Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Iwona Tomaszewska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Makowska,, Sędzia WSA Arkadiusz Windak, Protokolant Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 06 maja 2010r. sprawy ze skargi W. i D. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej zatwierdzenia granic ustalonych w wyniku rozgraniczenia I uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...], II stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących D. i W. B. kwotę [... złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze z dnia [...]r., Nr [...], na podstawie art. 156 § 1 pkt 2, art. 157 § 1 i art. 158 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz.U. z 2001r., Nr 79, poz. 856 ze zm.) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2005r., Nr 240, poz. 2027 ze zm.), po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza T. z dnia [...] r., [...] w sprawie rozgraniczenia nieruchomości, oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków jako działki nr [...] z działkami [...] i [...], działki nr [...] z działkami [...] i [...] oraz działki nr [...] z działkami [...], położone w obrębie W., gmina T.:

1) stwierdziło nieważność powyższej decyzji w części dotyczącej zatwierdzenia granic ustalonych w wyniku rozgraniczenia pomiędzy:

- działką nr [...] a działką nr [...] na odcinku pomiędzy punktami granicznymi nr [...],

- działką nr [...] a działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...];

- działką nr [...] a działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...] i [...],

2) nie stwierdziło nieważności powyższej decyzji w pozostałej części.

Kolegium w uzasadnieniu decyzji wykazało, że Skarb Państwa reprezentowany przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w S., jako właściciel nieruchomości oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków jako działki nr [...], położonych w obrębie W. gmina T., wnioskiem z dnia [...]r. wystąpiła o wszczęcie postępowania rozgraniczonego mającego na celu ustalenie granic pomiędzy działkami nr [...] oraz pomiędzy działką nr [...] a działką [...].

Burmistrz Miasta i Gminy T., postanowieniem z dnia [...]r., znak [...], wszczął postępowanie o rozgraniczenie pomiędzy działkami nr [...] oraz pomiędzy działką nr [...] działką nr [...] i wskazał jako osobę upoważnioną do ustalenia granic w terenie geodetę K. P.

Upoważniony geodeta K. P. wykonał w toku postępowania czynności związane z ustaleniem granic i prace te zostały zgłoszone w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w G. pod nr [...]. Z czynności ustalenia granic w terenie, sporządzone zostały protokoły graniczne osobno dla działki nr [...] i osobno dla działki nr [...].

W przypadku działki nr [...] dokonano ustalenia granic tej działki z działkami [...], zaś w przypadku działki nr [...] dokonano ustalenia przebiegu granicy tej działki nie tylko z działką nr [...], ale również z działką nr [...] oraz z działką nr [...], a ponadto pomiędzy działkami nr [...]. Dokumentacja z tej pracy geodezyjnej została przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu [...]r.

Decyzją z dnia [...]r., znak [...], Burmistrz Miast i Gminy T. zatwierdził granice ustalone w wyniku rozgraniczenia w ten sposób, że:

- w przypadku działki nr [...] zatwierdził granicę pomiędzy tą działką a działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...] oraz działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...]

- w przypadku działki nr [...] zatwierdził granicę pomiędzy tą działką a działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...] oraz działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...];

- w przypadku działki nr [...] zatwierdził granicę pomiędzy tą działką a działką nr [...] na odcinku między punktami granicznymi nr [...], działką nr [...] na odcinku między punkami granicznymi nr [...] oraz działką nr [...] na odcinku między punkami granicznymi nr [...].

Powyższa decyzja stała się ostateczna w dniu [...]

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego pismem z dnia [...]r. zasygnalizował Kolegium konieczność stwierdzenia nieważności powyżej decyzji Burmistrza T. podnosząc, że zgodnie z wnioskiem strony oraz postanowieniem o wszczęciu postępowania rozgraniczeniu podlegać miały: działka nr [...] z działką nr [...] oraz działka [...] z działką [...].

Tymczasem geodeta przeprowadzający czynności ustalenia granic na gruncie dodatkowo ustalił przebieg granic pomiędzy działką nr [...] oraz działką nr [...] z działką nr [...], a organ zatwierdzł rozgraniczenie również w tym zakresie. Ponadto w przypadku ustalenia przebiegu granic pomiędzy działkami nr [...] geodeta oparł się jedynie na oświadczeniu stron, podczas gdy analiza dokumentacji zgromadzonej w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym wskazuje, że istniały dokumenty obrazujące przebieg granic i które geodeta powinien był wykorzystać w toku ustalania przebiegu granicy. Takie zaniechanie doprowadziło do znacznej zmiany powierzchni rozgraniczonych działek, co może wskazywać na nieformalne przeniesienie prawa własności z pominięciem właściwej procedury.

Kolegium ustaliło, że aktualnymi właścicielami działek będących przedmiotem kwestionowanej decyzji rozgraniczeniowej są:

- działki nr [...] – B. i M. G.,

- działki nr [...] (powstałych w wyniku podziału działki nr [...]) – T. i K. K.,

- działki nr [...] (powstałej w wyniku podziału działki nr [...]) – Gmina T.,

- działki nr [...] (powstałej w wyniku podziału działki nr [...]) – A. G.,

- działki nr [...] (powstałej w wyniku podziału działki nr [...]) – E. i M. Z.,

- działki nr [...] – M. i A. G.,

- działki nr [...] – Skarb Państwa ANR OT w S.,

- działki nr [...] – współwłasność w udziale[...] P. G. i [...] E. i M. B.,

- działki nr [[...] – D. i W B.,

- działki nr [...] – W. B..

W dalszej części uzasadnienia Kolegium wskazało, że zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. nieważność decyzji stwierdza się w przypadku wydania decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, przy czym organem właściwym w sprawach stwierdzenia nieważności jest organ wyższego stopnia w stosunku do organu, który wydał kwestionowaną decyzję.

W przedmiotowej sprawie, stosownie do art. 30 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne postępowanie o rozgraniczenie działek nr [...] i nr [...] zostało wszczęte na wniosek ich właściciela. We wniosku, jak i w postanowieniu o wszczęciu postępowania wyraźnie wskazano, że przedmiotem rozgraniczenia ma być działka nr [...] z działkami [...] oraz działka [...] z działką [...].

W toku postępowania strona nie dokonała jakiejkolwiek modyfikacji wniosku, w szczególności nie rozszerzyła żądania o ustalenie granic pomiędzy działkami nr [...] z działką nr [...] oraz działki [...] z działkami nr [...].

Dlatego, przedmiotem rozstrzygnięcia w omawianej sprawie mogła być wyłącznie kwestia ustalenia granic pomiędzy działkami nr [...] z działkami o nr [...] oraz działki [...] z działką nr [...]. Natomiast za całkowicie niedopuszczalne Kolegium uznało orzeczenie przez organ o zatwierdzeniu granic pomiędzy działką nr [...] z działką nr [...] oraz działki [...] z działkami nr [...], jako ewidentnie wykraczające poza istotę postępowania. W ocenie Kolegium działanie takie pozbawione było podstawy prawnej, gdyż postępowanie w sprawie rozgraniczenia działek nie zostało skutecznie uruchomione, a tym samym na żadnym etapie postępowania organ nie był uprawniony do podejmowania orzeczeń w tym zakresie. Podstawy takiej nie można też wywodzić z samowolnego działania geodety, który bez jakiegokolwiek upoważnienia ani formalnego uzasadnienia ustalił w terenie przebieg granic w kwestionowanym zakresie.

Z tych względów Kolegium uznało, że decyzja Burmistrza Miasta i Gminy T. w części dotyczącej zatwierdzenia granic pomiędzy działkami nr [...] z działką nr [...] oraz działki [...] z działkami nr [...] dotknięta jest wadą, określoną w art. 156 § 1 pkt 2 i w tej części – przy braku przesłanek negatywnych określonych w art. 156 § 2 kpa i dlatego stwierdziło jej nieważność.

