drukuj    zapisz    Powrót do listy

6480, Dostęp do informacji publicznej, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Oddalono skargę, II SA/Wa 80/17 - Wyrok WSA w Warszawie z 2017-08-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 80/17 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2017-08-17 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2017-01-16
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Adam Lipiński
Iwona Dąbrowska /przewodniczący sprawozdawca/
Maria Werpachowska
Symbol z opisem
6480
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
I OSK 2687/17 - Wyrok NSA z 2019-09-27
Skarżony organ
Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 31 ust. 3, art. 61 ust. 1-3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2016 poz 1764 art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 1, art. 5 ust. 1, art. 6
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jedn.
Dz.U. 2004 nr 187 poz 1929 art. 28a
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich
Dz.U. 2016 poz 1167 art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 3
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Dąbrowska (spr.), Sędziowie WSA Maria Werpachowska, Adam Lipiński, , Protokolant specjalista Elwira Sipak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2017 r. sprawy ze skargi Fundacji [...] na decyzję Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia[...] listopada 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej – oddala skargę –

Uzasadnienie

Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (dalej jako Szef ABW) decyzją

z dnia [...] listopada 2016 r. [...] utrzymał w mocy swoją własną decyzję z dnia

[...] października 2016 r. [...], odmawiającą Fundacji [...]

z siedzibą w [...], udostępnienia informacji publicznej na wniosek z dnia

[...] sierpnia 2016 r.

Jak wynika z akt sprawy, stan sprawy przedstawiał się w sposób następujący. Fundacja [...] wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2016 r. zwróciła się do Szefa ABW o udostępnienie w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacji dotyczących dwóch zagadnień.

Pierwsze zagadnienie dotyczyło realizacji obowiązku udostępnienia sprawozdania przekazanego przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego do Sądu Okręgowego w [...], na podstawie art. 28a ustawy z dnia 24 maja 2002 r.

o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2015 r.,

poz. 1929, z późn. zm.),

Drugie zagadnienie wiązało się z udzieleniem informacji publicznej w zakresie stosowania uprawnień, o których mowa w art. 9-13 ustawy o działaniach antyterrorystycznych, w okresie od wejścia w życie ustawy do dnia odpowiedzi na wniosek w postaci:

a) ilości przypadków i ilości osób. w stosunku do których Szef ABW'' skorzystał

z uprawnienia, o którym mowa w art. 9 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

b) ilości przypadków i ilości osób, w stosunku do których funkcjonariusze ABW' korzystali z uprawnień, o których mowa w art. 10 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

c) ilości przypadków skorzystania przez Szefa ABW z uprawnienia, o którym mowa w art, 11 pkt 1 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

d) ilości przypadków skorzystania przez Szefa ABW z uprawnienia, o którym mowa w art. 11 pkt 2 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

Decyzją z dnia [...] października 2016 r. nr [...] , Szef ABW odmówił Fundacji [...] z siedzibą w [...], udostępnienia żądanej we wniosku

z dnia [...] sierpnia 2016 r. informacji publicznej.

Uzasadniając decyzję organ podał, że po rozpoznaniu przedmiotowego wniosku, Szef ABW udzielił wnioskowanych informacji w zakresie faktu przygotowania i złożenia do Sądu Okręgowego w [...] sprawozdania, o którym mowa w art. 28a ustawy

o ABW oraz AW. Następnie organ podał, że w pozostałym zakresie, na podstawie informacji zebranych w toku podjętych w ramach ABW czynności, postanowił odmówić udzielenia informacji publicznej, z powołaniem się na przepis art. 5 ustawy z dnia

5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1167).

Fundacja [...] wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy, nie zgadzając się z argumentacją zawartą w ww. decyzji oraz podniosła, iż informacje, których dotyczą pytania, zawarte w jej wniosku nie powinny być objęte wyłączeniem od obowiązku udostępnienia tej informacji, ze względu na ochronę informacji niejawnych i podlegać winny udostępnieniu, w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1764 – dalej jako u.d.i.p.).

Ponownie uzasadniając swoją decyzję Szef ABW wskazał, że wnioskowane informacje na temat zakresu stosowania uprawnień, o których mowa w art. 9-11 ustawy o działaniach antyterrorystycznych, powinny podlegać ochronie, ze względu na to, że działania te realizowane są w ramach spraw operacyjnych w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi, a tym samym ich ujawnienie może dekonspirować zainteresowania operacyjne ABW. Organ podał, że konsekwentnie stoi na stanowisku polegającym na tym, iż nie jest zasadne udostępnienie nieuprawnionym podmiotom wskazanych we wniosku Fundacji informacji, z uwagi na konieczność objęcia ich ochroną, jako informacji niejawnych, podobnie jak ma to miejsce w przypadku statystyki odnoszącej się do kontroli operacyjnej z art. 27 ust. 8 oraz ust. 9 ustawy o ABW oraz AW.

Objęcie bowiem ochroną wnioskowanych informacji, jako informacji niejawnych, oznacza to iż informacje te, stanowią informacje niejawne i podlegają ochronie na zasadach i w trybie określonym w uoin. A zatem, mogą być udostępnione jedynie na zasadach określonych w tej ustawie. Organ wskazał, że ustawa o ochronie informacji niejawnych jest głównym aktem, który określa zasady i organizację systemu ochrony informacji niejawnej w Polsce. Definiuje ona zakres jej obowiązywania i podmioty, do których ma ona zastosowanie, podstawowe pojęcia oraz reguluje zasady udostępniania informacji niejawnych. W rozdziale drugim – "Klasyfikowanie informacji niejawnych" definiuje poszczególne klauzule tajności oraz określa zasady nadawania, zmiany i znoszenia klauzul tajności. Art. 4 ust. 1 pow. ustawy o oin wyraża zasadę ograniczonego dostępu przewidującą, że informacje niejawne mogą być udostępniane wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo zleconej pracy. Organ podał, że nikt nie może domagać się udostępniania informacji niejawnej, nawet jeśli posiada poświadczenie bezpieczeństwa do odpowiedniej klauzuli, jeżeli informacja taka nie jest niezbędna do wykonywania określonej pracy lub pełnienia służby na określonym stanowisku. Dlatego udostępnienie informacji, przy braku jednej z wymienionych przesłanek będzie niezgodne z ustawą. Organ wskazał, że zgodnie z treścią art. 6 ust. 3 uoin, zniesienie lub zmiana klauzuli tajności jest możliwa wyłącznie po wyrażeniu pisemnej zgody przez osobę, która nadała klauzulę tajności albo jej przełożonego w przypadku ustania lub zmiany ustawowych przestanek ochrony, o których mowa w art. 5. Podmiot ten określa czy zostały spełnione ustawowe warunki do ochrony tych informacji. Udostępnienie żądanej informacji, z uwagi na jej niejawny charakter może nastąpić wyłącznie w trybie przewidzianym dla informacji niejawnej. Bez formalnego zniesienia klauzuli, zgodnie z zapisami uoin, przekazanie informacji niejawnych wnioskodawcy, będzie stanowiło udostępnienie informacji niejawnych podmiotowi nieuprawnionemu, a tym samym będzie stanowiło naruszenie przepisu

art. 8 ust. 1 uoin.

W świetle powyższego, organ stanął na stanowisku, iż stosownie do treści art. 5 ust. 1 udip, prawo wnioskodawcy do informacji publicznej podlega ograniczeniu

w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.

W ocenie organu istnieje bowiem realne zagrożenie w upublicznieniu informacji

o ilości przypadków skorzystania bądź nieskorzystania przez ABW z uprawnień przewidzianych w art. 9-11 ustawy o działaniach antyterrorystycznych, dlatego też informacja ta, sama w sobie, winna pozostać niejawna. Udzielenie odpowiedzi na postawione we wniosku Fundacji pytania może bowiem negatywnie wpłynąć na efektywność działań operacyjno - rozpoznawczych podejmowanych przez ABW,

a w konsekwencji na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Organ wskazał, że będąc dysponentem informacji, ocenił w tym konkretnym przypadku ryzyko, jakie wiąże się z ujawnieniem pożądanych informacji i doszedł do przekonania, iż nie powinny być one upubliczniane, co znalazło swoje normatywne oparcie w art. 5 uoin. Dzięki klauzulom tajności organ klasyfikuje zagrożenia, jakie mogłyby ziścić się w przypadku nieuprawnionego udostępnienia informacji niejawnych. W tym kontekście, stwierdzenie zawarte we wniosku, iż informacja statystyczna dotycząca wykorzystywania niektórych uprawnień przez ABW nie podlega ochronie na zasadach określonych w uoin i w związku z tym informacje te podlegają udostępnieniu, należy uznać za całkowicie niezasadne. Wydaje się, że może wynikać ono jedynie z braku szeregu innych informacji - takich, które są brane pod uwagę przez organ dokonujący ich klasyfikacji, a którymi nie dysponuje wnioskodawca.

W ocenie organu, udzielenie odpowiedzi na pytania wnioskodawcy może mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie ABW. Ów szkodliwy wpływ przejawi się przede wszystkim w prawdopodobnym obniżeniu skuteczności podejmowanych przez nią działań, co w konsekwencji może wpłynąć na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Organ podał też, że zagrożenie terroryzmem powoduje, że coraz częściej trzeba się godzić się na takie działania służb chroniących porządek prawny i nasze bezpieczeństwo, które ograniczają swobody obywatelskie, w tym sferę prywatności. Nie mogą podlegać ujawnieniu informacje, których ujawnienie groziłoby porządkowi

i bezpieczeństwu publicznemu lub narażało na szwank działania organów chroniących te wartości.

Organ wskazał też, że nieuprawnione ujawnienie informacji we wnioskowanym zakresie, spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla RP albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, co pozwala uznać takie informacje za podlegające reżimowi przewidzianemu dla ochrony informacji niejawnych, bez względu na to czy takiej informacji nadano klauzulę tajności i sformalizowano je w formie konkretnego dokumentu. Udostępnienie tych informacji byłoby bowiem zagrożeniem realnym, stanowiącym możliwość wyrządzenia, określonej w ustawie o ochronie informacji niejawnych, szkody. Powyższe dane pozwalają bowiem na sformułowanie wniosków dotyczących nie tylko kierunków zainteresowań ABW lecz przede wszystkim realnych możliwości tej służby.

Organ wskazał również, iż cykliczne ujawnienie nawet "zbiorczych danych" dotyczących działań podejmowanych na podstawie ustawy antyterorystcznej, może świadczyć przecież o nasileniu bądź osłabieniu działań ABW w tej materii. Bez wątpienia stanowi to cenną informację dla ugrupowań mogących prowadzić działalność terrorystyczną w naszym kraju. Może być bowiem sygnałem dla nich, że wykonując swoje zadania na terenie naszego kraju, należy działać bądź ostrożnie lub też bardziej swobodnie. Trzeba także podnieść, iż w obecnej sytuacji geopolitycznej każde działanie mogące osłabić efektywność polskich służb specjalnych, trzeba oceniać negatywnie. Szczególnie teraz, z uwagi na bezpieczeństwo państwa i jego Obywateli, służby specjalne, w tym ABW, winna mieć zagwarantowaną możliwość niejawnego działania.

