Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 1153/16 o odmowie dopuszczenia E. K. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Wojewody Małopolskiego z dnia [...] lipca 2016, znak: [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego postanawia: oddalić zażalenie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 1153/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, na podstawie art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017r., poz. 1369 - dalej jako P.p.s.a.) odmówił dopuszczenia E. K. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Wojewody Małopolskiego z dnia [...] lipca 2016, znak: [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego.

Sąd wojewódzki stwierdził, że status uczestnika postępowania przysługuje podmiotowi, który posiada interes prawny w postępowaniu administracyjnym, będącym przedmiotem kontroli sądu. Wskazał, że o tym czy wnioskodawca ubiegający się o udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma interes prawny w danej sprawie decyduje norma prawa materialnego, na której oparto zaskarżony akt administracyjny, a nie interes faktyczny. Sąd podkreślił, że fakt zawarcia umowy rezerwacyjnej lokalu, nie daje podstaw do uznania, że w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni posiada interes prawny. W ocenie Sądu przytoczone na uzasadnienie wniosku okoliczności wskazują, że wnioskodawca posiada jedynie interes faktyczny, który nie uzasadnia dopuszczenia jej do sprawy w charakterze uczestnika.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła E. K. Zaskarżając je w całości, zarzuciła naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a. art. 33 § 2 P.p.s.a. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. poprzez dokonanie błędnej, zawężającej wykładni art. 33 § 2 P.p.s.a., odmawiającej jej dopuszczenia do udziału w charakterze uczestnika w prowadzonym postępowaniu, co skutkowało oddaleniem wniosku, pomimo że przysługuje jej interes prawny do wzięcia udziału w niniejszym postępowaniu,

b. art. 141 § 4 w zw. z art. 166 P.p.s.a. poprzez brak wymaganego tym przepisem wystarczającego uzasadnienia Sądu w zakresie motywów jakimi kierował się oddalając złożony przez nią wniosek o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania.

Na podstawie tak sformułowanych zarzutów wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, a nadto wystąpiła o zwrot kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że wbrew twierdzeniom Sądu I instancji, przysługuje jej interes prawny, który uzasadnia przyznanie jej statusu uczestnika postępowania. Na podstawie zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji inwestor realizuje zamierzenie budowlane , w ramach którego budowany jest lokal, na którego kupno zawarła odpowiednią umowę z deweloperem. Zwraca uwagę, że w razie uchyleni tej decyzji proces inwestycyjny istotnie się wydłuży, co wpłynie bezpośrednio na jej sytuację. Ma zatem interes prawny. Zdaniem żalącej się sytuacja, w której potencjalne przedłużenie się procesu inwestycyjnego spowoduje dla niej istotne problemy natury mieszkaniowej jak i finansowej (kredyt bankowy, szkoda związana z brakiem możliwości zamieszkania w lokalu w planowanym terminie, konieczność wynajmu innego lokalu mieszkalnego) wskazuje jednoznacznie na to, że zachodzą podstawy do włączenia jej do postępowania.

Sąd bezzasadnie uznał, że nie ma ona interesu prawnego i odmówił dopuszczenia jej do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania, czym naruszył art. 33 § 2 P.p.s.a.

Podniosła, że uzasadnienie skarżonego postanowienia zostało sporządzone w sposób bardzo skrótowy i wobec tego nie jest możliwe ustalenie motywów jakimi kierował się Sąd rozstrzygając w niniejszej sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone postanowienie odpowiada prawu.

Zgodnie z art. 33 § 2 zdanie pierwsze P.p.s.a., udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności.

Z powyższego wynika, że zasadniczą przesłanką dopuszczenia konkretnej osoby do postępowania sądowego, jest ustalenie, czy posiada ona interes prawny, na który mogłoby oddziaływać orzeczenie zapadłe w postępowaniu, do którego zgłasza się jako uczestnik.

E. K. uważa, że zawarcie umowy rezerwacyjnej dotyczącej zakupu lokalu mieszkalnego z deweloperem, który zamierza realizować inwestycję na podstawie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę, a która to decyzja jest przedmiotem skargi w niniejszej sprawie, wskazuje na istnienie po jej stronie interesu prawnego. Twierdzi, iż w związku z tym zasadne jest ubieganie się o status uczestnika postępowania w tej sprawie.

Sąd I instancji uznał, że okoliczność zawarcia ww. umowy świadczyć może jedynie o interesie faktycznym a nie prawnym.

Interes faktyczny występuje kiedy dany podmiot jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak wskazać przepisu prawa powszechnie obowiązującego, który stanowiłby podstawę jego roszczenia i w konsekwencji uprawniał go do żądania stosownych czynności organu administracji.

Ani we wniosku o dopuszczenie do udziału w sprawie ani w zażaleniu wnioskodawczyni nie przywołuje żadnej podstawy prawnej, na podstawie, której mogłaby ona żądać wydania lub kwestionować wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.

O tym, czy wnioskodawca ubiegający się o udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma interes prawny w danej sprawie, decyduje norma prawa materialnego, na której oparto zaskarżony akt administracyjny, i z której podmiot legitymujący się tym interesem może wywodzić swoje uprawnienia. Interes prawny to zatem taki interes, który jest chroniony przez prawo, a ochrona ta polega na możliwości żądania od organu administracji podjęcia określonych czynności mających na celu zrealizowanie interesu lub usunięcia zaistniałego zagrożenia. Aby interes prawny mógł być zaspokojony, musi być on interesem osobistym, własnym, indywidualnym, znajdującym swoją podstawę w konkretnym przepisie prawa materialnego oraz potwierdzenie w okolicznościach faktycznych.

Stwierdzenie interesu prawnego polega na ustaleniu związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa materialnego a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającego na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację prawną podmiotu w zakresie jego pozycji materialnoprawnej.

Inaczej należy wskazać przepis prawa, z którego wynika, że osoba ma prawo żądać określonego zachowania organu w prowadzonym przez ten organ postępowaniu.

Jeżeli natomiast akt stosowania danej normy (decyzja) nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę sytuacji prawnej danego podmiotu, wówczas nie można mówić o interesie prawnym strony, a więc także o statusie strony w postępowaniu, w którym dochodzi do konkretyzacji danej normy prawnej.

Zainteresowana udziałem w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania nie wskazała przepisów prawa, z których wynika że istnienie umowy rezerwacyjnej na zakup lokalu z deweloperem daje jej podstawę do ingerencji w proces wydawania decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. Tylko istnienie takiej treści normy prawnej pozwoliłoby uznać, że strona takiej umowy rzeczywiście może być zainteresowana udziałem w takim postępowaniu.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w zażaleniu w nie zostało w jakikolwiek sposób podważone stanowisko Sądu I instancji, że powoływanie się przez E. K. na istnienie interesu prawnego w związku z zawartą umową, jest nieuprawnione.

We wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a następnie w zażaleniu zainteresowany podmiot powinien jednoznacznie wskazać przepisy prawa i stan faktyczny z nimi związany, na podstawie których Sąd byłby władny ustalić i skontrolować istnienie po stronie wnioskującego spełnienie przesłanek do zastosowania art. 33 § 2 P.p.s.a. O ile okoliczności dotyczące stanu faktycznego zostały przywołane (umowa), to nie określono żadnych przepisów prawa materialnego, które mówią o istnieniu roszczenia wnioskującej, z uwagi na zawartą przez nią umowę, o zakończenie postępowania poprzez wydanie pozwolenia na budowę inwestycji, której umowa ta dotyczy.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że E. K. nie przedstawiła argumentacji prawnej, która prowadziłaby do podważenia prawidłowości zaskarżonego postanowienia Sądu I instancji.

Wbrew temu co zarzuca się w zażaleniu Sąd poprawnie zinterpretował treść art. 33 § 2 P.p.s.a. i nie dokonał jego zawężającej wykładni. Sąd zastosował ten przepis wprost dokonując jedynie wykładni językowej. Odniósł treść tego przepisu do okoliczności, które według wnioskodawcy miałyby świadczyć o tym, że posiada on interes prawny.

Sąd właściwie uznał, że w istocie za dopuszczeniem do udziału nie przemawia interes prawny a jedynie interes faktyczny. Osoba jest zainteresowana zakończeniem postępowania przez organ poprzez wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę z uwagi na podpisaną już umowę ale nie może wskazać przepisu powszechnie obowiązującego prawa, który z uwagi na tę umowę zobowiązywałby organ do zakończenia postępowania w taki sposób. Należało zakwalifikować istnienie umowy rezerwacyjnej pomiędzy wnioskodawcą a deweloperem jako istnienie wyłącznie interesu faktycznego. Sąd I instancji postąpił prawidłowo odmawiając dopuszczenia wnioskującej do udziału w niniejszej sprawie na podstawie art. 33 § 2 P.p.s.a. Wnioskująca o dopuszczenie do udziału nie wskazała bowiem z jakiego przepisu prawa materialnego wywodzi swój interes zakończenia postępowania o udzielenie pozwolenia na budowę wydaniem takiej decyzji. Wobec tego zarzut naruszenia art. 33 § 2 P.p.s.a. uznać należało za bezzasadny.

Wbrew zarzutom zażalenia Sąd I instancji przedstawił w uzasadnieniu w sposób wystarczający i zgodny z wymogami art. 141 § 4 P.p.s.a motywy jakie kierowały nim przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i § 2 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.