Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Miron, , Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk, Sędzia WSA Izabela Ostrowska (spr.), , Protokolant Sekr. sąd. Ewa Sawicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2012 r. sprawy ze skargi Z. G. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2011 r. znak [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji I. skargę oddala, II. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata D. J. tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej kwotę 307,50 zł (trzysta siedem złotych i pięćdziesiąt groszy), w tym: tytułem opłaty kwotę 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych), tytułem 23% podatku od towarów i usług kwotę 57,50 zł (pięćdziesiąt siedem złotych i pięćdziesiąt groszy).

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] września 2011 r., znak: [...] działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm. – zwanej dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu odwołania Z. G.

- utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2011 r., Nr [...]; odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010r., Nr [...], którą nakazano współwłaścicielom nieruchomości zabudowanej budynkiem przy ulicy O. [...], we [...]: Z. G., D. G., R. G., K. D., T. D., U. W., O. M. działającemu przez ustawowego opiekuna – M. M., wykonanie (w terminie do 30 kwietnia 2011 r.), wykonanie robót związanych z usunięciem nieprawidłowości w stanie technicznym komina przylegającego do ściany szczytowej budynku mieszkalnego przy ulicy O. [...], we [...]:

- podmurowanie ściany komina od poziomu posadowienia,

- osadzenie wyczystki na poziomie 0,5 m - od poziomu terenu,

- skucie tynku z komina i przesuszenie odsłoniętych ścian komina,

- ocieplenie ścian przewodu wełną mineralną grubości minimum 3 cm, otynkowanie komina cienkowarstwowym tynkiem.

W uzasadnieniu decyzji organ przedstawił stan faktyczny sprawy i opisał istotę postępowania prowadzonego w trybie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej.

Następnie organ zauważył, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj.: Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - który stanowił podstawę materialnoprawną kontrolowanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010r., Nr [...] - w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. W decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1-3, właściwy organ może zakazać użytkowania obiektu budowlanego lub jego części do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Decyzja o zakazie użytkowania obiektu, jeżeli występują okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, podlega natychmiastowemu wykonaniu i może być ogłoszona ustnie (art. 66 ust. 2 ww. ustawy).

Argumentując decyzję z dnia [...] września 2011 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zauważył, że celem art. 66 ustawy Prawo budowlane, jest utrzymanie obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym i przeprowadzenie remontów niezbędnych dla zachowania dobrego stanu technicznego obiektu. Konstrukcja normy prawnej zawartej w tym przepisie wskazuje, iż decyzje podejmowane na jego podstawie mają charakter związany. To znaczy, że jeżeli wystąpi choćby jedna z przesłanek, określonych w art. 66 ust. 1 pkt 1 - 4 ustawy Prawo budowlane - to organ nadzoru budowlanego jest nie tylko uprawniony, lecz zobowiązany do wydania decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.

Zdaniem organu II instancji, w rozpatrywanym przypadku ustalono, niewątpliwie wystąpienie przesłanki z art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, tj. stwierdzono, że obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym, a zatem organ nadzoru budowlanego stopnia powiatowego był zobowiązany do wydania decyzji w tym trybie.

Jak wynika z akt sprawy, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r., znak: [...], zawiadomił strony o wszczęciu postępowania w sprawie stanu technicznego budynku przy ul. O. [...], we [...].

W aktach sprawy znajduje się "Opinia techniczna stanu technicznego zewnętrznego komina usytuowanego w ścianie szczytowej budynku wielorodzinnego mieszkalnego przy ul. O. [...], we [...]", opracowana we wrześniu 2007 r., przez dr inż. G. Ś. (uprawnienia nr [...]). Z opinii tej wynika m.in., że po oględzinach konstrukcji przewodu stwierdzono: 1)nieszczelności przewodu uwidaczniające się brązowymi wykwitami na tynku, -niewłaściwe podłączenie rury z wkładu kominowego; 2) uszkodzenia tynku zewnętrznego; 3) znaczne zawilgocenie komina; 4) zły stan techniczny (znaczna korozja) stalowych elementów, podtrzymujących komin na dwóch murowanych filarach.

