Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 21 maja 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Szymon Widłak Sędziowie WSA Małgorzata Górecka (spr.) WSA Walentyna Długaszewska Protokolant: st.sekr.sąd. Agata Tyll-Szeligowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2019 roku przy udziale sprawy ze skargi X na decyzję [...] Inspektora Transportu Drogowego z dnia [..]r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym oddala skargę

Uzasadnienie.

[...] Inspektor Transportu Drogowego decyzją z dnia [...]r., działając na podstawie art. 4 pkt 22 lit. a, art. 92 a, art. 92 b, art. 92 c ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2017 r., poz. 2200); dalej: u.t.d., utrzymał w mocy decyzję Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] r. nakładającą na skarżącego karę pieniężną w wysokości [...]zł. na podstawie art. 92 a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym.

W uzasadnieniu organ administracyjny wskazał, że w wyniku przeprowadzonej kontroli, stwierdził naruszenia prawa polegające na nierejestrowaniu za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi.

Kontroli spornego pojazdu dokonano w miejscowości [...] w dniu [...]r. W trakcie kontroli zainstalowanego w pojeździe tachografu wraz z impulsatorem skrzyni biegów stwierdzono podłączenie niedozwolonego urządzenia dodatkowego powodującego zafałszowanie zapisów prędkości i aktywności kierowcy jak i przebytej drogi. Przesłuchiwany w charakterze świadka kierowca zeznał, że on zainstalował na impulsator skrzyni biegów magnes.

Organ I instancji nałożył decyzją z dnia [...] r. karę pieniężną za powyższe naruszenie przepisów.

Strona odwołała się od decyzji zarzucając organowi naruszenie zasady wyrażonej w przepisie art. 6 k.p.a. uzasadniając brak odpowiedzialności za naruszenie przepisów przez kierowcę swoją właściwą organizacją pracy i dyscypliną pracy.

Po rozpatrzeniu odwołania organ II instancji stwierdził, że jego zarzuty były bezzasadne.

W ocenie organu II instancji w sprawie nie miał zastosowania art. 92 b, jak i art. 92 c u.t.d.

Strona wniosła skargę do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Poznaniu, domagając się uchylenia decyzji II instancji i umorzenia postepowania. Zarzuciła ona organowi:

- naruszenie art. 7 i art. 8 kpa

Strona wskazała m. in., że kierowca został prawidłowo przygotowany do

wykonywania swoich obowiązków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje :

Skarga jest niezasadna.

W przedmiotowej sprawie w wyniku przeprowadzonej kontroli, stwierdzono naruszenia prawa polegające na nierejestrowaniu za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi. Podstawą prawną dla wymierzenia kary pieniężnej za powyższe naruszenie jest przepis art. 92 a ust. 1, 6 i 7 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. 2017r., poz. 2200), załącznik nr 3 Ip. 6.2.1. ustawodawca w przepisie tym nałożył karę pieniężną w wysokości [...] zł

Zatem przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była zasadność nałożenia na stronę skarżącą kary pieniężnej w kwocie [...] zł za naruszenia przepisów dotyczących wykonywania transportu drogowego stwierdzone podczas kontroli, którego to naruszenia dopuścił się kierowca zatrudniony przez stronę skarżącą. Analiza danych cyfrowych zapisanych na karcie kierowcy oraz w pamięci masowej tachografu, potwierdziła, że kierowca w dniu[...] r. a więc w dniu kontroli prowadził pojazd posługując się niedozwolonym dodatkowym urządzeniem w postaci magnesu, który był przyłożony do impulsatora skrzyni biegów. W związku z powyższym na karcie kierowcy była rejestrowana aktywność kierowcy w postaci odpoczynku zamiast aktywność polegająca na prowadzeniu pojazdu. Okoliczność tę potwierdził kierowca w trakcie jego przesłuchania przez organ.

