Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Dałkowska – Szary sędzia del. WSA Wanda Zielińska – Baran (spr.) Protokolant Hubert Sęczkowski po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Fundacji [...] z siedzibą w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 7 lipca 2010 r. sygn. akt II SA/Gl 189/10 w sprawie ze skargi Fundacji [...] z siedzibą w B. na decyzję Śląskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Katowicach z dnia [...] grudnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie ochrony przyrody uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 7 lipca 2010 r. sygn. akt II SA/GL 189/10 oddalił skargę Fundacji [...] z siedzibą w Bytomiu na decyzję Śląskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Katowicach z dnia

[...] grudnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie ochrony przyrody.

Wyrok ten został wydany w następujących okolicznościach:

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Katowicach, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w związku ze zgłoszeniem Stowarzyszenia na rzecz przestrzegania praw zwierząt – [...], decyzją z dnia [...] stycznia 2009 r. umorzył na podstawie art.105 § 1 kpa postępowanie w sprawie ustalenia zgodności z przepisami prawa o ochronie zwierząt sposobu i skutków oznakowania

( obrączkowania) łabędzia niemego (Cygnos olor) posiadającego gniazdo w okolicy stawu "Brantka" w dzielnicy Bytomia-Miechowice, na którego szyi zamocowano obrączkę szyjną. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, iż podjęta akcja odłowienia łabędzia nie powiodła. Po uzyskaniu opinii sprawie znakowania łabędzi, nie znalazł podstaw do ingerencji w sprawie.

Wojewódzki Lekarz Weterynarii decyzją z dnia [...] grudnia 2009 r., po rozpatrzeniu odwołania Fundacji [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy stwierdził, że zebrany w sprawie materiał dowody pozwolił na wyczerpujące i wszechstronne zbadanie sprawy pod względem faktycznym oraz prawnym i nie ma potrzeby powoływania dalszych wniosków dowodowych w szczególności w zakresie uzyskania opinii na okoliczność szkodliwego oddziaływania opaski zakładanej na szyję ptaka w celu jego oznakowania. Według opinii biegłych, jak i Instytutu Polskiej Akademii Nauk obrączkowanie ptaków w taki sposób nie powoduje negatywnych konsekwencji dla ich życia i zdrowia. Dlatego badanie legalności w tym zakresie wydawanych licencji na obrączkowanie ptaków w ocenie organu jest zbędne. Ustawa o ochronie przyrody, w tym jej art. 55, na podstawie którego zostało wydane rozporządzenie w sprawie obrączkowania ptaków, nie są sprzeczne z przepisami unijnymi, według których obrączkowanie ptaków jest jednym ze sposobów ochrony dzikiego ptactwa, w tym jego siedlisk. Organ odwoławczy uznał, iż organ pierwszej instancji prawidłowo na podstawie art. 105 § 1 kpa umorzył postępowanie w sprawie szkodliwego wpływu obroży złożonej łabędziowi na jego zdrowie, gdyż w świetle opinii biegłych i przeprowadzonych obserwacji ptaka stało się ono bezprzedmiotowe.

W skardze na powyższą decyzję Fundacja [...] wniosła o jej uchylenie w całości, podnosząc zarzut naruszenia art. 7, 10, 77 § 1, 79 i 89 kpa z uwagi na zaniechanie ustalenia wszechstronnie stanu faktycznego sprawy, zwłaszcza w zakresie oceny poprawności oznakowania łabędzia oraz umorzenia postępowania w sytuacji domagania się wydania decyzji merytorycznej i wyrażenia błędnego poglądu, że założenie szerokich taśm na szyjach łabędzi jest zgodne z fizjologią i dobrostanem ptaków.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd pierwszej instancji uznał, że skarga nie mogła odnieść skutku, gdyż zaskarżona decyzja, jak i decyzja organu pierwszej instancji nie naruszają prawa.

Z dokładnej analizy przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej w związku z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt oraz ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody wynika, że brak było podstaw prawnych do wydania w przedmiotowej sprawie wnioskowanego rozstrzygnięcia, a mianowicie wydania decyzji zobowiązującej do usunięcia z szyi ptaka – łabędzia założonej plastikowej opaski. Powiatowy Lekarz Weterynarii na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. 9 w związku art. 15 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej realizuje zadania z zakresu ochrony zwierząt – w szczególności dbając o przestrzeganie przepisów o ochronie zwierząt.

