drukuj    zapisz    Powrót do listy

6139 Inne o symbolu podstawowym 613, Ochrona środowiska, Inspektor Ochrony Środowiska, Oddalono skargę, IV SA/Wa 915/16 - Wyrok WSA w Warszawie z 2016-08-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 915/16 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2016-08-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-04-13
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Grzegorz Rząsa
Kaja Angerman /sprawozdawca/
Łukasz Krzycki /przewodniczący/
Symbol z opisem
6139 Inne o symbolu podstawowym 613
Hasła tematyczne
Ochrona środowiska
Sygn. powiązane
II OSK 1175/17 - Wyrok NSA z 2019-03-19
Skarżony organ
Inspektor Ochrony Środowiska
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 115 poz 1229 art. 34, art. 36, art. 37, art. 9 ust. 1 pkt 14
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.
Dz.U. 2001 nr 62 poz 627 art. 3 pkt 38 lit. c
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Łukasz Krzycki, Sędziowie sędzia WSA Kaja Angerman (spr.), sędzia WSA Grzegorz Rząsa, Protokolant ref. staż. Aleksandra Larkiewicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2016 r. sprawy ze skargi P. S.A. z siedzibą w [...] na zarządzenie pokontrolne [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie wymagań z zakresu ochrony środowiska oddala skargę

Uzasadnienie

IV SA/Wa 915/16

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 686 z późn. zm.) oraz ustaleń kontroli przeprowadzonej w okresie od dnia [...] września 2015r. do dnia [...] października 2015r. w P.S.A. z siedzibą w G. w zakresie oczyszczalni wód deszczowych i roztopowych przy ul. [...] w W., stanowiącej część Systemu Odprowadzania Wód Deszczowych (SOWD) na terenie Miasteczka [...] [...] i Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wydał w dniu [...] listopada 2015r. zarządzenie pokontrolne skierowane do Zarządu spółki P. S.A. z siedzibą w G., w którym polecił:

1) wystąpić do Prezydenta W. w celu uregulowania stanu formalnoprawnego w zakresie odprowadzania do Rowu [...] mieszaniny ścieków deszczowych i roztopowych z wodami z odwodnienia wykopów budowlanych z terminem realizacji do dnia [...] grudnia 2015r.,

2) wprowadzać mieszaninę ścieków deszczowych i roztopowych z wodami z odwodnienia wykopów budowlanych do wód Rowu [...] w taki sposób aby nie powodować w tych wodach zmiany barwy i formowania się osadów z terminem realizacji od dnia otrzymania zarządzenia pokontrolnego,

3) naliczyć i wnieść z należnymi odsetkami za zwłokę opłaty podwyższone za odprowadzanie ścieków deszczowych i roztopowych do rowu [...] bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego w roku 2013 ( od dnia [...] listopada) oraz 2014 roku na konto Urzędu Marszałkowskiego Województwa [...] w W. z terminem realizacji 14 dni od daty otrzymania zarządzenia pokontrolnego,

4) prowadzić ewidencję zawierającą informacje o wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są wody opadowe lub roztopowe, ujęte w systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni z terminem realizacji od dnia otrzymania zarządzenia pokontrolnego,

5) przedkładać Marszałkowi Województwa [...] wykazy zawierające informacje i dane o wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu z którego odprowadzane są wody opadowe lub roztopowe ujęte w systemy kanalizacyjne pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni z terminem realizacji od dnia otrzymania zarządzenia pokontrolnego.

Jednocześnie [...] Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wyznaczył termin przesłania pisemnych informacji o zakresie podjętych działań służących wyeliminowaniu naruszeń wskazanych w zarządzaniu odpowiednio do dnia [...] stycznia 2016 roku (dla pkt 1) oraz do dnia [...] grudnia 2015 roku (dla pkt 2,3,4 i 5).

Strona skarżąca wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa wskazując na uchybienia w zarządzeniu pokontrolnym tj. naruszenie następujących przepisów prawa:

1. art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych W. realizowanych za pośrednictwem MPWiK, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych,

2. art., 3 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, zgodnie z którym zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym W., realizowanym przez MPWiK,

3. art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, albowiem z mocy tego przepisu na W. lub MPWiK ciąży obowiązek przejęcia od pozwanej w drodze umowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych wybudowanych przez pozwaną.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia [...] grudnia 2015r. nie podzielając argumentacji strony organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone ww. zarządzeniu.

