drukuj    zapisz    Powrót do listy

6144 Szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Oświata, Rada Miasta, Oddalono skargę, II SA/Op 240/14 - Wyrok WSA w Opolu z 2014-07-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Op 240/14 - Wyrok WSA w Opolu

Data orzeczenia
2014-07-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-05-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Sędziowie
Elżbieta Naumowicz
Ewa Janowska
Teresa Cisyk /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6144 Szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Oświata
Sygn. powiązane
I OSK 2826/14 - Wyrok NSA z 2015-04-01
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 art. 59 ust. 1,
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 101 ust. 1, art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Cisyk (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Protokolant St. sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 lipca 2014 r. sprawy ze skargi A. O. na uchwałę Rady Miejskiej w Nysie z dnia 27 marca 2013 r., Nr [...] w przedmiocie likwidacji publicznego gimnazjum oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem zaskarżenia do Sądu jest uchwała Rady Miejskiej w Nysie z dnia 27 marca 2013 r., Nr [...], w sprawie likwidacji publicznego Gimnazjum [...] w [...], podjęta na podstawie art. 59 ust. 1 w związku z art. 5c pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm. - zwanej dalej ustawą) oraz art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591, z późn. zm.). Uchwałą tą Rada postanowiła, iż kontynuując ustalenia zawarte w uchwale Rady Miejskiej w Nysie z dnia 14 stycznia 2013 r., Nr [...], w sprawie zamiaru likwidacji publicznego Gimnazjum nr [...], po wyczerpaniu procedury określonej w art. 59 ust. 2 ustawy oraz po zasięgnięciu opinii związków zawodowych - likwiduje publiczne Gimnazjum nr [...] w [...] (§ 1 uchwały). W § 2 w pkt 1 wskazała, że rozpoczęcie likwidacji następuje z dniem 1 września 2013 r., zaś w pkt 2 stwierdziła, że postępowanie likwidacyjne zostanie zakończone 31 sierpnia 2014 r. W § 3 podała, iż począwszy od roku szkolnego 2013/2014 nie dokonuje się naboru uczniów do klas pierwszych. Jednocześnie zaznaczyła w § 4 uchwały, że struktura organizacyjna gimnazjum w roku szkolnym 2013/2014 obejmować będzie klasy II-III, natomiast w myśl pkt 2 w roku szkolnym 2014/2015 uczniom klas III zapewniono kontynuację nauki w innych gimnazjach prowadzonych przez Gminę Nysa. Stosownie do § 5 pkt 1 uchwały postanowiono, iż majątek gimnazjum, po zakończeniu postępowania likwidacyjnego, zostanie przekazany placówkom oświatowym prowadzonym przez Gminę Nysa, a w pkt 2 § 5, że przekazanie składników majątkowych nastąpi w drodze protokołów zdawczo-odbiorczych. Zobowiązania i należności gimnazjum, po jego likwidacji, w tym wypłata nauczycielom za rok 2014 jednorazowego dodatku uzupełniającego wynikająca z art. 30a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.) staną się zobowiązaniami i należnościami Gminy Nysa (§ 6 uchwały). Wykonanie uchwały powierzono Burmistrzowi Nysy (§ 7). Uchwała podlega ogłoszeniu na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Miejskiego w Nysie oraz w wyznaczonym miejscu na terenie Gimnazjum nr [...] w [...], na mocy § 8 uchwały, natomiast weszła w życie z dniem podjęcia, po myśli § 9 uchwały.