Ustalono, iż właścicielami nieruchomości przy ulicy O. [...], we [...] są: Z.G., D. G., R. G., K. D., T. D., U. W., O. M..

Mając na uwadze zalecenia zawarte w opinii technicznej stanu technicznego zewnętrznego komina usytuowanego w ścianie szczytowej budynku wielorodzinnego mieszkalnego przy ul. O. [...] we [...], Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego uznał, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] decyzją z dnia [...] października 2010 r., Nr [...], zgodnie z prawem nakazał na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane współwłaścicielom nieruchomości zabudowanej budynkiem przy ulicy O. [...], we [...], wykonanie określonych robót związanych z usunięciem nieprawidłowości w stanie technicznym komina przylegającego do ściany szczytowej przy ulicy O. [...], we [...].

Zdaniem organu odwoławczego, w świetle zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego należało stwierdzić, że kontrolowana decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...], nie jest obarczona żądną z wad wynikających z art. 156 § 1 k.p.a., w związku z tym odmowa stwierdzenia jej nieważności przez [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego jest uzasadniona i zgodna z prawem. Należało, zatem utrzymać w mocy decyzję organu wojewódzkiego z dnia [...] lipca 2011 r., Nr [...].

Odnosząc się do argumentów odwołującego się Z. G., który nie zgadzał się na zobowiązanie pozostałych współwłaścicieli nieruchomości przy ulicy O. [...], we [...], do likwidacji niewłaściwego stanu technicznego komina, spowodowanego, przez roboty budowlane wykonane przez małżeństwo Wykrotów, organ wyjaśnił, że ustalony przez organy stan faktyczny sprawy, dotyczący stanu technicznego przedmiotowego komina, znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym, znajdującym się w aktach administracyjnych i był wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy w trybie art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane. Przepis przytoczony w decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010 r., jak wskazano odnosi się do obiektów budowlanych. Sporny komin jest częścią obiektu budowlanego i narusza wymagania wynikające z art. 5 ust. 2 Prawa budowlanego, o czym stanowi opinia techniczna i zdjęcia zamieszczone w aktach sprawy. Adresatami nakazu wydanego na podstawie ww. przepisu są w tym przypadku współwłaściciele nieruchomości przy ul. O. [...] we [...], co jest zgodne z art. 61 ustawy Prawo budowlane, albowiem tylko te osoby odpowiadają za stan techniczny obiektu.

Zdaniem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego zarzut, że naprawy komina powinni dokonać Państwo W., jest niezasadny, ponieważ, w sprawie nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego w tym przypadku części obiektu budowlanego, jakim jest wymieniony komin, nie bada się przyczyn, które doprowadziły go do nieodpowiedniego stanu technicznego.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na wymienioną decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2011 r. wniósł Z. G.

W uzasadnieniu skargi powielił argumentację, którą przedstawił w odwołaniu. Wskazał, iż nie zgadza się na zobowiązanie pozostałych współwłaścicieli nieruchomości przy ul. O. [...] we [...] do likwidacji niewłaściwego stanu technicznego komina, spowodowanego, przez roboty budowlane wykonane przez Państwo W. Wniósł aby naprawę samowoli budowlanej wykonanej przez Państwo W. wykonali oni i na własny koszt.

W odpowiedzi na skargę Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego podtrzymał stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji, wnosząc o oddalenie skargi.

Pismem z dnia [...] lipca 2012 r. ( [...] lipca 2012 r. data prezentaty Sądu) - wyznaczony z urzędu dla Z. G. pełnomocnik - adwokat D. J. wniósł o przeprowadzenie dowodów uzupełniajacych z dokumentów wskazujących na niemożliwość wykonania decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru budowlanego z dnia [...] lipca 2011 r. Zdaniem pełnomocnika niewykonalność tej decyzji potwierdzają oświadczenia wydane przez przedstawicieli firm budowlanych, którym skarżący usiłował zlecić prace nakazane tą decyzją. Do pisma pełnomocnik załączył odpisy notarialne: oświadczenia R. L., notatkę służbową sporządzoną przez J. O. z dnia [..] marca 2011 r., ekspertyzę M. F. z dnia [...] lipca 2011 r, protokół nr [...] sporzadzony przez Z. S.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 6 lipca 2012 r. w sprawie VII SA/Wa 2635/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 106 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j: Dz. U. z 2012 r., poz. 270.) – zwanej dalej p.p.s.a. postanowił dopuścić dowód z dokumentów dołączonych do pisma z dnia [..] lipca 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga Z. G. nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...]...] września 2011 r. jak i poprzedzająca ją decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2011 r., Nr [...]; odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010r., Nr [...], którą nakazano współwłaścicielom nieruchomości zabudowanej budynkiem przy ulicy O. [...], we [...] wykonanie (w terminie do [...]kwietnia 2011 r.), robót związanych z usunięciem nieprawidłowości w stanie technicznym komina przylegającego do ściany szczytowej budynku mieszkalnego przy ulicy O. [...], we [...], nie naruszają prawa.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. W świetle powołanego przepisu, do kompetencji sądu administracyjnego należy badanie aktów administracyjnych pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego. Na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., sąd uwzględnia skargę tylko w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych, mających wpływ na wynik sprawy, wad w postępowaniu administracyjnym.

W niniejszej sprawie takie naruszenia i wady nie wystąpiły, dlatego skarga została oddalona.

Wskazać należy, iż zaskarżona decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2011 r. jak i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji z dnia [...] lipca 2011 r. wydane zostały w trybie stwierdzenia nieważności decyzji, który jest nadzwyczajnym trybem postępowania administracyjnego i którego przesłanki zastosowania zostały enumeratywnie wymienione w art. 156 § 1 k.p.a. Tryb ten jest wyjątkiem od wyrażonej w art. 16 k.p.a. zasady ogólnej trwałości decyzji administracyjnej, a organ administracji publicznej orzekający w tym trybie, posiada jedynie uprawnienia kasacyjne tzn. rozstrzyga tylko i wyłącznie w kwestii istnienia bądź nieistnienia - w dacie wydania kontrolowanej w trybie stwierdzenia nieważności decyzji - przesłanek z art. 156 § 1 k.p.a., nie rozstrzyga zaś o istocie sprawy będącej przedmiotem postępowania prowadzonego w trybie zwykłym. Aby stwierdzić nieważność badanej decyzji organ zobowiązany jest bezspornie ustalić zaistnienie jednej z przesłanek enumeratywnie wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a.

Sąd podziela zdanie organów obu instancji orzekających w trybie stwierdzenia nieważności, iż badanej w tym postępowaniu decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010r., Nr [...], którą nakazano współwłaścicielom nieruchomości zabudowanej budynkiem przy ulicy O. [...], we [...] wykonanie (w terminie do [...] kwietnia 2011 r.), robót związanych z usunięciem nieprawidłowości w stanie technicznym komina przylegającego do ściany szczytowej budynku mieszkalnego przy ulicy O. [...], we [...][...], nie można postawić zarzutu wypełnienia którejkolwiek z przesłanek określonych w art. 156 § 1 k.p.a.,

Sąd zauważa, iż zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj.: Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) właściciel (współwłaściciele) lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany: 1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 tej ustawy; 2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziałujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska. Natomiast, stosownie do art. 66 ustawy Prawo budowlane w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany: może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska; jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku; jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia - właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku.

Celem art. 66 ustawy Prawo budowlane, jest utrzymanie obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym i przeprowadzenie remontów niezbędnych dla zachowania dobrego stanu technicznego obiektu. Konstrukcja normy prawnej zawartej w tym przepisie wskazuje, iż decyzje podejmowane na jego podstawie mają charakter związany. To znaczy, że jeżeli wystąpi choćby jedna z przesłanek, określonych w art. 66 ust. 1 pkt 1 - 4 ustawy Prawo budowlane - to organ nadzoru budowlanego jest nie tylko uprawniony, lecz zobowiązany do wydania decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Przy tym art. 66 ustawy Prawo budowlane nie tworzy dla właściciela czy zarządcy obiektu nowego obowiązku, lecz tylko precyzuje ustawowy obowiązek wynikający z art. 61 wymienionej ustawy.

Kontrolowana w postępowaniu nieważnościowym decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010 r., Nr [...] wydana została w oparciu w oparciu o art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym organ nadzoru budowlanego w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym nakazuje w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania obowiązku.

Z akt niniejszej sprawy wynika, iż Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r., znak: [...], zawiadomił strony o wszczęciu postępowania w sprawie stanu technicznego budynku przy ul. O. [...], we [...]. W sprawie przeprowadzono oględziny, które znajdują swe potwierdzenie w protokołach. Ponadto na okoliczność stanu technicznego zewnętrznego komina sporządzona została "Opinia techniczna stanu technicznego zewnętrznego komina usytuowanego w ścianie szczytowej budynku wielorodzinnego mieszkalnego przy ul. O. [...], we [...]", opracowana we wrześniu 2007 r., przez dr inż. G. Ś. (uprawnienia nr [...]). Z opinii tej wynika m.in., że po oględzinach konstrukcji przewodu stwierdzono: 1) nieszczelności przewodu uwidaczniające się brązowymi wykwitami na tynku, -niewłaściwe podłączenie rury z wkładu kominowego; 2) uszkodzenia tynku zewnętrznego; 3) znaczne zawilgocenie komina; 4) zły stan techniczny (znaczna korozja) stalowych elementów, podtrzymujących komin na dwóch murowanych filarach. Z opracowania tego wynika bezspornie nieodpowiedni stan techniczny zewnętrznego komina oraz zalecenie jego usunięcia.

Organ nadzoru budowlanego stopnia powiatowego przeprowadził czynności wyjaśniające, których efektem było niesporne, wobec istniejących dowodów, ustalenie nieodpowiedniego stanu technicznego komina przylegającego do ściany szczytowej budynku mieszkalnego przy ul. O. [...], we [...]. Zatem zaistniała konieczności orzeczenia nakazu, określonego w decyzji z dnia [...] października 2010 r., Nr [...].

Obowiązki wynikające z decyzji wydanej na podstawie art. 66 ustawy Prawo budowlane, powinny być nałożone na właściciela obiektu budowlanego lub współwłaścicieli (jeżeli obiekt stanowi współwłasność). W obiektach objętych prawem współwłasności przeprowadzenie poszczególnych prac remontowych jest sprawą wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, a w razie sporu winien być rozstrzygnięty przez sąd powszechny.

Ze znajdującego się w aktach sprawy wypisu z rejestru gruntów wynika, że budynek mieszkalny przy ul. O. [...] we [...] stanowi współwłasność Z. G., D. G., R. G., K. D., T. D., U. W., O. M.

Wobec tego, organ stopnia powiatowego prawidłowo wskazał wymienione osoby jako adresatów swojej decyzji z dnia [...]października 2010 r., Nr [...].

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd stwierdza, iż rację ma Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, że w świetle zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, należało stwierdzić, iż kontrolowana w trybie stwierdzenia niewazności decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...]października 2010 r., nie jest obarczona żądną z wad wynikających z art. 156 § 1 k.p.a., w związku z tym odmowa stwierdzenia jej nieważności była uzasadniona i zgodna z prawem.

Odnosząc się do twierdzeń pełnomocnika skarżącego zawartych w piśmie z dnia [...] lipca 2012 r., a wskazujących na to, że decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2011 r. w dniu jej wydania była niewykonalna i jej niewykonalność ma charakter trwały, Sąd zauważa, iż w orzecznictwie wskazuje się, że decyzja jest niewykonalna w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a. tylko wówczas, gdy zachodzi przeszkoda w jej wykonaniu, wynikająca z określonych przepisów prawa lub jest ona faktycznie (obiektywnie) niemożliwa do wykonania, np. przy istniejącym stanie wiedzy technicznej. Nie uzasadnia natomiast twierdzenia o niewykonalności decyzji jej wysoki koszt lub nieopłacalność ekonomiczna.

Niewykonalność w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a. nie może być utożsamiana z nieskutecznością czynności nakazanej decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta [...] z dnia [...] października 2010 r., czego zdaje się nie zauważać pełnomocnik skarżącego formułując zarzut nieważności. Tym bardziej całkowicie pozbawionym zasadności zdaje się być zarzut sformułowany w wymienionym piśmie stawiany decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2011 r. dotyczącej odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Nr [...].

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, orzekł w wyroku w trybie art. 151 p.p.s.a.