Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk (spr.), Sędzia WSA Mirosława Kowalska, Sędzia WSA Maria Tarnowska, Protokolant sekr. sąd. Anna Tomaszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi M. S. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określenia sposobu pobierania tych opłat I. stwierdza, że uchwała Rady Miasta [...] z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] została wydana z naruszeniem prawa w części, tj. § 7 pkt 3 lit. a uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu funkcjonowania strefy płatnego parkowania niestrzeżonego (SPPN), stanowiącego załącznik Nr 2 do uchwały, w zakresie w jakim przewiduje, że pobieranie oraz wnoszenie opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego – w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę – wiąże się z obowiązkiem podania numeru rejestracyjnego parkującego pojazdu, przez użycie w § 7 pkt 3 lit. a uchwały słów "oraz – w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę – numer rejestracyjny parkującego pojazdu" oraz w § 3 ust. 1 Regulaminu funkcjonowania strefy płatnego parkowania niestrzeżonego (SPPN), stanowiącego załącznik Nr 2 do uchwały słów "i – w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę – numerem rejestracyjnym parkującego pojazdu-"; II. zasądza od Rady Miasta [...] na rzecz M. S. kwotę 797 (siedemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Rada Miasta [...] w dniu [..] czerwca 2008 r. podjęła uchwałę nr [...] w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określenia sposobu pobierania tych opłat (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 138, poz. 4868). Uchwałę wydano na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r., Nr 141, poz. 1591, ze zm.), w związku z art. 13b ust. 3, 4 i 5 oraz art. 13f ust. 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115 ze zm.).

W dniu [...] kwietnia 2016 r. M. S. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na ww. uchwałę Rady Miasta [...] z [...] czerwca 2008 r. nr [...] dochodząc stwierdzenia wydania ww. uchwały z naruszeniem prawa w części, tj. § 7 pkt 3 lit. a Uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu do uchwały oraz wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania.

Zaskarżonej uchwale kwestionował § 7 pkt 3 a treści uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu stanowiącego załącznik nr 2 do uchwały w zakresie w jakim przepisy te przewidują, że pobieranie oraz wnoszenie opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - wiąże się z obowiązkiem podania numeru rejestracyjnego parkującego pojazdu, poprzez użycie w § 7 pkt 3 lit. a Uchwały słów "oraz - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - numer rejestracyjny parkującego pojazdu" oraz w § 3 ust. 1 Regulaminu słów "i - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - numerem rejestracyjnym parkującego pojazdu ".

Wskazanemu § 7 pkt 3 lit. a Uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu w zakresie o którym mowa powyżej, skarżący zarzucił:

1) naruszenie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 1997 nr 133 poz. 883, ze zm., dalej u.o.d.o.), polegające na nałożeniu w Uchwale obowiązku podania danych osobowych, w postaci numeru rejestracyjnego pojazdu, w sytuacji, gdy brak jest ustawowej podstawy przetwarzania tego rodzaju danych, zgodnie z u.o.d.o., a w szczególności, gdy:

a. ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60, ze zm.) (dalej u.o.d.p.) nie zawiera żadnego przepisu przyznającego uprawnienie lub nakładającego obowiązek przetwarzania danych osobowych w postaci numeru rejestracyjnego parkującego pojazdu, a przetwarzanie tych danych osobowych nie jest niezbędne do zrealizowania uprawnienia wynikającego z art. 13b ust. 3 oraz ust. 4 pkt 3 u.d.p. (art. 23 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o. a contrario);

b. przetwarzanie tych danych osobowych nie jest niezbędne do wykonania zadania publicznego (art. 23 ust. 1 pkt 4 u.o.d.o. a contrario),