Powyższe ustalenia wynikają z materiału dowodowego- protokół z kontroli , protokół z przesłuchania kierowcy, w aktach administracyjnych). Okoliczność ta nie była przez skarżącego kwestionowana. Skarżący twierdził jednak, że organ winien odstąpić od ukarania jego karą administracyjną bowiem kierowca z własnej inicjatywy użył magnesu.

Otóż zauważyć należy, że swoim zachowaniem kierowca dopuścił się naruszenia obowiązków i z punktu widzenia przepisów ustawy o transporcie drogowym, konsekwencje prawne z tego tytułu może ponosić zarówno kierowca w postaci sankcji karnej w trybie przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia jak i wykonujący przewóz przedsiębiorca w drodze kary administracyjnej za niewłaściwy nadzór nad zatrudnionym przez niego kierowcą.

Organy powołały się na przepisy unijne (rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3821/85 ze zmianą z dnia 20.12.1985r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 370 z 31.12.1985r.), i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz.U.UE L z dnia 28 lutego 2014r.) .

Otóż rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985r zostało z dniem 1.03.2014r (z zastrzeżeniem podanym w art. 48) zastąpione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego (UE) Nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego niemniej oba te akty równo stanowią, iż każda forma manipulowania tachografem, wykresówką lub kartą kierowcy, która mogłaby spowodować sfałszowanie, zlikwidowanie lub zniszczenie danych lub informacji wydrukowanych jest zabroniona. Ustawodawca zaznaczył też, że w pojeździe nie może znajdować się żadne urządzenie, które mogłoby zostać użyte w powyższych celach.

W omawianej sprawie bezspornym było użycie przez kierowcę będącego pracownikiem skarżącej, magnesu .

Otóż z zawartej w art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym definicji wynika, że krajowym transportem drogowym jest podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego, zaś przewoźnikiem drogowym jest przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego (art. 4 pkt 15 ustawy). Finansowa odpowiedzialność administracyjno- karna, taka jak przewidziana w art. 92 ust. 1 ustawy co do zasady, ma charakter obiektywny i opiera się na samym fakcie naruszenia przepisów. Zatem to przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność administracyjną za działalność przedsiębiorstwa wykonującego transport drogowy lub przewóz na potrzeby własne a także za skutki działań osób, którymi przy wykonywaniu działalności gospodarczej się posługuje, niezależnie od charakteru stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z taką osobą. Kierowca niezależnie od formy zatrudnienia wykonuje bowiem jedną z czynności składającą się na szereg działań, których suma jest dopiero transportem drogowym w rozumieniu ustawy. Wobec tego sprawą przedsiębiorcy jest zawarcie takich umów oraz przyjęcie takich organizacyjnych rozwiązań, które dyscyplinować będą osoby wykonujące na jej rzecz usługi kierowania pojazdem (zob. wyrok NSA z dnia 26 lipca 2007r., sygn. akt I OSK 1259/06).

Wskazać należy , iż zgodnie z art. 92 a cytowanej już ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym podmioty uprawnione do kontroli mają prawo nałożyć na wykonującego przewozy drogowe lub inne czynności związane z tym przewozem karę pieniężną, w drodze decyzji administracyjnej. Zgodnie jednak z art. 92 c przepisu powyższego nie stosuje się, jeżeli stwierdzone zostanie, że naruszenie przepisów nastąpiło wskutek zdarzeń lub okoliczności, których podmiot wykonujący przewozy nie miał wpływu czy też nie mógł przewidzieć. W takiej sytuacji, właściwy ze względu na miejsce przeprowadzanej kontroli organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej.

Przepis powyższy stanowi ogólną klauzulę wyłączającą odpowiedzialność administracyjną przedsiębiorcy lub innego podmiotu wykonującego przewóz drogowy w razie spełnienia przesłanki polegającej na braku możliwości przewidzenia przez ten podmiot zdarzeń lub okoliczności powodujących naruszenie przepisów czy też w przypadku braku możliwości wpływu na ich wystąpienie. Chodzi zatem o tego rodzaju sytuację, w której doszło do naruszenia przepisów, jednakże nastąpiło ono wskutek zdarzeń lub okoliczności, których podmiot realizujący przewóz nie mógł przewidzieć ( zob. m. in. R. Strachowska, komentarz do art. 93 o transporcie drogowym, ABC 2011, Lex ). Zgodnie z poglądem WSA w Warszawie, wyrażonym w uzasadnieniu prawnym do wyroku z dnia 19 lutego 2007 r. (VI SA/Wa 1956/06, LEX nr 311989), podmiot, który nie dopełnił obowiązku administracyjnego, musi mieć możliwość obrony i wykazania, że niedopełnienie obowiązku jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Regulacja zawarta w omawianym tu przepisie ustawy statuuje niewątpliwie zasadę ograniczonej odpowiedzialności przedsiębiorcy lub innego podmiotu wykonującego przewóz drogowy. Jeżeli zatem zostanie spełniona przesłanka określona hipotezą tego przepisu, organ właściwy ze względu na miejsce przeprowadzenia kontroli nie wydaje decyzji o nałożeniu kary pieniężnej, lecz o umorzeniu postępowania.

W omawianej sprawie zdaniem Sądu, przedsiębiorca nie może uwolnić się od odpowiedzialności za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego twierdząc, że nie wiedział, że kierowca założył magnes zakłócający pracę tachografu czy też, że nie miał wpływu na takie zachowanie kierowcy. W przeciwnym razie każdy przewoźnik, który ma zamiar naruszyć ustawowe przepisy tłumaczyłby się, że jego pracownik zrobił coś bez jego zgody czy w ogóle bez jego wiedzy i tym samym uwalniał by się od odpowiedzialności na podstawie art. 92 c ust. 1 ustawy.

Przyjąć zatem należy, że z uwagi na obiektywną odpowiedzialność przewoźnika za naruszenie sankcjonowanych karą pieniężną przepisów u.t.d., jak również jego odpowiedzialność za naruszenia przepisów, których dopuszcza się kierowca, niemożność przewidzenia zdarzeń lub okoliczności, dla uwolnienia się od odpowiedzialności na podstawie przepisu art. 92c ust. 1 pkt 1 lub 2 u.t.d. powinna być wykazana przez przewoźnika przy uwzględnieniu kryterium należytej staranności. Przedsiębiorca ma bowiem wpływ na to, czy zatrudniani przez niego kierowcy dopuszczają się naruszeń, nawet jeśli są one przez nich umyślnie zawinione. Wpływ ten polega, między innymi, na prowadzeniu odpowiednich szkoleń, dokonywaniu kontroli lub doborze kadry, w taki sposób, aby do naruszeń nie dochodziło. Podkreślenia wymaga, że przedsiębiorca ma możliwość reagowania na działania osób, którymi posługuje się przy wykonywania transportu drogowego, między innymi poprzez bieżącą kontrolę dokumentacji obrazującej czas pracy kierowcy i stosowanie środków dyscyplinujących.

Przyjmuje się, że okoliczności wskazane w ww. przepisie powinien wykazać przedsiębiorca, gdyż to on wywodzi skutki prawne wynikające z tych przepisów, które zwalniają go z odpowiedzialności za wykroczenie kierowcy pojazdu będącego jego pracownikiem (por. wyroki NSA z dnia 25 maja 2011 r., II GSK 510/10 oraz z dnia 20 października 2010 r., II GSK 936/09).

W kontrolowanej sprawie należy przyznać rację organom, że strona skarżąca nie wskazała żadnych okoliczności, ani dowodów na poparcie swoich twierdzeń, że nie miała wpływu na powstanie naruszeń, a naruszenia nastąpiły wskutek zdarzeń i okoliczności, których strona skarżąca nie mogła przewidzieć.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd stwierdził, że decyzja organu II instancji była zgodna z prawem, wobec czego orzeczono jak sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ).