Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędziowie NSA Zofia Flasińska Marek Stojanowski (sprawozdawca) po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku [...] Stowarzyszenia [...] w W. o wyłączenie sędziego NSA Małgorzaty Pocztarek w sprawie ze skargi kasacyjnej Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 sierpnia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 389/14 w sprawie ze skargi Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w N. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie ochrony danych osobowych postanawia: wyłączyć sędziego NSA Małgorzatę Pocztarek od orzekania w tej sprawie.

Wnioskiem z dnia 27 grudnia 2015 r. uczestnik postępowania [...] Stowarzyszenie [...] w W. - działając na podstawie art. 18 § 1 pkt 6 oraz art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej, jako: "P.p.s.a.") - wniosło o wyłączenie sędziego NSA Małgorzaty Pocztarek od orzekania w sprawie ze skargi kasacyjnej Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [...] sierpnia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 389/14 w sprawie ze skargi Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w N. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie ochrony danych osobowych.

Uzasadniając wniosek w zakresie podstawy prawnej wyłączenia, określonej w art. 18 § 1 pkt 6 P.p.s.a., Stowarzyszenie wskazało, że sędzia NSA Małgorzata Pocztarek w 2013 r. wydała 10 wyroków, którymi de facto stworzyła obecną interpretację art. 43 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). Przytaczając fragment uzasadnienia jednego z wydanych wyroków i prezentowane w nim stanowisko, Stowarzyszenie przedstawiło swój pogląd w sprawie, wywodząc, że bezspornie sędzia NSA Małgorzata Pocztarek winna być wyłączona od orzekania w sprawie o sygn. akt I OSK 3111/14.

Nadto w zakresie podstawy prawnej wyłączenia, określonej w art. 19 P.p.s.a., Stowarzyszenie podniosło, że na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 r. sędzia NSA Małgorzata Pocztarek nie pozwalała wypowiedzieć się przedstawicielowi Stowarzyszenia, utrudniała złożenie dowodów w sprawie, "prostowała trzeciorzędne potknięcia a wreszcie starała się wykorzystać" przeciwko przedstawicielowi wnioskodawcy, pełnomocników organu i D. A. To wszystko, w ocenie Stowarzyszenia, daje podstawę wyłączenia sędziego na zasadzie art. 19 P.p.s.a. Zdaniem wnioskodawcy dalszy udział sędziego NSA Małgorzaty Pocztarek w sprawie o sygn. akt I OSK 3111/14 nie zapewnia bezstronności w jej rozpoznaniu.

W dniu 11 stycznia 2016 r. sędzia NSA Małgorzata Pocztarek złożyła oświadczenie, w którym wskazała, że po zapoznaniu się z wnioskiem [...] Stowarzyszenia [...] w W. z dnia 27 grudnia 2015 r. dotyczącym wyłączenia Jej od orzekania w sprawie o sygn. akt I OSK 3111/14, przyłącza się do wniosku. Sędzia stwierdziła, że w porównaniu do innych sędziów Izby Ogólnoadministracyjnej NSA w sprawach dotyczących apostazji orzekała najwięcej, posiada ugruntowany już pogląd i uważa, że z korzyścią dla sprawy byłoby jego zweryfikowanie przez innych sędziów. Z tego też względów sędzia NSA Małgorzata Pocztarek wniosła o wyłączenie Jej od orzekania w sprawie o sygn. akt I OSK 3111/14.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 18 § 1 P.p.s.a., sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach: w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki (art. 18 § 1 pkt 1); swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia (art. 18 § 1 pkt 2); osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli (art. 18 § 1 pkt 3); w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron (art. 18 § 1 pkt 4); w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą (art. 18 § 1 pkt 5); w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznawanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator (art. 18 § 1 pkt 6); dotyczących skargi na decyzję albo postanowienie, jeżeli w prowadzonym wcześniej postępowaniu w sprawie brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (art. 18 § 1 pkt 6a); w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej (art. 18 § 1 pkt 7). Również sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania, nie może orzekać co do tej skargi (§ 3).

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 19 P.p.s.a., niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

Przepis art. 19 P.p.s.a. reguluje przypadek wyłączenia sędziego ze względu na istnienie przesłanki o tzw. względnym charakterze. Oznacza to konieczność oceny każdego konkretnego przypadku. Ustawodawca posługując się pojęciem "okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności", nałożył na sąd obowiązek zbadania, czy owa okoliczność w danej sprawie rzeczywiście istnieje. Wobec braku w tym zakresie kryteriów ustawowych, sąd musi kierować się zasadami doświadczenia życiowego, mając na uwadze fakt, że zgodnie z art. 21 i art. 22 § 2 P.p.s.a., to także do sędziego należy ocena, czy będzie mógł obiektywnie i bez skrępowania rozpoznać sprawę i wydać w niej orzeczenie. Ustawa nakłada również obowiązek na stronę postępowania, w postaci konieczności uprawdopodobnienia przyczyny wyłączenia.

W niniejszej sprawie nie występują przesłanki wyłączenia sędziego NSA Małgorzaty Pocztarek z mocy prawa (art. 18 § 1 i 3 P.p.s.a.), jednakże mając na uwadze okoliczności sprawy i wyjaśnienia samego sędziego, należało wyłączyć Małgorzatę Pocztarek od orzekania w sprawie o sygn. akt I OSK 3111/14 na podstawie art. 19 P.p.s.a.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, po myśli art. 22 § 1 i § 2 P.p.s.a. w związku z art. 193 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.