W ocenie Kolegium nieprawidłowość polegająca na ustaleniu przebiegu granicy pomiędzy działkami [...] wyłącznie w oparciu o oświadczenie stron, z pominięciem dokumentacji zgromadzonej w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym obrazującej odmienny od przyjętego przebieg granic, nie daje podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji. Omawiana wada nie tkwi bowiem w samej treści tej decyzji, a dotyczy jednego z dowodów w oparciu, o który decyzja ta została wydana, a mianowicie dokumentacji geodezyjnej z czynności rozgraniczonych, sporządzonej przez geodetę K. P. W tych okolicznościach, Kolegium uznało, że nie może być mowy o rażącym naruszeniu prawa przy wydawaniu kwestionowanej decyzji, a jedynie o niezgodnym z regułami określonymi w art. 31 ust. 2 i 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego sposobie ustalenia przebiegu granicy przez geodetę, nie wykrytym przez Burmistrza w dacie wydawania decyzji rozgraniczającej, co z kolei wskazuje na wadliwość postępowania dowodowego przeprowadzonego przez ten organ.

Kolegium podniosło też, że zgodnie z art. 31 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego – czynności ustalenia przebiegu granic dokonuje upoważniony geodeta. Geodeta pełnił w toku postępowania rozgraniczeniowego rolę quasi – biegłego, który sporządza stosowną dokumentację z podjętych czynności. Dokumentacja ta podlega weryfikacji przez organ prowadzący zasób geodezyjny i kartograficzny, a po uzyskaniu pozytywnej oceny podlega przyjęciu do zasobu. Tak też postąpiono w przedmiotowej sprawie.

Kolegium podkreśliło, że okoliczność, iż dokumentacja została sporządzona w sposób wadliwy, ujawniona została w okresie późniejszym przez ZWINGiK-a w ramach postępowania skargowego. Nie ulega przy tym wątpliwości, że okoliczność ta istniała w dacie wydania kwestionowanej decyzji, a nie była znana organowi. Właściwym trybem do sanowania tego typu wad nie jest stwierdzenie nieważności decyzji, lecz wznowienie postępowania (art. 145 § 1 pkt 5 kpa).

W przedmiotowej sprawie stosownie do art. 150 § 1 kpa, organem właściwym do wznowienia postępowania w omawianym zakresie jest Burmistrz T., zaś postępowanie o wznowienie może nastąpić z urzędu lub na wniosek zainteresowanym stron.

Kolegium uznało, że decyzja Burmistrza T. w części dotyczącej zatwierdzenia granic działki nr [...] nie wykazuje wad uzasadniających stwierdzenie jej nieważności.

Po wydaniu powyższej decyzji, do Kolegium wpłynęło pismo D. i W. B. opatrzone datą [...]r., w którym podnieśli, że w dokumentacji geodezyjnej w postaci protokołu granicznego dokonano fałszerstwa polegającego na podrobieniu podpisu nieżyjącego już wówczas L. I. Nadto zarzucili brak takich dowodów jak akt notarialny sprzedaży nieruchomości i mapy ewidencyjnej z dnia [...]r. Wskazali też, że stan prawny działki nr [...] wykazany został kolorem czerwonym na załączonej do pisma (bliżej nieokreślonej) mapie oraz na wyrysie z mapy ewidencji gruntów i budynków. Do akt złożyli m.in. kopię postanowienia Burmistrza T. z dnia [...]r. o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego pomiędzy działką nr [...] a działkami nr [...].

Następnie D. i W. B. złożyli wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazując, że decyzja z dnia [...]r. została wydana przed otrzymaniem przez Kolegium ich pisma z dnia [...]r., w którym zgłosili istotne dla sprawy dowody. Podnieśli też, że przy ustalaniu granicy pomiędzy działkami nr [...] wydłużono granicę o [...] metrów przez co pomniejszono powierzchnię ich działki nr [...].