Na powyższe zarządzenie Spółka złożyła skargę, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania: zarzucając naruszenie:

1. art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym poprzez nałożenie na giełdową spółkę deweloperską z akcjonariatem prywatnym obowiązku zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w postaci usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych pomimo, iż obowiązek ten jest zadaniem własnym . W.,

2. art. 31 ust.1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez brak uwzględnienia okoliczności, iż zgodnie ze wskazanym przepisem na W. lub MPWiK ciąży obowiązek przejęcia od skarżącego w drodze umowy urządzeń systemu odprowadzania wód deszczowych w miasteczku [...], który to obowiązek strona publiczna od kilku lat bezprawnie ignoruje, zaś skutkami tego bezprawnego zaniechania organ obarczył skarżącego.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że pierwotnie właścicielem oczyszczalni była spółka P. S.A. która wybudowała obiekt. Własność przedmiotowej oczyszczalni P. nabyła od P. S.A. na mocy umowy z dnia [...] listopada 2013r. Wcześniej P. S.A. uzyskała na mocy decyzji Prezydenta W. z dnia [...] grudnia 2008 r pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do rowu [...] wód opadowych i roztopowych odpływających z oczyszczalni przy ulicy [...]. Skarżąca podniosła, że przedmiotowa oczyszczalnia służy w rzeczywistości dobru wspólnemu, gdyż odprowadza wody opadowe i roztopowe z silnie zurbanizowanych terenów miasta w tym z dróg publicznych. Skarżąca nie odnosi zaś w związku z utrzymywaniem tej Infrastruktury w sprawności technicznej żadnych korzyści lecz wyłącznie ponosi koszty, ciężary i obciążenia. Przyczyna zrealizowania tej publicznej inwestycji w postaci systemu odprowadzania wód opadowych jest oczywista. Spółki chcąc zrealizować przedsięwzięcie deweloperskie na nieuzbrojonym terenie musiały same w zastępstwie miasta teren ten uprzednio uzbroić gdyż bez tego nie uzyskałyby pozwoleń na budowę, a następnie pozwoleń na użytkowanie już wybudowanych obiektów. Wszystkie elementy SOWD wybudowane przez P. S.A. oraz przez P.S.A. zostały oddane do użytkowania i służą do realizacji zadań własnych samorządu gminnego. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Wybudowanie urządzeń SOWD przez podmioty prywatne nie powoduje jednak w żadnym wypadku przejścia na te podmioty ustawowego obowiązku gminy. P. S.A oraz P. S.A. wielokrotnie zwracały się do W. oraz MPWiK o przejęcie urządzeń na własność. Podstawą roszczenia właścicieli o przejęcie przez stronę publiczną urządzeń SOWD są w tym wypadku art. 31 ust.1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz art. 49 § 2 kodeksu cywilnego. W chwili obecnej brak jest jakichkolwiek podstaw do obciążania spółki P. S.A. negatywnymi konsekwencjami zaniechania W. oraz MPWiK, które łamią prawo i nie wykonują obowiązków ciążących na tych podmiotach z mocy ustawy. Wyręczanie strony publicznej przez prywatną spółkę w wykonywaniu zadań własnych gminy nie może rodzić dla tej spółki negatywnych konsekwencji, które jednak zostały na P. S.A nałożone poprzez zaskarżone zarządzenie pokontrolne.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Wydane przez [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska zarządzenie pokontrolne podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) jako akt z zakresu administracji dotycząca uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2013r., poz. 686 ze zm.), zarządzenie pokontrolne wydawane jest w przypadku stwierdzenia przez właściwy organ, w trakcie przeprowadzonej kontroli, naruszeń prawa i ma ono na celu wyeliminowanie tych naruszeń. Zaskarżone zarządzenie pokontrolne z dnia [...] listopada 2015r. nie narusza przepisów prawa, bowiem określone w nim obowiązki znajdują podstawę we wskazanych przepisach ustawy Prawo wodne i ustawy Prawo ochrony środowiska. Obowiązki te wynikają z ustalonego w trakcie kontroli stanu faktycznego i mają na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie administracyjnym poglądem do zarządzeń pokontrolnych, o jakich mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż jest to postępowanie odrębne (m.in. wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012r. sygn. akt II OSK 723/12, wyrok z dnia 28 maja 2013 sygn. akt II OSK 262/12). Dlatego też lakoniczność uzasadnienia zarządzenia pokontrolnego, powodująca brak precyzji w argumentacji organu w kontekście poczynionych w wyniku kontroli ustaleń nie powoduje naruszenia przepisów.

