Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Kamieńska /spr./ Sędziowie Sędzia WSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia WSA Elwira Brychcy Protokolant sekr. sąd. Joanna Wieczorkiewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2006 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia A w P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w sprawie o udzielenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu; I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 500,- zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu wpisu od skargi oraz 240,-zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ E.Brychcy /-/ B.Kamieńska /-/ A.Łaskarzewska

Prezydent Miasta decyzją z dnia [...] nr [...]- wydaną na wniosek B Spółka z o.o. z siedzibą w P. na podstawie art. 59 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 oraz art. 54 w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2005 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) - ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu zagospodarowania terenu i budowie parkingu dla samochodów ciężarowych, przylegającego do parkingu na działkach nr [...] i [...], wraz z przyłączem kanalizacji deszczowej; inwestycja ta została przewidziana do realizacji na działkach nr [...],[...],[...],[...], ark. [...], obręb G., położonych w P. przy ul. S .

W uzasadnieniu stwierdzono, że przedmiotowa inwestycja planowana jest jako integralna część zakładu produkcyjnego, który zaliczony został do przedsięwzięć wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 257/2004, poz. 2573), a zatem wymaga sporządzenia raportu. Ponieważ taki raport został sporządzony w styczniu 2005 r. - Wojewoda postanowieniem z dnia [...] oraz Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w P. postanowieniem z dnia [...] pozytywnie uzgodnili przedmiotową inwestycję.

Wydanie decyzji poprzedzone zostało innymi jeszcze uzgodnieniami z: Zarządem Dróg Miejskich (postanowienie z [...] i [...], Zarządem Geodezji i Katastru Miejskiego "GEOPOZ" (postanowienie z [...] i [...]

W tej sytuacji - w ocenie organu orzekającego - "planowana inwestycja zrealizowana w sposób zaproponowany przez inwestora, po uwzględnieniu wszystkich warunków zawartych w niniejszej decyzji, spełnia łącznie wymagania określone w art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. oraz zgodna jest z przepisami odrębnymi, w tym z Prawem ochrony środowiska".

Dnia [...] kwietnia 2005 r. decyzję doręczono pełnomocnikom Stowarzyszenia A , ponieważ organ orzekający w toku postępowania pierwszoinstancyjnego postanowieniem z dnia [...] ,na podstawie art. 31 § 1 i 2 kpa, dopuścił tę organizację społeczną do udziału w sprawie.

Stowarzyszenie - pismem złożonym dnia [...] maja 2005 r. przez pełnomocnika adw. T.G., ale przez niego nie podpisanym - wniosło odwołanie od tej decyzji zarzucając, że zaskarżona decyzja zapadła z istotnym naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego.

Inwestor zarzucił, że odwołanie wniesione zostało z uchybieniem terminu i domagał się stwierdzenia jego niedopuszczalności na podstawie art. 134 kpa, względnie umorzenia postępowania odwoławczego na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 kpa, albowiem wnoszący odwołanie nie mógł być dopuszczony do udziału w postępowaniu na prawach strony.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] umorzyło postępowanie odwoławcze

W uzasadnieniu wskazało, że "podstawą takiego rozstrzygnięcia jest fakt złożenia przez pełnomocnika Stowarzyszenia pisma nazwanego odwołaniem, które nie zawiera jednak podpisu tegoż pełnomocnika". Od pełnomocnika - adwokata - należy wymagać znajomości przepisów prawa, w tym przepisów dotyczących przysługujących środków odwoławczych. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęto, że "określenie przez radcę prawnego środka prawnego, z którego korzysta reprezentowana strona jest (...) wiążące i Sąd nie ma możliwości dokonywania zmian, lub też jakichkolwiek ocen odmiennych w tym zakresie". Dlatego też przesłanie za pośrednictwem Prezydenta Miasta pisma nazwanego co prawda odwołaniem, ale nie zawierającego podpisu pełnomocnika, należało uznać za rezygnację z przysługującego prawa do wniesienia odwołania.

"Pomijając już merytoryczną podstawę swego rozstrzygnięcia" Kolegium odniosło się do innych zarzutów podnoszonych przez Stowarzyszenie tak w "odwołaniu" jak i w całym postępowaniu administracyjnym, wyrażając przy tej sposobności "zasadnicze wątpliwości" co do zasadności postanowienia Prezydenta Miasta z dnia [...] o dopuszczeniu Stowarzyszenia do udziału w niniejszym postępowaniu.

Powyższa decyzja jest przedmiotem skargi wniesionej do Sądu przez Stowarzyszenie A, z wnioskiem o stwierdzenie nieważności tej decyzji, względnie jej uchylenie oraz o zasądzenie od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz Stowarzyszenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

W pierwszym rzędzie skarżące Stowarzyszenie zarzuciło, że decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego - w sytuacji gdy w braku podpisania odwołania organ winien najpierw wezwać skarżącego do uzupełnienia tego braku formalnego - narusza przepis art. 105 § 1 kpa w związku z art. 64 § 2 kpa w stopniu mającym istotny wpływ na rozstrzygniecie sprawy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

O oddalenie skargi wniósł również inwestor - B Spółka z o.o. z siedzibą w P., wskazując na brak po stronie skarżącego Stowarzyszenia legitymacji do wniesienia skargi w rozumieniu art. 50 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zakwestionował także, jako naruszające art. 31 kpa, postanowienie Prezydenta Miasta o dopuszczeniu Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu administracyjnym.

Zdaniem inwestora, prowadzenie postępowania administracyjnego, w tym postępowań odwoławczych i zażaleniowych i odpowiednio postępowania sądowoadministracyjnego, wskutek środków odwoławczych lub skargi wnoszonych przez podmiot, który w świetle przepisów nie powinien uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony i to pomimo formalnego dopuszczenia tego podmiotu do udziału w postępowaniu, nie może doprowadzić do sytuacji spowodowania przez ten podmiot usunięcia z obrotu prawnego aktów wydanych w postępowaniu prowadzonym z tak dopuszczonym do udziału podmiotem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności rozważenia wymaga, czy skarżące Stowarzyszenie A ma w niniejszej sprawie legitymację do wniesienia skargi, ponieważ kwestia ta stanowi podstawową przesłankę dopuszczalności skargi.

Stawiając zarzut braku legitymacji skargowej inwestor przeoczył, iż przedmiotem skargi nie jest wydana przez organ pierwszej instancji decyzja ustalająca warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji zwalczanej przez Stowarzyszenie, leczy decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego umarzająca postępowanie odwoławcze wszczęte na skutek odwołania wniesionego przez Stowarzyszenie. W takiej sprawie Stowarzyszenie musi być uznane za działające we własnym interesie prawnym w rozumieniu art. 50 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a nie jako organizacja społeczna w sprawie dotyczącej interesów prawnych innych osób.

Istotą legitymacji skargowej podmiotu mającego interes prawny we wniesieniu skargi stanowi uprawnienie do żądania przeprowadzenia kontroli określonego aktu przez Sąd administracyjny w celu doprowadzenia go do stanu zgodnego z prawem. W tej płaszczyźnie o istnieniu legitymacji skargowej nie decyduje zarzut naruszenia interesu prawnego skarżącego, lecz interes prawny, którego istotę stanowi żądanie oceny przez Sąd administracyjny zgodności zaskarżonego aktu z obiektywnym porządkiem prawnym (patrz: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz pod red. T.Wosia, "W.P. Lexis Nexis" W-wa 2005, str. 213).

Zaskarżona decyzja narusza prawo w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Uznanie za bezprzedmiotowe prowadzenie postępowania odwoławczego tylko dlatego, że odwołania nie podpisał profesjonalny pełnomocnik reprezentujący Stowarzyszenie, nie znajduje uzasadnienia w przepisie art. 105 § 1 w związku z art. 138 § 1 pkt 3 kpa. Bezprzedmiotowość w rozumieniu art. 105 § 1 kpa to trwały i nieusuwalny brak przedmiotu postępowania administracyjnego, a w rozstrzyganej sprawie brak przedmiotu postępowania odwoławczego. Niezłożenie podpisu pod treścią pisma zawierającego odwołanie - wbrew stanowisku Samorządowego Kolegium Odwoławczego - nie odbiera temu pismu cech odwołania, lecz stanowi brak formalny - i to usuwalny. Zgodnie bowiem z art. 63 § 1 i § 3 kpa, podanie (przez które rozumie się między innymi odwołanie) wniesione pisemnie powinno być podpisane przez wnoszącego. Jeżeli zaś pismo nie czyni zadość temu wymogowi, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braku w terminie siedmiu dni z pouczeniem o skutkach nieusunięcia braku (art. 64 § 2 kpa).

Jest bezsporne, iż odwołujący się nie był przez organ drugiej instancji wezwany do usunięcia braku formalnego odwołania, a zatem brak było podstaw do uznania, że postępowanie odwoławcze jest bezprzedmiotowe.

Skoro organ drugiej instancji w takim trybie uchylił się od rozpoznania merytorycznego sprawy, to nie mógł w uzasadnieniu decyzji umarzającej postępowanie odwoławcze "odnieść się również do innych zarzutów podniesionych w (odwołaniu( jak i w całym postępowaniu administracyjnym w tej sprawie przez Stowarzyszenie A" oraz przy okazji wypowiadać się co do merytorycznej zasadności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, czy też wyrażać "zasadnicze wątpliwości co do zasadności" postanowienia Prezydenta Miasta z dnia [...] o dopuszczeniu Stowarzyszenia A do udziału w postępowaniu administracyjnym. Uzasadnienie stanowi integralną część decyzji i jego zadaniem jest wyjaśnienie rozstrzygnięcia stanowiącego dyspozytywną część decyzji (art. 107 § 1 i 3 kpa).

Z tych wszystkich względów zaskarżoną decyzję należało uchylić, na podstawie art. 145 § 1 pkt a, c, art. 152 i art. 200 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W toku dalszego postępowania Samorządowe Kolegium Odwoławcze powinno wezwać pełnomocnika Stowarzyszenia do podpisania odwołania i jeżeli ten brak formalny zostanie w terminie usunięty, następnie zbadać czy odwołanie wniosła strona (art. 127 § 1 kpa).

Przeprowadzając to badanie w związku z zarzutem inwestora zgłoszonym w toku postępowania odwoławczego organ drugiej instancji musi mieć na względzie, że Stowarzyszenie nabyło status uczestnika postępowania na prawach strony na podstawie postanowienia Prezydenta Miasta , wydanego w trybie art. 31 § 1 pkt 2 i § 2 kpa. Z przepisów tych oraz dodatkowo z art. 141 § 1 kpa wynika, że na postanowienie o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w sprawie nie przysługuje zażalenie. Takie zażalenie strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji (art. 142 kpa). Odwołującym nie jest jednak w niniejszej sprawie inwestor, lecz właśnie Stowarzyszenie. Rzeczą organu będzie dokonanie oceny, czy odwołanie uczestnika postępowania kwestionuje postanowienie o dopuszczeniu odwołującego się do udziału w sprawie.

Dlatego orzeczono, jak w sentencji.

/-/ E.Brychcy /-/ B.Kamieńska /-/ A.Łaskarzewska

MK