Sąd wskazał, iż Fundacja [...] domagała się podjęcia niezwłocznych działań w celu uwolnienia ptaka – łabędzia z opaski ( obroży) zagrażającej jego życiu. W trakcie postępowania ustalono, że wskazany ptak – łabędź niemy na stawie "Brantka" w Bytomiu Miechowicach posiadał obrączkę założoną przez pracowników z działu przyrody Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, będąc, wraz z innymi ptakami tego akwenu wodnego, obiektem badań ornitologicznych ( notatka służbowa z dnia 29 sierpnia 2009 r.). Ich działanie wynikało z uzyskanej w tym zakresie licencji. Przedmiotowa opaska została założona na podstawie obowiązujących w tym zakresie przepisów. Minister Środowiska na podstawie delegacji zawartej w art. 55 ustawy o ochronie przyrody wydał rozporządzenie z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie obrączkowania ptaków ( Dz. U. Nr 48, poz. 350). Zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia oznakowanie ptaków wykonuje się przez założenie obrączki okrągłej na szyję ptaka, przy czym w załączniku nr 2 do tego rozporządzenia wskazano dokładnie, iż w przypadku łabędzia niemego ma zastosowanie obrączka szyjna z tworzywa sztucznego o podanym wymiarze. Organ pierwszej instancji zebrał opinie Stacji Ornitologicznej Muzeum, Instytutu Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie i Muzeum Górnośląskiego, które potwierdzają znakowanie łabędzi obrączkami szyjnymi, które nie powodują zmiany w zachowaniu ptaków, nie utrudniając im funkcjonowania i nie zagrażając ich życiu oraz potwierdzając zastosowaną w tym przypadku procedurę.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że w ustawie o Inspekcji Weterynaryjnej brak jest przepisu obligującego organ do wydania w tej sprawie decyzji administracyjnej. Tylko w przypadku konkretnego przepisu istnieje podstawa prawna do podjęcia działania przez organ. W art. 18 ustawy jest mowa o wydaniu prze powiatowego lekarza decyzji administracyjnych, ale wśród kompetencji załatwianych w ten właśnie sposób nie ma działania w zakresie, o jaki wnosiła Fundacja. Zgodnie z art. 104 kpa decyzją następuje rozstrzygnięcie o prawach lub obowiązkach kierowanych do konkretnego adresata, obligując go do określonego, konkretnego działania w sprawie, przy czym decyzja taka musi być skierowana do wyraźnie wskazanego podmiotu zewnętrznego. W analizowanej sprawie, zdaniem Sądu, Powiatowy Lekarz Weterynarii jeśli stwierdzi potrzebę określonego działania, to może skierować do podległych mu służb polecenie służbowe, gdyż domaganie się wydania w tej sprawie decyzji administracyjnej nie znajduje podstawy w przytoczonych powyżej przepisach. Sąd stwierdził, że ustawodawca przewidział obrączkowanie ptaków w kwestionowany sposób, lecz nie przewidział w obowiązujących i powołanych przez Fundację przepisach podstawy prawnej do działania powiatowego lekarza weterynarii we wnioskowany sposób. Skoro brak podstawy prawnej do rozstrzygnięcia w decyzji administracyjnej kwestionowanej "wadliwości" obrączkowania wskazanego łabędzia na stawie "Branka" w Bytomiu Miechowicach, to działanie organu pierwszej instancji w niniejszej sprawie było w ocenie Sądu zasadne. Wobec przedmiotowości tego postępowania zgodnie z art. 105 § 1 kpa, należało je umorzyć.

