Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia del. WSA Arkadiusz Despot - Mładanowicz po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia L. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 1118/06 o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi L. W. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...], znak: [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie.

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1118/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie odmówił L. W. przywrócenia terminu do wniesienia skargi na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminowi do wniesienia skargi. O uchybieniu terminowi skarżący dowiedział się dnia 7 listopada 2007 r., kiedy to odebrał zawiadomienie o terminie rozprawy wraz z odpowiedzią na skargę organu odwoławczego, zaś wniosek o przywrócenie terminu złożył 27 listopada 2007 r., a więc z uchybieniem siedmiodniowego terminu wynikającego z art. 87 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej jako "P.p.s.a.". Dodatkowo w ocenie Sądu skarżący uchybił terminowi do wniesienia skargi z własnej winy. Z załączonej nieczytelnej dokumentacji lekarskiej nie wynika bowiem, jakoby skarżący nie mógł wnieść skargi w terminie, nie przebywał bowiem wówczas w szpitalu, jak również nie nastąpiło znaczące pogorszenie jego stanu zdrowia. Podkreślono ponadto, iż skarżący może liczyć na pomoc osób trzecich, mieszka bowiem z synem i synową, których mógł poprosić o nadanie przesyłki pocztowej zawierającej skargę w terminie.

W złożonym na powyższe postanowienie zażaleniu skarżący L. W. wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, bądź uwzględnienie zażalenia w całości. Skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z załączonej dokumentacji lekarskiej w postaci kart informacyjnych leczenia szpitalnego, ponowił również wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków w osobie jego syna i synowej.

W uzasadnieniu zażalenia L. W. wskazał, że przeszkodą uzasadniającą uchybienie przez niego terminowi jest podeszły wiek, jak i szereg schorzeń, ponadto w ubiegłym roku zmarła jego żona, co miało wpływ na stan psychofizyczny skarżącego utrudniający codzienne funkcjonowanie. Dodał również, iż co prawda mieszka z synem i synową, którzy służą mu pomocą, jednak nie jest możliwym całkowita ich koncentracja na sprawach i problemach skarżącego, a jako nieposiadający wykształcenia prawniczego i nie mając jakiegokolwiek kontaktu z sądami, nie zdają sobie sprawy ze znaczenia terminów w postępowaniu sądowym.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie, ale z innych przyczyn niż w nim wskazane.

Stosownie do art. 86 § 1 P.p.s.a. uchybiony termin do dokonania określonej czynności procesowej Sąd może przywrócić na wniosek strony, jednakże wniosek ten musi spełniać określone przepisami warunki. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu należy wnieść w terminie siedmiu dni od momentu ustania przyczyny uchybienia, dokonać uchybionej czynności, uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminowi (art. 87 P.p.s.a.). Warunkiem rozpoznania takiego wniosku jest jego złożenie w terminie siedmiu dni od dnia, w którym ustała przyczyna uniemożliwiająca dokonanie czynności procesowej w terminie. Wymóg zgłoszenia wniosku o przywrócenie terminu w powyższym siedmiodniowym terminie jest warunkiem formalnym rozpoznania wniosku, który sąd ma obowiązek badać w pierwszej kolejności, przed dokonaniem jego oceny merytorycznej, a więc przed rozpoznaniem czy uchybienie terminowi nastąpiło bez winy strony. Niezachowanie siedmiodniowego terminu powoduje odrzucenie wniosku na podstawie art. 88 P.p.s.a.. W sytuacji zaś, kiedy w oparciu o okoliczności faktyczne sprawy nie da się w sposób jednoznaczny ustalić, czy termin określony w art. 87 § 1 P.p.s.a. został zachowany, możliwe jest wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie uchybienia terminu.

W rozpatrywanej sprawie natomiast Sąd pierwszej instancji kwestię terminu do wniesienia pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu potraktował, jako element merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, co nie jest dopuszczalne w świetle regulacji art. 87 § 1 w zw. z art. 88 P.p.s.a. Niniejszy siedmiodniowy termin jest bowiem ustawowym terminem procesowym, który podlega również przywróceniu na zasadach ogólnych. Wobec tego uczynienie z kwestii terminu podstawy uzasadniającej odmowę przywrócenia terminu – i to nawet, jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, głównej podstawy rozstrzygnięcia - pozbawia skutecznie stronę możliwości wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia pisma, o którym mowa w art. 87 § 1 P.p.s.a.

Na tym etapie postępowania Sąd nie może ustosunkować się do argumentacji skarżącego traktującej o braku winy w uchybieniu terminu. Wynika to z rygoru opisanego w art. 88 P.p.s.a., który nakazuje odrzucić spóźniony wniosek o przywrócenie terminu. Nie dochodzi więc do jego merytorycznego rozpoznania, a tylko w razie możliwości wydania tego rodzaju rozstrzygnięcia, Sąd uprawniony jest do zajęcia się kwestią braku winy strony skarżącej w uchybieniu terminu. Na ten problem zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 28 lutego 2005 r., sygn akt II FZ 1/05 (niepubl.), gdzie wyraźnie skonstatowano, że "Niedopuszczalnym jest merytoryczne rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu, jeżeli Sąd pozostaje w przekonaniu o złożeniu tego wniosku po terminie zakreślonym w art. 87 § 1 P.p.s.a.".

Z tej przyczyny Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowił jak w sentencji.