeprowadzonych dowodów. Powszechny jest pogląd w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, iż w sytuacji przedstawienia organom administracji publicznej zarzutu dotyczącego pominięcia strony w czynności dowodowej, koniecznym jest wykazanie, jakiej konkretnie czynności procesowej nie mogła strona dokonać, jakiego dowodu w sprawie nie mogła przedstawić i jaki wpływ na wynik sprawy mogło mieć tak stwierdzone uchybienie. Dopiero wykazanie, że naruszenie przez organ administracji publicznej zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym poprzez niepowiadomienie jej o zgromadzeniu materiału dowodowego i możliwości zapoznania się z tym materiałem oraz o możliwości składania wniosków dowodowych, uniemożliwiło stronie podjęcie konkretnie wskazanej czynności, a także wykazanie, że uchybienie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, daje podstawy do przyjęcia, że doszło do naruszenia art. 10 k.p.a. por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2012 r., sygn. akt II OSK 1122/11 LEX nr 1234121). W tym zakresie skarżący nie wskazał jakich konkretnie czynności nie mógł podjąć, ani w jaki sposób wskazywane uchybienie wpływało na wynik sprawy. Należy jednocześnie podkreślić, że jak sam skarżący podnosił, ustalenia faktyczne organ oparł o informacje zawarte w protokole kontroli. Protokół ten został skarżącej przesłany wraz z zawiadomieniem o wszczęciu postępowania. Jednocześnie strona skorzystał z prawa złożenia wyjaśnień co do ustaleń protokołu. Brak zatem podstaw do twierdzenia, że skarżący został pozbawiony czynnego udziału w sprawie. Powyższe tak sformułowany zarzut skargi kasacyjnej czyni bezzasadnym, podobnie jak i zarzut naruszenia w ten sposób art.3§ 1 p.p.s.a. W orzecznictwie NSA wielokrotnie był prezentowany pogląd, że naruszenie art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 p.p.s.a. może mieć miejsce w sytuacji, gdy sąd rozpoznający skargę uchyla się od obowiązku wykonania kontroli, o której mowa w tym przepisie prawa, wykracza poza przyznane sądowi kompetencje czy zastosuje środki nieprzewidziane w ustawie. Natomiast do naruszenia tegoż przepisu prawa nie może dojść przez wadliwe dokonanie kontroli działalności administracji publicznej (vide wyrok NSA z 25.11.2011 r. II GSK 1259/10, wyrok NSA z 7.07.2011 r. II OSK 745/11, wyrok NSA z 9.06.2010 r. II FSK 223/09 - niepublikowane).- zob. wyrok NSA z 23.04.2014 I GSK 1282/12- dostępne w internetowej bazie orzeczeń.

Dokonując oceny zarzutów wskazujących na naruszenie przepisów prawa materialnego, to z art. 174 pkt 1 p.p.s.a. wynika, że naruszenie prawa materialnego stanowi podstawę kasacyjną, jeżeli nastąpiło przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię polega na mylnym rozumieniu treści określonej normy prawnej, natomiast uchybienie prawu materialnemu przez niewłaściwe zastosowanie polega na tzw. błędzie w subsumcji, co wyraża się w tym, że stan faktyczny ustalony w sprawie błędnie uznano za odpowiadający stanowi hipotetycznemu przewidzianemu w normie prawnej albo że ustalonego stanu faktycznego błędnie nie "podciągnięto" pod hipotezę określonej normy prawnej. Błędna wykładnia prawa materialnego może polegać na nieprawidłowym odczytaniu normy prawnej wyrażonej w przepisie, mylnym zrozumieniu jego treści lub znaczenia prawnego, bądź też na niezrozumieniu intencji ustawodawcy (por. wyrok NSA z dnia 13 września 2005 r., sygn. akt II OSK 16/05, LEX nr 192124).

Skuteczność tak podniesionego zarzutu należy oceniać w oderwaniu od ustaleń faktycznych, a jedynie w odniesieniu do bezspornych okoliczności faktycznych sprawy i uzasadnienia. Jeśli podstawę kasacji stanowi zarzut niewłaściwego zastosowania prawa materialnego, to uzasadnieniem takiego zarzutu powinno być wyjaśnienie, dlaczego przepis przyjęty za podstawę prawną nie ma związku z ustalonym stanem faktycznym i jaki przepis sąd powinien zastosować, zob. wyrok NSA z dnia 14 października 2005 r., sygn. akt I FSK 107/05.

Szczególnego podkreślenia wymaga, że próba zwalczenia ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji nie może zatem nastąpić przez postawienie zarzutu naruszenia prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.). Ewentualnie może być ona skuteczna tylko w ramach podstawy kasacyjnej wymienionej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. (por. wyrok NSA z dnia 6 lipca 2004 r., sygn. akt FSK 192/04 (ONSAiWSA 2004, nr 3, poz. 68).

