Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Kołaczek (sprawozdawca), Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz, Sędzia WSA del. Bożena Dziełak, , po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2176/15 w sprawie ze skargi M. G. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 22 maja 2015 r., nr [...] w przedmiocie przedłużenia terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za listopad 2014 r. oddala skargę kasacyjną.

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji oraz przedstawiony przez ten Sąd przebieg postępowania przed organami podatkowymi.

1.1. Wyrokiem z dnia 21 września 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2176/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na skutek skargi M. G., uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 22 maja 2015 r., wydane wobec strony w przedmiocie przedłużenia terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za listopad 2014 r.

1.2. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że w deklaracji VAT-7 za listopad 2014 r. podatniczka wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w terminie 60 dni.

1.2.1. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego W. postanowieniem z dnia 2 marca 2015 r., przedłużył termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wykazanej w deklaracji VAT-7 strony za listopad 2014 r. do czasu zakończenia postępowania weryfikacyjnego. Organ ten bowiem w celu zbadania zasadności powyższego zwrotu, w ramach czynności sprawdzających, pismem z dnia 27 lutego 2015 r. wystąpił do Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w P. o przeprowadzenie czynności sprawdzających dotyczących K. S.A. w odniesieniu do dwóch faktur ujętych przez stronę w rozliczeniu za listopad 2014 r. Również pismem z dnia 27 lutego 2015 r. organ pierwszej instancji wezwał S. Sp. z o.o. do dostarczenia dokumentów oraz informacji związanych z rozliczeniem faktur wystawionych na rzecz strony w listopadzie 2014 r. Natomiast pismem z dnia 3 lutego 2015 r. zwrócił się o wysłanie do odpowiedniej administracji wniosków SCAC dotyczących T. z siedzibą w Austrii.

1.3. Po rozpoznaniu odwołania strony zaskarżonym postanowieniem z dnia 22 maja 2015 r., Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

1.3.1. Zdaniem organu odwoławczego samo przeprowadzenie czynności sprawdzających mających na celu zebranie informacji będących w posiadaniu organu właściwego dla rozliczeń kontrahenta, chociażby w zakresie jego rejestracji w podatku od towarów i usług, będzie wystarczające do przedłużenia terminu zwrotu. Takie działania (czynności) mieszczą się bowiem w ramach czynności sprawdzających prowadzonych wobec skarżącej, tj. w zakresie wymienionym w art. 272 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm., dalej powoływana również jako: "Ordynacja podatkowa" lub "O.p.").

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. Kwestionując powyższe rozstrzygnięcie organu podatkowego podatniczka w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podnosiła, że w sprawie nie zaistniały okoliczności wskazujące na konieczność "dodatkowej" weryfikacji, złożyła ona bowiem organowi komplet kserokopii dokumentów dotyczących transakcji dokonanych w listopadzie 2014 r., która to dokumentacja stanowiła wystarczający materiał dowodowy, umożliwiający organom pełną weryfikację rozliczeń dokonywanych w okresie, w stosunku do którego wystąpiono o zwrot. Strona zauważyła również, że w ramach czynności sprawdzających organ uprawniony jest wyłącznie do weryfikacji rozliczeń podatnika, a nie rozliczeń kontrahentów.

2.2. W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczas prezentowane w sprawie stanowisko.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

3.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał zasadność skargi podatniczki. Zdaniem bowiem Sądu pierwszej instancji, w wydanych wobec skarżącej postanowieniach niedostatecznie uzasadniono potrzebę dodatkowej weryfikacji jej rozliczeń w podatku VAT za listopad 2014 r. WSA doszedł również do wniosku, że w przypadku przedłużenia terminu zwrotu różnicy podatku w związku z weryfikacją prowadzoną, na podstawie art. 87 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz.1054 ze zm., dalej powoływana również jako "ustawa o VAT", "u.p.t.u." lub "ustawa o podatku od towarów i usług"), w ramach czynności sprawdzających, o których mowa w dziale V Ordynacji podatkowej, nie jest możliwe sprawdzenie kontrahenta strony, wobec której prowadzone jest postępowanie podatkowe, sprowadzające się do ustalenia czy dokument znajdujący się w dokumentacji księgowej kontrolowanego znajduje odzwierciedlenie w dokumentacji kontrahenta.

4. Skarga kasacyjna.

4.1. Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem Dyrektor Izby Skarbowej, działając przez pełnomocnika, będącego radcą prawnym, wywiódł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną. Zaskarżając w niej w całości orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm., dalej powoływana również jako "P.p.s.a."), zarzucił naruszenie w nim:

I) przepisów prawa materialnego, tj. błędną wykładnię art. 87 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z art. 272 pkt 3 oraz art. 274h § 1 Ordynacji podatkowej, polegającą na uznaniu przez Sąd, że wystosowanie w ramach czynności sprawdzających, wniosku do zagranicznej administracji podatkowej, mającego na celu weryfikację, czy zagraniczny kontrahent podatniczki jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT, nie uzasadnia przedłużenia terminu zwrotu w trybie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, do czasu zakończenia tej weryfikacji, w sytuacji gdy zgodnie z prawidłową wykładnią ww. przepisów, organ podatkowy mógł uznać, że konieczność oczekiwania na odpowiedź zagranicznej administracji, dotyczącą tego czy zagraniczny kontrahent podatniczki jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT, uzasadnia przedłużenie terminu zwrotu do czasu zakończenia czynności sprawdzających.

II.) przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 134 § 1 P.p.s.a. w zw. art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, w związku z art. 272 pkt 3 oraz art. 274b § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez wyjście poza granice rozpatrywanej sprawy i poddanie sądowej kontroli, dopuszczalnego zakresu podejmowanych czynności sprawdzających, co nie może być uznane za mieszczące się w granicach sprawy, mającej za przedmiot postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT. Opisane naruszenie mogło mieć istotny wypływ na wynik sprawy, gdyż w sytuacji gdyby Sąd nie zanegował możliwości podjęcia wykonanych przez organ czynności w ramach czynności sprawdzających, nie znalazłby podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Mając na uwadze podniesione zarzuty w skardze kasacyjnej wniesiono o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi;

- oraz o zasądzenie kosztów postępowania, według norm przepisanych.

5. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

5.1. W spornej i w tej sprawie kwestii dopuszczalności podejmowania przez organy podatkowe tzw. kontroli krzyżowych względem kontrahenta podatnika w toku postępowania weryfikacyjnego zasadność zwrotu bezpośredniego nadwyżki podatku od towarów i usług naliczonego nad należnym, prowadzonego w trybie czynności sprawdzających, wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z dnia 24 października 2016 r., sygn. akt I FPS 3/16 (publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). W tezie przedmiotowej uchwały stwierdzono, iż w przypadku przedłużenia terminu zwrotu różnicy podatku w związku z weryfikacją prowadzoną na podstawie art. 87 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT w ramach czynności sprawdzających, o których mowa w dziale V Ordynacji podatkowej, nie jest możliwe żądanie od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności. Analiza treści uzasadnienia tej uchwały wskazuje przy tym, że została ona podjęta w stanie faktycznym analogicznym do okoliczności faktycznych rozpoznawanej aktualnie sprawy.

5.1.1. Uchwała składu siedmiu sędziów posiada w innych sprawach sądowoadministracyjnych ogólną moc wiążącą, na co wskazuje art. 269 § 1 P.p.s.a. Stosownie do powołanego przepisu, jeżeli jakikolwiek skład sądu administracyjnego rozpoznający sprawę nie podziela stanowiska zajętego w uchwale składu siedmiu sędziów, całej Izby albo w uchwale pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia odpowiedniemu składowi. Przepis art. 187 § 1 i 2 P.p.s.a. stosuje się odpowiednio. Ogólna moc wiążąca uchwały powoduje, iż wiąże ona sądy administracyjne we wszystkich sprawach, w których miałby być stosowany interpretowany przepis (por. A. Skoczylas, Działalność uchwałodawcza Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2004, s. 221 i nast.).

5.2. W kontekście stanowiska zaprezentowanego w powołanej wyżej uchwale, które Naczelny Sąd Administracyjny, w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, akceptuje, zarzuty rozpoznawanego środka zaskarżenia nie mogły odnieść zamierzonego skutku w postaci uchylenia kwestionowanego wyroku.

5.2.1. Oczywistym jest bowiem, że przedłużenia terminu zwrotu podatku, na podstawie art. 87 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT, nie można uzasadniać czynnościami niemieszczącymi się w zakresie danej procedury weryfikacyjnej podatnika, a skoro tak to również badanie zakresu uprawnień, jakie w ramach danej procedury, przysługują organowi w celu takiej weryfikacji nie leży poza granicami sprawy dotyczącej przedłużenia terminu zwrotu podatku.

5.3. Ze wskazanych powodów, na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 2 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny, oddalił skargę kasacyjną.