W dniu 16 września 2013 r. A. O., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła pismo do Rady Miejskiej w Nysie, w którym wezwała Radę do usunięcia naruszenia prawa, poprzez uchylenie uchwały w sprawie likwidacji ww. publicznego gimnazjum. Wskazała, iż wezwania dokonuje na zasadzie art. 101 § 1 u.s.g., jako osoba, której prawa i interes prawny został naruszony, tj. rodzica ucznia likwidowanego gimnazjum, pobierającego naukę w tej szkole. Przywołując treść art. 59 ust. 1 ustawy podniosła, że uchwała ta została podjęta z naruszeniem tegoż przepisu. Podkreśliła, że zawiadomienie o zamiarze likwidacji w podanym terminie przepisem art. 59 ust. 1 ustawy jest dokonane skutecznie wówczas, gdy dotarło do wszystkich osób lub organów, które powinny były zostać poinformowane o zamierzonej likwidacji, bowiem "wskazane w przepisie 6 miesięcy, jako termin o charakterze ciągłym, należy obliczać, odpowiednio stosując zasady opisane w art. 112 K.c. Stąd termin ten upłynie w dniu 28 lutego (a w roku przestępnym - w dniu 29 lutego) tego roku kalendarzowego, który został wyznaczony w uchwale intencyjnej jako rok likwidacji. Terminy tego rodzaju są ustanowione dla skutecznego dokonania czynności, czyli dla dokonania doręczenia zainteresowanym osobom oraz organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny. Zawiadomienie dokonane później (np. dnia 1 marca) - chociażby dotyczyło jednego z rodziców uczniów - spowoduje nieważność uchwały podjętej w sprawie likwidacji." W związku z powyższym stwierdziła, że organ nie dokonał prawidłowego zawiadomienia, gdyż rodzice dzieci likwidowanej placówki nie zostali o tym fakcie zawiadomieni, co wielokrotnie podkreślali w swych oświadczeniach. Ponadto, Gmina nie dokonała należytej oceny zasadności likwidacji gimnazjum.

W dniu 16 września 2013 r. A. O., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, kierując ją bezpośrednio do Sądu. W skardze wniosła o stwierdzenie nieważności ww. uchwały i orzeczenie, że uchwała nie może być wykonana oraz o przyznanie kosztów i połączenie tej sprawy ze sprawą II Og 142/13 ze skargi D. S. Zaskarżonej uchwale zarzuciła naruszenie art. 59 ust. 1 ustawy. W uzasadnieniu skargi przytoczyła argumentację przedstawioną w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa z dnia 16 września 2013 r., zaznaczając, że oprócz skarżącej jeszcze 14 osób (wymienionych w skardze) nie zostało powiadomionych o likwidacji gimnazjum. Stwierdziła również, że skarżona uchwała jest decyzją całkowicie arbitralną i rażąco przekracza granice uznania administracyjnego. Odnotowała, że jest rodzicem uczęszczającego do likwidowanego gimnazjum ucznia, który będzie pobierał naukę w tej szkole jeszcze w roku szkolnym 2013/2014, co stanowi jej legitymację do zaskarżenia spornej uchwały.