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...]r. Nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 3 oraz art. 156 § 1 pkt 2, 157 § 1 i 158 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 17 pkt 1 kpa i art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz. U z 2001r. Nr 79 poz. 856 ze zm.) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2005r. Nr 240 poz. 2027 ze zm.) – po rozpatrzeniu wniosku D. i W. B. o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]r., znak [...] – utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Kolegium w uzasadnieniu decyzji z uwagi na treść środka odwoławczego – podniosło między innymi, że istotą postępowania nieważnościowego jest ustalenie czy decyzja podlegająca weryfikacji w tym postępowaniu obarczona jest jedną z kwalifikowanych wad, określonych w art. 156 § 1 kpa. Jest to postępowanie nadzwyczajne w którym należy rozstrzygnąć kwestię, czy przy wydaniu badanej decyzji popełniono tak ważkie błędy, które wykluczają możliwość pozostawienia takiej decyzji w obrocie prawnym, przy czym katalog tych błędów został ściśle i wyczerpująco określony w art. 156 § 1 kpa. Nie jest zatem zadaniem organu prowadzącego postępowanie nieważnościowe ponowne rozstrzygnięcie sprawy co do meritum, dokonywanie po raz kolejny merytorycznej oceny dowodów czy przeprowadzenie dalszych dowodów mogących mieć w ocenie stron istotne znaczenie dla orzeczenia co do istoty sprawy rozstrzygniętej weryfikowaną decyzją. Kolegium podkreśliło, że ze względu na zamknięty katalog przesłanek, stwierdzenie nieważności decyzji może nastąpić wyłącznie w przypadkach określonych w art. 156 § 1 kpa. Istnienie innych wad nawet ewidentnych i poważnych nie stanowi podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji.

Kolegium uznało, że żadna z okoliczności wskazanych przez D. i W. B. nie może stanowić podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza T.. Ewentualne podrobienie podpisu na protokole granicznym może stanowić wyłącznie podstawę do wznowienie postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 kpa). Okoliczność ta wydaje się wątpliwa, bowiem na protokole granicznym brak jest podpisów L. I. Ujawnienie zaś nowych dowodów takich jak nieuwzględnione mapy, wypisy z rejestru gruntów, dokumenty geodezyjne czy akty notarialne, może być co najwyżej podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 5 kpa). Podobnie rzecz ma się z nieprawidłościami przy dokonywanych przez geodetę pomiarach i wytyczaniu długości granic działek podlegających rozgraniczeniu. Odnosząc się do zarzutu nieprawidłowości przy określeniu przez geodetę długości granicy pomiędzy działkami nr [...], co zdaniem skarżących doprowadziło do pomniejszenia powierzchni działki nr [...], Kolegium uznało go za bezprzedmiotowy. Podnoszone pomniejszenie powierzchni działki skarżących nr [...] możliwe byłoby tylko w dwóch wariantach tj. zmiany przebiegu granicy albo pomiędzy działką nr [...] albo pomiędzy działką nr [...]. Tymczasem przebieg granicy pomiędzy działkami nr [...] w ogóle nie był przedmiotem decyzji rozgraniczeniowej, zaś ustalony tą decyzją przebieg granicy pomiędzy działką nr [...] stał się przedmiotem stwierdzenia nieważności decyzję [...]r.

Kolegium podniosło też, że małżonkowie B. nie są właścicielami działek nr [...] i [...], a tym samym nie są legitymowani do kwestionowania decyzji Burmistrza T. w części dotyczącej rozgraniczenie tych działek.

W dalszej części uzasadnienia decyzji, Kolegium wskazało, że brak jest podstaw do zmiany stanowiska wyrażonego w zaskarżonej decyzji z dnia [...]r.

Organ podniósł, że w przedmiotowej sprawie postępowanie o rozgraniczenie działek nr [...] zostało wszczęte na wniosek ich właściciela. W toku postępowania wnioskodawca nie dokonywał żadnych modyfikacji wniosku, w szczególności nie rozszerzał żądania o ustalenie granic pomiędzy działkami nr [...] z działką nr [...] oraz działek [...] z działkami [...]. Dlatego przedmiot rozstrzygnięcia mogła stanowić wyłącznie kwestia ustalenia przebiegu granic pomiędzy działkami wskazanymi we wniosku.