W ocenie sądu organ ustalił prawidłowo stan faktyczny. Ustalenia te nie zostały zakwestionowane przez kontrolowaną spółkę.

Z akt sprawy wynika, że w dniach od [...] września 2015r. do [...] października 2015r. w spółce przeprowadzona została kontrola przez inspektorów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w W.. Jej celem była ocena przestrzegania wymagań ochrony środowiska przez spółkę w zakresie oczyszczalni wód deszczowych i roztopowych przy ul. [...] w W., stanowiącej część systemu odprowadzania wód deszczowych (SOWD) na terenie miasteczka [...]. W wyniku kontroli sporządzony został protokół nr [...] Wynika z niego między innymi, że poddana kontroli oczyszczalnia wód deszczowych i roztopowych funkcjonuje od 2009r. Do oczyszczalni odprowadzane są ścieki deszczowe i roztopowe z teren miasteczka [...], jak również wody gruntowe pochodzące z odwodnienia wykopów budowlanych z inwestycji prowadzonych na tym terenie. Decyzją z dnia [...] grudnia 2008r. wydaną na czas oznaczony do dnia [...] grudnia 2018r. Prezydent [...] udzielił P S.A. pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie do Rowu [...] w km 0+386 wód opadowych i roztopowych odpływających z oczyszczalni przy ul. [...] pochodzących z:

- utwardzonych terenów osiedli mieszkaniowych i obiektów usługowo-handlowych wraz z wewnętrznymi drogami i parkingami o łącznej powierzchni ok. 111 ha na obszarze tzw. miasteczka [...], po południowej stronie ul. [...],

- dróg kategorii powiatowej: ul. [...]o łącznej powierzchni 21,27 ha,

- dróg kategorii gminnej: [...] 5 - 9 i ul.[...] o łącznej powierzchni 20,01 ha.

W protokole inspektorzy odnotowali, iż według twierdzenia przedstawicieli skarżącej spółki obecna powierzchnia z której odprowadzane są wody opadowe i roztopowe powiększyła się dodatkowo o tereny miasteczka [...] położone na północ od ul. [...].

Dodatkowo wskazano, że do sieci kanalizacji deszczowej podłączane są odprowadzenia wód z odwodnienia wykopów z prowadzonych inwestycji budowlanych. Wody te są silnie zażelazione, co powoduje zmianę barwy ścieków deszczowych i roztopowych na rdzawo-czerwoną oraz odkładanie się zażelazionych osadów na dnie Rowu [...] i [...], co jest powodem licznych interwencji kierowanych do WIOŚ. Inspektorzy ustalili, że na podstawie umowy sprzedaży z dnia [...] listopada 2013r. P. S.A. zbył urządzenia związane z systemem odprowadzania i oczyszczania ścieków deszczowych i roztopowych z terenu miasteczka [...] na rzecz skarżącej spółki. Spółka ta przed terminem nabycia urządzeń nie wystąpiła do Prezydenta W. o przeniesienie praw i obowiązków wynikających z decyzji z dnia [...] grudnia 2008r. na jej rzecz. W związku z powyższym ustalono, że od daty przejęcia oczyszczalni wód deszczowych i roztopowych tj. od dnia [...] listopada 2013r. skarżąca spółka nie posiada pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie do Rowu [...] w km 0+386 wód opadowych i roztopowych, odpływających z oczyszczalni przy ul. [...].

Ustalono także, że decyzją z dnia [...] czerwca 2015r. Prezydent W. z urzędu stwierdził wygaszenie pozwolenia wodnoprawnego z dnia [...] grudnia 2008r. udzielonego spółce P. S.A. na wprowadzanie do Rowu [...] w km 0+386 wód opadowych i roztopowych, odpływających z oczyszczalni przy ul. [...].

Inspektorzy odnotowali fakt wykonywania czynności eksploatacyjnych oczyszczalni w każdym miesiącu potwierdzonych protokołami, wykonania wiosną 2015r. kompleksowej konserwacji i czyszczenia Rowu [...] oraz otwartego odcinka kanału spustowego wód opadowych, corocznych kontroli stanu technicznego oczyszczalni wód deszczowych przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia. Zapoznali się z wynikami badań zleconych przez eksploatatora oczyszczalni w dniach [...]sierpnia 2009r., [...] czerwca 2010r., [...]listopada 2010r., [...] kwietnia 2011r., [...]rudnia 2013r., [...] kwietnia 2014r. i [...] kwietnia 2015r., w których nie stwierdzono przekroczenia stężeń dopuszczalnych w zakresie substancji ropopochodnych. Zapoznali się również z wynikami badania z dnia [...] lutego 2015r. wykonanego na zlecenie skarżącej spółki, które wykazało wielokrotne przekroczenie stężenia substancji ropopochodnych w ściekach deszczowych, a także zawiadomieniem z dnia [...] lutego 2015r. skierowanym do Prokuratury Rejonowej W. o możliwości popełnienia przestępstwa polegającego na nielegalnym zrzucie substancji ropopochodnych do kanalizacji deszczowej, co spowodowało zanieczyszczenie Rowu [...] i Jeziorka [...]. Ustalono także, że skarżąca spółka nie naliczała dotychczas, ani nie uiszczała opłat za korzystanie ze środowiska w zakresie odprowadzania ścieków opadowych i roztopowych do Rowu [...]. Podczas kontroli pobrano także w dniu [...] września 2015r. do badań próbki ścieków dopływających i odpływających z oczyszczalni oraz wody z Rowu [...], a raport z badań stanowi załącznik do protokołu kontroli.

Wyniki kontroli stały się podstawą przyjętych w zarządzeniu pokontrolnym ustaleń faktycznych, które świadczyły o naruszeniach wymagań ochrony środowiska określonych w przepisach prawa materialnego wskazanych przez organ, zawartych w ustawach Prawo ochrony środowiska i Prawo wodne. Ustalone okoliczności faktyczne to: nieposiadanie przez skarżącą spółkę pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie do Rowu [...] w km 0+386 wód opadowych i roztopowych, odpływających z oczyszczalni przy ul.[...], nienaliczanie i nieuiszczanie przez spółkę opłat podwyższonych za wprowadzanie ścieków deszczowych i roztopowych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego, wprowadzanie do Rowu [...] mieszaniny ścieków deszczowych i roztopowych wraz z zażelazionymi wodami gruntowymi pochodzącymi z odwodnień wykopów budowlanych w sposób powodujący zmianę barwy oraz formowanie się osadów, a także nieprowadzenie ewidencji zawierającej informacje o wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są wody opadowe łub roztopowe, ujęte w systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni oraz nieprzekazywanie przez spółkę Marszałkowi Województwa wykazów zawierających w/w informacje i dane.

Niewątpliwie wskazane w zarządzeniu pokontrolnym obowiązki odpowiadają stwierdzonym naruszeniom i mają na celu ich wyeliminowanie na przyszłość. Znajdują podstawę w podanych przez organ przepisach prawa materialnego.

Należy wskazać, że na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne wyróżnia się trzy rodzaje korzystania z wód, a więc korzystanie zwykłe (art. 36), powszechne (art. 34) i szczególne (art. 37). Jedynym rodzajem korzystania z wód wymagającym uzyskania pozwolenia wodnoprawnego jest korzystanie szczególne. Według definicji zawartych w tych przepisach korzystanie zwykłe z wód oznacza ich używanie służące zaspokajaniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego, korzystanie powszechne zaś, to używanie wód służące do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb. Korzystanie szczególne z wód to według art. 37 ustawy Prawo wodne korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, polegające m.in. na wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi. Przez ścieki, których wprowadzanie do wód lub ziemi stanowi ten szczególny, wymagający pozwolenia rodzaj korzystania z wód zgodnie zarówno z art. 9 ust. 1 pkt 14 ustawy Prawo wodne, jak też z art. 3 pkt 38 lit c ustawy Prawo ochrony środowiska rozumieć należy wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów.

Każdy rodzaj szczególnego korzystania z wód wymaga stosownie do treści art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne uzyskania przez podmiot pozwolenia wodnoprawnego. Konsekwentnie według art. 180 ustawy Prawo ochrony środowiska jeżeli wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego, to eksploatacja instalacji, która powoduje m.in. wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi jest dozwolona po uzyskaniu stosownego pozwolenia.

