Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Niczyporuk Sędziowie: sędzia NSA Karol Kiczka sędzia del. WSA Maria Grzymisławska-Cybulska (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Artur Dral po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 maja 2019 r., sygn. akt II SA/Gl 913/18 w sprawie ze skargi R. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie uprawnień do kierowania pojazdami oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 24 maja 2019 r. sygn. II SA/Gl 913/18 oddalił skargę R. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie uprawnień do kierowania pojazdami.

Skargę kasacyjną od opisanego wyroku wywiódł R. L. zaskarżonemu wyrokowi zarzucając na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – dalej jako: "p.p.s.a.":

1. naruszenie przepisu postępowania, mające istotny wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia, to jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a w związku z art. 77 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego – dalej jako: "k.p.a." w związku z art. 7 k.p.a. w związku z art. 80 k.p.a. w związku z art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niewywiązanie się przez organ administracyjny z ustawowego obowiązku zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całości materiału dowodowego.

2. naruszenie przepisu postępowania, mające istotny wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia, to jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a w związku z art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. poprzez brak zawieszenia postępowania podczas gdy w jego toku pojawiło się zagadnienie wstępne wynikające z nieprawomocnego postępowania o ubezwłasnowolnienie prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie.

3.naruszenie przepisu postępowania, mające istotny wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia, to jest art. 141 § 4 p.p.s.a., gdyż uzasadnienie zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach nie zawierało pełnego stanowiska, co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia, a zwłaszcza co do ustalenia przesłanek faktycznych i podnoszonych przez skarżącego okoliczności prowadzenia z jego udziałem postępowań oraz jest stanu zdrowia.

4.naruszenie art. 99 ust. 2 pkt 1 lit b ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - dalej jako: "u.k.p.", poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i bezpodstawne uznanie, iż jakakolwiek, nawet niesprawdzona okoliczność, może powodować skierowanie kierującego na badania, podczas gdyż prawidłowa wykładnia prowadzi do wniosków, że tylko jeżeli zastrzeżenia co do stanu zdrowia są uzasadnione to kierującego można skierować na badania.

Żądaniem skargi kasacyjnej objęto uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach; rozpoznanie sprawy na rozprawie; zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej skarżącemu z urzędu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna podlegała oddaleniu.

Przepis art. 193 zdanie drugie p.p.s.a. wyłącza odpowiednie stosowanie do postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym wymogów dotyczących koniecznych elementów uzasadnienia wyroku, które przewidziano w art. 141 § 4 w zw. z art. 193 zdanie pierwsze p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny nie przedstawia więc w uzasadnieniu wyroku oddalającego skargę kasacyjną opisu ustaleń faktycznych i argumentacji prawnej podawanej przez organy administracji i Sąd I instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę tylko w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 p.p.s.a.), z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skardze kasacyjnej jej podstawami, określonymi w art. 174 p.p.s.a. Wobec niestwierdzenia zaistnienia przesłanek nieważności postępowania, oceniając wyrok Sądu I instancji w ramach zarzutów zgłoszonych w skardze kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny uznał te zarzuty za niezasadne.

1.Niezasadnie Sądowi Wojewódzkiemu zarzucono naruszenie art. 99 ust. 2 pkt 1 lit b u.k.p.

W dacie wydawania zaskarżonej decyzji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], przepis ten stanowił, że starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badania lekarskie na podstawie informacji, że istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia. Trafnie przyjął Sąd Wojewódzki, że stosowanie tego przepisu musi uwzględniać cele, dla realizacji których kwestionowana w skardze kasacyjnej regulacja została powołana do życia. Prawidłowo też Sąd Wojewódzki wskazał, że celem tej regulacji jest realizacja zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, poprzez weryfikację zdolności psychofizycznych jego uczestników, w następstwie powzięcia przez organ informacji nasuwających uzasadnione wątpliwości w tym zakresie. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Powyższe oznacza, że na wcześniejszym etapie postępowania, tj. przed przeprowadzeniem badania, z natury rzeczy nie można poczynić kategorycznych ustaleń w tym zakresie. Należy zatem uznać za uzasadnione, takie zastrzeżenia które zostały oparte na konkretnych, wiarygodnych podstawach. W okolicznościach badanej sprawy, prokurator we wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego powołał się na informację o toczącym się postępowaniu w sprawie ubezwłasnowolnienia R. L. W ocenie Sądu, prawidłowo Sąd Wojewódzki uwzględniwszy okoliczności badanej sprawy przyjął, że informacja o nieprawomocnym wyroku orzekającym częściowe ubezwłasnowolnienie skarżącego kasacyjnie, stanowiła sygnał, że istnieją uzasadnione - w rozumieniu u.k.p. - zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia, które uzasadniają potrzebę weryfikacji jego predyspozycji zdrowotnych do kierowania pojazdami. Aby rozstrzygnąć kwestię istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami konieczne stało się skierowanie skarżącego kasacyjnie na badania lekarskie. Prawidłowo, zatem w okolicznościach badanej sprawy starosta wydał decyzję o skierowaniu skarżącego kasacyjnie na badania lekarskie i słusznie stanowisko organów zaakceptował Sąd Wojewódzki.