W odpowiedzi na skargę Gmina Nysa wniosła o oddalenie skargi. W uzasadnieniu wskazała, że skarga wraz załącznikami została Gminie przekazana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, albowiem wbrew dyspozycji art. 54 § 1 P.p.s.a., pełnomocnik skarżącej nie wniósł skargi za pośrednictwem organu, ale przesłał ją bezpośrednio do sądu administracyjnego. Zaakcentowała, że ponieważ skarga (datowana na ten sam dzień co wezwanie, czyli na dzień 16 września 2013 r.), przekazana przez WSA w Opolu wpłynęła do organu w dniu 19 września 2013 r., stąd bezprzedmiotowe stało się rozpatrywanie wniesionego wezwania do usunięcia naruszenia prawa, skoro zachodziła konieczność udzielenia odpowiedzi na skargę. Gmina wyjaśniła, że stosownie do art. 101 ust. 1 u.s.g., podstawą zaskarżenia w trybie tego przepisu jest niezgodność z prawem uchwały organu gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, która to niezgodność wywołuje jednocześnie negatywne następstwa w sferze prawnej osoby kwestionującej dany akt organu gminy (zniesienie, ograniczenie, uniemożliwienie realizacji uprawnienia, naruszenie interesu prawnego). Podała też, iż wobec zarzutów rodziców uczniów i Rady Rodziców dotyczących braku powiadomienia wszystkich rodziców Gimnazjum nr [...] o zamiarze jego likwidacji, Wojewoda Opolski działając jako organ nadzoru wnikliwie zbadał procedurę podjęcia zaskarżonej uchwały, a przede wszystkim poddał szczegółowej analizie wszystkie dowody doręczenia zawiadomień rodzicom uczniów likwidowanej szkoły i w tym zakresie nie dopatrzył się uchybień i nieprawidłowości. Nadto Gmina podkreśliła, że pismem z dnia 15 stycznia 2013 r. przesyłkami poleconymi priorytetowymi wysłanymi za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wszyscy rodzice i prawni opiekunowie zostali zawiadomieni o zamiarze likwidacji Gimnazjum nr [...] w [...]. Dodatkowo wskazała, że o posiadaniu wiedzy o zamiarze likwidacji Gimnazjum przez rodziców świadczy także fakt składania podpisów pod pismami - protestami (np. protestem z dnia 22 stycznia 2013 r.), które kierowane były do Burmistrza Nysy w okresie po podjęciu zamiaru likwidacji placówki, a przed upływem 6-miesięcznego terminu wyznaczonego na ich zawiadomienie, jak również obecność wielu rodziców na posiedzeniach Komisji Rady Miejskiej w Nysie i sesjach Rady Miejskiej w Nysie. W ocenie Gminy, wszyscy rodzice, w tym wymienieni w uzasadnieniu skargi, zostali zawiadomieni o zamiarze likwidacji Gimnazjum nr [...] w [...] w sposób zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Poza tym, zdaniem Gminy, w świetle zaprezentowanych poglądów judykatury nie został naruszony interes prawny skarżącej w kwestionowaniu uchwały, albowiem dziecko skarżącej ma jeszcze możliwość kontynuacji nauki w Gimnazjum nr [...] w [...] w roku szkolnym 2013/2014. Nadto w świetle orzecznictwa celem zawiadamiania rodziców o zamiarze likwidacji szkoły jest umożliwienie rodzicom uczniów dokonania wyboru innej szkoły, w której obowiązek szkolny będzie kontynuowany, tym bardziej, że w przypadku likwidacji szkoły poprzez stopniowe wygaszenie, interes prawny rodziców uczniów uczęszczających do danej szkoły, nie zostaje naruszony. Odnosząc się do podniesionego w skardze zarzutu, iż uchwała o likwidacji Gimnazjum nr [...] w [...] jest decyzją całkowicie arbitralną i rażąco przekracza granice administracyjnego, Gmina stwierdziła, że w ramach uprawnień oraz uwarunkowań, w których ona funkcjonuje, mieści się przede wszystkim racjonalizacja sieci szkół na danym terenie, w tym tworzenie, ale też likwidacja istniejących szkół w zależności od potrzeb i wyników przeprowadzonych analiz. W niniejszej sprawie organy Gminy przeprowadziły taką analizę, czemu dano wyraz w toku całego procesu związanego z podjęciem zaskarżonej uchwały, stąd brak jest podstaw do twierdzenia, że likwidacja placówki jest decyzją arbitralną i pozbawioną uzasadnienia.

Na rozprawie w dniu 23 grudnia 2013 r., pełnomocnik skarżącej podtrzymał skargę, zarzuty i wnioski w niej zawarte.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, postanowieniem z dnia 23 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Op 447/13, odrzucił skargę. Sąd przyjął, iż jednoczesne wniesienie wezwania do usunięcia naruszenia prawa oraz skargi do sądu administracyjnego oznacza, że nie został spełniony wymóg uprzedniego wezwania organu do usunięcia naruszenia prawa.

W wyniku wniesionej przez pełnomocnika skarżącej skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt I OSK 673/14, uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sadowi Administracyjnemu w Opolu. W uzasadnieniu postanowienia NSA stwierdził, iż złożenie skargi przez skarżącą w niniejszej sprawie nie nastąpiło z uchybieniem procedury, bowiem w istocie datą złożenia skargi nie był dzień jej nadania do sądu administracyjnego, lecz dzień jej nadania przez pracownika sądu do organu, gdyż skarga powinna być wniesiona za jego pośrednictwem stosownie do art. 54 § 1 p.p.s.a. Dlatego, datę przesłania skargi przez Sąd do organu należy uwzględnić, jako datę wniesienia skargi w sprawie.