Jak z powyższego wynika, zarzut naruszenia prawa materialnego nie może być skutecznie uzasadniony próbą zwalczenia poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych, zob. np. wyrok NSA z dnia 22 października 2004 r., sygn. akt GSK 811/04 (ONSAiWSA 2005, nr 4, poz. 68).

Skarżący w skardze kasacyjnej w ramach zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego – tiret 3-4 skargi – wskazując na brak zastosowania regulacji zawartej w art.92c ust.1 czy też art.92b ust.1 pkt.1 ustawy o transporcie drogowym nie zarzuca błędu subsumcji, lecz wskazuje że obowiązkiem organu było wyczerpujące zebranie materiału dowodowego oraz dokonanie ustaleń faktycznych w celu stwierdzenia czy nie zaszły hipotezy wskazywanych przepisów. Czy też tiret 5-6 skargi w tym zakresie, gdzie skarżący wprost zarzuca błędy w ramach prowadzonego postępowania Oznacza to, że powyższe podniesione zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego nie są podstawą kasacyjną w rozumieniu art. 174 pkt 1 p.p.s.a., a zatem nie mają one usprawiedliwionych podstaw.

Trafnie natomiast podniósł autor skargi kasacyjnej, że Sąd I instancji dokonując oceny decyzji organu odwołał się do uregulowań art. 92a ust. 4 i art. 93 ust. 7 u.t.d. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2012 r. Jednakże to naruszenie prawa materialnego nie miało wpływu na wynik sprawy. Przede wszystkim należy wskazać, że organy w swoich decyzjach nie zastosowały art.93 ust.7 ustawy o transporcie drogowym ale przepisy art.92b i art.92 c powyższej ustawy. Jednocześnie przepis art. 92c ust. 1 pkt 1 u.t.d. został tak skonstruowany, że obejmuje przesłanki dotąd ujęte w art. 92a ust. 4 i art. 93 ust. 7 u.t.d. Zatem oceniając decyzję GITD pod kątem okoliczności z art. 92a ust. 4 i art. 93 ust. 7 u.t.d. w brzmieniu sprzed dnia 1 stycznia 2012 r. czynił to z uwzględnieniem przesłanek z art. 92c ust. 1 pkt 1 u.t.d., na które powoływał się GITD w swoim rozstrzygnięciu.( zobacz wyrok NSA z 11.04.2014 II GSK 297/13 – dostępny w bazie orzeczeń).

Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. w związku z art. 93 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym poprzez brak uznania iż organy administracji miały obowiązek jego zastosowania, mimo iż wprost, stanowi że: "Organ, o którym mowa w ust. 1, wydaje decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej w przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 92b ust. 1 lub art. 92c, co niewątpliwie obliguje organ do zbadania w toku postępowania czy w sprawie istniały okoliczności uzasadniające umorzenie postępowania.

Zarzut naruszenia prawa materialnego przez nie zastosowanie art. 93 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym nie może być skuteczny bez wcześniejszego podważenia ustaleń stanu faktycznego sprawy, że nie istniały przesłanki do nie wszczynania postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej na podmiot wykonujący przewóz drogowy lub też do umorzenia wszczętego postępowania z powodu; okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot wykonujący przewozy lub inne czynności związane z przewozem nie miał wpływu na powstanie naruszenia, a naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć; za stwierdzone naruszenie na podmiot wykonujący przewozy została nałożona kara przez inny uprawniony organ; podmiot wykonujący przewóz drogowy nie zapewnił: właściwą organizację i dyscyplinę pracy ogólnie wymaganą w stosunku do prowadzenia przewozów drogowych, umożliwiającą przestrzeganie przez kierowców przepisów rozporządzeń unijnych oraz umowy europejskiej; prawidłowe zasady wynagradzania, niezawierające składników wynagrodzenia lub premii zachęcających do naruszania przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 lub do działań zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego (zob. wyrok NSA z 11.04.2014 roku – dostępny w internetowej bazie orzeczeń). Zarzut ten jest bezzasadny zważywszy ponadto na fakt, że organ w sposób zaakceptowany przez Sąd I instancji ustaliły, że skarżący miał wpływ na powstanie naruszenia przepisów ustawy o transporcie drogowym, a naruszenie to nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, które podmiot wykonujący przewóz drogowy mógł przewidzieć

Z tych wszystkich względów uznając, iż skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów postępowania (pkt 2 wyroku) wydano na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 2 pkt 2 lit. a w zw. z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 490)

-----------------------

.1