2) naruszenie art. 47 oraz art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji RP polegające na naruszeniu prawa do prywatności poprzez zobowiązanie w Uchwale, będącej aktem prawa miejscowego, do podania - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - danych osobowych w postaci numeru rejestracyjnego parkującego pojazdu, podczas gdy zobowiązanie do ujawniania takich informacji może wynikać tylko z ustawy oraz powinno być zgodne z zasadą proporcjonalności, wynikającą z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz pozyskiwanie i gromadzenie tych informacji przez władzę publiczną powinno być niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. oraz art. 101 ust. 4 w zw. z art. 94 u.s.g. Skarżący wniósł o stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa Uchwały w części, tj. § 7 pkt 3 lit. a Uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu do uchwały, w zakresie w jakim przewiduje, że pobieranie oraz wnoszenie opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - wiąże się z obowiązkiem podania numeru rejestracyjnego, przez użycie w § 7 pkt 3 lit a Uchwały słów "oraz - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - numer rejestracyjny parkującego pojazdu" oraz w § 3 ust. 1 Regulaminu słów "i - w przypadku zakupu biletu w parkomacie wyposażonym w klawiaturę - numerem rejestracyjnym parkującego pojazdu -".

W skardze Skarżący szerzej omawia i wskazuje, że uchwała w zakresie w jakim wymaga podania numeru rejestracyjnego pojazdu jest niezgodna z prawem. Powołując się na ustawę od ochronie danych osobowych skarżący wskazuje, że za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Natomiast zgodnie z art. 7 pkt 2 u.o.d.o., ilekroć w ustawie jest mowa o przetwarzaniu danych - rozumie się przez to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych.

W odpowiedzi na skargę Rada Miasta [...] wniosła o jej oddalenie. Na poparcie swojego stanowiska wskazała, że zaskarżona uchwała nie została wyeliminowana z obiegu prawnego w trybie rozstrzygnięcia nadzorczego. Wskazała, że obowiązek wpisywania numeru rejestracyjnego samochodu parkującego w SPP wynikał z faktu, że przed wprowadzeniem tego obowiązku bardzo często zdarzały się przypadki, że na ten sam bilet parkowano różne samochody, spekulując, że w przypadku kiedy kontrola wykaże brak biletu za szybą samochodu, to w postępowaniu reklamacyjnym zostanie przedstawiony bilet, który był wyłożony za szybą innego samochodu. Brak biletu za szybą zaparkowanego samochodu, kierowcy często tłumaczyli tym, że wskutek podmuchu powietrza przy zamykaniu drzwi bilet zsunął się na podłogę.

Biorąc powyższe pod uwagę organ zdecydował o wprowadzeniu systemu dokonywania opłat, który wyeliminuje lub w znacznym stopniu ograniczy ww. nieprawidłowości występujące przy parkowaniu w SPPN. Podanie numeru rejestracyjnego pojazdu na bilecie kontrolnym stanowi obecnie niepodważalny dowód na to, że dokonano opłaty za parkowanie danego pojazdu a brak numeru oznacza, że jest wielce wątpliwe, czy takiej opłaty dokonano za parkowanie konkretnego pojazdu. Oczywiście postępowanie reklamacyjne nie wyklucza z góry możliwości wykazania przez właściciela pojazdu okoliczności usprawiedliwiających brak numeru rejestracyjnego na bilecie parkingowym, mogących stanowić podstawę do uchylenia opłaty dodatkowej. Jednak wymaga to każdorazowo indywidualnego rozpatrzenia. W poprzednim systemie dokonywania opłat za parkowanie w SPPN, chcąc wyeliminować przedstawione wyżej nieprawidłowości, należałoby spisywać/fotografować wszystkie parkujące pojazdy, aby móc wykazać, czy brak wyłożonego za szybą biletu jest przypadkiem losowym, czy jest to bilet, który był wyłożony w innym pojeździe.

