Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

P O S T A N O W I E N I E Dnia 22 września 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maciej Dybowski po rozpoznaniu w dniu 22 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Stowarzyszenia [...] o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w sprawie ze skargi kasacyjnej Wójta Gminy [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 marca 2020 r. sygn. akt IV SAB/Wr 19/20 w sprawie ze skargi S.P. na bezczynność Wójta Gminy [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia dopuścić Stowarzyszenie [...] do udziału w postępowaniu

Wyrokiem z dnia 17 marca 2020 r. sygn. akt IV SAB/Wr 19/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w sprawie ze skargi S.P. na bezczynność Wójta Gminy [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej: I. zobowiązał Wójta Gminy [...] do rozpoznania wniosku skarżącego z 29 listopada 2019 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi; II. stwierdził bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku skarżącego, o którym mowa w punkcie I wyroku; III. orzekł, że stwierdzona bezczynność nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa; IV. zasądził od Wójta Gminy [...] na rzecz skarżącego kwotę 100 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Skargę kasacyjną od wyroku IV SAB/Wr 19/20 wywiódł Wójt Gminy [...].

Pismem z 14 lipca 2020 r. Stowarzyszenie [...] - na podstawie art. 33 § 2 ppsa - zgłosiło swój udział w niniejszym postępowaniu.

W uzasadnieniu podniesiono, że misją Stowarzyszenia jest działalność na rzecz upowszechniania i realizacji idei dobrego rządzenia przez doprowadzenie do przejrzystości i rozliczalności instytucji publicznych oraz wzmocnienie obywatelskiej świadomości własnych praw i umiejętności korzystania z nich. Jednym z podstawowych elementów zapewniających rozliczalność działania władz i wzmocnienie obywateli w procesie rządzenia, jest jawność życia publicznego. W ramach jednego z głównych zadań naszej organizacji realizujemy nadzór obywatelski nad realizacją art. 61 Konstytucji RP i ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stowarzyszenie prowadzi poradnictwo w zakresie spraw związanych z obywatelskim prawem do informacji publicznej.

Do pisma dołączono wydruk informacji z Krajowego Rejestru Sądowego i Statut Stowarzyszenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności.

W świetle art. 33 § 2 ppsa każdy cel działania określony w statucie nadanym, czy przyjętym zgodnie z obowiązującym prawem może uzasadniać wystąpienie z żądaniem dopuszczenia do postępowania sądowego, jeżeli przedmiot postępowania wkracza w zakres działań organizacji społecznej, czy to ze względu na czynności postępowania, czy też ze względu na jego wynik. Celem wymienionym w statucie (regulaminie) organizacji społecznej, uzasadniającym dopuszczenie jej do udziału w postępowaniu sądowym, może być nie tylko obrona indywidualnych interesów i praw swoich członków, ale także na przykład propagowanie określonej działalności, czy pewnych idei, ochrona wartości materialnych i niematerialnych, zapobieganie niekorzystnym zjawiskom społecznym lub ekonomicznym. Organizacja społeczna może działać na rzecz jednej ze stron, wzmacniając jej pozycję w postępowaniu, może też nie wiązać swoich czynności procesowych z interesami żadnej ze stron, mając na uwadze tylko zachowanie wymagań interesu społecznego.

Przed wydaniem postanowienia o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika sąd musi zbadać, czy sprawa dotyczy zakresu statutowej działalności organizacji i czy organizacja ta jest organizacją, o której mowa w art. 25 § 4 ppsa (D. Całkiewicz, Uprawnienia organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym w sprawach dotyczących innych osób, Studia Prawnoustrojowe 2012/18/s. 23-31).

Jak wynika ze Statutu Stowarzyszenia (§ 8) i z informacji z Krajowego Rejestru Sądowego (Dział 3 rubryka 3), celem Stowarzyszenia jest upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji oraz wspieranie działań monitorujących i edukacyjnych na rzecz zwiększania przejrzystości i uczciwości życia publicznego, w tym: 1. działanie na rzecz swobodnego dostępu do informacji publicznej, 2. działanie na rzecz efektywnego, praworządnego, przejrzystego i otwartego na kontrolę obywatelską gospodarowania majątkiem publicznym i zarządzania politykami publicznymi, 3. wspieranie merytoryczne i finansowe osób i organizacji w sprawowaniu kontroli obywatelskiej, 4. podejmowanie działań na rzecz propagowania etyki życia publicznego i aktywności służących przeciwdziałaniu korupcji.

Przedmiotem niniejszego postępowania sądowoadministracyjnego jest sprawa dotycząca udostępnienia informacji publicznej.

Z powyższego wynika, że sprawa dotyczy statutowej działalności Stowarzyszenia; udział Stowarzyszenia w postępowaniu sądowym przyczyni się do realizacji funkcji kontrolnej sądu; udział ten nie pozostaje w kolizji ze służącym skarżącemu prawem do sądu, które dotyczy jego interesu prawnego a zatem zaistniały przesłanki dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu (M. Szubiakowski, Dopuszczenie organizacji społecznej do postępowania przed sądem administracyjnym w sprawach podatkowych, ZNSA 2020/2/16).

Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 33 § 2 ppsa w zw. z art. 193 ppsa, orzekł jak w sentencji.