Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Sędzia WSA Jakub Zieliński Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 czerwca 2010r. sprawy ze skargi K. L. na decyzję Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzająca ją decyzję Burmistrza Miasta i Gminy C. nr [...] z dnia [...] 2009 r. II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ J.Zieliński /-/ B.Drzazga /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak

W dniu 18 czerwca 2009 r. K. L. skierowała do Burmistrza Miasta i Gminy C. wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego, wskazując, że jest nauczycielem kontraktowym zatrudnionym w Zespole Szkół Publicznych w [...], w okresie od 1 września 2006 r. do 31 maja 2009 r. odbyła staż na stopień nauczyciela mianowanego, a w dniu [...] 2009 r. otrzymała pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu. Do wniosku dołączyła kopie dokumentów na potwierdzenie okoliczności podanych we wniosku.

Decyzją z dnia [...] 2009 r. Burmistrz Miasta i Gminy C. odmówił K. L. nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego powołując się na treść art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.) oraz § 7 ust. 2 i § 13 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. Nr 260, poz. 2593 ze zm.) i wyniki egzaminu (zbyt niską średnią arytmetyczną).

Powyższa decyzja, po rozpatrzeniu odwołania K. L., została uchylona decyzją Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia [...] września 2009 r. i przekazana organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia ze względu na rażące naruszenie przepisów dotyczących postępowania egzaminacyjnego na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego - § 7 ust. 2 i § 14 ust. 1 pkt 4 wyżej przywołanego rozporządzenia, a także art. 107 § 1 i 3 k.p.a.

Decyzją z dnia [...] 2009 r. Burmistrz Miasta i Gminy C. ponownie odmówił K. L. nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, powołując się na treść art. 3 ust. 1 oraz art. 9b ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela oraz § 7 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego. Organ wskazał, iż sprawę załatwił "po rozpatrzeniu wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego". Wyjaśnił, iż wnioskodawczyni spełniła takie warunki umożliwiające nadanie nauczycielowi stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, jak: posiadanie wymaganych kwalifikacji, odbycie wymaganego stażu, uzyskanie pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu, zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną. Organ powołał się na pozytywny wynik egzaminu z dnia [...] października 2009 r. (odpowiednia średnia arytmetyczna), jednak zwrócił uwagę na to, że strona podczas egzaminu oświadczyła, iż na dzień egzaminu nie pozostaje w zatrudnieniu. Dalej organ podał, iż wnioskodawczyni pracowała na stanowisku nauczyciela [...] w Zespole Szkół Publicznych w [...] , dla którego organem prowadzącym jest gmina C. do dnia 31.08.2009r. Zdaniem organu, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela nauczycielem jest osoba zatrudniona w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1 i 1a powołanej ustawy, a według oświadczenia strony nie pozostaje ona w zatrudnieniu (brak aktualnego zaświadczenia o zatrudnieniu). Organ stwierdził, iż skarżąca nie spełniła przesłanki z art. 3 ust. 1 powołanej ustawy.

Odwołanie od decyzji organu I instancji wniosła K. L., domagając się przyznania jej stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. W uzasadnieniu podała, iż spełniła wszystkie warunki umożliwiające nadanie jej stopnia awansu zawodowego, o który się ubiega. Strona zauważyła, iż zaskarżona decyzja została wydana na jej wniosek "o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego", podczas gdy wniosek (odwołanie) z dnia 30 lipca 2009 r. został dawno rozpatrzony. W ocenie strony ustanie zatrudnienia z dniem 31 sierpnia 2009 r. pozostaje bez wpływu na tok jej sprawy, skoro złożyła odwołanie pozostając w zatrudnieniu, a na tok postępowania nie miała wpływu. Wnioskodawczyni podniosła, że kwestia jej zatrudnienia nie jest związana ze sprawą, a wydanie aktu nadania stopnia awansu zawodowego nie jest aktem pracodawcy, którego dokonuje się w ramach stosunku pracy; jest to certyfikat zawodowy wydawany przez organ administracji publicznej niezależnie do tego, czy z organem prowadzącym szkołę łączy nauczyciela stosunek pracy. W ocenie strony zaistniała sytuacja nie miałaby miejsca, gdyby nie zostały naruszone przepisy dotyczące postępowania egzaminacyjnego podczas egzaminu z dnia [...] lipca 2009 r. Brak aktu potwierdzającego uzyskanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego komplikuje stronie sytuację na rynku pracy, stanowiąc utrudnienie w znalezieniu zatrudnienia w zawodzie.

Wielkopolski Kurator Oświaty decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 9b ust. 7 pkt 2 ustawy - Karta Nauczyciela, uchylił zaskarżoną decyzję i umorzył postępowanie pierwszej instancji. W uzasadnieniu organ przywołał treść wyżej wymienionych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i wskazał na to, że z protokołu posiedzenia Komisji Egzaminacyjnej z dnia [...] października 2009 r. oraz z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, iż K. L. w dniu posiedzenia tej Komisji nie była zatrudniona w przedszkolu, szkole ani placówce wymienionej w art. 1 ust. 1 i 1a Karty Nauczyciela. W ocenie organu odwoławczego powyższe oznacza, że postępowanie przed organem I instancji w sprawie o nadanie stopnia awansu zawodowego [nauczyciela dyplomowanego] w sytuacji, gdy wnioskodawczyni nie podlega przepisom Karty Nauczyciela, stało się bezprzedmiotowe. Skoro organ I instancji orzekł merytorycznie w sytuacji, gdy brak było podstaw prawnych do takiego załatwienia sprawy, organ odwoławczy postanowił uchylić zaskarżoną decyzję i umorzyć postępowanie pierwszej instancji.

W skardze na decyzję organu II instancji K. L. podała, iż zaskarża ją w części dotyczącej umorzenia postępowania pierwszej instancji. Wniosła o jej uchylenie i nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. W uzasadnieniu skarżąca przedstawiła przebieg i ocenę postępowania w przedmiocie nadania jej stopnia awansu zawodowego wskazując na to, że w momencie podjęcia postępowania przez organ I instancji była zatrudniona jako nauczyciel w Zespole Szkół Publicznych w [...] spełniała pozostałe wymagania z art. 9b Karty Nauczyciela dotyczące możliwości przystąpienia do egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego. W ocenie skarżącej nie może ponosić konsekwencji błędów popełnionych przez organ właściwy do przeprowadzenia postępowania egzaminacyjnego i nadania stopnia awansu zawodowego, a niewłaściwie przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego "powinno skutkować przywróceniem terminu podjęcia pierwszego postępowania egzaminacyjnego, kiedy spełniałam wymagania art. 9b Karty Nauczyciela dotyczące możliwości przystąpienia do egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego".

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu, wskazując na art. 1 i art. 3 ustawy Karta Nauczyciela, organ stwierdził, iż skarżąca nie podlegała ustawie Karta Nauczyciela, stąd brak możliwości nadania stopnia awansu zawodowego osobie, która nie jest zatrudniona w jednostkach wymienionych w art. 1 ust. 1 i 1a tej ustawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna.

Istota niniejszej sprawy sprowadza się do tego, czy w świetle art. 9b ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela, nauczyciel ubiegający się o nadanie stopnia awansu zawodowego [nauczyciela mianowanego] winien spełniać stosowne wymagania kwalifikacyjne w dniu przystąpienia do egzaminu przed właściwą komisją egzaminacyjną oraz w dacie orzekania przez organ właściwy do nadania stopnia awansu zawodowego, czy też wystarczające jest spełnienie wymagań ustawowych w dniu złożenia wniosku o nadanie stopnia awansu. W szczególności ważkim zagadnieniem jest ocena, czy osoba ubiegająca się o nadanie stopnia awansu zawodowego musi pozostawać w zatrudnieniu w czasie postępowania o nadanie stopnia awansu.

Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażony w wyroku z dnia 17 maja 2010 r., sygn. akt I OSK 1519/09 (dostępny w bazie orzeczeń pod adresem http://orzeczenia.gov.pl) co do tego, że nadanie stopnia awansu zawodowego nauczycielowi następuje w drodze decyzji administracyjnej, jeśli spełnia on przewidziane w ustawie wymagania kwalifikacyjne, przy czym osiągnięcie kolejnego stopnia awansu zawodowego nie powoduje bezpośredniej zmiany warunków pracy (treści stosunku pracy) nauczyciela, choć niewątpliwie stanowi podstawę do zmiany tych warunków. Idąc dalej, podkreślić należy za Naczelnym Sądem Administracyjnym, iż w świetle art. 9b ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela ocena spełnienia przez nauczyciela ubiegającego się o awans zawodowy wymagań kwalifikacyjnych powinna być dokonana na dzień złożenia przez niego wniosku, a nie na dzień rozpoczęcia stażu. W wyżej przywołanym wyroku stwierdzono, iż za taką wykładnią omawianego przepisu przemawiają względy celowościowe, na uzasadnienie czego wskazano wyroki NSA z dnia 13 lutego 2007 r., sygn akt I OSK 541/06 oraz z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt I OSK 495/08.

Przyjęcie powyższego oznacza z jednej strony, że nauczyciel wnioskujący o nadanie mu kolejnego stopnia awansu zawodowego musi spełniać wskazane w ustawie warunki już w dacie złożenia wniosku; z drugiej zaś strony oznacza, że organ właściwy w sprawie dokonuje oceny, czy w tej właśnie dacie zostały spełnione przesłanki warunkujące awans zawodowy nauczyciela.

W konsekwencji określony w art. 9b ust. 1 i 2 ustawy - Karta Nauczyciela warunek bycia nauczycielem - a zatem, jak wynika z art. 3 pkt 1 powołanej ustawy, nauczycielem, wychowawcą lub pracownikiem pedagogicznym zatrudnionym w szkołach, przedszkolach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli określonych w art. 1 ust. 1 i 1a - musi być spełniony na dzień składania wniosku o przyznanie kolejnego stopnia awansu zawodowego, a nie na dzień wydania decyzji w sprawie.

Warto tu podkreślić, że w orzecznictwie prezentowany jest pogląd, iż konieczne jest odrębne traktowanie przesłanek umożliwiających zatrudnienie danej osoby na stanowisku nauczyciela (te określa co do zasady przepis art. 9 Karty Nauczyciela), od przesłanek nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego, o których jest mowa w przepisach rozdziału 3a (to jest art. 9a i następne) Karty Nauczyciela (tak NSA w wyroku z dnia 31 sierpnia 2006 r., sygn. akt I OSK 103/06, dostępny w bazie orzeczeń jw.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że to na dzień złożenia wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego przez K. L. co miało miejsce w dniu 18 czerwca 2009 r., a nie na dzień powtórzonego egzaminu z [...] października 2009 r., trzeba oceniać spełnienie przez skarżącą warunku pozostawania w zatrudnieniu na stanowisku nauczyciela.

Rzeczą konieczną jest dodanie, że jak wynika z akt sprawy (decyzja Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia [...] września 2009 r.), to właśnie wskutek zaniedbań proceduralnych komisji egzaminacyjnej skarżąca nie została pozytywnie oceniona w czasie, w którym pozostawała w zatrudnieniu. Podczas następnego egzaminu uzyskała wynik uprawniający do nadania jej stopnia awansu zawodowego. Burmistrz Miasta i Gminy C., jako organ prowadzący szkołę, ponownie rozpatrując sprawę rozstrzygał o zasadności wniosku skarżącej z dnia 18 czerwca 2009 r. Stąd też winien był właśnie na dzień złożenia wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego - posiłkując się zaświadczeniami dołączonymi do tego wniosku, a wydanymi przez dyrektorów szkół na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 lit. a, b, c i d wyżej przywołanego rozporządzenia wykonawczego - oceniać spełnienie przez skarżącą przesłanki pozostawania w zatrudnieniu, warunkującej uznanie, iż podlega ona ustawie - Karta Nauczyciela, jako nauczyciel, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i art. 3 pkt 1 Karty Nauczyciela.

Dokonana przez organy interpretacja przepisów stanowiących podstawę materialnoprawną zaskarżonych decyzji, to jest art. 9b ust. 1 i art. 3 pkt 1 Karty Nauczyciela, jest całkowicie błędna, a tym samym wydane w kontrolowanym postępowaniu administracyjnym decyzje nie mogą pozostać w obrocie prawnym.

Wskutek powyższego uchybienia organ I instancji odmówił skarżącej nadania stopnia awansu zawodowego, mimo że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy uznał, iż K. L. spełnia wymogi, o których mowa w art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela. Organ odwoławczy z kolei błędnie uznał postępowanie za bezprzedmiotowe (art. 105 § 1 k.p.a.) i nietrafnie zastosował tryb kasacyjny z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. uchylając decyzję organu I instancji i umarzając postępowanie pierwszej instancji.

Stwierdzone naruszenie prawa materialnego niewątpliwie miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Chybione zastosowanie przez organ II instancji przepisów postępowania nie tylko mogło mieć istotny wpływ, ale w istocie miało taki wpływ na wynik sprawy.

Ponownie rozpatrując sprawę organy uwzględnią rozważania prawne przedstawione w uzasadnieniu niniejszego wyroku. Po dokonaniu oceny, czy skarżąca spieniała wymagania niezbędne do ubiegania się o nadanie stopnia awansu zawodowego w chwili złożenia wniosku, organy w oparciu o ustalony stan faktyczny rozstrzygną merytorycznie sprawę, mając przy tym na uwadze, że dokumenty dołączone przez skarżącą do wniosku potwierdzały pozostawanie w zatrudnieniu w dniu złożenia wniosku i podleganie ustawie - Karta Nauczyciela.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 152 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.

J.Zieliński /-/ B.Drzazga /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak

za nieobecnego sędziego korzystającego

z urlopu uzasadnienie wyroku podpisała

/-/ B.Drzazga

MK