Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Emilia Święcicka, , Sędzia WSA Justyna Mazur, Sędzia WSA Elżbieta Zielińska - Śpiewak (spr.), Protokolant spec. Sylwia Kruszyńska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r. sprawy ze skargi Gminy O. na decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] lipca 2014 r. znak: [...] w przedmiocie nakazu usunięcia przeszkód lotniczych stanowiących zagrożenie dla ruchu lotniczego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] września 2013r., II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Decyzją z dnia [...] lipca 2014 r., znak: [...] Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, po rozpatrzeniu wniosku Prezydenta Miasta O. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] września 2013 r., znak: [...], wydaną na podstawie art. 82 pkt 7 w związku z art. 21 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 roku - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933 ze zm., dalej: Prawo lotnicze), art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, dalej: k.p.a.) stwierdzającą, że drzewa, oznaczone w dokumentacji rejestracyjnej lotniska D. k/O., jako część przeszkody lotniczej nr 6, rosnące w O. na działkach ewidencyjnych nr [...] obręb[...] O., nr [...] obręb [...] O., nr [...] i [...] obręb [...] O., których właścicielem jest gmina Olsztyn, stanowią przeszkodę naturalną przekraczającą powierzchnie ograniczające wysokość zabudowy dla lotniska D. k/O. do 20 m, będącą zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego tego lotniska i nakazującą gminie O. usunięcie tej przeszkody lotniczej z obszaru określonego na mapie sytuacyjno - wysokościowej rejonu lotniska D. k/O. stanowiącej załącznik nr 5 do decyzji.

W uzasadnieniu organ wskazał, iż przeszkoda nr 6 to drzewa, które osiągnęły wysokość od 5 do 22 m nad poziom terenu, tj. w granicach 140-157 m nad poziom morza. Stanowią one obszar leśny, w skład którego wchodzą następujące gatunki drzew: sosna, świerk, brzoza. Z przedłożonej przez [...] dokumentacji wynika, że omówione przeszkody lotnicze przekraczają powierzchnie ograniczające wysokość zabudowy dla lotniska D. k/O. do 20 m, w związku z czym są zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego lotniska D. k/O..

Podniósł nadto, że zgodnie z art. 82 pkt 7 Prawa lotniczego w celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji lotniska zarządzający lotniskiem wnioskuje do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego o wydanie decyzji w sprawie usunięcia przeszkody, która nie jest obiektem budowlanym, a stanowi zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, w tym drzew i krzewów w rejonie podejść do lądowania. Definicja terminu "przeszkoda lotnicza" zawarta jest w art. 87 ust. 2 Prawa lotniczego, zgodnie z którą przeszkodą lotniczą są obiekty budowlane i obiekty naturalne stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu statków powietrznych.

Odpowiadając na zarzuty gminy O., organ wskazał, że dwukrotnie w toku postępowania – pismami z dnia [...] kwietnia 2013 r. i z dnia [...] lipca 2013 r. – zawiadomił wnioskodawcę o możliwości zapoznania się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i wypowiedzenia się na jego temat w terminie zakreślonym przez organ. Gmina O. skorzystała z powyższego uprawnienia.

Odnosząc się do zarzutu przekroczenia kompetencji, wyjaśnił, że kompetencje Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego zostały określone w art. 21 Prawa lotniczego. Zgodnie z art. 82 pkt 7 tej ustawy, jednym z jego zadań jest wydawanie decyzji w sprawie usunięcia przeszkody, która nie jest obiektem budowlanym, a stanowi zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, w tym drzew i krzewów w rejonie podejść do lądowania. W związku z powyższym, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, związany zakresem przysługujących mu kompetencji, może wydać stosowną decyzję pod warunkiem spełnienia łącznie przesłanek:

1) istnieje obiekt naturalny, który jest przeszkodą lotniczą;

2) stanowi on zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego.