2. Niezasadnie w tych okolicznościach Sądowi Wojewódzkiemu zarzucono również naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a.

Odnosząc się do tego zarzutu należy wskazać, że na podstawie art. 141 § 4 p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Uchwałą NSA z dnia 15 lutego 2010 r., sygn. akt II FPS 8/09, przesądzono, że przepis art. 141 § 4 p.p.s.a. może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska, co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wbrew wywodom skargi kasacyjnej taki stan rzeczy w sprawie nie miał miejsca.

Sąd Wojewódzki precyzyjnie wskazał, że do wydania pozytywnej decyzji w przedmiocie skierowania na badania lekarskie organ musi dysponować faktami, które w dostatecznym, racjonalnie przekonującym stopniu uzasadniają konieczność sprawdzenia stanu zdrowotnego kierowcy. W niniejszej sprawie, w przekonaniu Sądu I instancji takimi okolicznościami były zarówno wnioski opinii, na które powołał się prokurator Prokuratury Rejonowej w Częstochowie w piśmie inicjującym postępowanie przed Starostą [...], jak i treść postanowienia Sądu Okręgowego w Częstochowie o ubezwłasnowolnieniu częściowym R. L. z uwagi na stan jego zdrowia psychicznego, które to orzeczenie, jak udokumentowano w protokole rozprawy, stało się prawomocne na skutek oddalenia apelacji wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazano, że z treści wskazywanej przez prokuratora oraz powołanej przez organy orzekające opinii lekarskiej (psychiatrycznej), wydanej w toku postępowania sądowego o ubezwłasnowolnienie wynika, że u skarżącego stwierdzono chorobę dwubiegunową afektywną, co przekłada się m.in. na interpretacje urojeniowe zachowań osób z otoczenia, deficyty planowania oraz przewidywania, a także brak krytycznego wglądu w przebieg choroby i we własne postępowanie. Skarżący kasacyjnie takiej treści tej opinii nie negował, negował jedynie jej trafność, zaprzeczając, aby był chory psychicznie. Ewentualna wadliwość argumentacji, bądź prezentowanie przez stronę innego poglądu niż wskazany w uzasadnieniu, nie stanowi o naruszeniu przez Sąd art. 141 § 4 p.p.s.a. (por. wyroki NSA: z dnia 26 maja 2020 r., sygn. akt II OSK 3218/19, z dnia 11 marca 2020 r., sygn. akt I GSK 175/18, z dnia 17 grudnia 2019 r., sygn. akt I FSK 1789/17). Dlatego też podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. nie mógł w okolicznościach badanej sprawy przynieść oczekiwanego rezultatu.

3. Niezasadnie również Sądowi I instancji zarzucono naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a w związku z art. 77 k.p.a. w związku z art. 7 k.p.a. w związku z art. 80 k.p.a. w związku z art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a.

Zasadności podniesionych zarzutów skarga kasacyjna upatruje w niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy. Stanowisko to jednak jest nieprawidłowe. Zarzut naruszenia przepisów postępowania prowadzi do uchylenia zaskarżonej decyzji tylko wówczas, jeżeli stwierdzone uchybienie mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W okolicznościach badanej sprawy podnoszone zarzuty nie mogły przynieść pożądanego efektu. Źródeł zasadności podniesionych w skardze kasacyjnej zarzutów naruszenia przepisów postępowania skarżący kasacyjnie niesłusznie upatruje w odmiennej niż przyjęta przez organy i zaakceptowana przez Sąd Wojewódzki wykładni prawa materialnego. W okolicznościach badanej sprawy wszystkie wymagane przepisami prawa ustalenia faktyczne zostały w sprawie poczynione (art. 7 k.p.a.), udokumentowane w aktach sprawy (art. 77 § 1 k.p.a.) i zgodnie z wolą ustawodawcy prawidłowo ocenione przez Kolegium (art. 80 k.p.a. w związku z art. 107 § 3 k.p.a.), które dokonało prawidłowej ich subsumcji. Wbrew przekonaniu skarżącego kasacyjnie, w sprawie nie zaistniało zagadnienie wstępne, które uzasadniałoby zawieszenie postępowania administracyjnego.

Z tych wszystkich względów skarga kasacyjna, jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, podlegała oddaleniu na podstawie art. 184 p.p.s.a.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł o przyznaniu pełnomocnikowi z urzędu wynagrodzenia za sporządzoną i wniesioną skargę kasacyjną, albowiem wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonaną pomoc prawną, należne od Skarbu Państwa (art. 250 p.p.s.a.) przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w art. 254 § 1 i art. 258-261 p.p.s.a.