Informacja o ilości podejmowanych czynności ma niebagatelne znaczenie dla osób, które potencjalnie zainteresowane są działalnością przestępczą, w zakresie objętym działaniem organu. Osoby takie, mając wiedzę w tym zakresie, muszą się bowiem liczyć z ryzykiem tego, że organy ścigania skorzystają z posiadanych środków, a więc w efekcie mogą próbować zabezpieczyć się przed oddziaływaniem takich środków posiadanych przez organy państwa. To zaś w konsekwencji może utrudnić organowi wykonywanie jego ustawowych działań, a więc może narazić państwo polskie na uszczerbek. Reasumując, niewiedza po stronic osób łamiących prawo, co do informacji objętej niniejszym wnioskiem, ma charakter prewencyjny, utrudniający działania przestępcze, w szczególności o charakterze terrorystycznym. W sytuacji więc, gdy ujawnienie żądanej informacji utrudniłoby ABW wykonywanie jej zadań ustawowych, a więc godziłoby w interes państwa polskiego i pośrednio w prawo wszystkich obywateli do życia w bezpiecznym kraju, uprawnienie jednostki do dostępu do informacji publicznej winno podlegać ograniczeniu. W tym zakresie należy bowiem kierować się nadrzędnym interesem RP.

Przyjęcie, że dana informacja jest informacją niejawną w rozumieniu art. 5 ust. 1 udip. niezależnie od formy i sposobu jej wyrażenia, prowadzi w konsekwencji do ograniczenia jej udostępnienia.

Odnosząc się zaś do wskazanego we wniosku argumentu o tym, iż przepisy ustawy określające tryb dostępu do informacji powinny być interpretowane w taki sposób, aby gwarantować obywatelom i innym osobom i jednostkom szerokie uprawnienia w tym zakresie, a wszelkie wyjątki winny być rozumiane wąsko, organ wskazał, iż z najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, obu instancji, w sprawach z zakresu udip, w których stroną jest któryś z szefów służb specjalnych (ABW, AW, SKW, SWW, CBA) wynika, iż sądy odmiennie od dotychczasowej linii orzeczniczej dokonują ważenia proporcji między przejrzystością działalności służb specjalnych, a ograniczaniem dostępności informacji o niej, jak również stosowanych przez nie środkach, formach i metodach pracy.

Organ, podzielił stanowisko Fundacji, iż ogólną zasadą wynikającą z art. 61 Konstytucji RP jest dostęp do informacji, jednakże wspierając się orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, stanął na stanowisku, iż obywatelskie prawo do informacji nie ma charakteru bezwzględnego i że ustawodawca musi respektować konieczność ważenia zasady (dostęp do informacji publicznej) i wartości wskazanych

w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP jako dopuszczalnych kryteriów ograniczenia dostępności. Z kolei ograniczenia dostępności informacji publicznej i kryteria ważenia kolidujących ze sobą wartości podlegają ocenie z punktu widzenia mechanizmu proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji).

Decyzja Szefa ABW stała się przedmiotem skargi wniesionej przez Fundację [...], do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Zaskarżonej decyzji Fundacja zarzuciła naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, poprzez ich błędne przyjęcie, że informacje objęte w punkcie 1 lit. B oraz w punkcie

2 wniosku Fundacji z dnia 23 sierpnia 2016 r. nie podlega udostępnieniu ze względu na ochronę informacji niejawnych. W związku z powołanymi zarzutami Fundacja wniosła

o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz uchylenie decyzji ją poprzedzającej z dnia

[...] października 2016 r., jako wydanej z naruszeniem przepisów prawa materialnego.

W uzasadnieniu skargi Fundacja przypomniała stan faktyczny sprawy i podniosła, iż uprawnionym wnioskiem jest stwierdzenie, że wobec rosnących uprawnień służb specjalnych, w tym Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, społeczna kontrola nad ich działalnością - przejawiająca się między innymi w uzyskiwaniu dostępu do sprawozdań statystycznych służb - ma coraz większe znaczenie. Strona skarżąca wskazała,

że uznanie informacji objętych wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej za niejawną wiąże się z odmową jej udostępnienia, a więc ograniczeniem wynikającego

z art. 61 Konstytucji RP prawa jednostki do informacji. Innymi słowy, odmowa udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych jest wyjątkiem od ogólnej zasady wynikającej z art. 61 Konstytucji.

Powołując się na art 1 ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, wskazała, że dresat wniosku o udostępnienie informacji publicznej (w tym wypadku ABW) w sposób arbitralny ocenia, czy ujawnienie danej informacji jest potencjalnie szkodliwe dla interesów RP.

Podała też, że argumentacja przedstawiona przez ABW w przedmiotowej sprawie konsekwentnie opiera się na założeniu, że ujawnienie danych, nawet czysto statystycznych, może zagrażać skuteczności podejmowanych przez nią działań. Twierdzenie to ma arbitralny charakter, gdyż wynika ze stanowiska wewnętrznej jednostki organizacyjnej ABW, objętego klauzulą "zastrzeżone". W konsekwencji Fundacja nic ma możliwości zapoznania się z podstawami wydania odmownej decyzji, W ten sposób możliwość społecznej kontroli wydawanych przez ABW decyzji jest wyłączona.