W dniu 3 lipca 2014 r., do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wpłynęło pismo procesowe pełnomocnika skarżącej, w którym wskazano, iż "organ w formułowanych pismach wielokrotnie podnosił, że likwidacja Gimazjum nr [...] jest uzasadniona przyczynami ekonomicznymi, a w szczególności niżem demograficznym", co zdaniem skarżącej, te twierdzenia są nie tylko gołosłowne, ale i sprzeczne z obiektywnymi faktami. Na sąsiedniej ulicy bowiem powstało niepubliczne gimnazjum, z planowanym naborem na rok 2014/2015. Zdaniem skarżącej, podmiotem obowiązanym do zakładania i prowadzenia publicznych szkół jest właśnie gmina (art. 5 ust. 5 ustawy). Zatem likwidacja Gimnazjum nr [...] "nie ma nic wspólnego z niżem demograficznym, względami ekonomicznymi", bowiem stanowi decyzję arbitralną, co jest skutkiem naruszenia nakazu rzetelnego przeprowadzenia postępowania dowodowego – art. 7 i 77 K.p.a. Skarżąca dodała, iż Gimnazjum nr [...] legitymuje się bardzo dobrymi wynikami i opinią, a dowodem na tę okoliczność są akcje obrony tej szkoły, jak i wyróżnienie przez Fundację [...].

Na rozprawie sądowej w dniu 17 lipca 2014 r., pełnomocnik skarżącej podtrzymał skargę oraz wnioski i zarzuty zawarte w skardze, jak i piśmie procesowym z dnia 30 czerwca 2014 r. (data wpływu do Sądu - 3 lipca 2014 r.). Stwierdził, że proces likwidacyjny został przeprowadzony wadliwie. Zasygnalizował, że warunki nauczania uczniów w gimnazjum nr [...] i nr [...] są inne, tzn. gorsze. Wskazał, że Gmina wiedziała w czasie likwidacji o zamiarze funkcjonowania w sąsiedztwie niepublicznego gimnazjum. Przedłożył także pismo procesowe z dnia 16 lipca 2014 r. wraz z plikiem dokumentów w 1 egzemplarzu (36 kart) na okoliczność wadliwego procesu likwidacyjnego.

Pełnomocnik Gminy wniosła o oddalenie skargi, podkreślając, że tryb likwidacyjny został przeprowadzony w sposób prawidłowy, wyczerpujacy, bez naruszania prawa. Powielając argumentację zawartą w odpowiedzi na skargę podkreśliła, iż zapewniono uczniom likwidowanej szkoły możliwość kontynuowania nauki, umożliwiono także utworzenie takich klas w gimnazjum nr [...] i gimnazjum [...], jak w likwidowanym gimnazjum. Zwróciła uwagę na kryterium oceny Sądu w przedmiocie zaskarżonej uchwały. Nawiązując do pisma skarżącej z dnia 30 czerwca 2014 r. stwierdziła, że okoliczności podnoszone w nim nie maja miejsca i w tej kwestii przedłożyła Sądowi i pełnomocnikowi skarżącej następujące pisma: Stowarzyszenia [...]; [...] oraz analizę liczby uczniów w szkołach prowadzonych przez Gminę Nysa na okoliczność niżu demograficznego.

Sąd postanowił uwzględnić wnioski dowodowe pełnomocników stron i dopuścił dowody przedstawione w dniu rozprawy przez pełnomocnika skarżącej i Gminy.

Po zamknięciu rozprawy wpłynęło do Sądu kolejne pismo pełnomocnika skarżącej (data wpływu - 24 lipca 2014 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne są między innymi właściwe do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów organów jednostek samorządu terytorialnego. Podkreślić należy, że sądowa kontrola administracji, o której mowa w art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm. - zwanej dalej P.p.s.a.) jest wyłącznie kontrolą legalności zaskarżonych do sądów aktów, bowiem sądy administracyjne nie są powołane do kontroli słuszności, czy też celowości działań organów administracji publicznej. Oznacza to m.in., iż w granicach danej sprawy, sąd dokonuje wyłącznie oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami prawa, bez względu na zarzuty podniesione w skardze (art. 134 P.p.s.a.).

Skarga została wniesiona na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 2572 z późn. zm.), zwanej dalej u.s.g. Warunkami dopuszczalności skargi wniesionej w oparciu o powyższy przepis są: wydanie przez organ gminy uchwały w sprawie z zakresu administracji publicznej, uprzednie bezskuteczne wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa oraz zachowanie terminu do wniesienia skargi. Warunkiem zaś skuteczności skargi jest wykazanie przez skarżącą, iż kwestionowana uchwała narusza jej interes prawny.