W załączniku złożonym do protokołu rozprawy złożonym w dniu [...] kwietnia 2017 r. organ wskazał, że zaskarżone przepisy uchwały nie nakładają na organ obowiązku lub nie powodują konieczności podejmowania czynności polegających na gromadzeniu, czy przetwarzaniu danych osobowych właścicieli pojazdów (przyjmując, że numer rejestracyjny pojazdu mieści się w pojęciu danych osobowych) bowiem fakt wydrukowania biletu z umieszczonym w jego treści numerem rejestracyjnym pojazdu nie musi oznaczać, że organ te numery gromadzi czy przetwarza, wykorzystując np. potencjalne możliwości techniczne parkometru, jeśli ten ewentualnie takie posiada. Z tego więc punktu widzenia zaskarżona treść uchwały nie narusza prawa skarżącego do ochrony danych osobowych. Inną kwestią jest sposób realizacji uchwały, w tym ewentualne działania polegające na przetwarzaniu danych osobowych, jednak w żaden sposób nie wynika on z treści uchwały, która w tym zakresie nie narzuca lub nie powoduje konieczności jakiegokolwiek postępowania. Również, z punktu widzenia prawa do zachowania w tajemnicy danych osobowych skarżącego, fakt zapisania na bilecie kontrolnym numeru rejestracyjnego pojazdu i wyłożenie biletu za przednią szyba pojazdu, nie narusza prawa do ochrony danych osobowych, polegającego na zakazie ich udostępniania-upubliczniania przez inne osoby (art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych), bowiem dane te zostały przez skarżącego wcześniej udostępnione-upublicznione poprzez umocowanie na tym pojeździe tablicy z tym samym numerem rejestracyjnym, okoliczność zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 8 ustawy o ochronie danych osobowych powoduje brak ochrony prawnej. Wprawdzie przytoczony przepis odnosi się do tzw. "danych wrażliwych", to jednak nie mógłby on mieć zastosowania, gdyby przetwarzane informacje zawierały również inne, niż wrażliwe, dane pozwalające na identyfikację konkretnej osoby. Należy więc przyjąć, że przepis ten dotyczy również powiązanych z danymi wrażliwymi danych osobowych pozwalających na indywidualną identyfikację osoby, w tym przypadku danych w postaci numeru rejestracyjnego pojazdu.

Zdaniem organu nie jest również obojętny z punktu widzenia prawa do przetwarzania danych osobowych przepis art. 13 ustawy o drogach publicznych, który stanowi, że "Korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat (...)". Skoro ustawodawca wskazuje, jako podmiot uprawniony do parkowania i jednocześnie zobowiązany z tego tytułu do ponoszenia opłaty, "korzystającego", to należałoby rozważyć, czy w celu realizacji tego uprawnienia, na gruncie tego przepisu oraz prawa organu do zachowania dowodów w ewentualnym, przyszłym dochodzeniu należności, nie ma on prawa do gromadzenia danych osobowych "korzystającego"? Problem ten w niniejszej sprawie jednak drugorzędny, ponieważ, jak to wyżej podniesiono, treść zaskarżonych przepisów uchwały Rady Miasta nie nakłada na organ obowiązku przetwarzania danych osobowych tymczasem przedmiotem skargi, zdaniem organu bezzasadnej, jest właśnie przetwarzanie tych danych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dna 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach. a jedynie w przypadku stwierdzenia, że zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 lub 147 p.p.s.a. uchyla je lub stwierdza nieważność. Stosownie do brzmienia art. 3 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: p.p.s.a.), zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawie skarg na akty prawa miejscowego jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Umożliwia to sądowi administracyjnemu uwzględniającemu skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a., stwierdzenie nieważności tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdzenie, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.).

Przedmiotem rozpoznania Sądu jest skarga na uchwałę Rady Miasta [...] z [...] czerwca 2008 r. nr [...] w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określenia sposobu pobierania tych opłat. W szczególności przedmiotem zaskarżenia jest § 7 pkt 3 lit. a Uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu do Uchwały po zmianie dokonanej Uchwałą Nr [...] z dnia [...] października 2012 r.

