Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Włodarska Sędziowie WSA: Sędzia WSA Grażyna Malinowska-Wasik (spr.) asesor WSA Grzegorz Saniewski Protokolant Justyna Straka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 października 2007r. sprawy ze skargi H.N. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2007r. nr [...] w przedmiocie zarejestrowania zgonu martwo urodzonego dziecka oddala skargę

II SA/Bd 621/07

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] Wojewoda Kujawsko-Pomorski utrzymał w mocy decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr USC. [...] o odmowie zarejestrowania zgonu martwo urodzonego dziecka.

Z uzasadnienia decyzji wynika, że [...] złożyła wniosek o zarejestrowanie karty zgonu martwo urodzonego dziecka, w której to karcie w rubryce dotyczącej płci wpisano "płeć nie do określenia."

Jakkolwiek w przypadku, gdy dziecko urodziło się martwe nie sporządza się aktu zgonu, to przepis art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 2004 r., Nr 161, poz. 1688, ze zm.) przewiduje sporządzenie aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. W niniejszym przypadku jednak ze względu na to, iż w akcie urodzenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania aktów stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczania oraz wzorów aktów stanu cywilnego, ich odpisów, zaświadczeń i protokołów (Dz. U. Nr 136, poz. 884, ze zm.) należy wskazać płeć osoby, której akt dotyczy, która również determinuje imię i formę nazwiska, wystawienie takiego aktu nie było możliwe.

W związku z tym, jak stwierdzono w uzasadnieniu, brak było podstaw do uchylenia lub zmiany decyzji organu I instancji.

Wyjaśniono także, że wystawiona przez lekarza karta zgonu jest dokumentem uprawniającym do pochowania zwłok dziecka martwo narodzonego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w [...] na decyzję Wojewody Kujawsko – Pomorskiego [...] zarzuciła, iż domagała się zarejestrowania karty zgonu jej martwo narodzonego dziecka, a tymczasem nie tylko spotkała się z odmową dokonania tej czynności, lecz również odmówiono wystawienia aktu urodzenia. Zdaniem skarżącej odmowa załatwienia jej wniosku świadczy o nieznajomości przepisów prawa przez osoby załatwiające sprawę.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Kujawsko-Pomorski wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie sądowej skarżąca sprecyzowała, że trafności swego żądania upatruje w treści art. 11 ust. 5 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. 2000 r., Nr 23, poz. 295, ze zm.), w którym jest mowa o konieczności przedłożenia, w celu pochowania zwłok, karty zgonu z adnotacją USC o zarejestrowaniu zgonu, a nadto w przepisach § 2 i 7 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkim (Dz. U. Nr 153, poz. 1783, ze zm.), z których wynika, że za zwłoki uważa się też ciała dzieci martwo narodzonych bez względu na czas trwania ciąży oraz, że zwłoki takich dzieci podlegają pochówkowi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że rozpoznając skargę ocenia, czy wydając zaskarżoną decyzję organ nie naruszył prawa w stopniu wpływającym na jej treść.

Skarga jest bezzasadna.

Zakres spraw należących do kompetencji urzędów stanu cywilnego i formy ich załatwiania określa ustawa z 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 2004 r., Nr 161, poz. 1688, ze zm.)

Kierownicy urzędów stanu cywilnego mogą dokonywać rejestracji stanu cywilnego osób włącznie w postaci przewidzianej w przepisach wymienionej ustawy. Zgodnie z art. 2 cytowanej ustawy czynności tej dokonuje się w formie aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu. Ustawa nie zawiera unormowania dopuszczającego zarejestrowanie karty zgonu. Karta zgonu może stanowić tylko podstawę do sporządzenia aktu zgonu albo aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe.

W przypadku urodzenia dziecka martwego ustawodawca przewidział w art. 38 ustawy z dnia 29 września 1986 r. jedynie sporządzenia aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. W artykule tym wyraźnie stwierdza się, że aktu zgonu takiego dziecka nie sporządza się.

Jednak akt urodzenia musi zawierać wszystkie wymagane przepisem art. 40 ust. 2 ustawy dane, w tym nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka. Adekwatne do wyszczególnionych w art. 40 ust. 2 informacje przewidziano we wzorze aktu urodzenia, którym posługują się pracownicy urzędów stanu cywilnego, a który to wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 1998 r. (Dz. U. Nr 136, poz. 884).

Jak trafnie zaznaczono w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, płeć dziecka rzutuje na nadanie mu imienia i końcówkę nazwiska w formie żeńskiej lub męskiej (między innymi w przypadku nazwiska rodziców kończącego się na –ski, -ska).

Ze względu na to, iż w przedłożonej przez skarżącą karcie zgonu noworodka nie określono jego płci, sporządzenie aktu urodzenia okazało się niemożliwe.

Z powyższej przyczyny, jak również wobec braku podstaw prawnych do spełnienia żądania skarżącej dotyczącego zarejestrowania karty zgonu dziecka, należało uznać, że zaskarżona decyzja utrzymująca w mocy decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] odpowiada prawu, a w konsekwencji na mocy art. 151 ustawy z dania 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) orzec o oddaleniu skargi.

Ustosunkowując się do przedstawionej przez skarżącą na rozprawie uzupełniającej skargę argumentacji wyjaśnić trzeba, że skoro zarejestrowanie w księgach stanu cywilnego zgonu, jak już wyżej wskazano, następuje w formie aktu zgonu, to zapis w art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych oznacza, iż na przedkładanej administracji cmentarza, w celu pochowania zwłok, karcie zgonu winna być umieszczona przez kompetentnego pracownika lub kierownika USC adnotacja o sporządzonym w księgach stanu cywilnego akcie zgonu, a nie o zarejestrowaniu tejże karty zgonu. W przypadku martwo urodzonego dziecka skarżącej, taka adnotacja na karcie zgonu poczyniona być nie może wobec wykluczenia w art. 38 ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego wystawienia w takiej sytuacji aktu zgonu. Ze względu na to, że za podlegające zwykłemu pochówkowi zwłoki w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1783) uznano także ciała dzieci martwo narodzonych, regulacja ta winna znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednim przepisie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (np. iż obowiązek adnotacji na karcie zgonu o zarejestrowaniu zgonu nie dotyczy dzieci martwo narodzonych). Brak takiego przepisu oznacza, iż w trakcie prac legislacyjnych nie dokonano synchronizacji unormowań dotyczących chowania zmarłych z przepisami Prawa o aktach stanu cywilnego.

Jednak powyższa luka w prawie nie może być wypełniana przez urząd stanu cywilnego poprzez dokonanie czynności nie znajdującej oparcia w stanowiącej podstawę jego działania ustawie z dnia 29 września 1986 r., to jest rejestrację karty zgonu.

Uwzględnienie żądania skarżącej byłoby równoznaczne z naruszeniem przez kierownika USC obowiązujących go przepisów.