W pierwszej kolejności zauważyć przyjdzie, że zaskarżona uchwała o likwidacji szkoły - Gimnazjum nr [...] w [...], niewątpliwie jest aktem prawnym z zakresu administracji publicznej. Bezsprzecznie, skarżąca przed wniesieniem skargi na tę uchwałę wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa. Zachowała również terminu do wniesienia skargi, co potwierdza także zapadłe w tej sprawie postanowienie NSA z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt I OSK 673/14. Natomiast w kwestii legitymacji skargowej wywodzonej z interesu prawnego podnieść należy, iż interes prawny to osobisty, konkretny i aktualny prawnie chroniony interes, który może być realizowany na gruncie określonego przepisu, bezpośrednio wiążący zaskarżony akt z indywidualną i prawnie chronioną sytuacją strony. Prawo zaskarżenia takiego aktu służy więc wówczas, gdy godzi on w sferę prawną skarżącego - wywołując dla niego negatywne konsekwencje prawne, ograniczające albo uniemożliwiające realizację jego uprawnienia lub interesu prawnego (por. np. wyroki NSA: z dnia 14 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 5/11, LEX nr 1081027, z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 1939/11, LEX nr1339601). Naruszenia interesu prawnego nie można wyprowadzać z ogólnych wartości czy zasad, bowiem o tym, czy jednostka ma w danej sprawie konkretny, indywidualny, aktualny i obiektywny interes prawny, przesądzają konkretne przepisy prawa. W rozpoznawanej sprawie jest niesporne to, że skarżąca będąca rodzicem dziecka, tj. ucznia likwidowanej szkoły ma interes prawny w kwestionowaniu prawidłowości przedmiotowej uchwały.

Z kolei, analizując treść skargi odnotować przyjdzie, że skoro przepis art. 101 ust. 1 u.s.g. uprawnia do złożenia skargi wyłącznie z uwagi na własny interes prawny, to tym samym nie uprawnia do złożenia skargi w interesie publicznym. Ponadto, na zasadzie art. 101 ust. 2a, skargę na uchwałę, o których mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego także reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę. W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja, z art. 101 ust. 2a u.s.g. nie ma miejsca. Także wniosek o połączenie niniejszej sprawy ze sprawą ze skargi D. S. na tę samą uchwałę, wskazując sygn. akt. II Og 142/13, okazał się bezzasadny, bowiem skarga ta została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt II SA/Op 411/13.

W rozpoznawanej sprawie skarżąca zarzuciła organowi naruszenie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświacie (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz.2572 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, przez brak skutecznego zawiadomienia wszystkich osób o zamiarze likwidacji gimnazjum. W związku z powyższym, jak również z uwagi na przepis art. 134 P.p.s.a, należało ocenić, czy i ewentualnie, w jaki sposób, zaskarżoną uchwałą naruszono prawem chroniony interes lub uprawnienie skarżącej. Z przepisu art. 59 ust. 1 ustawy wynika, że szkoła publiczna może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę, po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu. Nadto jak stanowi drugie zdanie przepisu, organ prowadzący szkołę jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów (w przypadku szkoły dla dorosłych - uczniów), właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu. Przepis art. 59 ust. 2 ustawy stanowi natomiast, iż szkoła publiczna prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego może zostać zlikwidowana po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Przy czym, w świetle art. 5c pkt 1 ustawy, decyzję o likwidacji szkoły prowadzonej przez jednostkę samorządu (gminę) podejmuje, w formie uchwały, rada gminy.

Z przytoczonej regulacji przepisu art. 59 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca poza bezwzględnym wymogiem informacyjnym oraz wymogiem zapewnienia przez organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu nie zawarł żadnych innych przesłanek, kryteriów od spełnienia których uzależniłby uprawnienie organu prowadzącego szkołę do jej likwidacji. Powyższe przesądza o tym, że kryteria kontroli sądowoadministracyjnej są czysto prawne. Badaniu podlega wyłącznie zgodność z prawem podjęcia uchwały o likwidacji szkoły, bowiem gmina działa na podstawie i w granicach prawa, skutkiem czego jest przyznane jej w art. 59 ust. 1 ustawy upoważnienia do likwidacji szkoły, które może być zrealizowane dopiero po przeprowadzeniu ustawowo określonej i bezwzględnie obowiązującej procedury. Bezwzględny obowiązek zawiadomienia rodziców uczniów likwidowanej szkoły, o którym mowa w art. 59 ust. 1 ustawy powstaje, jeśli została podjęta uchwała intencyjna, tj. uchwała o zamiarze likwidacji. Treścią informacji - zawiadomienia - jest "zamiar likwidacji szkoły". Organ prowadzący szkołę jest obowiązany dokonać tego zawiadomienia, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji. Natomiast uwzględniając cel instytucji zawiadomienia rodziców, chodzi o stworzenie rodzicom przez organ realnej możliwości uzyskania informacji o zamiarze likwidacji szkoły w terminie 6 miesięcy przed planowanym terminem likwidacji szkoły (por. Mateusz Pilich "Ustawa o systemie oświaty. Komentarz", ABC 2012, teza 8 do art. 59). W związku z powyższym, określone w art. 59 ust. 1 ustawy zawiadomienie, należy odczytywać od strony obowiązków organu w zakresie przekazania informacji.

W tym miejscu odnotować też trzeba, iż w przypadku, gdy organ prowadzący szkołę rozciągnął proces likwidacji na okres dwóch lat, likwidując szkołę stopniowo, wówczas organ obowiązany jest powiadomić o takiej likwidacji co najmniej na 6 miesięcy przed przyjętym terminem rozpoczęcia likwidacji. Jeżeli rozpoczęcie likwidacji następuje w dniu 1 września danego roku, należy dokonać zawiadomienia najpóźniej w dniu 28 lutego - roku rozpoczynającego likwidacje a nie kończącego proces likwidacji. W tej kwestii, skład orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 22 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK 2376/11, LEX nr 1133992.

Ponieważ przepis art. 59 ust. 1 ustawy nie określa formy zawiadomienia, to jednak musi ona umożliwiać rodzicom uczniów zapoznanie się z przekazaną informacją, a nadto powinna ona umożliwiać weryfikację dokonania zawiadomienia w postępowaniu sądowoadministracyjnym (por. wyrok NSA z dnia 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt I OSK 102412, LEX nr 1223838). Jednakże mając na uwadze regulacje wynikające z art 59 ust. 1 ustawy, forma zawiadomienia nie powinna być wybierana bez uwzględnienia daty podjęcia uchwały i czasu, który pozostał do rozpoczęcia biegu sześciomiesięcznego terminu. Możliwe jest zatem przyjęcie formy doręczenia za pośrednictwem poczty. Wówczas niepodjęcie przez rodzica ucznia przesyłki w terminie, w warunkach tzw. awizowania, przy zastosowaniu norm stosowanych w polskim systemie prawa (dotyczy to przepisów procedury cywilnej, administracyjnej, czy też sądowoadministracyjnej w powiązaniu z przepisami o warunkach wykonywania usług pocztowych) pozwala na ocenę, że organ wywiązał się z obowiązku zawiadomienia (por. wyrok NSA z dnia 24 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1096/13 niepublikowany, treść [w:] CBOSA, http://orzeczenia. nsa.gov.pl).

W rozpoznawanej sprawie, w wyniku podjęcia uchwały w dniu 15 stycznia 2013 r. o zamiarze likwidacji Gimnazjum nr [...] w [...], w celu realizacji obowiązku zawiadomienia rodziców, wybrano formę przesyłki poleconej (ewidencjonowanej) priorytetowej za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wysyłając w dniu 16 stycznia 2013 r. zawiadomienie o zamiarze likwidacji tej szkoły - pisma z dnia 15 stycznia 2013 r. - wszystkim rodzicom i prawnym opiekunom uczniów likwidowanego gimnazjum. Przesyłkę dla A. O. awizowano dwukrotnie, tj. dnia 17 i 25 stycznia 2013r., której jednak skarżąca nie odebrała. Gmina stworzyła zatem skarżącej możliwość zaznajomienia się z treścią pisma (zawiadomienia). Ponadto, skarżąca nie wykazała również, że istniała uzasadniona przyczyna, dla której nie odebrała zawiadomienia. W konsekwencji, nie sposób zaaprobować tezę, jak tego oczekuje skarżąca, że zwrot przesyłki pocztowej poleconej, jako nieodebranej w terminie oznacza brak doręczenia, a przez to brak realizacji obowiązku zawiadomienia, a tym samym skutkuje naruszeniem art. 59 ust. 1 ustawy.