Zdaniem Fundacji, elementy uzasadnienia pojawiające się w obydwóch decyzjach ABW mają charakter niewystarczający i nieprzekonywujący. Nie sposób bowiem uznać ujawnienia danych statystycznych o działaniach podjętych na podstawie ustawy antyterrorystycznej za mogące stanowić informację umożliwiającą przeprowadzenie skutecznych działań przez organizacje terrorystyczne, co uzasadniałoby ograniczenie konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej.

Fundacja podkreśliła, że brak jest podstaw prawnych i faktycznych dla uznania sprawozdania, o którym mowa w art. 28a ustawy o ABW i AW za informację niejawną. Wynika to z faktu, że przepis ten (w ust. 2) mówi jedynie o trybie przekazania sprawozdania właściwemu sądowi ("przekazywanie z zachowaniem przepisów

o ochronie informacji niejawnej"), a nie o uznaniu samego dokumentu za zawierający informacje niejawne. Interpretując art.28a ust. 2 w sposób rozszerzający, organ popełnił istotny błąd w wykładni. Należy przy tym zwrócić uwagę, że Szef ABW popada

w wewnętrzną sprzeczność, bowiem w decyzji z [...] października 2016 r. wskazuje jednoznacznie, że sprawozdanie przekazane przez Szefa ABW do Sądu Okręgowego

w [...] "na podstawie art. 28a ustawy z dnia 24 maja 2002 r. ustawy o ABW oraz AW, stanowi informację niejawną oznaczoną klauzulą "zastrzeżone". Natomiast

w decyzji z [...] listopada 2016 r. Szef ABW wskazuje, że "ocena wnioskodawcy jakoby klauzula ww. sprawozdania wynikała z art. 28a ustawy o ABW oraz AW jest bezpodstawna".

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz ponowił argumenty zawarte w swojej decyzji. Ustosunkowując się zaś do zarzutów zawartych w skardze wskazał, iż zaskarżone decyzje odpowiadają prawu, a toczące się w niniejszej sprawie postępowanie prowadzone było w sposób rzetelny, wnikliwy i zgodny z obowiązującymi przepisami. Odnosząc się do zarzutu skargi błędnego oznaczenia przez organ na podstawie art. 28a ustawy o AB W oraz AW sprawozdania, o którym mowa w tym przepisie, klauzulą "zastrzeżone" organ wskazał, iż ocena skarżącego jakoby klauzula ww. sprawozdania wynikała z art. 28a ustawy o ABW oraz AW jest bezpodstawna. Wspomniana klauzula została nadana sprawozdaniu, zgodnie z treścią przepisów ustawy uoin, z uwagi na konieczność ochrony danych w nim zawartych, a nie z uwagi na treść art. 28a ustawy o ABW oraz AW. Za niesłuszny organ uznał również zarzut naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1 uoddip. Objęcie ochroną wnioskowanych informacji, jako informacji niejawnych, oznacza, iż są one niejawne i podlegają ochronie na zasadach i w trybie określonym w uoin. A zatem, mogą być udostępnione jedynie na zasadach określonych w tej ustawie. W świetle powyższego, organ stanął na stanowisku, iż stosownie do treści art. 5 ust. ) uoddip, prawo wnioskodawcy do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych

w przepisach o ochronie informacji niejawnych. Wskazał też, iż również sądy administracyjne przy rozstrzyganiu podobnych spraw administracyjnych uwzględniają stan aktualnej sytuacji geopolitycznej w Europie i na świecie, w szczególności nie bez znaczenia dla nich pozostają wydarzenia mające miejsce na Ukrainie czy wzrost zagrożenia terrorystycznego w Europie. Wskazał również, że ustawodawca przewidział w polskim systemie prawnym stosowne mechanizmy kontrolne dla kontroli nad służbami specjalnymi z uwagi na wyposażenie tych służb w instrumentarium, które wkracza w obszar praw i swobód obywateli. " Powyższe mechanizmy kontrolne przewidują oprócz wewnętrznych kontroli, także ich kontrolę społeczną.

Polega ona na przedstawianiu informacji i wyjaśnień na żądanie Sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych, ale z zachowaniem wymogów określonych przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 11 września 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 723/14).

W ocenie organu, udzielenie odpowiedzi na pytania wnioskodawcy może mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie ABW. Ów szkodliwy wpływ przejawi się przede wszystkim w prawdopodobnym obniżeniu skuteczności podejmowanych przez nią działań, co w konsekwencji może wpłynąć na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1066 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2). Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust. 3).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy publicznej (art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Używając w art. 2 ust. 1 pojęcia "każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Przy czym owo "każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek (osoba fizyczna) lub podmiot prawa prywatnego. Ustawa ta reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych, wskazuje, w jakich przypadkach dostęp do informacji publicznej podlega ograniczeniu oraz kiedy żądane przez wnioskodawcę informacje nie mogą zostać udostępnione. Oczywiście ustawa znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy spełniony jest jej zakres podmiotowy

i przedmiotowy.

W niniejszej sprawie bez wątpienia spełniony jest zakres podmiotowy stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż Szef ABW, na gruncie tej regulacji jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej będącej w jego posiadaniu (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Przechodząc do zakresu przedmiotowego stosowania ustawy wskazać należy,

iż pojęcie informacji publicznej ustawodawca zawarł w art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p. W ich świetle informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych,

a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Uwzględniając wszystkie te aspekty, można przyjąć, że informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa.

