Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Bożena Popowska po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Gminy O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 października 2014 r., sygn. akt VII SA/Wa 1884/14 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi Gminy O. na decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie nakazu usunięcia przeszkód lotniczych stanowiących zagrożenie dla ruchu lotniczego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 października 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił Gminie O. wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją organ utrzymał w mocy własną decyzję stwierdzającą, że drzewa oznaczone w dokumentacji rejestracyjnej lotniska D. k/O., jako część przeszkody lotniczej nr 6, rosnące na działkach ewidencyjnych nr [...] obręb [...] O., nr [...] obręb [...] O., nr [...] i [...] obręb [...]., których właścicielem jest gmina O., stanowią przeszkodę naturalną, która przekracza powierzchnie ograniczające wysokość zabudowy dla lotniska D. k/O. do 20 m i jest zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego lotniska oraz nakazującą gminie O. usunięcie przeszkody lotniczej z obszaru określonego na mapie sytuacyjno-wysokościowej.

W skardze strona skarżąca zawarła wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji z uwagi na niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody oraz spowodowania trudnych do odwrócenia skutków wykonania decyzji. W uzasadnieniu wskazała, że usunięcie przeszkody lotniczej w postaci hektarów lasów spowoduje sytuację, w której w przypadku uwzględnienia skargi, przywrócenie stanu poprzedniego będzie możliwe za kilkadziesiąt lat. Ponadto, wskazała, że koszt usunięcia przeszkody określonej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego to kwota około 10 000 000 zł. W postępowaniu przed Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego nie zostały ponadto rozważone interesy stron i interes publiczny. Podniosła, że lotnisko D. k/O. nie ma żadnego strategicznego znaczenia i nigdy takiego znaczenia nie uzyska. Lotnisko służy w zasadzie jedynie hobbystycznym lotom kilkunastu osób, a decyzja Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego zmierza do wycięcia kilku hektarów zdrowego lasu. Społeczność lokalna jest przeciwna takim działaniom. Nie został w ogóle rozważony interes publiczny, który w ocenie strony skarżącej przeważa nad interesem zarządzającego lotniskiem, polegającym w zasadzie jedynie na osiąganiu zysków z hobbystycznych (nawet nie szkoleniowych) lotów. Interes publiczny należy rozważyć również z punktu ekologii, bowiem wycinka tak ogromnego terenu lasu ma negatywne konsekwencje. Skarżąca wskazała nadto, że organ pominął w swoich rozważaniach fakt dokonanej przebudowy lotniska, który miał miejsce w 2006 roku i ustalenia podmiotu, na którym winien spoczywać obowiązek wycinki lasu, tj. na Gminie, czy na zarządzającym lotniskiem.

W ocenie Sądu, argumentacja zawarta we wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie dała postaw do uznania, że w niniejszej sprawie zachodzą okoliczności uzasadniające możliwość wyrządzenia stronie skarżącej znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, o których mowa w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej: P.p.s.a.).

Sąd nie podzielił argumentacji zawartej we wniosku o wstrzymanie wykonania, że konieczność usunięcia przeszkody lotniczej, w tym drzew i krzewów w rejonie podejść do lądowania spowoduje wyrządzenie stronie skarżącej znacznej szkody majątkowej. Sąd wskazał, że nieprzedstawienie sytuacji finansowej przez stronę skarżącą powoduje, że nie można poczynić ustaleń, czy rzeczywiście koszty usunięcia przeszkody naturalnej przerastają możliwości finansowe strony. Strona skarżąca swoich twierdzeń nie poparła żadnymi dowodami, np. dokumentem w postaci bilansu z wykonania budżetu za poprzedni rok, budżetu planowanego na kolejny rok lub innych. Sądowi nie jest znana z urzędu sytuacja budżetowa, a nie jest zobowiązany, rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania, do przeprowadzania z urzędu postępowania dowodowego w tym zakresie. W oparciu o lakoniczne sformułowania wniosku Sąd nie może dokonać oceny, czy nałożony obowiązek, w kontekście nieznanych Sądowi możliwości finansowych strony skarżącej, rzeczywiście będzie na tyle dotkliwy, że może doprowadzić do powstania niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.

W ocenie Sądu, należy ponadto - w ramach rozpatrzenia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji - ważyć dwa dobra. Pierwszym z nich jest interes majątkowy strony skarżącej, w stosunku do której nakazano wykonanie określonych czynności. Drugim dobrem, które podlega ochronie jest bezpieczeństwo ruchu lotniczego lotniska, a zatem uznać należy, że zagrożone jest życie i zdrowie ludzi oraz ich bezpieczeństwo, które w razie braku wykonania nakazanych przez organ prac, mogą być dotknięte skutkami zaniechań. WSA wskazał, że nakaz usunięcia przeszkody lotniczej ma na celu doprowadzenie do sytuacji, w której podejście do lotniska będzie bezpieczne. Drzewa, stanowiące przeszkodę lotniczą - zdaniem organu - niewątpliwie są zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego. Ustawodawca określił dopuszczalne wysokości, po przekroczeniu których powstaje zagrożenie dla ruchu lotniczego. Zestawienie tych dwóch wartości nakazuje jednoznacznie dać priorytet tej drugiej, gdyż bezpieczeństwo ruchu lotniczego lotniska, a zatem i życie, zdrowie ludzi oraz ich bezpieczeństwo stanowi wartość nadrzędną nad interesem majątkowym strony skarżącej.