Raz jeszcze powtórzyć przyjdzie, że jeżeli chodzi o samo zawiadomienie, to żeby było skuteczne musi ono dotrzeć do wszystkich osób lub podmiotów, które powinny były zostać poinformowane o zamierzonej likwidacji, najpóźniej na sześć miesięcy przed planowanym terminem likwidacji, bowiem liczy się realna możliwość zapoznania się z zamiarem likwidacji, np. poprzez awizowanie przesyłki, a nie to, czy dany adresat (osoba lub podmiot) faktycznie z tej możliwości skorzystał. Ponadto, nie chodzi o wykorzystanie instytucji zawiadomienia z art. 59 ust. 1 ustawy, jako instrumentu służącego do zablokowania procesu likwidacji, gdyż środkiem prawnym służącym do zwalczania likwidacji szkoły jest skarga na uchwałę w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g., a nie działania polegające na takim opóźnianiu, aby doprowadzić do zaniechania terminu sześciomiesięcznego. Również brak aktywności rodzica ponadprzeciętnie zaangażowanego w zwalczanie likwidacji szkoły nie może być obojętny dla oceny, czy awizowanie przesyłki stwarzało adresatowi możliwość zapoznania się z wyrażonym w uchwale zamiarem likwidacji. Z lektury akt administracyjnych wynika, że skarżąca była aktywna w działaniach zmierzających do zapobieżenia likwidacji gimnazjum, chociażby poprzez złożenie podpisu pod protestem przeciwko zamiarowi likwidacji z dnia 22 stycznia 2013 r., skierowanym do Burmistrza Nysy.

W ocenie Sądu, Gmina Nysa posługując się dwukrotnym awizowaniem przez Pocztę Polską przesyłki poleconej do skarżącej skutecznie wykazała, że doręczyła prawidłowo skarżącej zawiadomienie o likwidacji Gimnazjum nr [...], z dochowaniem terminu sześciomiesięcznego, o którym mowa w art. 59 ust. 1 ustawy. Dostrzec trzeba, że informacja o zamiarze likwidacji została imiennie skierowana zarówno do skarżącej, jak również oddzielnie do jej męża, a zatem zawiadomienie zostało skierowane do każdego z rodziców.

Stąd, w realiach rozpoznawanej sprawy należało przyjąć, że organ nie naruszył obowiązku zawiadomienia rodziców z art. 59 ust. 1 ustawy, a zatem nie doszło do naruszenia procedury związanej z powiadomieniem rodziców uczniów, jak twierdzi skarżąca.

Również sporną uchwałą zapewniono uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a zatem zrealizowano obowiązek z art. 59 ust. 1 ustawy, czego nie kwestionuje skarżąca, lecz w jej ocenie, warunki nauczania w Gimnazjum nr [...] i w Gimnazjum [...] są inne, gorsze niż w likwidowanym gimnazjum. Ustawa nie uzależnia jednak możliwości likwidacji szkoły publicznej od innych okoliczności niż zapewnienie możliwości kontynuowania nauki w szkole publicznej tego samego typu, także od polepszenia warunków nauki.

Ponadto, z treści art. 59 ust. 1 ustawy nie wynika zakaz likwidacji szkoły, nawet jeżeli będzie to skutkowało wydłużeniem drogi ucznia z domu do szkoły. Wspomnieć jedynie można, że zgodnie z art. 17 ust. 1-3 ustawy, sieć publicznych szkół powinna być zorganizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego, z uwzględnieniem określonej odległości drogi dziecka z domu do szkoły, przy czym w przypadku gdy droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza odległości wymienione w ust. 2 (tj. 4 km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów), obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.

Upatrywanie przez skarżącą naruszenia art. 59 ust. 1 ustawy z ww. względów uznać również należało za bezpodstawne.