W sprawie obie te przesłanki zostały spełnione. Dokonano oceny, czy obiekt oznaczony jako przeszkoda nr 6 stanowi przeszkodę lotniczą na podstawie obowiązujących przepisów, w tym rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 25 czerwca 2003 r. w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska. Ustalono, w jakim stopniu przeszkoda lotnicza nr 6 przekracza powierzchnie ograniczające lotniska D. k/O. i narusza dopuszczalne wysokości na podstawie wyznaczonych profili (operatów wysokościowych) oraz na podstawie mapy sytuacyjno-wysokościowej rejonu lotniska D. k/O. w skali 1:2000 z naniesioną siatką geograficzną o wymiarach 30 m x 30 m z opisem dopuszczalnej wysokości drzew, powyżej której drzewa stanowią przeszkodę lotniczą, uwzględniającej także ukształtowanie terenu i wysokość przeszkody ponad poziom gruntu dla części naturalnej przeszkody lotniczej nr 6 położonej na działkach ewidencyjnych nr [...] obręb [...][...], nr [...] obręb [...] O., nr [...] i [...] obręb [...] O. Mapa sytuacyjno-wysokościowa stanowiła załącznik nr 5 do decyzji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] września 2013 r., znak: [...].

Za bezzasadne uznał także twierdzenie gminy, że Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego posiada uprawnienia do wydawania decyzji wyłącznie w stosunku do pojedynczych przeszkód. Wskazał, że ustawodawca ani w art. 87, ani w art. 82 Prawa lotniczego nie zawarł tego rodzaju wyłączenia. Co więcej, przepisy tej ustawy w ocenie organu są przepisami szczególnymi w stosunku do przepisów ustawy z dnia z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych w zakresie powierzenia Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego kompetencji do wydania decyzji nakazującej usunięcie przeszkody lotniczej. Podkreślił, że decyzja organu w przedmiocie nakazania usunięcia przeszkody lotniczej jest niezależna od rodzaju przeszkody, albowiem przeszkoda lotnicza musi mieścić się w zakresie definicji, zawartej w art. 87 ust. 2 Prawa lotniczego, a więc musi to być obiekt budowlany lub obiekt naturalny stanowiący zagrożenie dla bezpieczeństwa statków powietrznych. Zgodnie z definicją znajdującą się w Słowniku Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003 "obiektem" może być "przedmiot, rzecz, budynek, zespół budynków", a zatem nie tylko pojedynczy przedmiot, ale także zespół tych przedmiotów. Las jest obiektem naturalnym – skupiskiem drzew, które powstały i urosły zgodnie z prawami przyrody w sposób niezależny od człowieka. Dokonując zatem wykładni pojęcia "obiekt naturalny" organ doszedł do wniosku, że skupisko drzew (las) może być przeszkodą lotniczą w rozumieniu art. 87 ust. 2 Prawa lotniczego.

Organ nie znalazł też podstaw do uznania, że istnieje konieczność zmiany przeznaczenia przedmiotowego gruntu leśnego na grunty nieleśne. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, lasem jest nie tylko grunt pokryty drzewostanem. Wystarczy, aby grunt ten był wykorzystywany na potrzeby produkcji leśnej, np. urządzenia leśne, szkółki, miejsca składowania drewna. Z uwagi na powyższe organ nie zgodził się ze stwierdzeniem, że wycięcie drzew pozbawia grunt cech gruntu leśnego.

Terenów, na których znajdują się drzewa, nie trzeba także, zdaniem organu, wyłączać z produkcji leśnej. Prawo lotnicze nie zawiera zakazu produkcji leśnej na terenach podejść do lotniska. W myśl art. 87 ust. 7 tej ustawy zabronione jest uprawianie drzew i krzewów, które mogą stanowić zagrożenie dla ruchu lotniczego. W niniejszej sprawie zagrożeniem dla ruchu lotniczego nie są wszystkie drzewa i krzewy, ale tylko te, których wysokość przekracza powierzchnie ograniczające.

Ponadto zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych zmiany przeznaczenia gruntów dokonuje się tylko i wyłącznie w związku z uchwaleniem lub zmianą planów zagospodarowania przestrzennego. Zezwolenie na zmianę może być wydane tylko wtedy, gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza taką możliwość. W ocenie organu brak jest podstaw prawnych do twierdzenia, że nakaz wycięcia drzew uzależniony jest od wcześniejszej zmiany przeznaczenia gruntów. Przyjęcie przeciwnego stanowiska prowadziłoby do sytuacji, w której nie można byłoby usunąć tego rodzaju przeszkody lotniczej bez uprzedniej zmiany przeznaczenia gruntów w planie zagospodarowania przestrzennego.

Organ podkreślił, że wydanie decyzji o usunięciu drzew stanowiących przeszkody lotnicze, należy do wyłącznej kompetencji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, w związku z czym zgoda Ministra Środowiska nie jest wymagana. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, wydając decyzję o usunięciu przeszkody, ma samodzielną, nie uzależnioną od opinii czy uzgodnienia z innym organem kompetencję do ustalenia, czy z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu lotniczego istnieje konieczność usunięcia tego rodzaju przeszkody.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego braku zebrania i rozważenia materiału dowodowego w całości, organ podniósł, że w ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze i w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska wskazane są kryteria, które obligatoryjnie muszą zostać spełnione, aby powstał obowiązek usunięcia przeszkody lotniczej. Uregulowania te mają na celu doprowadzenie do sytuacji, w której podejście do lotniska będzie bezpieczne. Ustawodawca określił dopuszczalne wysokości, po przekroczeniu których powstaje zagrożenie dla ruchu lotniczego. W załącznikach nr 4 i nr 5 do zaskarżonej decyzji, wykazano dokładne miejsce położenia przeszkody, jej wysokość w metrach nad poziom terenu i nad poziom morza, wysokość przekroczenia powierzchni ograniczających lotniska. Określono także wiek drzewostanu.

Podkreślił, że pismem z dnia [...] listopada 2013 r. wezwał [...], jako zarządzającego lotniskiem D. k/O., do inwentaryzacji części naturalnej przeszkody lotniczej nr 6 położonej na działkach ewidencyjnych nr [...] obręb [...] O., nr [...] obręb [...] O., nr [...] i [...] obręb [...] O. w postaci profili (operatów wysokościowych) uwzględniających ukształtowanie terenu i wysokość przeszkody ponad poziom gruntu. [...] pismem z dnia [...] marca 2014 r., przesłał do organu taką inwentaryzację.

W ocenie organu dokumentacja przedłożona przez [...] jest kompletna i jasno wynika z niej, które z drzew stanowią przeszkodę lotniczą i powinny zostać usunięte. Ustalenia te w pełni uprawniały do wydania nakazu usunięcia wskazanej przeszkody lotniczej.

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Gmina O., zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 21 ust. 1 Prawa lotniczego poprzez przekroczenie kompetencji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, co w konsekwencji doprowadziło do wydania decyzji w sprawie, w której przepisy prawa nie przewidują właściwości tegoż organu, a także naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) art. 6, art. 7, art. 8, art. 9, art. 10 § 1 oraz art. 61 § 4 k.p.a. poprzez niezapewnienie skarżącej możliwości udziału w postępowaniu przed organem w następstwie braku zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie, co w konsekwencji doprowadziło do pozbawienia skarżącej czynnego udziału w postępowaniu;

2) art. 77 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niezebranie materiału dowodowego w sposób wyczerpujący, nieprawidłowe sporządzenie uzasadnienia faktycznego decyzji, w szczególności niewskazanie konkretnych faktów, które stanowią podstawę rozstrzygnięcia; nieprzeprowadzenie oględzin terenu objętego nakazaniem usunięcia przeszkody lotniczej, choć przeprowadzenie oględzin ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy; brak rozpatrzenia kwestii związanych z przebudową lotniska, a w konsekwencji nieodniesienie się do zarzutów stawianych przez skarżącą w tym zakresie w toku postępowania odwoławczego;

3) art. 89 k.p.a. poprzez nieprzeprowadzenie rozprawy mimo wystąpienia sprzecznych interesów stron.

Zdaniem skarżącej, z art. 82 ust. 7 w powiązaniu z art. 87 Prawa lotniczego wynika, że ustawodawca przyznaje uprawnienia Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego w sytuacji, w której przeszkodami są obiekty budowlane i obiekty naturalne, przy czym chodzi tu o pojedyncze przeszkody. W toczącym się postępowaniu mamy do czynienia z lasem, zatem zastosować należy nie Prawo lotnicze, a ustawę z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 2011 r., Nr 12, poz. 59 ze zm.) oraz ustawę z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004 r., Nr 121, poz. 1266 ze zm.).

W sprawie doszło także do naruszenia art. 10 § 1 k.p.a., gdyż pierwszym pismem organu w sprawie nie było zawiadomienie o wszczęciu postępowania, lecz zawiadomienie o wyznaczeniu 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego. Tymczasem, zgodnie z art. 64 § 4 kpa, organ winien wpierw zawiadomić skarżącą o wszczęciu przedmiotowego postępowania.

Ponadto Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji w ogóle nie odniósł się do dokonanej w 2006 roku przebudowy lotniska, który to fakt może mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Podnosząc powyższe, skarżąca wniosła o uchylenie decyzji z dnia [...] lipca 2014 r. oraz decyzji ją poprzedzającej i zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczas prezentowaną argumentację.

Pismem z dnia [...] kwietnia 2015 r. (data pieczęci Biura Podawczego) stanowisko w sprawie zajął wnioskodawca, wnosząc o oddalenie skargi. Do pisma załączono m.in. raporty końcowe dotyczące wypadków lotniczych na lotnisku D. w 2007 oraz 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, jednak nie wszystkie podnoszone zarzuty są zasadne.

Na wstępie rozstrzygnąć należy zasadniczą kwestię formalną, tj. zarzut przekroczenia kompetencji przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (naruszenie art. 6 k.p.a. oraz art. 21 ust. 1 Prawa lotniczego).

W ocenie Sądu, jest on całkowicie niezasadny. Prawo lotnicze w art. 82 ust. 7 przyznaje Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego kompetencję do wydawania decyzji w zakresie usuwania przeszkód lotniczych niebędących obiektami budowlanymi, a stanowiących zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, w tym drzew i krzewów w rejonie podejść do lądowania na lotniskach cywilnych. Definicja przeszkód lotniczych znajduje się w art. 87 ust. 2 cyt. ustawy – są to obiekty budowlane i obiekty naturalne stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu statków powietrznych.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego, "obiekt" to m.in. budynek lub zespół budynków; też: urządzenia terenowe (za Słownikiem języka polskiego: http://sjp.pwn.pl/szukaj/obiekt.html), zaś "naturalny" oznacza właściwy naturze, przyrodzie, zgodny z jej prawami (za Słownikiem języka polskiego: http://sjp.pwn.pl/szukaj/naturalny.html). Nie ulega wątpliwości, że skoro obiektem może być zespół budynków, to może nim być też zespół drzew (czyli las), co oznacza, że Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego może wydać decyzję jego usunięcia, o ile jest to konieczne z punktu widzenia bezpieczeństwa lotniczego.

Ponadto, wycięcie drzew na gruncie leśnym nie oznacza, iż grunt ten przestaje być gruntem leśnym, zatem do usunięcia przeszkody lotniczej w postaci drzew stanowiących las nie mają zastosowania przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tak: Naczelny Sąd Administracyjny, wyrok z 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt II OSK 465/13).

Przechodząc do oceny merytorycznej zaskarżonej decyzji, Sąd uznał, że wydana została z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na treść art. 87 ust. 1-4 Prawa lotniczego, zgodnie z którym:

1. Obiekty budowlane i obiekty naturalne w otoczeniu lotniska nie mogą stanowić zagrożenia dla startujących i lądujących statków powietrznych.

2. Obiekty budowlane i obiekty naturalne stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu statków powietrznych, zwane dalej "przeszkodami lotniczymi", powinny być niezwłocznie zgłoszone Prezesowi Urzędu i oznakowane.

3. Obowiązek oznakowania i zgłoszenia przeszkód lotniczych obciąża posiadacza nieruchomości, na której taka przeszkoda się znajduje, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli obiekt budowlany lub obiekt naturalny stał się przeszkodą lotniczą w wyniku budowy lub rozbudowy lotniska, oznakowanie wykonuje się na koszt zarządzającego lotniskiem.

Z brzmienia przywołanego przepisu wynika, że co do zasady koszty oznakowania przeszkód lotniczych ponosi posiadacz nieruchomości, na której się one znajdują, z wyjątkiem sytuacji, gdy obiekt budowlany lub obiekt naturalny stał się przeszkodą lotniczą w wyniku budowy lub rozbudowy lotniska.

W ocenie Sądu nie ma żadnych przeszkód, by analogicznie traktować obciążenie kosztami w przypadku usuwania przeszkód lotniczych. Art. 87 ust. 7 Prawa lotniczego, zabraniający sadzenia i uprawy drzew i krzewów, mogących stanowić przeszkody lotnicze, na nieruchomościach znajdujących się w rejonach podejść do lądowania, stanowi, że w takiej sytuacji obowiązek i koszt usunięcia tych drzew i krzewów obciąża właściciela lub inny podmiot władający nieruchomością. A contrario, należy przyjąć, że jeśli drzewa i krzewy nie stały się przeszkodami lotniczymi na skutek ich sadzenia i uprawy, to obowiązek i koszt usunięcia tych przeszkód winien obciążać zarządzającego lotniskiem.