Dodatkowo Sąd uznał, że przywołane przez stronę skarżącą w treści wniosku argumenty dotyczące wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem interesu publicznego, w tym i interesu ekologicznego nie uzasadniają wstrzymania jej wykonania. Podniesione w skardze zarzuty odnośnie niewłaściwego adresata nałożonego obowiązku, nie mogą zaś być przedmiotem oceny na obecnym etapie postępowania sądowego.

W konkluzji Sąd uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, gdyż przedstawione przez stronę skarżącą przesłanki nie wskazują i nie zostało to uprawdopodobnione, że wykonanie zaskarżonego aktu groziłoby wyrządzeniem znacznej szkody lub wywołaniem trudnych do odwrócenia skutków, co jest warunkiem koniecznym wstrzymania wykonania decyzji.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła Gmina O. W uzasadnieniu strona podniosła, iż koszt usunięcia przeszkody nakazuje, w kontekście obecnych uwarunkowań ekonomiczno-gospodarczych kraju, postrzegać ów wydatek jako wykraczający poza możliwości finansowe przeciętnej jednostki samorządu terytorialnego. Tym bardziej, że wspomniana kwota nie mogła być w odpowiednim czasie zaplanowana w budżecie Gminy O. Zdaniem strony, zbyt daleko idące jest zapatrywanie Sądu I instancji o potrzebie przedłożenia dokumentów wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, skoro art. 61 § 3 P.p.s.a. nakłada na wnioskodawcę wyłącznie obowiązek uprawdopodobnienia istnienia przesłanek z tego przepisu, nie nakładając obowiązku ich udowodnienia. Niemniej, skarżąca wskazała, iż treść dokumentów przywołanych przez Sąd, jest powszechnie dostępna w BIP Gminy O. W ocenie skarżącej, Sąd I instancji zbyt pochopnie odniósł się także do kwestii nieuprawdopodobnienia zaistnienia drugiej z przesłanek wskazanych w art. 61 § 3 P.p.s.a. dotyczącej spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Także i w tym zakresie okoliczność powyższa nie wymagała, wbrew twierdzeniu Sądu I instancji, nadmiernie szczegółowego uzasadnienia, albowiem wycięcie drzewostanu o tak dużej powierzchni z natury rzeczy wywołuje skutek o charakterze nieodwracalnym, którego zniwelowanie, o ile możliwe, wymagać będzie znacznego okresu czasu i nakładu sił oraz środków.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a. po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

W rozpoznawanej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, odmawiając wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności zawartych w uzasadnieniu wniosku. Zasadnicze rozważania Sądu koncentrowały się na zbadaniu przesłanek określonych w powyższym przepisie, pod kątem wpływu zaskarżonego rozstrzygnięcia na sytuację finansową strony. Należy podzielić zarzuty zażalenia, iż w swych rozważaniach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie pominął argumenty, które w ocenie strony uprawdopodabniały wystąpienie niebezpieczeństwa spowodowania trudnych do odwrócenia skutków wykonania przedmiotowej decyzji. We wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji strona skarżąca wskazywała bowiem, iż usunięcie przeszkody lotniczej poprzez wycięcie lasów o powierzchni kilku hektarów, spowoduje sytuację, w której w przypadku uwzględnienia skargi przywrócenie stanu poprzedniego będzie możliwe za kilkadziesiąt lat. Sąd I instancji nie rozważył wskazanych przez stronę okoliczności pod kątem zaistnienia przesłanki spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, umożliwiającej zastosowanie instytucji ochrony tymczasowej, poprzestając na lakonicznym stwierdzeniu, iż strona ich nie uprawdopodobniła.

Ponadto, nie można odmówić zasadności twierdzeniom skarżącej, iż w sytuacji gdy szczegółowe dane dotyczącej sytuacji finansowej Gminy są powszechnie dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej (z racji nałożonego przez ustawodawcę obowiązku ich publikowania), Sąd nie był pozbawiony możliwości poczynienia ustaleń, czy nałożenie na stronę obowiązku, który pociąga za sobą wielomilionowe wydatki, może doprowadzić do powstania niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, iż odmawiając wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Sąd nie rozważył wszystkich okoliczności wymagających oceny w kontekście przesłanek warunkujących wstrzymanie wykonania decyzji w trybie art. 61 § 3 P.p.s.a. Uchybienie to mogło mieć znaczenie dla rozpoznania wniosku skarżącej, gdyż rozważenie przez Sąd całokształtu okoliczności sprawy mogło zadecydować o odmiennym jego załatwieniu.

Wobec powyższego, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.