W niniejszej sprawie wniosek skarżącej z dnia [...] sierpnia 2016 r. obejmował dwie grupy zagadnień. Pierwszy z nich dotyczył realizacji obowiązku udostępnienia sprawozdania przekazanego przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego do Sądu Okręgowego w [...], na podstawie art. 28a ustawy z dnia 24 maja 2002 r.

o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1929 z późn. zm.). Drugie zaś zagadnienie wiązało się z udzieleniem informacji publicznej w zakresie stosowania uprawnień, o których mowa w art. 9-13 ustawy

o działaniach antyterrorystycznych, w okresie od wejścia w życie ustawy do dnia odpowiedzi na wniosek w postaci:

a. ilości przypadków i ilości osób. w stosunku do których Szef ABW'' skorzystał z uprawnienia, o którym mowa w art. 9 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

b. ilości przypadków i ilości osób, w stosunku do których funkcjonariusze ABW' korzystali z uprawnień, o których mowa w art. 10 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

c. ilości przypadków skorzystania przez Szefa ABW z uprawnienia, o którym mowa w art, 11 pkt 1 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

d. ilości przypadków skorzystania przez Szefa ABW z uprawnienia, o którym mowa w art. 11 pkt 2 ustawy o działaniach antyterrorystycznych,

Zakres żądania dotyczył zatem dokumentów wytworzonych przez organ stanowiących o sprawach publicznych. W tej sytuacji, w ocenie Sądu, dane te stanowią informację publiczną i co do tej kwestii również strony niniejszego postępowania są zgodne.

Przechodząc do oceny prawidłowości odmowy udostępnienia żądanej informacji publicznej wskazać należy, że stosownie do art. 5 ust. 1 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach

o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Samo zatem zakwalifikowanie informacji do kategorii informacji publicznej nie oznacza bezwzględnego obowiązku udostępnienia tego rodzaju danych.

W przypadku bowiem ustalenia, że dostęp do danej informacji mającej charakter informacji publicznej jest ograniczony ze względu na ustawowo chronioną tajemnicę należy wydać decyzję odmowną w trybie art. 16 ust. 1 u.d.i.p.

Prawo dostępu do informacji publicznej może być w pewnych sytuacjach ograniczone, zawsze wtedy gdy wspólne interesy społeczności są dobrem podlegającym ochronie w pierwszej kolejności. Prawo do informacji publicznej ma służyć tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego, które kontroluje działania władzy publicznej, a działania te mają być bardziej transparentne. Jednak ujawnienie niektórych informacji mogłoby zagrażać interesom państwa prawa, a tym samym zagrażać interesom wszystkich obywateli.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy o funkcjonowaniu organów władzy publicznej, jak też podmiotów realizujących zadania publiczne bądź też dysponujących majątkiem publicznym. Ponieważ jednak prawo to nie ma charakteru absolutnego, w art. 5 u.d.i.p. zostały wskazane ograniczenia w dostępie do informacji publicznej.

Wskazać należy na wyrok NSA z dnia 27 lutego 2014 r., sygn. akt I OSK 1769/13, w którym stwierdzono, że "Konstytucyjne prawo do informacji publicznej służy niewątpliwie realizacji jednej z podstawowych wartości państwa demokratycznego –

tj. jawności działania instytucji publicznych – umożliwiając kontrolę społeczną nad funkcjonowaniem tych instytucji. Niezależnie jednak od tego, prawo, o którym mowa, nie może być rozumiane w sposób absolutny, tj. jako prawo obywateli do uzyskiwania nieograniczonego dostępu do każdego bez wyjątku dokumentu czy każdej informacji wytworzonej, odnoszącej się czy będącej w posiadaniu podmiotu publicznego, w tym organu władzy publicznej. Do wprowadzania ograniczeń ww. prawa wyraźnie upoważnia już sam art. 61 Konstytucji, który w ustępie 3 mówi, że ograniczenie może nastąpić "ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób

i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa". Przepisem częściowo implementującym na gruncie ustawy cytowaną wyżej normę konstytucyjną jest art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który wskazuje, że prawo do informacji podlega ograniczeniu ze względu na ochronę informacji niejawnych lub tajemnic ustawowo chronionych

(na zasadach określonych w odpowiednich ustawach – ust. 1 ww. przepisu), a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy (ust. 2).

Przepis art. 61 ust. 3 Konstytucji jest adresowany nie tylko do ustawodawcy, umożliwiając wprowadzanie ustawami generalnych i abstrakcyjnych ograniczeń prawa do informacji, lecz również do sądów, które – na podstawie analizy okoliczności konkretnej sprawy – są upoważnione do uznania, że z uwagi na potrzebę ochrony wolności i praw, porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa istnieje w określonym przypadku konieczność odmówienia udostępnienia informacji.

Należy przyjąć założenie, że racjonalny ustawodawca konstytucyjny, kreując prawo dostępu do informacji publicznej, nie zmierzał do wyposażenia obywateli w nieskrępowaną możliwość żądania ujawnienia wszelkich materiałów czy dokumentów, które organy władzy publicznej wytwarzają, pozyskują lub z których korzystają w toku swojej działalności. Wszak nieracjonalnie szerokie i bezwyjątkowe ujęcie prawa do informacji mogłoby w skrajnych przypadkach prowadzić wręcz do paraliżu funkcjonowania organów władzy".

Przedstawiony wyżej pogląd jest szczególnie istotny w okolicznościach przedmiotowej sprawy.

Istota zatem sprawy sprowadza się do ustalenia, czy organ zasadnie dokonał odmowy udostępnienia żądanej informacji, z powołaniem się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a w istocie potrzebę ochrony informacji niejawnej.