W odniesieniu do zarzutu Fundacji naruszenia przez organy obu instancji przepisów procedury administracyjnej Sąd pierwszej instancji podniósł, iż z uwagi na brak podstawy prawnej do wydania przez organ wnioskowanego rozstrzygnięcia zbędne było dalsze prowadzenie postępowania dowodowego, tym bardziej, że sprawa wyjaśniona została zarówno w zakresie stanu faktycznego, jak i obwiązującego stanu prawnego. Postulaty Fundacji o sprawdzenie czy wydawanie przez Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska licencji upoważniających do znakowania łabędzi nie stoi w sprzeczności z prawem krajowym i unijnym nie mogły być rozstrzygnięte w postępowaniu administracyjnym. Fundacja ewentualnie może rozważyć złożenie skargi w trybie art. 221 kpa, która podlegałaby w odrębnym postępowaniu, nie mieszczące się w ramach obecnie kontrolowanego.

Za niezasadne Sąd uznał twierdzenia skargi w zakresie naruszenia w decyzji organu odwoławczego wskazanych w niej przepisów ustawy o ochronie zwierząt ( m.in.

art. 1 ust.3, art. 21, art. 40). Właściwe organy przeprowadziły postępowanie, wyjaśniły sprawę i wydały swoje rozstrzygnięcia, uwzględniły zatem powołane powyżej przepisy, współdziałając ze skarżącą Fundacją, dopiero stwierdzając brak znamion nieuzasadnionego i niehumanitarnego zabijania zwierząt, czy zabronionego znęcania się nad nimi ( art. 6 ustawy) wydały kwestionowane rozstrzygnięcia.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Fundacja [...], zaskarżając go w całości, zarzucając orzeczeniu: 1. na zasadzie art. 174 pkt. 2, w zw. z art. 138 w zw. z art. 133 § 1; 145 § 1 ust. 1 lit. c) ppsa błędne przytoczenie w sentencji przedmiotu zaskarżenia, tj. że sprawę rozpoznano w granicach ochrony przyrody, tymczasem Fundacja [...] skarżyła decyzję Śląskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Katowicach z dnia 23.12.2009r., utrzymującą w mocy decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w Katowicach nr 433/2009r., z dnia 12.11.2009 r. o umorzeniu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia zgodności z przepisami prawa o ochronie zwierząt sposobu i skutków obrączkowania łabędzia niemego, mającego gniazdo w stawie "Brantka" w Bytomi Miechowicach; 2. obrazę art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa w zw. z art. 105 kpa poprzez niewyjaśnienie zasadności umorzenia postępowania, pomimo, że organy administracji publicznej obu instancji uzasadniały ww. decyzję wszechstronnie zebranym materiałem dowodowym pozwalającym na rozstrzygnięcie sprawy co do istoty, i tym samym zaistnienia obowiązku podjęcia decyzji merytorycznej;

3.obrazę art. 174 pkt 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ppsa w zw. z art. 3 ust.1 i 2 punkt 5 lit. g, ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej i art.1 ust. 1 i 3; art. 3 , art.5, art. 6 ust. 1 i 2 pkt 1; 7; 10, art.21 i art.34a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r., Nr 106 poz. 1002 z p. zm.) przez wyrażenie błędnego poglądu prawnego o braku uprawnienia Inspekcji Weterynaryjnej do podjęcia środków nadzoru w zakresie ochrony wolno żyjących zwierząt. Powołane wyżej normy prawne tj. art. 3 ust.1 i 2 punkt 5 lit. g ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej stanowi, że organ ten realizuje zadania z zakresu ochrony zwierząt, który koresponduje z art. 34a. ust.1 i 2, i nast. ustawy o ochronie zwierząt; 4.obrazę art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa, w ten sposób, żę sąd I instancji nie przedstawił uzasadnienia faktycznego i prawnego, że Inspekcja Weterynaryjna nie była zobligowana do przeprowadzenia postępowania zmierzającego do sprawdzenia sygnałów społecznych o objawach pogorszenia stanu zdrowia łabędzia po założeniu na jego szyję wielkoformatowej taśmy sygnalizacyjnej, stwierdzenia, czy operacja została przeprowadzona poprawnie oraz związku przyczynowo skutkowego pomiędzy przeprowadzoną operacją obrączkowania, a pogorszeniem stanu zdrowia ptaka, wreszcie skontrolowania uprawnień osób realizujących zadania w tym zakresie, oraz sprawdzenia dokumentacji i organizacyjno-technicznego przygotowania obrączkowania; 5.naruszenie art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa poprzez aprioryczne przyjęcie, że łabędź został zaobrączkowany zgodnie z posiadaną przez ornitologów licencją, tymczasem powyższe okoliczności nie były badane, natomiast powinnością sądu wynikającą z powołanych przepisów było wytknięcie w zaskarżonym wyroku organom administracji publicznej ww. uchybienia, które podobnie jak powyższe zarzuty winny skutkować uchyleniem decyzji o umorzeniu prowadzonego postępowania wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii; 6.błędnego, sprzecznego z art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa dowodzenia, że przedmiotem postępowania jest kwestia podstaw prawnych obrączkowania ptaków, przez co sąd zakreślił nierzeczywiste granice prowadzonego, tymczasem de facto i de iure organizacja społeczna i skarżone decyzje miały na celu zdiagnozowanie zdrowia i określenie dobrostanu ptaka;

7.wbrew dyspozycji art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa, sąd merytoryczny nie wyartykułował, dlaczego nadał en bloc walor wiarygodności dowodom strony przeciwnej, dokonując jednoczesnego spostponowania wywodów skarżącej Fundacji, a zarazem pomijając wnioski dowodowe i zarzuty w niej zawarte;

8.naruszenie art. 134 w zw. z art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i 141 § 4 ppsa i art. 7, art. 10, art. 77 § 1, art. 79 i art. 89 kpa, przez pominięcie oświadczenia z dnia 26.08.2009r. naocznych "opiekunów" obserwujących pogorszenie się stanu zdrowia łabędzia, trudnościami w pobieraniu pokarmu, co zbiegło się w czasie z obrączkowaniem ptaka, i jednoczesnym niedostrzeżeniu bezprawnej manipulacji Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii polegającej na dołączeniu do akt sprawy notatki służbowej lekarza wet., Pani E. Wtorek z dnia 12.10.2009r., z której wynika, cyt., “że pływające na zbiorniku dwa dorosłe łabędzie są zaobrączkowane robią wrażenie zadbanych i od- karmionych, nie kręciły szyjami, nie dusiły się z powodu założonych obrączek". Czynności zostały przeprowadzone w obecności pracownika Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Bytomiu, P. A. Gawrona. Z niewiadomych względów WSA w Gliwicach nie zauważył, że czynność została przeprowadzona wbrew procedurze administracyjnej, i złożonemu wnioskowi o dopuszczeniu strony społecznej do wszystkich czynności rodowodowych przeprowadzanych przez organ administracji publicznej. Wreszcie sąd merytoryczny nie podniósł, pomimo powinności wynikających z cytowanych przepisów, że Wojewódzki Lekarz Weterynarii dopuścił się nadużycia władzy w ten sposób, że przedstawiony dowód nie został ujawniony w postępowaniu przez Powiatowym Lekarzem Weterynarii, de facto zawierającym oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym albowiem, inkryminowana treść zawiera informację o zaobrączkowaniu dwóch łabędzi, tymczasem materiały dowodowe wraz z dokumentacją fotograficzną wskazują że został zaobrączkowany jeden łabędź - i ten fakt był przedmiotem prowadzonego postępowania;

9. oczywistą i rażącą obrazę art. 134 § 1, 141 § 4 oraz 145 § 1 pkt 1 lit. a) ppsa., w zw. z art. 3 ust.1 i 2 pkt 5 lit. g ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej i art.1 ust. 1 i 3; art. 3 , art.5, art. 6 ust. 1 i 2 pkt 1; 7; 10, art.21 i art.34a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt ( Dz. U, z 2003r., Nr 106 poz. 1002 z p. zm.) przez wyrażenie błędnego poglądu prawnego o braku uprawnienia Inspekcji Weterynaryjnej do wydania decyzji w zakresie ochrony wolno żyjących zwierząt Powołane wyżej normy prawne tj. art. 3 ust.1 i 2 punkt 5 lit. g ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej stanowi, że organ ten realizuje zadania z zakresu ochrony zwierząt, ktciry koresponduje z art. 34a. ust.1 i ustawy o ochronie zwierząt; 10. naruszenie art. 134 w zw. z art. 174 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1. pkt 1 iit. c) i 141 § 4 ppsa i art. 7, art. 10, art. 77 § 1, art. 79 i art. 89 kpa, poprzez całkowicie dowolne i nieuzasadnione przyjęcie, że w toku postępowania stwierdzono brak znamion nieuzasadnionego i niehumanitarnego traktowania zwierząt, niewyjaśniając w uzasadnieniu zaprezentowanego poglądu.