W pierwszej kolejności Sąd pragnie wskazać, że w ślad za poglądem wyrażonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Wa 211/13 i wyroku z dnia 25 kwietnia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 30/14 uważa, że numer rejestracyjny pojazdu może prowadzić do identyfikacji osoby, a zatem stanowi on dane osobowe w rozumieniu cytowanego art. 6 ustawy o ochronie danych osobowych. W szczególności podkreślić należy, że Straż Miejska, na podstawie art. 80c ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: z 2005 r. Dz. U. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), posiada prawo dostępu do danych, zawartych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, ma więc możliwość prostego ustalenia tożsamości właściciela pojazdu, posiadając numer rejestracyjny pojazdu.

Stanowisko stron w tym zakresie nie było szczególnie sporne, w związku z tym nie ma potrzeby szerszego uzasadniania przedstawionego wyżej stanowiska. Informacyjnie można jedynie dodać, że argumentację przedstawioną przez Sąd w wyżej wskazanych wyrokach Sąd orzekający w sprawie w całości podziela.

W następnej kolejności odnieść się należy do stanowiska organu co do tego, że uchwała w zaskarżonym zakresie nie nakłada na organ obowiązku lub nie powodują konieczności podejmowania czynności polegających na gromadzeniu, czyli przetwarzaniu danych osobowych właścicieli pojazdów, bowiem fakt wydrukowania biletu z umieszczonym w jego treści numerem rejestracyjnym pojazdu nie musi oznaczać, że organ ta numery gromadzi czy przetwarza, wykorzystując np. potencjalne możliwości techniczna parkometru, jeśli ten ewentualnie takie posiada.

Sąd w składzie orzekającym tego poglądu nie podziela.

Należy podkreślić, że Zarząd Dróg Miejskich zgłosił na podstawie art. 40 i nast. ustawy o ochronie danych osobowych zbiór danych osobowych o nazwie "Strefa Płatnego Parkowania". Do tego zbioru należą również informacje o numerach rejestracyjnych pojazdów parkujących w Strefach Płatnego Parkowania.

Odnosząc się do stanowiska organu odpowiedzieć należy na pytanie czy parkomaty posiadają możliwość gromadzenia lub przesyłania wprowadzonych do niego danych.

Odpowiedzią na to pytanie jest informacja umieszczona na parkomatach wyposażonych w klawiaturę do wprowadzania danych.

Na każdym z nich zawarto informacje co do adresu siedziby i pełnej nazwy organu gromadzącego dane, celu zbierania danych, prawie dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania.

Umieszczenie takich danych jest obowiązkowe w przypadku zbierania danych osobowych i wynika z art. 24 ust. 1 przedmiotowej ustawy.

Skoro tak, to należy uznać, iż sam organ przyznaje, że urządzenia służą do gromadzenia danych osobowych a więc wprowadzony do niego numer rejestracyjny również podlega gromadzeniu.

Z tych względów Sąd uznał, że należy merytorycznie ocenić zaskarżony zakres uchwały Rady Miasta co do zgodności z prawem.

Rozważania w tej części należy zacząć od przywołania dyrektywy 95/46 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. Przepis art. 7 lit. f dyrektywy dopuszcza przetwarzanie danych osobowych przez administratora, gdy jest to konieczne z punktu widzenia potrzeb wynikających z uzasadnionych interesów administratora lub osoby trzeciej, chyba że interesy te są podporządkowane interesom związanym z podstawowymi prawami i wolnościami osoby, której dane dotyczą. Oznacza to, że dyrektywa nakazuje ważyć interesy obu stron w konkretnym przypadku i - co do zasady - dopuszcza przetwarzanie danych, które jest konieczne do realizacji prawnie usprawiedliwionych celów administratora.

Przywołana wyżej dyrektywa została implementowana do obowiązującego w Polsce porządku prawnego poprzez stosowne zapisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 1997 nr 133 poz. 883, ze zm.).

Zakres i sposób tej implementacji nie został skutecznie zakwestionowany.

Z tego też względu bezpośrednie zastosowane w niniejszej sprawie będą miały stosowne unormowania wskazanej ustawy o ochronie danych osobowych.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy, przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zachodzi jedna z enumeratywnie wymienionych podstaw przetwarzania danych, a mianowicie:

1) osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych;

2) jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa:

3) jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą;

4) jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego:

5) jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.

Organ w kolejnych pismach procesowych wskazał, że podstawę wydania zaskarżonej uchwały upatruje w przepisach art. 23 ust. 1 pkt 2, 3, 4, 5 ustawy.

Rada miasta [...] uchwałę w sprawie zasad obowiązywania strefy płatnego parkowania podjęła na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, który stanowi, że korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Zgodnie z art. 13b ust. 3 rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach, może ustalić strefę płatnego parkowania. Rada gminy (rada miasta), ustalając strefę płatnego parkowania, określa sposób pobierania opłaty, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 (art. 13b ust. 4 pkt 3 u.d.p.).

W myśl art. 13f u.d.p. za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową. Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 50 zł. Opłatę dodatkową, o której mowa w ust. 1, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi.

Należało zatem ocenić, czy podjęta na podstawie przepisów ustawy o drogach publicznych uchwała w zaskarżonej części znajduje swe oparcie, w którejś ze wskazanych przez organ podstawie art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych.

Rozstrzygając o legalności przetwarzania danych osobowych, trzeba każdorazowo znaleźć równowagę między prawami i wolnościami jednostki a prawnie usprawiedliwionym interesem osoby trzeciej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 5 lutego 2008 r., VI ACa 897/07, Lex nr 434473).

Prawo do ochrony danych osobowych jest wywodzone w piśmiennictwie z takich dóbr osobistych, jak godność człowieka oraz prawo do prywatności. W ten sam sposób kwalifikuje je Trybunał Konstytucyjny, w którego orzecznictwie utrwalił się pogląd, że art. 47 i art. 51 Konstytucji chronią tę samą wartość konstytucyjną - sferę prywatności. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 2008 r. (I CSK 358/07) zwrócił uwagę na konieczność wykładania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych z uwzględnieniem zaleceń dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U.UE.L 95.281.31 z późn. zm.). W jej części wstępnej podkreślono, że systemy przetwarzania danych są tworzone po to, aby służyły człowiekowi i muszą szanować podstawowe prawa i wolności osób fizycznych, a szczególnie prawo do prywatności.

Z treści art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) wynika, iż przysługujące każdemu prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych nie ma charakteru absolutnego, bowiem przetwarzanie danych może mieć miejsce ze względu na dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotyczą lub dobro osób trzecich w zakresie i trybie określonym ustawą.

Mając na uwadze powyższe zasady należało ocenić, czy uchwała Rady w zaskarżonej części jest zgodna z prawem.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) dopuszcza przetwarzanie danych, gdy jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą.

W ocenie Sądu w przypadku pobierania opłat za parkowanie w strefie płatnego parkowania nie dochodzi do zawierania umowy. Przede wszystkim obowiązek uiszczania opłaty wynika z ustawy a nie umowy. Poza tym opłata za usługę stanowi daninę publiczną a windykacja należności polegającej na obowiązku wniesienia opłaty dodatkowej z powodu nieuiszczenia opłaty, jest przeprowadzana w trybie egzekucji administracyjnej.

W pozostałych, wskazanych przez organ podstawach dopuszczających możliwość przetwarzania danych osobowych występuje przesłanka niezbędności.

W realiach niniejszej sprawy należy ocenić, czy gromadzenie danych osobowych jest niezbędne dla poboru opłat w strefach płatnego parkowania.

W ocenie Sądu stanowisko organu w tym zakresie nie jest prawidłowe.

Podkreślić w tym miejscu należy, że realizacja wskazanego wyżej uprawnienia byłaby możliwa także bez przetwarzania przez zarządzającego strefą płatnego parkowania informacjami o numerach rejestracyjnych pojazdów.

Argumentem za tym przemawiającym jest fakt, iż Uchwała i Regulamin wymagają podania numeru rejestracyjnego tylko w tych parkomatach, które są wyposażone w klawiaturę, natomiast dokumentacja wniesienia opłaty jest dokonywana w pewnej liczbie przypadków przez wydruk biletu kontrolnego bez wskazanego numeru rejestracyjnego pojazdu. W nieodległej przeszłości dotyczyło to wszystkich parkomatów.

Zatem przyjęcie stanowiska organu oznaczało by, że zarządzający strefami płatnego parkowania nie realizował i nadal w znacznej części nie realizuje obowiązku poboru opłat.

Oczywiście wprowadzony zaskarżoną uchwałą obowiązek ułatwia wykonywanie pobierania opłat ale nie jest do tego niezbędny.

Jedyny przedstawiony przez organ argument przemawiający za wprowadzeniem obowiązku wskazywał na domniemane nadużycia w posługiwaniu się biletami bez

numerów rejestracyjnych. Teza ta nie została jednak w żaden sposób uzasadniona a poza tym można taką praktykę można eliminować za pomocą innych środków nie ingerujących w konstytucyjnie chronione dobra.

Podkreślić także należy, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia z dnia 10.04.2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 2834/12 orzekł, że co prawda brak biletu za szybą samochodu nie musi oznaczać, że opłaty nie dokonano ale takiego obowiązku co do zasady nie zniósł.

Należy w tym miejscu wskazać, że Rada Miasta uzasadnia konieczność gromadzenia danych o numerach rejestracyjnych pojazdów potrzebami stosowania norm sankcjonujących. Jednak z norm sankcjonujących nie można wyprowadzać normy kompetencyjnej ( kompetencji do gromadzenia i przetwarzania danych osobowych).

Z tych powodów zdaniem Sądu art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych nie może mieć zastosowania do § 7 pkt 3 lit. a Uchwały oraz § 3 ust 1 Regulaminu w zaskarżonym zakresie, bowiem przetwarzanie żądanych danych osobowych nie jest niezbędne do zrealizowania uprawnienia Rady miasta [...] wynikającego z art. 13b ust. 3 oraz ust. 4 pkt 3 u.d.p. do ustalenia strefy płatnego parkowania oraz określenia sposobu pobierana opłaty za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego (SPPN).

Jednocześnie należy wskazać, że ustawa o drogach publicznych nie zawiera żadnego przepisu, przyznającego uprawnienie Radzie miasta [...] do upoważnienia zarządzającego SPPN, tj. zgodnie z § 1 pkt 2 Regulaminu Zarządu Dróg Miejskich, do przetwarzania danych osobowych, w zakresie informacji o numerze rejestracyjnym parkującego pojazdu, przy wnoszeniu opłaty za parkowanie w SPPN.

Nie można też w sprawie nie dostrzec problemu konstytucyjnego.

Zgodnie z brzmieniem art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw (tu prawa do decydowania o ujawnieniu swoich danych - art. 51 ust. 1 Konstytucji RP ) mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym Państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Z przepisu tego wynika, że każdy obywatel może korzystać z konstytucyjnych wolności i praw w granicach zakreślonych przez ustawę, albowiem chroniąc sferę wolności obywatelskich, Konstytucja dopuszcza także ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności, stanowiąc, że "mogą być ustanawiane tylko w ustawie" (tak P. Barta, P. Litwiński, Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Legalis 2015).

Odnosząc się do cytowanego powyżej przepisu Konstytucji RP (art. 51), należy podkreślić przede wszystkim, że ustępy 2 i 3 tego przepisu ustanawiają m.in. fundamentalną zasadę przetwarzania danych przez władze publiczne tylko w zakresie niezbędnym w demokratycznym państwie prawa.

Artykuł 51 ust. 2 Konstytucji daje władzom publicznym uprawnienie do pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania informacji o obywatelach. Dopuszczalny zakres przetwarzanych informacji wyznacza ich "niezbędność w demokratycznym państwie prawnym". Przy czym, nie ma ściśle wytyczonej granicy między informacją "niezbędną" a "zbędną" . Trybunał Konstytucyjny odnosząc się do tego zagadnienia wskazał, że przesłanka "niezbędności" nie jest w art. 51 ust. 2 Konstytucji samodzielnie zdefiniowana. Nie powinno budzić wątpliwości, że pojęcie to nawiązuje do art. 31 ust. 3 Konstytucji (zasada proporcjonalności) - chociaż pełni tu rolę czynnika samoistnie ograniczającego wprost zakres gwarancji konstytucyjnej, podczas gdy zasada proporcjonalności uzasadnia ingerencję w treść samego prawa, niezależnie od jego ujęcia w normie konstytucyjnej. Pojęcie "niezbędności" powinno w konsekwencji uwzględniać co najmniej te same elementy, które Konstytucja wskazuje dla ustalenia, jakie wartości mogą w demokratycznym państwie uzasadniać konieczność ingerencji w sferę gwarantowanych konstytucyjnie praw i wolności, a mianowicie bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochrona środowiska, zdrowia i moralności publicznej, a także wolności i praw innych osób (wyrok TK z dnia 12 listopada 2002 r., SK 40/01).

Za niezbędne należało by więc uznać takie informacje, których posiadanie i udostępnianie jest warunkiem istnienia i efektywnego działania demokratycznego państwa prawnego; odpowiednio zbędne są informacje, które co prawda interesują administrację, ale bez których może ona działać i wypełniać swoje kompetencje.

W świetle powyższych rozważań można przyjąć, że gromadzenie danych o numerach rejestracyjnych samochodów w związku z pobieraniem opłat za parkowanie w strefach płatnego pakowania niestrzeżonego nie jest niezbędne do efektywnego działania demokratycznego państwa prawnego.

Dalej trzeba wskazać, że art. 51 ust. 1 Konstytucji potwierdza prawo jednostki do samodzielnego decydowania o ujawnianiu informacji o sobie. Obowiązek ujawnienia informacji o sobie stanowi ograniczenie autonomii informacyjnej. Ograniczenie takie może zostać wprowadzone tylko w drodze ustawy, przy czym nałożenie takiego obowiązku powinno mieścić się w granicach ingerencji państwa w sferę konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela, wyznaczonych przez art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 lutego 2002 r. sygn. U 3/01 przepis art. 51 ust. 1 Konstytucji zalicza do zakresu wyłączności ustawy nakładanie obowiązku ujawniania przez jednostkę informacji na swój temat.

Potwierdzeniem tej tezy jest również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2012 r. sygn.. akt II OSK 2599/11, w którym stwierdzono wyłączność ustawy jako źródła obowiązku podania danych osobowych i uznano za niedopuszczalne wprowadzenie obowiązku ujawniania danych osobowych w akcie prawa miejscowego. W ocenie Sądu nałożenie takiego obowiązku drodze uchwały rady miasta narusza art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.

Reasumując wskazać należy, że art. 13b ust. 4 pkt 3 ustawy o drogach publicznych stanowi podstawę określenia przez radę gminy (radę miasta) sposobu pobierania opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania. Cel tej regulacji został wprost wyartykułowany w art. 13b ust. 2 u.d.p., zgodnie z którym strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności tego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej.

Uznać zatem należy, że co do zasady wprowadzenie obowiązku wykazania uiszczenia opłaty za parkowanie samo w sobie jest dopuszczalne, natomiast nakładanie w uchwale obowiązku podania numeru rejestracyjnego narusza wolności wynikające z art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, a także czyni to w sposób nieproporcjonalny w świetle art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Reasumując, § 7 pkt 3 lit, a Uchwały oraz § 3 ust. 1 Regulaminu w zaskarżonym zakresie naruszają art. 47 oraz art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. stwierdził naruszenie prawa w zaskarżonej części Uchwały i Regulaminu.