Kontrolą Sądu nie może być objęta celowość, zasadność czy potrzeba likwidacji szkoły. Sąd administracyjny, jak wskazano na wstępie rozważań, nie może brać pod uwagę aspektu społecznego likwidacji szkoły. Uprawnienie gminy prowadzącej szkoły publiczne (podstawowe i gimnazja) położone na jej terenie do likwidacji wiąże się z chronioną konstytucyjnie zasadą samodzielności jednostek samorządu terytorialnego (art. 165 ust. 2 Konstytucji RP), których działalność podlega nadzorowi wyłącznie z punktu widzenia legalności (art. 171 ust. 1 Konstytucji RP). Ustawodawca wyposażył gminy w prawo tworzenia i likwidacji jednostek organizacyjnych, przy pomocy których gmina realizuje swoje zadania, w tym w zakresie edukacji publicznej, przy uwzględnieniu realizacji zadań publicznych - art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h) u.s.g. w związku z art. 59 ust. 1 ustawy. Organizacja sieci szkół gminnych jest zatem funkcją z jednej strony potrzeb wspólnoty samorządowej i obowiązków nakazanych gminie prawem, a z drugiej strony jej możliwości finansowych, organizacyjnych czy logistycznych. W tych ramach uprawnień gminy oraz uwarunkowań, w których ona funkcjonuje mieści się przede wszystkim racjonalizacja sieci szkół na danym terenie, w tym nie tylko tworzenie ale też i likwidacja istniejących szkół w zależności od potrzeb i wyników przeprowadzonych analiz. Z akt sprawy wynika, czego nie neguje skarżąca, że organ Gminy prowadził takie analizy, obejmujące zarówno aspekt ekonomiczny, organizacyjny oraz społeczny funkcjonowania przedmiotowej szkoły, starając się wyważyć interes społeczny, reprezentowany przez organ stanowiący gminy (rada gminy reprezentuje ogół jej mieszkańców stanowiących wspólnotę samorządową) i interes indywidualny rodziców dzieci, który najczęściej też nie jest jednolity. Skarżąca nie podziela stanowiska organu w przedmiocie niżu demograficznego, wynikającego z analizy liczby uczniów w gimnazjach (np. w roku 2007/2008 – 2068, w roku 2013/2014 – 1301), gdyż uznaje, że wyliczeń należało dokonać inną metodą, a ponadto w jej ocenie, wskazywany niż demograficzny nie stanowił przeszkody do powstania niepublicznego gimnazjum w sąsiedztwie likwidowanej szkoły. Jak już wyżej wskazano, ani kwestie demograficzne, jak i finansowe, czy organizacyjne nie stanowią kryteriów, od spełnienia których uzależniłby ustawodawca uprawnienie organu prowadzącego szkołę do jej likwidacji (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 7 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 161/13, LEX nr 1316813; WSA we Wrocławiu z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt IV SA/Wr 209/12, LEX nr 1330145).

W tej sytuacji zarzuty skargi dotyczące zasadności podjęcia przedmiotowej uchwały nie mogły być uwzględnione.

Sąd zauważa, że również nie doszło do naruszenia przepisu art. 59 ust. 2 ustawy, bowiem zaskarżona uchwała została podjęta po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. W przepisie tym chodzi o opinię, nie zaś o zgodę czy też pozytywną opinię, jak np. w przypadku połączenia szkół w zespół (art. 62 ust. 5b ustawy). Opinia, o której mowa w art. 59 ust. 2 ustawy jest opinią zwykłą, a nie kwalifikowaną, dlatego negatywna opinia kuratora nie ma charakteru wiążącego dla gminy.

W związku natomiast z zarzutem skargi, iż podejmując zaskarżoną uchwałę organ naruszył art. 7 i 77 K.p.a., wyjaśnić przyjdzie, iż sprawa likwidacji szkoły, o której mowa w art. 59 ust. 1 ustawy, nie jest indywidualną sprawą rozstrzyganą w drodze decyzji administracyjnej na podstawie art. 1 pkt 1 K.p.a., a to wyklucza możliwość oceny organu co do zastosowania przepisów art. 7 i 77 K.p.a. Rada gminy podejmując uchwałę w sprawie likwidacji szkoły, na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy, nie jest związana zasadami postępowania administracyjnego ustanowionymi w K.p.a. Stąd zarzut naruszenia art. 7 i 77 K.p.a. należało uznać za bezpodstawny.

Mając na względzie powyższe okoliczności, skarga podlega oddaleniu, na podstawie art. 151 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt