Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Machlejd (sprawozdawca), , Sędzia WSA Bożena Więch – Baranowska, Sędzia WSA Maria Tarnowska, Protokolant starszy referent Anna Tomaszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 października 2014 r. sprawy ze skarg (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w (...) i Zarządu Województwa (...) na decyzję (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) marca 2014 r. znak (...) w przedmiocie nałożenia obowiązku usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości skargi oddala.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia (...) marca 2014 r., znak: (...) działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267, dalej: k.p.a.), po rozpatrzeniu odwołań Zarządu Województwa (...) oraz (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w (...) - utrzymał w mocy decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowanego z dnia (...) stycznia 2014 r. znak (...) nakładającą na Województwo (...) obowiązek usunięcia nieprawidłowości w stanie technicznym rurociągu betonowego fi 300, biegnącego w drodze wojewódzkiej nr (...) (działka nr (...)) w miejscowości (...) do stawu zlokalizowanego na działce nr (...) poprzez wykonanie :

-udrożenienia odcinka rurociągu betonowego (...) w drodze wojewódzkiej nr (...) wraz ze studnią rewizyjną, znajdującą się w rejonie stawu,

-odkopania wylotu rurociągu do rowu odprowadzającego wody z tego rurociągu,

-odtworzenia przedmiotowego rowu i wylotu do stawu,

-uporządkowania terenu po zakończeniu robót budowlanych.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ omówił stan faktyczny sprawy i wskazał, że w związku z pismem Sołtysa Wsi (...) z dnia (...) czerwca 2013 r. o podtapianiu podczas opadów atmosferycznych budynku mieszkalnego przy ul. (...) w (...),(...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego przeprowadził w dniu (...) sierpnia 2013 r. kontrolę funkcjonowania odwodnienia dróg w rejonie skrzyżowania drogi wojewódzkiej nr (...) z drogami powiatowymi (...) i (...) w miejscowości (...). Podczas ww. kontroli ustalono, że kanalizacja deszczowa - rurociąg betonowy (...), ułożony w pasie drogi wojewódzkiej nr (...) - odprowadza wody opadowe z drogi powiatowej (...) oraz przykanalikiem z pasa drogowego drogi wojewódzkiej (z terenu zieleni drogi wojewódzkiej znajdującej się przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej i powiatowych).

Bezspornie stwierdzono niedrożność kanalizacji odwadniającej (rurociągu betonowego) w jego przebiegu w pasie drogi wojewódzkiej nr (...) (działka nr (...)) - w ostatniej studni rewizyjnej przelotowej bowiem wlot i wylot zostały zasypane piaskiem a dalej wylot rurociągu do rowu prowadzącego do stawu na działce nr (...) został zasypany i jest niewidoczny. Stwierdzono więc konieczność udrożnienia kanalizacji deszczowej zlokalizowanej w pasie drogi wojewódzkiej nr (...) (działka nr (...)) w rejonie skrzyżowania z drogami powiatowymi.

Organ przywołał treść przepisu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 260) i wskazał, że kanalizację deszczową (rurociąg, studnie rewizyjne, przykanaliki) należy zaliczyć do drogi.

Przedmiotowy niedrożny rurociąg jest zlokalizowany w pasie drogi wojewódzkiej i poprzez przykanalik odbiera wody opadowe z pasa drogowego drogi wojewódzkiej (z terenu zieleni pomiędzy jezdnią i chodnikiem) i z rejonu skrzyżowania z drogami powiatowymi przez rów drogi powiatowej.

Następnie organ wskazał, że podstawę wydania decyzji organu I instancji, stanowił przepis art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409), oraz, że adresatem takiej decyzji może być właściciel lub zarządca nieruchomości, bowiem zgodnie z art. 61 pkt 1 Prawa budowlanego, na obu tych podmiotach spoczywa obowiązek utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym.

Właścicielem działki nr (...) w miejscowości (...), na której zlokalizowany jest pas drogowy drogi wojewódzkiej nr (...) (a w której zlokalizowany jest przedmiotowy rurociąg) jest Województwo (...).

Zarządcą drogi wojewódzkiej nr (...) jest (...) Zarząd Dróg Wojewódzkich w (...), powołany z dniem (...) stycznia 1999 r. Uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia (...) stycznia 1999 r.

Powołując się na art. 19 ust. 2 pkt 2 oraz art. 25 ust 1 ustawy o drogach publicznych organ wskazał, że wykonanie nałożonych obowiązków należy do zarządcy drogi właściwego dla drogi wyższej kategorii.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie organu odwoławczego, adresatem obowiązków związanych z nieodpowiednim stanem technicznym kanalizacji deszczowej, zlokalizowanej w pasie drogi wojewódzkiej i odbierającej m.in. wody opadowe z pasa tej drogi winien być zarządca drogi wojewódzkiej.

Organ nie zgodził się ze stanowiskiem Skarżących, że adresatem obowiązków w niniejszej sprawie powinien być zarządca drogi powiatowej, ponieważ to z rowu odwadniającego drogi powiatowej spływa głównie woda opadowa do przedmiotowego rurociągu. Przedmiotowa kanalizacja deszczowa zlokalizowana w pasie drogi wojewódzkiej odbiera wody z pasa drogi wojewódzkiej przez przykanalik, ze skrzyżowania (drogi wojewódzkiej i powiatowych) poprzez rów odwadniający drogi powiatowe oraz z drogi powiatowej.

Ustawa o drogach publicznych nie rozstrzyga o podziale obowiązków w utrzymaniu instalacji odwadniającej, odbierającej wody opadowe w rejonie skrzyżowania dróg publicznych różnych kategorii, w proporcji wielkości zlewni (art. 25 ust 1 ustawy o drogach publicznych).

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie organu odwoławczego, adresatem obowiązków w niniejszej sprawie winien być zarządca drogi wyższej kategorii, a w tym przypadku również zarządca pasa drogowego na którym zlokalizowana jest kanalizacja deszczowa, a zatem Województwo (...).

Na koniec organ odwoławczy zgodził się ze Skarżącymi, że organ I instancji w uzasadnieniu błędnie przywołał art. 39 ust. 4 ustawy o drogach publicznych, który dotyczy infrastruktury umieszczanej w pasie drogowym i niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami (przedmiotowy rurociąg stanowi infrastrukturę drogi wojewódzkiej i powiatowej), jednakże omyłka ta nie ma wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie.

Skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) marca 2014 r. znak: (...) złożyli: (...) Zarząd Dróg Wojewódzkich w (...) i Zarząd Województwa (...).

(...) Zarząd Dróg Wojewódzkich w (...) w skardze wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie podstawowych zasad jakimi organ winien się kierować przy załatwianiu sprawy. Strona skarżąca wskazała, że urządzenie w postaci rurociągu betonowego nie służy do odwodnienia drogi wojewódzkiej - rurociąg (...) nie odwadnia drogi wojewódzkiej a drogi powiatowe. A zatem nie zostały spełnione dyspozycje art. 4 pkt 2 oraz art. 25 ustawy o drogach publicznych.

Organ błędnie więc zinterpretował art. 25 ust. 1 oraz art. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych i na jego podstawie wskazał, że adresatem dyspozycji art. 61 Prawa budowalnego jest Województwo (...). Organ błędnie utożsamił właściciela działki z właścicielem rurociągu oraz zarządcą drogi.

Na koniec (...) Zarząd Dróg wskazał, że Województwo (...) nie jest zarządcą drogi wojewódzkiej nr (...).

Zarząd Województwa (...) w skardze wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. W skardze wskazał, że popiera w całości skargę (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w (...).

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargi wniósł o ich oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W dniu 23 października 2014 r. podczas rozprawy Sąd postanowił, na podstawie art. 111 § 1 p.p.s.a., połączyć sprawy ze skargi (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w (...) zarejestrowanej pod sygn. akt VII SA/Wa 973/14 oraz ze skargi Zarządu Województwa (...) zarejestrowanej pod sygn. akt VII SA/Wa 974/14 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia i prowadzić postępowanie w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa 973/14.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skargi nie są zasadne.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności. Sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach, a jedynie w przypadku stwierdzenia, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 p.p.s.a. uchyla ją lub stwierdza jej nieważność.

Biorąc pod uwagę wyżej wskazane kryteria Sąd uznał, iż skargi nie zasługują na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

W niniejszym postępowaniu Sąd kontrolował decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) marca 2014 r. utrzymującą w mocy decyzję o nałożeniu na Województwo (...) obowiązków usunięcia nieprawidłowości w stanie technicznym rurociągu betonowego biegnącego w drodze wojewódzkiej nr (...).

Zasadniczym problemem do którego sprowadza się rozstrzygnięcie niniejszych spraw i rozpoznanie obu skarg jest to na kogo należało nałożyć obowiązki wskazane w decyzji I instancji.

Materialnoprawną podstawę obowiązków nałożonych przez organ I instancji stanowił przepis art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.), w myśl którego w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym i może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania obowiązku.

Adresatem takiej decyzji może być właściciel lub zarządca nieruchomości, bowiem, zgodnie z art. 61 pkt 1 Prawa budowlanego, na obu tych podmiotach spoczywa obowiązek utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym.

Zgodnie z art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 260) droga to budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Do instalacji stanowiącej całość techniczno-użytkową drogi, zgodnie z § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430 ze zm.), należy zaliczyć kanalizację deszczową (rurociąg, studnie rewizyjne, przykanaliki).

Stosownie do art. 25 ust 1 ustawy o drogach publicznych budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona skrzyżowań dróg różnej kategorii, wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanymi z funkcjonowaniem tego skrzyżowania, należy do zarządcy drogi właściwego dla drogi wyższej kategorii.

Bezspornym jest zatem, że kanalizacja deszczowa - rurociąg betonowy (...), znajdujący się w pasie drogowym drogi wojewódzkiej nr (...) jest instalacją stanowiącą całość techniczno-użytkową drogi.

Następnie wskazać trzeba, że zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o drogach publicznych zarządcą dróg wojewódzkich jest zarząd województwa.

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że przedmiotowa kanalizacja deszczowa zlokalizowana w pasie drogi wojewódzkiej nr (...) odbiera wody z pasa drogi wojewódzkiej przez przykanalik, ze skrzyżowania (drogi wojewódzkiej i powiatowych) poprzez rów odwadniający drogi powiatowe oraz z drogi powiatowej.

Z księgi wieczystej (...) wynika, że właścicielem działki nr (...) w miejscowości Doruchów, na której zlokalizowany jest pas drogowy drogi wojewódzkiej nr (...) (w której z kolei zlokalizowany jest przedmiotowy rurociąg) jest Województwo (...).

Z kolei, zarządcą drogi wojewódzkiej nr (...) jest (...) Zarząd Dróg Wojewódzkich w (...), powołany z dniem (...) stycznia 1999 r. Uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia (...) stycznia 1999 r.

Ponieważ do przedmiotowego rurociągu spływa głównie woda opadowa z rowu odwadniającego drogi powiatowej, a drogą wyższej kategorii w stosunku do drogi powiatowej jest droga wojewódzka zatem, stosownie do art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o drogach publicznych, obowiązki winny być nałożone na właściciela drogi wojewódzkiej. A zatem nałożone na zarząd województwa w decyzji I instancji obowiązki wynikają z dyspozycji art. 19 ust 2 pkt 2 oraz art. 25 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, co prawidłowo wskazały organy.

Konkludując, zgodzić się należy z organami orzekającymi w niniejszej sprawie, że adresatem obowiązków związanych z nieodpowiednim stanem technicznym kanalizacji deszczowej, zlokalizowanej w pasie drogi wojewódzkiej i odbierającej m.in. wody opadowe z pasa tej drogi winien być zarządca drogi wojewódzkiej czyli zarząd województwa, czyli w niniejszej sprawie Województwo (...).

Biorąc pod uwagę powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargi oddalił.