W tej sytuacji, niedopuszczalne było orzekanie przez organ o zatwierdzeniu granic pomiędzy działką nr [...] z działką nr [...] oraz działki [...] z działkami nr [...], jako ewidentnie wykraczające poza istotę postępowania.

Kolegium uznało, że takie działanie pozbawione było podstawy prawnej, gdyż postępowanie w sprawie rozgraniczenia działek nie zostało skutecznie uruchomione. Podstawy takiej nie można też wywodzić z samowolnego działania geodety, wykonującego czynności geodezyjne w terenie, który bez jakiegokolwiek uprawnienia ani uzasadnienia formalnego ustalił w terenie przebieg granic w kwestionowanym zakresie.

Mając powyższe na względzie, Kolegium uznało, że decyzja Burmistrza Miasta i Gminy T. w części dotyczącej zatwierdzenia granic pomiędzy działkami nr [...] z działką nr [...] oraz działki [...] z działkami nr [...] dotknięta jest wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 2 i w tej części – przy braku przesłanek negatywnych określonych w art. 158 § 2 – co uzasadnia stwierdzenie nieważności.

W ocenie Kolegium nie daje podstaw do stwierdzenia nieważności nieprawidłowość, polegająca na ustaleniu przebiegu granicy pomiędzy działkami [...] wyłącznie w oparciu o oświadczenia stron, z pominięciem dokumentacji zgromadzonej w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, obrazującej odmienny od przyjętego przebieg granicy.

Omawiana wada nie tkwi bowiem w samej decyzji, a dotyczy jednego z dowodów w oparciu, o który decyzja ta została wydana, a mianowicie dokumentacji geodezyjnej z czynności rozgraniczeniowych, sporządzonej przez geodetę K. P.

W ocenie Kolegium, w takiej sytuacji, nie może być mowy o rażącym naruszeniu prawa,, a jedynie o niezgodnym z regułami określonymi w art. 31 ust. 2 i 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego sposobie ustalenia przebiegu granicy przez geodetę, nie wykrytym przez Burmistrza T. w chwili wydawania decyzji rozgraniczonej, co wskazuje na wadliwość postępowania dowodowego przeprowadzonego przez ten organ.

Organ wskazał, że stosownie do art. 31 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego czynności ustalenia przebiegu granic dokonuje upoważniony przez organ geodeta. Uregulowanie takie podyktowane jest koniecznością dysponowania przez osobę przeprowadzającą taką czynność specjalistyczną wiedzą techniczną i merytoryczną z zakresu geodezji i kartografii (potwierdzoną państwowymi uprawnieniami zawodowymi), a geodeta pełni w toku postępowania rozgraniczeniowego rolę quasi-biegłego, który sporządza stosowną dokumentację z podjętych czynności. Dokumentacja ta podlega weryfikacji przez organ prowadzący powiatowy zasób geodezyjny i kartograficzny (właściwego miejscowo starostę), a po uzyskaniu pozytywnej oceny podlega przyjęciu do tego zasobu.