Zgodzić się należy z organem, że objęcie ochroną wnioskowanych informacji jako informacji niejawnych, oznacza to iż informacje te, stanowią informacje niejawne

i podlegają ochronie na zasadach i w trybie określonym w uoin. A zatem, mogą być udostępnione jedynie na zasadach określonych w tej ustawie. Ustawa o ochronie informacji niejawnych jest głównym aktem, który określa zasady i organizację systemu ochrony informacji niejawnej w Polsce. Definiuje ona zakres jej obowiązywania

i podmioty, do których ma ona zastosowanie, podstawowe pojęcia oraz reguluje zasady udostępniania informacji niejawnych. W rozdziale drugim - ..Klasyfikowanie informacji niejawnych" definiuje poszczególne klauzule tajności oraz określa zasady nadawania, zmiany i znoszenia klauzul tajności. Art. 4 ust. 1 pow. ustawy o oin wyraża zasadę ograniczonego dostępu przewidującą, że informacje niejawne mogą być udostępniane wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo zleconej pracy. Wskazać należy, że zgodnie z art. 6 ust. 3 uoin, zniesienie lub zmiana klauzuli tajności jest możliwa wyłącznie po wyrażeniu pisemnej zgody przez osobę, która nadała klauzulę tajności albo jej przełożonego w przypadku ustania lub zmiany ustawowych przestanek ochrony, o których mowa w art. 5. Podmiot ten określa czy zostały spełnione ustawowe warunki do ochrony tych informacji. Udostępnienie żądanej informacji, z uwagi na jej niejawny charakter może nastąpić wyłącznie w trybie przewidzianym dla informacji niejawnej.

Bez formalnego zniesienia klauzuli, zgodnie z zapisami uoin, przekazanie informacji niejawnych wnioskodawcy, będzie stanowiło udostępnienie informacji niejawnych podmiotowi nieuprawnionemu, a tym samym będzie stanowiło naruszenie przepisu art. 8 ust. 1 uoin.

Dlatego też zgodnie z powyższym, stosownie do treści art, 5 ust. 1 udip, prawo wnioskodawcy do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.

Zgodzić się należy z organem, że istnieje realne zagrożenie w upublicznieniu informacji o ilości przypadków skorzystania bądź nieskorzystania przez ABW

z uprawnień przewidzianych w art. 9-11 ustawy o działaniach antyterrorystycznych, dlatego też informacja ta, sama w sobie, winna pozostać niejawna. Udzielenie odpowiedzi na postawione we wniosku Fundacji pytania mogło by bowiem negatywnie wpłynąć na efektywność działań operacyjno-rozpoznawczych, podejmowanych przez ABW, a w konsekwencji na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Dlatego tez nie można się zgodzić z twierdzeniem Fundacji, że informacje, których dotyczą pytania zawarte we wniosku o udzielenie informacji publicznej, nie powinny być objęte wyłączeniem od obowiązku udostępniania informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych i podlegają udostępnieniu w trybie udip.

Organ bowiem, będąc dysponentem informacji ocenił w tym konkretnym przypadku ryzyko, jakie wiąże się z ujawnieniem pożądanych informacji i doszedł do przekonania, iż nie powinny być one upublicznione one, co znalazło swoje normatywne oparcie w art. 5 uoin.

Dzięki klauzulom tajności organ klasyfikuje zagrożenia, jakie mogłyby ziścić się

w przypadku nieuprawnionego udostępnienia informacji niejawnych. W tym kontekście, stwierdzenie zawarte we wniosku, iż informacja statystyczna dotycząca wykorzystywania niektórych uprawnień przez ABW nie podlega ochronie na zasadach określonych w uoin i w związku z tym informacje te podlegają udostępnieniu, należy uznać za całkowicie niezasadne. Wydaje się, że może wynikać ono jedynie z braku szeregu innych informacji - takich, które są brane pod uwagę przez organ dokonujący ich klasyfikacji, a którymi nie dysponuje wnioskodawca.

Niewątpliwie udzielenie odpowiedzi na pytania Fundacji może mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie ABW. Ów szkodliwy wpływ przejawi się przede wszystkim

w prawdopodobnym obniżeniu skuteczności podejmowanych przez nią działań, co

w konsekwencji może wpłynąć na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Zagrożenie terroryzmem powoduje, że coraz częściej musimy godzić się na takie działania służb chroniących porządek prawny i nasze bezpieczeństwo, które ograniczają swobody obywatelskie, w tym sferę prywatności. Nie mogą podlegać ujawnieniu informacje, których ujawnienie groziłoby porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu lub narażało na szwank działania organów chroniących te wartości.

Nieuprawnione ujawnienie informacji we wnioskowanym zakresie, spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla RP albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne (art, 1 ust. 1 uoin), co pozwala uznać takie informacje za podlegające reżimowi przewidzianemu dla ochrony informacji niejawnych, bez względu na to, czy takiej informacji nadano klauzulę tajności i sformalizowano

je w formie konkretnego dokumentu. Udostępnienie tych informacji byłoby zagrożeniem realnym, stanowiącym możliwość wyrządzenia, określonej w ustawie o ochronie informacji niejawnych, szkody. Powyższe dane pozwalają bowiem na sformułowanie wniosków dotyczących nie tylko kierunków zainteresowań ABW. lecz przede wszystkim realnych możliwości tej służby.

Cykliczne bowiem ujawnienie nawet "zbiorczych danych", dotyczących działań podejmowanych na podstawie ustawy antyterorystcznej, może świadczyć o nasileniu bądź osłabieniu działań ABW w tej materii. Bez wątpienia stanowi to cenną informację dla ugrupowań mogących prowadzić działalność terrorystyczną w naszym kraju. Może być bowiem sygnałem dla nich, że wykonując swoje zadania na terenie naszego kraju, należy działać bądź ostrożnie lub też bardziej swobodnie.