Niesłuszne i niezgodne z art. 2 oraz art. 64 ust. 1 (a w przypadku skarżącej również z art. 165 ust. 1) Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej byłoby bowiem automatyczne obciążanie nimi w każdym przypadku właściciela nieruchomości, na której przeszkoda się znajduje. Co więcej, zgodnie z art. 80 Prawa lotniczego to zarządzający lotniskiem odpowiada za bezpieczną eksploatację lotniska, w tym za nałożone na niego zadania związane z ochroną lotniska. Zatem, zdaniem Sądu, wręcz zasadą powinno być obciążanie tymi kosztami zarządcy lotniska, chyba że doszło do złamania zakazu, określonego w art. 87 ust. 7 Prawa lotniczego.

Ten sam problem podniesiono w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2014 r. w sprawach o sygn. akt IV SA/Wa 1888/14 i IV SA/Wa 1889/14, w których stwierdzono, że skoro ustawodawca przyjął odpowiedzialność zarządzającego lotniskiem i obowiązek poniesienia kosztów oznakowania obiektów, które stały się przeszkodą naturalną w wyniku budowy lub rozbudowy lotniska, to tym bardziej powinien przejąć on odpowiedzialność za usunięcie tych przeszkód, które stanowią realne niebezpieczeństwo dla ruchu lotniczego.

W kontekście rozpoznawanej sprawy znamienne jest, że organ w decyzji z dnia [...] lipca 2014 r. zauważył, cyt. "las nie jest obiektem budowlanym, a obiektem naturalnym - skupiskiem drzew, które powstały i urosły zgodnie z prawami przyrody w sposób niezależny od człowieka", nie wyciągając jednak z tego zdania żadnych wniosków.

Wobec powyższego Sąd stroi na stanowisku, iż zasadą w sprawach o wydanie nakazu usunięcia obiektu naturalnego, stanowiącego przeszkodę lotniczą, powinno być dokładne ustalenie wieku tej przeszkody oraz daty powstania lotniska z uwzględnieniem przebudów (które mogą mieć wpływ na obszar, na którym potencjalnie mogą wystąpić przeszkody lotnicze).

W świetle powyższych rozważań stwierdzić należy, że zaskarżoną decyzję wydano z naruszeniem art. 7 i art. 77 § 1 oraz 107 § 3 k.p.a. Organ, mając sprzeczne informacje co do wieku lasu (16 do 59 lat –załącznik nr 4 do wniosku o wydanie decyzji, str. 1, pkt 3; ponad 150 lat – wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy, str. 6, przedostatni akapit) zaniechał dokonania jednoznacznego ustalenia, co ma kluczowy wpływ na ocenę, czy przeszkoda istniała przed powstaniem lotniska, ewentualnie przed przebudową. Zaznaczyć należy, że żadne z twierdzeń co do wieku lasu nie zostały sformułowane przez osobę, która byłaby bezstronna i miałaby wiedzę w zakresie dendrologii (pierwsze jest podpisane przez Sekretarza Generalnego [...], który ma interes w usunięciu drzew, zaś drugie – przez Prezydenta O., mającego interes w nienakładaniu obowiązku na gminę). Zwrócić należy uwagę, że fakt istnienia drzew na danym obszarze można potwierdzić również w inny sposób, np. za pomocą map czy zdjęć.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach wydanych w sprawach II OSK 465/13 (niepubl.) i II OSK 466/13 (publ. http://orzeczenia.nsa.gov.pl) stwierdził, iż konieczne jest dokonanie oceny, czy na podstawie art. 82 pkt 7 lub innego przepisu Prawa lotniczego albo innych ustaw można nałożyć na właściciela obowiązek usunięcia drzew stanowiących przeszkodę lotniczą na koszt właściciela w sytuacji, gdy las istniał przed powstaniem lotniska, bowiem zasadniczo do zobowiązywania właściciela służy art. 87 ust. 7 Prawa lotniczego. Dlatego też kwestia ustalenia czasu powstania lotniska w odniesieniu do wieku lasu jest tak istotna.

Organ naruszył ww. przepisy również przez to, że mając w aktach wniosek Gminy O. z dnia [...] października 2013 r. o zwrócenie się do Wojewody [...] o nadesłanie dokumentacji związanej z modernizacją lotniska, wezwał jedynie skarżącą do nadesłania kopii decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z dnia [...] czerwca 2006 r. Zaniechał jednak wystąpienia o dokumentację związaną z przebudową lotniska, mimo iż skarżąca w piśmie wskazała, że w wyniku przebudowy, w tym wybudowania betonowego pasa startowego, uległy zmianie kierunki tras podstawowych operacji lotniczych. Organ winien dokładnie prześledzić historię lotniska ze szczególnym naciskiem na przebudowy, które mogły mieć wpływ na obszar występowania potencjalnych przeszkód lotniczych. Sąd zwraca uwagę, że organ w odpowiedzi na skargę wskazał, że przebudowa lotniska nie miała wpływu na zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniska, co miało być, zdaniem organu, wyjaśnione w postępowaniu administracyjnym. Sąd nie dopatrzył się jednak, aby organ w którejkolwiek z decyzji rozstrzygnął tę kwestię. Twierdzenie to zatem pozostaje gołosłowne, również w kontekście faktu, że w aktach administracyjnych brak jest jakiejkolwiek dokumentacji dotyczącej choćby przebudowy lotniska, zakończonej się w 2006 r., o dołączenie której wnioskowała skarżąca.

Wskazać należy, że z załączonej do akt administracyjnych kopii decyzji Prezydenta Miasta O. nr [...] z dnia [...] czerwca 2006 r. wynika, że to [...] ma wykonywać inwentaryzację dendrologiczną i projekty nasadzeń w ramach kompensacji przyrodniczej oraz zabezpieczyć lotnisko przed swobodnym dostępem ptaków.

Sąd zgadza się ze stanowiskiem wyrażonym w przywołanych wyrokach IV Wydziału tutejszego Sądu, iż trudno przerzucać dolegliwości związane z budową lotniska i jego funkcjonowaniem oraz zapewnieniem bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, a także koszty z nimi związane, na właściciela lub inny podmiot władający nieruchomością w otoczeniu lotniska wyłącznie z tego powodu, że określone obiekty stały się przeszkodą lotniczą w wyniku budowy lub rozbudowy lotniska.

Podsumowując, tak prowadzone postępowanie z całą pewnością nie realizuje postulatu wzbudzania zaufania do władzy publicznej, o którym mowa w art. 8 k.p.a.

Organ dopuścił się także naruszenia art. 107 § 1 k.p.a., nie wskazując w treści decyzji, kogo obciążają koszty usunięcia drzew. Decyzja wydana na podstawie art. 82 ust. 7 Prawa lotniczego powinna przesądzać tę kwestię w sentencji wraz z określeniem podmiotu zobowiązanego do wykonania nałożonego obowiązku.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów skargi wskazać należy, że nie są one zasadne.

Naruszenie art. 9, art. 10 § 1 oraz art. 61 § 4 k.p.a., polegające na niezawiadomieniu strony o wszczęciu postępowania, winno być sformułowane w odniesieniu do konkretnych czynności, których dokonanie zostało uniemożliwione przez naruszenie tych przepisów. Skarżąca takich czynności w skardze nie wskazała, wymieniając jedynie ogólnie prawa przysługujące stronie postępowania administracyjnego.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że zapoznawszy się także ze stanowiskiem uczestnika postępowania – [...] – Sąd stwierdza, iż w raporcie z 2007 r. znajduje się zalecenie profilaktyczne, cyt. "Przed dopuszczeniem asfaltowego pasa startowego do eksploatacji wskazane jest dokonanie przecinki drzew na obu jego kierunkach zgodnie z obowiązującymi przepisami". Ponowiono je w uchwale dotyczącej wypadku z 2012 r.

Ponownie rozpoznając sprawę, organ weźmie pod uwagę powyższe wskazania Sądu, a także, na podstawie art. 170 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), weźmie pod uwagę oceny prawne sformułowane w przywołanych wyrokach IV Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, dotyczących nakładania obowiązku usunięcia przeszkód lotniczych.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na mocy art. 135 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w pkt. I sentencji. W pkt. II wyroku orzeczono na podstawie art. 152 p.p.s.a.