Taka kolejność działań miała miejsce w przedmiotowej sprawie. Geodeta przeprowadził szereg czynności geodezyjnych, w tym czynność ustalenia przebiegu granic utrwaloną w dwóch protokołach granicznych (osobno dla działki [...] i osobno dla działek [...]). Dokumentacja ta, zarejestrowana pod nr [...], przeszła pozytywną weryfikację w PODGIK w G. i została przyjęta do zasobu. Tak powstała dokumentacja stała się jednym z istotnych dowodów, w oparciu o który Burmistrz Miasta i Gminy T. zatwierdził ustalony w tej dokumentacji przebieg granicy pomiędzy działkami [...]. Okoliczność, iż dokumentacja ta sporządzona została w sposób wadliwy ujawniona została przez ZWINGiK-a w późniejszym okresie w ramach prowadzonego przez ten organ postępowania skargowego, stosownie do przysługujących mu kompetencji nadzorczych w dziedzinie geodezji i kartografii. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż okoliczność ta istniała w dniu wydania kwestionowanej decyzja, nie była jednak znana organowi ją wydającemu. Znaczenie tej okoliczności dla istoty sprawy wydaje się bezsporne i oczywiste, można bowiem z dużym prawdopodobieństwem zakładać, iż w wyniku prawidłowo przeprowadzonych przez geodetę czynności ustalenia granicy nr [...] przyjętoby inny od ostatecznie zatwierdzonego przebieg granicy pomiędzy tym działkami. Jednakże właściwym trybem do sanowania tego typu wad nie jest stwierdzanie nieważności decyzji nimi dotkniętych lecz wznowienie postępowania (art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.). W przedmiotowej sprawie organem właściwym do wznowienia postępowania w omawianym zakresie byłby Burmistrz T., stosownie do art. 150 § 1 k.p.a., przy czym postępowanie o wznowienia może nastąpić z urzędu lub na wniosek zainteresowanych stron.

Decyzja Burmistrza T. w części dotyczącej zatwierdzenia granic działki nr [...] nie wykazuje w ocenie Kolegium wad uzasadniających stwierdzenie jej nieważności.

D. i W. B. w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnieśli o uchylenie całości decyzji Burmistrza Miasta i Gminy T. z dnia [...]r. Zarzucili naruszenie prawa i ich interesu prawnego, gdyż doszło do odebrania ich własności (działki o pow. [...] ha) pomniejszając działkę o [...] arów i do zmiany słupków granicznych.

Skarżący podnieśli, że nabyli od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa działkę o pow. [...] ha (dowód akt notarialny). Przez pomiary geodezyjne w G. doszło do zmniejszenia powierzchni działki o [...] arów. Nieprawidłowości w pomiarach potwierdził nadzór wojewódzki .

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. odpowiadając na skargę wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny, jak w świetle zebranych dowodów powinno sięgać stwierdzenie nieważności decyzji Burmistrza Miasta i Gminy T. z dnia [...]r., [...] w sprawie rozgraniczenia nieruchomości, objętej postępowaniem nieważnościowym. Skarga okazała się zasadna, bowiem rozumowanie, które legło u podstaw zaskarżonej decyzji okazało się niezgodne z prawem.

Teoretycznie rzecz ujmując, przyznać trzeba rację Samorządu Kolegium Odwoławczego w S., że decyzja stwierdzająca nieważność, może stwierdzać nieważność decyzji w całości lub w części.

Zgodzić się też trzeba się z Kolegium co do zasady, że nie można mieszać ze sobą przesłanek nadzwyczajnych trybów weryfikacji decyzji a zatem, że nie jest dopuszczalne stwierdzenie nieważności decyzji z takich powodów, które stanowią przesłanki wznowieniowe.

Analiza toku rozumowania Kolegium przedstawionego na poparcie rozstrzygnięcia stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza T. z dnia [...] r., w części, prowadzi do wniosku, że Kolegium uznało, iż nie wzięcie pod uwagę przez geodetę dowodów utrwalonych w dokumentach wymienionych w art. 31 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne stanowi okoliczności, które należałoby co najmniej kwalifikować jako podstawę wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzję wskazaną w art. 145 § 1 pkt 5 kpa.

Tak rozumując Kolegium doszło do wniosku, że nie może stwierdzić nieważności decyzji Burmistrza T. z dnia [...]r. w części zatwierdzenia granicy pomiędzy działką nr [...] a działką nr [...] na odcinku między punkami granicznymi nr [...].

W ocenie Sądu, stanowisko Kolegium w powyższej kwestii jest błędne.

Wyjaśnienie tej kwestii wymaga w pierwszej kolejności sięgnięcia do przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne – tj. Dz.U. z 2005r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.) regulujących kwestię rozgraniczenia.

Przepisy tej ustawy tak jak i przepisy Prawa cywilnego nie zawierają definicji rozgraniczenia nieruchomości.

W doktrynie termin "rozgraniczenie nieruchomości" ujmuje się różnie, przy czym istota tego określenia sprowadza się do uznania, że rozgraniczenie nieruchomości polega na określeniu jak na gruncie ma przebiegać linia graniczna i jak mają być rozmieszczone punkty graniczne które umożliwiają wytyczenie tej linii (por. Jerzy Ignatowicz, Prawo rzeczowe, Wyd. Prawnicze PWN – W-wa 1997r.).

Istotą rozgraniczenia nieruchomości jest ustalenie na gruncie zasięgu prawa własności.

Definicję techniczną rozgraniczenia zawiera art. 29 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie z tym przepisem rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów . Stosownie do art. 31 ust. 2 i 3 tej ustawy przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graficzne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeżeli jest brak danych, o których mowa w ust. 2, lub są one niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg graniczny na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy.

Skoro istotą postępowania rozgraniczonego jest ustalenie do jakich granic sięga prawo właściciela – to geodeta w pierwszej kolejności winien ustalić przebieg granicy prawnej przede wszystkim w oparciu o stan prawny nieruchomości wynikający z tytułów prawa własności.

Należy podkreślić, że granice prawne nieruchomości to granice, których przebieg można odtworzyć na gruncie w oparciu o istniejące na tę okoliczność dokumenty, przy czym dokumenty te winny odpowiadać technicznym standardom geodezyjno – kartograficznym. Należy też wskazać, że w oparciu o delegację wynikającą z art. 32 ust. 6 ustawy Prawo geodezyjno – kartograficzne zostało wydane ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz.U. Nr 45, poz. 453). Przepis § 3 tego rozporządzenia wprowadza rozróżnienie dokumentów stanowiących podstawę ustalenia przebiegu granic na dokumenty stwierdzające stan prawny nieruchomości i dokumenty określające położenie punktów granicznych przebiegu granic nieruchomości.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że Kolegium nie wykluczyło możliwości przeprowadzenia przez geodetę błędnego rozgraniczenia działek [...] i [...], uznało jednak, że w tej części decyzja Burmistrza T. z dnia [...] r. mogłaby być wzruszona w trybie wznowienia postępowania, co w ocenie Sądu pomija istotną dla postępowania w przedmiocie nieważności okoliczność wynikającą z art. 31 ust. 2 i 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Przepis ten bowiem stanowi ustawową gradację dowodów i nie zezwala geodecie na oparcie się na oświadczeniach stron nawet jeśli są zgodne, w sytuacji gdy istnieją takie dowody źródłowe.

W przypadku zatem dowolności działania geodety w zakresie sformułowanej powyższym przepisem dyscypliny dowodowej, mówić należy o rażącym naruszeniu art. 31 ust. 2 i 3 tej ustawy, zaś mówić nie można o tym, że zaistniała przesłanka określona w art. 145 § 1 pkt 5 kpa. Skoro bowiem geodeta naruszył pewien przewidziany tryb postępowania, to nie można mówić, że ujawniła się okoliczność nieznana organowi, która mogła mieć wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 5 kpa).

Burmistrz T. wydając decyzję nie zweryfikował trybu postępowania geodety, a zatem nie dostrzegł i przez to powielił naruszenie art. 31 ust. 2 i 3 ustawy, które w ocenie Sądu miało postać rażącą, skoro nie wzięto pod uwagę tych dowodów, które obiektywnie istniały – jak wynika to z pisma Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...]r. i których uwzględnienie nakazuje konkretny , i jasny, nie wymagający interpretacji przepis prawa.

Reasumując, w ocenie Sądu rozstrzygnięcie Kolegium w przedmiocie nieważności decyzji Burmistrza T. z dnia [...]r. nie mogło objąć tylko jej części z takiego powodu jak i wskazał ten organ.

Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy, Kolegium uwzględni powyższe zapatrywania sądu.

W tym stanie sprawy, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" i lit. "c" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w pkt 1 wyroku.

Orzeczenie o kosztach postępowania zostało wydane w oparciu o art. 200 tej ustawy.