Informacja o ilości podejmowanych czynności ma niebagatelne znaczenie dla osób, które potencjalnie zainteresowane są działalnością przestępczą, w zakresie objętym działaniem organu. Osoby takie, mając wiedzę w tym zakresie, muszą się bowiem liczyć z ryzykiem tego, że organy ścigania skorzystają z posiadanych środków, a więc w efekcie mogą próbować zabezpieczyć się przed oddziaływaniem takich środków posiadanych przez organy państwa. To zaś w konsekwencji może utrudnić organowi wykonywanie jego ustawowych działań, a więc może narazić państwo polskie na uszczerbek.

Reasumując, niewiedza po stronic osób łamiących prawo, co do informacji objętej niniejszym wnioskiem, ma charakter prewencyjny, utrudniający działania przestępcze, w szczególności o charakterze terrorystycznym. W sytuacji więc, gdy ujawnienie żądanej informacji utrudniłoby ABW wykonywanie jej zadań ustawowych,

a więc godziłoby w interes państwa polskiego i pośrednio W prawo wszystkich obywateli do życia w bezpiecznym kraju, uprawnienie jednostki do dostępu do informacji publicznej winno podlegać ograniczeniu. W tym zakresie należy bowiem kierować się nadrzędnym interesem Rzeczypospolitej Polskiej.

Odnosząc się zaś do wskazanego we wniosku argumentu o tym, iż przepisy ustawy określające tryb dostępu do informacji powinny być interpretowane w taki sposób, aby gwarantować obywatelom i innym osobom i jednostkom szerokie uprawnienia w tym zakresie, a wszelkie wyjątki winny być rozumiane wąsko, należy wskazać, iż z najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, obu instancji, w sprawach z zakresu udip, w których stroną jest któryś z szefów służb specjalnych (ABW, AW, SKW, SWW, CBA) wynika, iż sądy odmiennie od dotychczasowej linii orzeczniczej dokonują ważenia proporcji między przejrzystością działalności służb specjalnych, a ograniczaniem dostępności informacji o niej, jak również stosowanych przez nie środkach, formach i metodach pracy. Udostępnienie żądanej informacji może więc w sposób pośredni (w zestawieniu z innymi danymi powszechnie dostępnymi) ujawnić skalę działań organu w ramach uprawnień nadanych powyższym przepisem, również gdy zostanie ujawniona jako bieżące dane statystyczne.

Ogólną zasadą wynikającą z art. 61 Konstytucji RP jest dostęp do informacji, jednakże obywatelskie prawo do informacji nie ma charakteru bezwzględnego i ustawodawca musi respektować konieczność ważenia zasady (dostęp do informacji publicznej) i wartości wskazanych w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP jako dopuszczalnych kryteriów ograniczenia dostępności. Z kolei ograniczenia dostępności informacji publicznej i kryteria ważenia kolidujących ze sobą wartości podlegają ocenie z punktu widzenia mechanizmu proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Oznacza to niewątpliwie, iż nie istnieje prymat zasady dostępu do informacji publicznej nad wartościami wskazanymi w art. 61 ust. 3 Konstytucji, a więc także m.in. nad takimi wartościami jak: ochrona porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Każdorazowo musi dojść do ważenia z jednej strony zasady dostępu do informacji publicznej, z drugiej zaś wartości, o których mowa powyżej. Dopiero okoliczności konkretnej sprawy zdecydują, której wartości zostanie przyznany prymat. Dlatego też w przedmiotowej sprawie uznano, iż niezbędne jest w pierwszej kolejności

Podkreślić należy, że wniosek Fundacji o udostępnienie informacji publicznej odnosi się do danych liczbowych bieżących (aktualnych), nie mających dodatkowo waloru informacji stricte ogólnej, lecz informacji konkretnej w tym znaczeniu, że pośrednio obrazuje bieżący zakres korzystania z form prowadzenia działań zapobiegających popełnianiu przestępstw, identyfikujących zagrożenia szpiegostwem, terroryzmem, itp.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie argumentacja Szefa ABW jest uzasadniona, gdy zważy się stan (niewypowiedzianej ale rzeczywistej) wojny terroryzmu z całym świtem demokratycznym, falę zamachów terrorystycznych nękającą państwa zachodnie Unii Europejskiej (nawet pomimo ustanowienia w niektórych z nich od półtora roku stanu wyjątkowego) i otwartą wojnę terrorystyczną tzw. "państwa islamskiego" z całą cywilizacją demokratyczną. W świetle tych wydarzeń i ich agresywnym charakterem, oczywistym jest zwiększenie działań dyskrecjonalnych państw demokratycznych w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego ich obywateli.

W tym aspekcie odmowa udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej jest uzasadniona, zwłaszcza gdy zważy się na zasady proporcjonalności pomiędzy prawem do bezpieczeństwa obywateli, a obywatelskim prawem do informacji.

W toku postępowania komórka organizacyjna organu dokonała ustaleń niezbędnych dla realizacji wniosku Fundacji, lecz z uwagi na treść wytworzonego dokumentu nadano mu klauzulę tajności. Organ wskazał na objęcie żądanej informacji klauzulą tajności "zastrzeżone", odwołując się do art. 5 ust. 4 ustawy o ochronie informacji niejawnych i w związku z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej odmówił jej udostępnienia. W ocenie składu orzekającego, nie ma podstaw twierdzić, iż dokumentowi temu nadano klauzulę tajności w sposób nieprawidłowy.

Ustawa o ochronie informacji niejawnych jest głównym aktem, który określa zasady i organizację systemu ochrony informacji niejawnej w Polsce, a poprzez art. 4 ust. 2. oraz art. 90 i art. 96 znajduje zastosowanie także w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Definiuje ona zakres jej obowiązywania i podmioty, do których ma ona zastosowanie, podstawowe pojęcia oraz reguluje zasady udostępniania informacji niejawnych. W rozdziale drugim - "Klasyfikowanie informacji niejawnych", definiuje poszczególne klauzule tajności oraz określa zasady nadawania, zmiany i znoszenia klauzul tajności.

Przepis art. 4 ust. 1 tej ustawy wyraża zasadę ograniczonego dostępu przewidującą, że informacje niejawne mogą być udostępniane wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo zleconej pracy. Nikt nie może domagać się udostępniania informacji niejawnej, nawet jeśli posiada poświadczenie bezpieczeństwa do odpowiedniej klauzuli, jeżeli informacja taka nie jest niezbędna do wykonywania określonej pracy lub pełnienia służby na określonym stanowisku.

Udostępnienie informacji przy braku jednej z wymienionych przesłanek będzie niezgodne z ustawą. Zgodnie ze stanowiskiem WSA w Warszawie, zawartym w wyroku z dnia 12 lutego 2015 r., sygn. akt II SA/Wa 1749/14 - nikt nie może domagać się udostępnienia informacji niejawnych, nawet jeśli posiada poświadczenie bezpieczeństwa do odpowiedniej klauzuli, jeżeli informacja taka nie jest niezbędna do wykonywania pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych.

Przepis art. 6 ust. 3 ustawy o ochronie informacji niejawnych przewiduje,

iż zniesienie lub zmiana klauzuli tajności jest możliwa wyłącznie po wyrażeniu pisemnej zgody przez osobę, która nadała klauzulę tajności albo jej przełożonego w przypadku ustania lub zmiany ustawowych przesłanek ochrony, o których mowa w art. 5. Podmiot ten określa, czy zostały spełnione ustawowe warunki do ochrony tych informacji. Nie można zatem pomijać milczeniem konieczności uzyskania ww. zgody i zastosowania tegoż przepisu. Zatem bez formalnego zniesienia klauzuli, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych, przekazanie informacji niejawnych stronie skarżącej będzie stanowiło udostępnienie informacji niejawnych podmiotowi nieuprawnionemu,

a tym samym będzie stanowiło naruszenie przepisu art. 8 ust. 1. tej ustawy.

Żądanie dostępu do informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie

do informacji publicznej nie może służyć weryfikacji klauzul tajności. Takie rozumienie instytucji obywatelskiego dostępu do informacji publicznych, czyniło by ustawę

o ochronie informacji niejawnych zbyteczną i nadto naruszało by zasadę wyrażoną w art. 61 ust. 3 Konstytucji, który zezwala na ustawowe ograniczenie prawa dostępu do informacji. Ograniczenie to ustawodawca urzeczywistnił, wprowadzając do polskiego porządku prawnego, ustawę o ochronie informacji niejawnych oraz odpowiednią normę kolizyjną w ustawie o dostępie do informacji publicznej (art. 5 ust. 1).

Ustawodawca określił możliwość i tryb zmiany klauzuli określonego materiału w przepisie art. 9 ustawy o ochronie informacji niejawnych. Odwołanie się od decyzji wytwórcy dokumentu dotyczącej nadania klauzuli tajności może wnieść odbiorca materiału. Jeżeli stroną sporu jest ABW, to spór taki rozstrzyga wówczas Prezes Rady Ministrów, który ostatecznie ocenia prawidłowość oznaczenia danego dokumentu. Krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia odwołania jest ograniczony do odbiorcy materiału. Ustawodawca w ten sposób zawęził możliwość niekontrolowanego

i niezasadnego znoszenia klauzuli tajności, jak również jej zawyżenia lub zaniżenia. Na gruncie tej ustawy brak jest innych przepisów, które mogłyby nakazać wytwórcy niejawnego dokumentu zniesienie lub zmianę klauzuli tajności z dokumentu niejawnego.

W przypadku wątpliwości, co do prawidłowości nadania określonemu materiałowi klauzuli tajności, jedynymi wytycznymi dla organu, mającymi umocowanie

w obowiązującym systemie prawa, mogłoby być ewentualne zobowiązanie Szefa ABW do zwrócenia się do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie kwestii ewentualnego zawyżenia klauzuli, w trybie art. 9 ust. 4 ustawy o ochronie informacji niejawnych.

Jednakże w tym materiale sprawy, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie byłoby to nieuzasadnione.

Przepisy prawa nie nakazują podania uzasadnienia dla nadania określonej klauzuli tajności. Na mocy ustawy o ochronie informacji niejawnych, to na autorze dokumentu ciąży obowiązek nadania klauzuli tajności adekwatnej do treści w nim zawartych. Osoba ta ma także wiedzę o zagrożeniach, z którymi wiąże się ewentualne ujawnienie jej treści informacji. Podawanie natomiast przyczyn nadania określonej klauzuli tajności w treści uzasadnienia decyzji wydawanej w trybie przepisów ustawy

o dostępie do informacji publicznej, doprowadziłoby w rezultacie do objęcia tego uzasadnienia klauzulą.

Reasumując, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie dopatrzył się naruszenia prawa przy podejmowaniu przez Szefa ABW decyzji odmownych, na podstawie art. 5 ust. 1 u.d.i.p. i dlatego, na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U.

z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku



Powered by SoftProdukt