W opaciu o wskazane podstawy skarżacy kasacyjnie wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku oraz zasądzenie na rzecz strony kosztów postępowania, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Śląski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w Katowicach wniósł o jej oddalenie, podnosząc argumnety mające wskazywać na jej niezasadność. Organ wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Z urzędu bierze pod uwagę tylko nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek nieważności postępowania wymienionych w art. 183 § 2 cytowanej ustawy – zwanej dalej p.p.s.a. Sprawa ta mogła być zatem rozpoznana przez Naczelny Sąd Administracyjny tylko w granicach zakreślonych w skardze kasacyjnej.

Wskazane w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa procesowego zasługiwały na uwzględnienie, w tym podnoszony zarzut naruszenia art. 133 § 1 p.p.s.a. art. 141 § 4 p.p.s.a., art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., w zw.

z art. 7, 8, 77 § 1, 79 i 89 k.p.a.

W myśl zdania pierwszego art. 133 § 1 p.p.s.a. sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy. Zatem podstawą orzekania przez sąd jest materiał dowodowy zgromadzony przez organy administracyjne w toku całego postępowania toczącego się przed tymi organami. Aby sąd mógł oprzeć swoje rozstrzygnięcia na faktach, które dokumentują akta sprawy, musi wnikliwie i rzetelnie przeanalizować owe akta. Tylko i wyłącznie wtedy uniknie błędu pominięcia istotnego w sprawie elementu faktycznego. Należy przy tym pamiętać, że wojewódzki sąd administracyjny nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, lecz rozstrzyga w granicach sprawy (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Granice faktyczne danej sprawy są zakreślone przez zebrany materiał dowodowy, który gromadzony jest w aktach sprawy. Zatem na sądach administracyjnych ciąży na mocy w/w przepisów p.p.s.a. obowiązek wnikliwego i kompleksowego przeanalizowania materiału dowodowego zebranego w sprawie przez organy orzekające w sprawie Niedopuszczalne jest fragmentaryczne i powierzchowne zapoznawanie się z aktami sprawy.

Natomiast, art. 141 § 4 p.p.s.a. określa, że uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowiska pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Wprawdzie czynność sporządzenia uzasadnienia nie może wpłynąć na wynik sprawy to jednak tylko uzasadnienie spełniające określone ustawą warunki stwarza podstawę do przyjęcia, że będąca powinnością sądu administracyjnego kontrola działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem o której mowa w art. 3 § 1 p.p.s.a. rzeczywiście miała miejsce i że prowadzone przez sąd postępowanie odpowiadało przepisom prawa.

Dokonując, w świetle powyższych zasad, oceny zarzutu naruszenia art. 141

§ 4 p.p.s.a. należy ponadto podkreślić, że w świetle uchwały NSA z dnia 15 lutego 2010 r. sygn. akt II FPS 8/09, przepis art. 141 § 4 p.p.s.a. może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sądowej kontroli dokonanej zaskarżonym wyrokiem była ostateczna decyzja Śląskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Katowicach utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w Katowicach o umorzeniu na podstawie art. 105 § 1 kpa postępowania administracyjnego wszczętego w związku z otrzymaniem w dniu 26 sierpnia 2009 r. powiadomienia od organizacji społecznej Stowarzyszenia na rzecz Przestrzegania Praw Zwierząt – [...] o łamaniu przepisów w zakresie ochrony zwierząt w stosunku do łabędzia niemego posiadającego gniazdo w okolicy stawu "Brantka" w Bytomiu-Miechowice, na którego szyi zamocowano obrączkę.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, iż w trakcie postępowania na podstawie notatki służbowej z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustalono, że wskazany ptak - łabędź niemy na stawie "Brantka" w Bytomiu Miechowicach posiadał obrączkę założoną przez pracowników Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, będąc obiektem badań ornitologicznych. Działanie ich wynikało z licencji. Przedmiotowa opaska została założona na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2006 r., wydane na podstawie art. 55 ustawy o ochronie przyrody. Zebrane przez organ pierwszej instancji opinie od Stacji Ornitologicznej Muzeum, Instytutu Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie i Muzeum Górnośląskiego, potwierdzają znakowanie łabędzi obrączkami szyjnymi, jak również to, że nie utrudniają one ptakom funkcjonowania oraz nie zagrażają ich życiu. Zdaniem Sądu sprawa wyjaśniona została w zakresie ustalenia stanu faktycznego, jak i obowiązującego stanu prawnego.

W okolicznościach niniejszej sprawy z tym stanowiskiem Sądu nie można się zgodzić. Przede wszystkim zauważyć należy, iż wszczęcie postępowania administracyjnego nastąpiło w związku z powiadomieniem organu przez stronę skarżącą kasacyjnie o konieczności podjęcia niezwłocznie działań w celu uwolnienia łabędzia niemego z opaski, która zagraża jego życiu, ponieważ ciasno opasuje jego szyję, uniemożliwiając mu jedzenie. Wynika z tego, że postępowanie to dotyczyło konkretnie wskazanego łabędzia niemego, a zatem czynności wyjaśniające organów powinny sprowadzać się do ustalenia, czy opaska założona na jego szyi zagraża jego życiu. Jest bezsporne w niniejszej sprawie, że odłowienie tego łabędzia nie powiodło się, co uniemożliwiło wyjaśnienie na podstawie oglądu opaski założonej na jego szyi, czy twierdzenia Fundacji okazały się słuszne. W tych warunkach, skoro organy odstąpiły od kolejnej próby odłowienia łabędzia, to dalsze ich działania powinny zmierzać do wyjaśnienia, czy założona opaska spełnia wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie obrączkowania ptaków ( Dz. U. Nr 48, poz. 350). Tymczasem takich ustaleń nie przeprowadzono, natomiast organy swoje działania ukierunkowały w celu zebrania opinii co do wpływu założonej opaski na szyję na funkcjonowanie łabędzia. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczenie wszczętego postępowania administracyjnego tylko do pozyskania tych opinii nie było wystarczające do jego prawidłowego zakończenia. Ze znajdującej się w aktach sprawy notatki służbowej z dnia 27 sierpnia 2009r. wprawdzie wynika, że organ pierwszej instancji, ustalił, że opaska na szyję ptaka została założona przez pracowników Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, lecz nie sprawdzono czy działanie to miało oparcie w ważnej licencji udzielonej na obrączkowanie tych ptaków, jak również nie poczyniono ustaleń, czy na okoliczność zaobrączkowania tego łabędzia została sporządzona dokumentacja i czy czynności tej dokonała uprawniona osoba. W prowadzonym postępowaniu administracyjnym nie zapewniono udziału podmiotowi, który dokonał czynności założenia omawianej obrączki na szyję łabędzia. Braki w wyjaśnieniu tych wszystkich kwestii w toku prowadzonego postępowania przez organy administracyjne, a których nie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, czynią słusznym zarzut skargi kasacyjnej naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit c) i art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7, 77 § 1, 79 i 80 kpa. Podkreślenia jeszcze raz wymaga, że kontrola zaskarżonych aktów sprawowana przez wojewódzkie sądy administracyjne powinna polegać na dogłębnej i wszechstronnej analizie stanu faktycznego oraz stanu prawnego sprawy wniesionych do sądu spraw. Sąd pierwszej instancji powinien poddać gruntownej ocenie wszystkie aspekty sprawy w których są wątpliwości i w których ustalenia organów są odmienne od wniosków oraz twierdzeń stron postępowania. 78Sąd Wojewódzki akceptując ogólnikowe ustalenia obu organów orzekających niewątpliwie naruszył art. 141 § 4 p.p.s.a., uniemożliwiając tym samym dokonanie kasacyjnej kontroli trafności podjętego w rozpatrywanej sprawie rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji. Naczelny Sąd Administracyjny nie przyznał zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, bowiem przyjął, iż skarżąca Fundacja [...], która została zwolniona od opłat sądowych, była reprezentowana przez jej Prezesa A. P..