Mając na uwadze wymogi określone przez wskazane przepisy należy uznać, że wynikający z pkt 1 zarządzenia pokontrolnego obowiązek uregulowania stanu formalnoprawnego w zakresie odprowadzania do Rowu [...] mieszaniny ścieków deszczowych i roztopowych z wodami z odwodnienia wykopów budowlanych, który oznacza w istocie obowiązek wystąpienia o wydanie pozwolenia wodnoprawnego jest zasadny. Skoro skarżąca spółka będąca właścicielem oczyszczalni wód deszczowych i roztopowych, eksploatuje ją i przy użyciu instalacji faktycznie korzysta ze środowiska, czego nie kwestionuje, to niewątpliwie obowiązana jest uzyskać pozwolenie wodnoprawne na ten szczególny rodzaj korzystania z wód.

Z działaniem polegającym na korzystaniu ze środowiska wiąże się zagadnienie obowiązku ponoszenia stosownych opłat.

Stosownie do treści art. 273 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska za korzystanie ze środowiska polegające na wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi wymagana jest stosowna opłata. Jej wysokość uzależniona jest od rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości, rodzaju ścieków (ust. 2), a także od wielkości, rodzaju i sposobu zagospodarowania terenu, z którego te ścieki są odprowadzane, w odniesieniu do ścieków, o których mowa w art. 3 pkt 38 lit. c (ust. 4).

Do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych według art. 275 wskazanej wyżej ustawy są obowiązane podmioty korzystające ze środowiska. Jeżeli obowiązek poniesienia opłaty związany jest z eksploatacją instalacji, podmiotem zobowiązanym do ich ponoszenia jest podmiot prowadzący instalację (art. 279 ust. 1 pkt 1 tej ustawy). Z kolei podmiotem prowadzącym instalację jest według definicji zawartej w art. 3 pkt 31 przywołanej ustawy podmiot uprawniony na podstawie określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w ustawie. Skarżąca spółka jest podmiotem będącym właścicielem instalacji, eksploatującym instalację i przy jej użyciu faktycznie korzystającym ze środowiska. Tym samym stosownie do treści art. 284 ust. 1 tej ustawy po uzyskaniu stosownego pozwolenia wodnoprawnego zobowiązana byłaby ustalać we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosić ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego.

Z kolei jeżeli spółka korzystała ze środowiska bez wymaganego pozwolenia byłaby zobowiązana za ten okres korzystania ze środowiska ponieść opłatę podwyższoną o 500%, o czym stanowi art. 276 ust. 1 w zw. z art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska. Z uwagi na to, że przeprowadzona kontrola wykazała, że spółka nie naliczała i nie uiszczała opłat podwyższonych za korzystanie ze środowiska bez pozwolenia za okres od 4 listopada 2013r., organ mógł zobowiązać spółkę do podjęcia działań związanych z naliczaniem i wnoszeniem wymaganych przez przepisy prawa opłat. .

Ze względu na treść art. 286 ust. 1 i 287 ust.1 pkt 4 tej ustawy i ustalenia przeprowadzonej kontroli organ mógł ocenić, że zasadne jest nałożenie na skarżącą spółkę obowiązku podjęcia działań w zakresie prowadzenia ewidencji zawierającej informacje o wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są do środowiska wody opadowe lub roztopowe, a także przekazywania Marszałkowi Województwa wykazów zawierających informacje i dane podlegające tej ewidencji.

Także obowiązek wskazany w pkt 2 zarządzenia pokontrolnego znajduje uzasadnienie na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 2b i 2c ustawy Prawo wodne, jak też w oparciu o ustalenia przeprowadzonej kontroli, która wykazała, że w wodzie odbiornika – Rowu [...] dochodzi do zmiany barwy oraz formowania się osadów na dnie i skarpach cieku. Wskazany przepis nakłada na podmiot korzystający ze środowiska wymóg oczyszczania odprowadzanych ścieków w takim stopniu, by nie dochodziło do zmiany barwy i tworzenia się osadów.

Ocena prawidłowości zarządzenia ograniczona jest co do możliwości zobowiązania strony do podjęcia określonych w nim działań. Stanowisko organu w nim wyrażone, jako przeciwdziałanie stwierdzonym naruszeniom, ani ocena sądu nie przesądzają więc kwestii obowiązku poniesienia opłaty podwyższonej, która podlega dopiero rozstrzygnięciu w postępowaniu o wymierzenie opłat.

Stanowisko skarżącej spółki nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżone zarządzenie pokontrolne nie narusza wskazanych przepisów prawa materialnego, a więc art. 7 ust 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, jak też art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Nie nakłada na skarżącą obowiązku zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w postaci usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, a więc obowiązku publicznoprawnego stanowiącego zadanie własne gminy.

Wskazane w zarządzeniu pokontrolnym przepisy ustaw Prawo wodne i Prawo ochrony środowiska stanowiące podstawę wskazanych w nim obowiązków określają wymóg uzyskania pozwolenia wodnoprawnego dla określonego rodzaju korzystania ze środowiska tj. wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz ponoszenia opłat w związku z tymi działaniami. Wymogi te określone zostały dla takiego rodzaju działań, które wykraczają poza ramy zwykłego lub powszechnego korzystania ze środowiska. Jedynymi kryteriami, które uzasadniają podleganie tym wymogom są więc faktyczne działania spełniające przesłanki szczególnego korzystania ze środowiska. Kryteria te nie wiążą się więc ani ze źródłem podejmowanych działań, ani zagadnieniem odnoszenia ewentualnych korzyści przez podmiot korzystający, czy opłacalności tych działań. Z punktu widzenia wymagań określonych przez przepisy tych ustaw nie ma znaczenia czy podmiot korzystający ze środowiska prowadząc takie działania realizuje obowiązki własne czy innego podmiotu, bowiem istotne jest jedynie to czy korzysta ze środowiska i w jakim stopniu. Nie ma więc znaczenia z punktu widzenia tych przepisów prawa materialnego czy odprowadzanie ścieków z terenu miasteczka [...] przez skarżącą spółkę stanowi faktycznie zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w tym zakresie, który to obowiązek co do zasady jest zadaniem własnym gminy. Przepisy ustaw Prawo wodne i Prawo ochrony środowiska i wydane na ich podstawie zarządzenie pokontrolne nie nakładają na skarżącą spółkę obowiązku realizacji tego zadania. To skarżąca spółka i poprzedni właściciel oczyszczalni podjęły ryzyko związane z prowadzoną działalnością gospodarczą uzbrojenia terenu i m.in. wybudowania systemu odprowadzania wód deszczowych i roztopowych, by możliwa była realizacja zabudowy mieszkaniowej. Choć zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności należy do zadań własnych gminy, a środkiem realizacji tych zadań jest m.in. budowa przez gminę stosownych urządzeń, to jednak przepis art. 15 ustawy umożliwia gminie planowe, racjonalne, uzależnione od możliwości finansowych realizowanie tych inwestycji, nie narzucając kryteriów czasowych ich realizacji. Dlatego też ustawa wprowadza możliwość budowy urządzeń przez inwestora, który chce zrealizować inwestycję na terenie dotychczas nieuzbrojonym. Przepis art. 31 ustawy stanowi podstawę do wystąpienia przez takiego inwestora z wnioskiem o odpłatne przejęcie przez gminę wybudowanej instalacji. Oznacza to, że do tego czasu (a więc w okresie przejściowym) realizacja zadań z zakresu m.in. odprowadzania ścieków spoczywa na podmiocie, który ją wybudował, jeżeli wybudowane obiekty mają być użytkowane. Kwestia realizacji uprawnienia przekazania gminie instalacji jest kwestią neutralną z punktu widzenia obowiązków związanych z korzystaniem ze środowiska.

Sąd oddalił wniosek skarżącej spółki o zawieszenie postępowania z uwagi na wystąpienie przez nią z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji o wygaszeniu pozwolenia wodnoprawnego z dnia [...]grudnia 2008r. udzielonego P. S.A. z siedzibą w G., bowiem zagadnienie to nie miało wpływu na ocenę legalności zaskarżonego zarządzenia pokontrolnego. W dacie jego wydania skarżąca nie posiadała pozwolenia wodnoprawnego. Należy wskazać, że bezpośrednim skutkiem zaskarżonego zarządzenia jest obowiązek poinformowania organu przez spółkę o podjętych działaniach służących wyeliminowaniu wskazanych w zarządzeniu naruszeń. O ile więc stan faktyczny i prawny ulegnie zmianie, spółka poinformuje o wykonaniu lub ewentualnych przyczynach niewykonania obowiązków.

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt