Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Grzelak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Halina Emilia Święcicka Sędzia WSA Dorota Wdowiak Protokolant Patrycja Wrońska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2009 r. sprawy ze skargi A. Sp. z o.o. z siedzibą w C. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] kwietnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie sprzeciwu w sprawie o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy 1000 Jolek nr R-142003 oddala skargę

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez A. sp. z o.o. z siedzibą w C. jest decyzja Urzędu Patentowego z [...] kwietnia 2008 r. Nr [...] oddalająca sprzeciw skarżącej wobec udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy "1000 Jolek" nr R -142003 na rzecz O. z siedzibą w M.

Do wydania powyższej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Znak towarowy graficzny "1000 Jolek" został zarejestrowany decyzją Urzędu Patentowego z dnia [...] marca 2003 r. pod numerem R-142003 z pierwszeństwem od [...] września 1998 r. Informacja o udzieleniu prawa ochronnego na powyższy znak została opublikowana w Wiadomościach Urzędu Patentowego w dniu 30 czerwca 2003 r.

W dniu [...] listopada 2003 r. A. sp. z o.o. z siedzibą w C. (dalej powoływana jako "spółka T.") wniosła sprzeciw od prawomocnej decyzji z [...] marca 2003 r,. w którym (po ostatecznym sprecyzowaniu w dniu [...] marca 2006 r.) zarzuciła udzielenie spornego prawa z naruszeniem art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 pkt 1 ustawy o znakach towarowych (u.z.t.).

Wobec uznania przez uprawnioną ze znaku sprzeciwu za bezzasadny, sprawa została skierowana do rozpatrzenia w trybie postępowania spornego.

Zarzucając naruszenie art. 9 ust. 1 u.z.t. spółka T. w toku postępowania przed Urzędem Patentowym RP (UP) twierdziła, że sporny znak towarowy "1000 Jolek" jest podobny do serii wydawniczej czasopism krzyżówkowych w skład której wchodzą czasopisma oznaczone za pomocą wyeksponowanej cyfry w połączeniu ze słowem "panoramicznych" tj. znaki: 100 PANORAMICZNYCH o nr R- 109 471, 200 PANORAMICZNYCH o nr R105 389, czy 1000 PANORAM o nr R- 126 399.

Zdaniem wnoszącej sprzeciw sporny znak powiela element dystynktywny tych oznaczeń w postaci elementu liczbowego. Jej zdaniem po pominięciu słowa "Jolki" pozostaje biała cyfra na czerwonym tle. W tym stanie rzeczy, przeciętny odbiorca będzie identyfikował przedmiotowy znak ze znaną od wielu lat serią wydawnictw firmy T. Ponadto wskazano, że firma wnioskodawcy jest liderem na rynku czasopism krzyżówkowych, która począwszy od 1994 r. wprowadziła na rynek pierwszy nakład czasopisma 100 PANORAMICZNYCH, które to z każdym następnym rokiem osiągało milionowe nakłady. Wówczas, jak wskazał wnioskodawca — p. O. zaczął konkurować z firmą wnioskodawcy wprowadzając do obrotu czasopisma krzyżówkowe zatytułowane identycznym sposobem, gdzie wiodącym elementem jest wyeksponowana cyfra tzn. wielokrotność cyfry 100 oraz cyfry połączone ze słowem "panoramiczne" lub "krzyżówki". Zdaniem wnioskodawcy sukces tytułów polega właśnie na prostocie komunikowania z odbiorcami i z tego sukcesu będącego zasługą wnioskodawcy skorzystała strona przeciwna. Wskazał, że uprawniony odwoływał się do braku zdolności odróżniającej przedmiotowego oznaczenia i jednocześnie wycenił jego wartość materialną na [...] mln złotych, co świadczy jego zdaniem o niespójności argumentacji uprawnionego odnośnie zdolności odróżniającej przedmiotowego oznaczenia. Zakwestionował twierdzenie uprawnionego, co do opisowego charakteru cyfr wskazując, iż w orzecznictwie i doktrynie powszechnie uznaje się zdolność odróżniającą oznaczeń cyfrowych, a na poparcie tej tezy załączył liczne orzeczenia sądów i wydruki znaków towarowych krajowych i wspólnotowych. Podniósł, że w spornym znaku pomimo jego teoretycznie słowno-graficznego charakteru, dominującym elementem dystynktywnym jest cyfra "1000". Wynika to faktu, iż grafika znaku jest banalna, kolorystyka uboga, a użyta czcionka powszechnie stosowana na rynku wydawniczym. Rozmiar liczby "1000" uwzględniając proporcje spornego znaku, wyraźnie dominuje w całości oznaczenia i stanowi element przyciągający wzrok odbiorcy. Tymczasem znaki należące do wnioskodawcy "100 PANORAMICZNYCH" (R- 102 531), "200 PANORAMICZNYCH" (R- 105 389), "100 PANORAMICZNYCH" (R- 109 471), "200 PANORAMICZNYCH" (R- 115 141), "300 PANORAMICZNCYH" (R- 115 142), "1000 PANORAM" (R- 126 399), "400 PANORAMICZNYCH" (R- 121 079), "500 PANORAMICZNYCH" (R- 121 077), "600 PANORAMICZNYCH" (R- 121 078), "1000 KRZYŻÓWEK" (R- 122 908), "600 KRZYŻÓWEK" (R- 122 902), "600 PANORAM" (R- 122 903), "700 KRZYŻOWEK" (R- 122 901), "1001 KRZYŻÓWEK" (R- 122 900), "800 KRZYŻÓWEK" (R-122 899), "400 KRZYŻÓWEK" (R- 122 898), "400 PANORAM" (R122 897), "900 KRZYŻÓWEK" (122 896), "300 PANORAM" (R- 122 895) tworzą tzw. "rodzinę", serię znaków towarowych przeznaczonych do oznaczania najpopularniejszej w Polsce serii czasopism szaradziarskich, które łatwo można poznać dzięki wspólnemu elementowi łączącemu te znaki, jakim jest liczba "100" lub jej wielokrotność, co jednocześnie jest postrzegane przez odbiorców jako element informujący o pochodzeniu od tego samego przedsiębiorcy. Taka sytuacja powoduje, że towary oznaczone znakiem 1000 Jolek, który jest przeznaczony do oznaczania tych samych towarów oraz wykazuje podobieństwo w warstwie wizualnej, fonetycznej a zwłaszcza koncepcyjnej ze znakami wnioskodawcy będą postrzegane przez odbiorców jako pochodzące z tego samego źródła. Jednocześnie na poparcie tezy o zdolności odróżniającej oznaczeń cyfrowych tj. "100", "200", "1000" wnioskodawca przedłożył świadectwa ochronne na słowne znaki towarowe "100" o nr R- 162 821, "200" o nr R- 162 822", "1000" o nr R- 162 828, które stanowią urzędowe poświadczenie faktu posiadania przez te znaki zdolności odróżniającej dla czasopism krzyżówkowych. Podobnie katalog 140 słownych znaków towarowych będących liczbami, zarejestrowanych w rożnych klasach towarowych, w tym także w klasie 16. Nie ma zatem podstaw, zdaniem wnioskodawcy, by przychylić się do stanowiska uprawnionego, w myśl którego elementy liczbowe wcześniejszych znaków T. ("100", "200", "1000") nie mogłyby być brane pod uwagę przy ocenie podobieństwa tych znaków do znaku towarowego 1000 Jolek. To samo dotyczy znaków składających się z liczb połączonych z wyrazem "PANORAMICZNE" o numerach R- od 171 683 do 171 691. Ponadto znaki towarowe będące cyframi mogą potencjalnie zawsze oznaczać pewną cechę. Dlatego też bezpodstawne jest rozumowanie, iż "1000" informuje o ilości zadań szaradziarskich w danym egzemplarzu. W konkluzji spółka T. stwierdziła, że znak sporny powinien być unieważniony na podstawie art. 29 w związku. z art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 8 ust. 1 pkt 1 u.z.t., wnioskująca spółka stwierdziła, że niedopuszczalna jest rejestracja znaku sprzecznego z prawem i zasadami współżycia społecznego, a zatem także takiego, który wykorzystuje renomę cudzego oznaczenia do wypromowania swoich towarów lub stanowi zagrożenie dla jego siły odróżniającej. Zdaniem spółki T. sporny znak towarowy 1000 Jolek przeznaczony jest do czerpania pasożytniczych korzyści z oznaczeń wnioskodawcy, które w opinii klientów kojarzą się z najwyższą jakością i cieszą się powszechnym uznaniem jako oznaczenia renomowanych i najpopularniejszych w Polsce serii czasopism szaradziarskich. Wnioskodawca stwierdził, że jego znaki tj. 100 PANORAMICZNYCH, 200 PANORAMICZNYCH, 300 PANORAMICZNYCH, 500 PANORAMICZNYCH były i są znakami powszechnie znanymi, o czym świadczą milionowe nakłady czasopism krzyżówkowych chociażby do 1998 r., a także nakłady na reklamę i promocję (o czym świadczą materiały z lat 1994 — 2005 r.). Tymczasem działania strony przeciwnej powodują rozwodnienie siły oddziaływania przedmiotowego znaku. Ponadto podkreślił, że seria czasopism szaradziarskich wnioskodawcy jest najpopularniejszą serią czasopism krzyżówkowych w Polsce. Zaczęła się ona ukazywać od roku 1994, a jej nakłady sięgają milionów egzemplarzy miesięcznie. Pozwala to jednoznacznie mówić o renomie znaków towarowych wnioskodawcy, podczas gdy "koncepcyjne" podobieństwo znaku 1000 Jolek do "rodziny" renomowanych oznaczeń wnioskodawcy prowadzi do pasożytniczego czerpania korzyści z pozycji rynkowej oznaczeń wnioskodawcy. Zdaniem spółki T., w niniejszym postępowaniu mamy do czynienia z serią znaków cyfrowych będących wielokrotnością liczby "100", a praktyka rynkowa wskazuje, że odbiorcy odróżniają te seryjne produkty właśnie dzięki liczbom, co świadczy o ich silnej dystynktywności. Znak sporny natomiast doskonałe wpisuje się w tą koncepcję. Ponadto powołał się na postanowienie Sądu Okręgowego w C. z [...] marca 2000 r. w sprawie zabezpieczenia praw wnioskodawcy poprzez zakazanie p. O. wprowadzenia do obrotu gospodarczego czasopism z cyframi lub cyfr połączonych ze słowem "panoramiczne", "krzyżówki". Jak wskazał wnioskodawca, p. O. wystąpił do Sądu Okręgowego w C. o odszkodowanie, które wycenił na [...] mln złotych. Sytuacja taka, zdaniem wnioskodawcy wykazuje pewną sprzeczność działań uprawnionego. Skoro dowodzi on niedystynktywnosci oznaczeń cyfrowych, to tym samym nałożony na niego zakaz używania tego typu oznaczeń nie powinien powodować żadnych szkód w tym także finansowych.

Uprawniony ze spornego znaku uznał podnoszone zarzuty za bezzasadne. Jednocześnie wskazał, że wnioskodawca nie wykazał interesu prawnego w postępowaniu o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego 1000 Jolek, gdyż przytoczenie przez wnioskodawcę treści art. 13 u.z.t., w opinii uprawnionego wydaje się w tej kwestii niewystarczające. Zdaniem uprawnionego, rejestracja znaku 1000 Jolek nie nastąpiła z naruszeniem art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t., gdyż brak jest konfuzyjnego podobieństwa znaku uprawnionego do serii znaków wskazanych przez wnioskodawcę. Zdaniem uprawnionego znak sporny w warstwie słownej ma charakter opisowy, gdyż liczba "1000" połączona z wyrazem "Jolek", które są określeniem rodzaju krzyżówek, powoduje że znak nie posiada konkretnej zdolności odróżniającej. Tym samym zgodnie z utrwalonym w doktrynie stanowiskiem o podobieństwie między znakami nie mogą decydować elementy opisowe. Decydująca dla zdolności odróżniającej spornego znaku jest jego grafika składająca się z następujących elementów: "1000", "Jolek", bordowe tło oraz układ kompozycyjny wymienionych trzech elementów. Właśnie te czynniki mają zasadnicze znaczenie dla wykluczenia podobieństwa przeciwstawionych oznaczeń. Błędne jest zatem zapatrywanie wnioskodawcy, zgodnie z którym o konfuzyjnym podobieństwie znaku 1000 Jolek do znaków wnioskodawcy miałby decydować element liczbowy "1000". To grafika, kolorystyka i kompozycja elementów w znaku 1000 Jolek odróżniają ten znak od wskazanych znaków wnioskodawcy. Uprawniony nie kwestionuje zdolności odróżniającej liczb w ogólności, ale kwestionuje ją w odniesieniu do liczb stanowiących element znaków towarowych przeznaczonych do oznaczania czasopism z krzyżówkami. Podkreślił, iż o kolizji pomiędzy znakami towarowymi - w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt. 1 u.z.t. - nie mogą decydować te ich elementy, które nie mają zdolności odróżniającej, a takimi są elementy informacyjne. Oznaczeniami informacyjnymi dla czasopism z krzyżówkami, szaradami i innymi zadaniami logicznymi są same cyfry (liczby), jak również cyfry z wyrazami (np. "krzyżówek", "panoramiczne (-ych)", "panoram", "krzyżówek panoramicznych", "sudoku". Oznaczenia te informują bowiem o ilości i/lub rodzaju np. zadań krzyżówkowych czy logicznych w danym egzemplarzu czasopisma. Takie oznaczenia, nie mogą powodować ryzyka konfuzji w obrocie, zatem nie mogą decydować o zastosowaniu art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. Ponadto wskazał, że Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w A. odmówił już wielokrotnie wnioskodawcy rejestracji liczb jako znaków towarowych dla towarów w klasie 16. Dotyczy to zwłaszcza sprawy znaku "1000", w której Izba Odwoławcza OHIM decyzją z dnia [...] sierpnia 2006 r. podtrzymała decyzję eksperta o odmowie rejestracji tego znaku z uwagi na brak konkretnej zdolności odróżniającej. Ponadto wskazał, iż inne znaki wnioskodawcy spotkały się także z decyzją odmowną rejestracji dla czasopism, książek i broszur szaradziarskich. Dotyczy to m.in. słownych znaków tj. znak "150" (CTM004665493), znak "250" (CTM- 004665592), znak "350" (CTM- 004665601), znak "222" (CTM- 004665618), "333" (CTM- 004665683), "555" (CTM- 004665709). Postępowanie odwoławcze odnośnie tych znaków jest w toku chociaż zostało połączone z rozstrzygniętą już sprawą znaku "1000". Ponadto Urząd w A. odmówił wnioskodawcy rejestracji znaków stanowiących liczby i nazwę zadania logicznego tj. znaku "100 SUDOKU" (CTM- 004635711), znaku "200 SUDOKU" (CTM- 004635736), znaku (CTM- 004635744). Decyzje OHIM, zdaniem uprawnionego stanowią wyraz dążenia do zapobieżenia uzyskania przez wnioskodawcę monopolu na używanie m.in. liczb na okładkach czasopism z krzyżówkami (czy innymi zadaniami logicznymi), który to monopol uniemożliwiłby innym przedsiębiorcom posługiwanie się liczbami w celach informacyjnych, stanowiąc tym samym nieuzasadnione ograniczenie konkurencji. Zdaniem uprawnionego wskazana praktyka OHIM również pośrednio potwierdza, że nie ma podstaw do unieważnienia prawa z rejestracji słowno-graficznego znaku 1000 Jolek. Liczby w znakach takich jak: "1000 KRZYŻÓWEK", "100 Jolek" czy "100 PANORAMICZNYCH" mają wystarczająco bezpośredni i konkretny związek z czasopismami krzyżówkowymi - przedmiotowe liczby po prostu wskazują przeciętnemu konsumentowi na ilość krzyżówek (lub krzyżówek danego rodzaju) w egzemplarzu czasopisma. Inna sytuacja ma miejsce w przypadku wskazanym przez wnioskodawcę znaku - cyfry "5" dla oznaczania perfum, czy znaku "747" dla usług transportowych. W tych ostatnich przypadkach przeciętny konsument "nie odkoduje" w oznaczeniach liczbowych cech oznaczonych towarów i usług, na takiej zasadzie jak "odkoduje" te cechy w liczbie "100" czy "1000" w oznaczeniach "100 PANORAMICZNYCH" czy "100 KRZYŻÓWEK" przeznaczonych dla czasopism krzyżówkowych lub szaradziarskich. Wskazał ponadto, iż powoływanie się przez wnioskodawcę na kolizję spornego znaku ze znakiem "100 PANORAMICZNYCH" (R- 102 531) jest bezpodstawne, gdyż prawo z rejestracji tego znaku zostało unieważnione decyzją Urzędu Patentowego z dnia [...] sierpnia 2001 r. ([...]) i następnie wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia [...] grudnia 2002 r. ([...]) utrzymującym tą decyzję w mocy. Ponadto wskazał, że liczby są od dawna powszechnie używane dla czasopism krzyżówkowych przez wielu niezależnych przedsiębiorców w kraju i zagranicą, czego przykłady załączył do niniejszego pisma.

Podobnie uprawniony nie zgodził się z twierdzeniem o naruszeniu art. 8 pkt 1 u.z.t., gdyż jego zdaniem wnioskodawca nie udowodnił, że w dacie zgłoszenia do rejestracji znaku 1000 Jolek, znaki na które powołuje się wnioskodawca tj. "100 PANORAMICZNYCH" o nr R- 109 471 oraz "200 PANORAMICZNYCH" o nr R- 105 389, czy "100 PANORAM" o nr R- 126 399 były znakami renomowanymi dla jakichkolwiek towarów, w tym dla czasopism z krzyżówkami. Przy czym nawet przy założeniu renomy znaków wnioskodawcy, nie ma jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, jakoby uprawniony miał pasożytniczo czerpać korzyści z renomy tych znaków. Fakt złożenia przez uprawnionego wniosków o unieważnienie praw z rejestracji znaków wnioskodawcy, czy zgłoszenie do ochrony przez uprawnionego kolejnych znaków to za mało by uznać działanie takie za pasożytnicze korzystanie z renomy znaków wnioskodawcy. Uzyskanie monopolu używania liczb czy wyrazu "krzyżówek" na własne czasopisma krzyżówkowe jest niemożliwe, gdyż w tym zakresie obowiązuje zasada swobodnego dostępu do ich używania, a jedyną podstawą rejestracji staje się wówczas forma przedstawieniowa znaku niepowodująca konfuzji z innymi znakami. Ponadto uprawniony powołując się na liczne decyzje odmowne OHIM (w piśmie z dnia [...] października 2006 r.) dotyczące słownych znaków cyfrowych wnioskodawcy podkreślił, że o kolizji znaku 1000 Jolek nie mogą decydować same liczby, gdyż są one elementami pozbawionymi zdolności odróżniającej dla czasopism z krzyżówkami. Dowodem tego są wydane w tym zakresie wskazane decyzje OHIM. Zdaniem uprawnionego, w niniejszym postępowaniu nie można mówić o serii znaków, gdyż musiałyby mieć one zdolność odróżniającą. Tymczasem wskazana seria oznaczeń ma charakter wyłącznie ogólnoinformacyjny, gdyż przekazuje informacje o ilości i rodzaju krzyżówek. Wyjaśnił, iż wystąpił wobec wnoszącego sprzeciw z pozwem o odszkodowanie, gdyż stracił możliwość używania oznaczeń z cyframi i informowania klientów o swoich produktach, co ograniczyło ich sprzedaż.

Kolegium orzekające, oddalając sprzeciw spółki T. na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 pkt 1 u.z.t. w związku z art. 315 ust. 3 ustawy prawo własności przemysłowej (p.w.p.) stwierdziło, że złożony sprzeciw został wniesiony w terminie o jakim mowa w art. 246 ust. 1 p.w.p. oraz, że zgodnie z powołanym przepisem wnosząca sprzeciw nie miała obowiązku wykazywania interesu prawnego.

Odwołując się do art. 315 ust. 3 p.w.p., organ stwierdził, że podstawę oceny ustawowych warunków wymaganych do uzyskania ochrony na sporny znak "1000 Jolek" będą stanowić przepisy ustawy o znakach towarowych, gdyż znak został zgłoszony do ochrony pod rządami tejże ustawy. Organ podniósł, że w rozpatrywanej sprawie, stosownie do zakresu żądania wnoszącego sprzeciw należy ocenić istnienie ustawowych warunków wymaganych do uzyskania spornego prawa w oparciu o treść art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 pkt 1.

Dokonując analizy podobieństwa z punktu widzenia art. 9 ust. 1 u.z.t. organ stwierdził, że w pierwszej kolejności należy porównać towary, a następnie porównać same oznaczenia. W kwestii podobieństwa towarów przeciwstawionych znaków 1000 Jolek i serii znaków numerycznych wnoszącego sprzeciw tj.: "100 PANORAMICZNYCH" (R- 102 531), "200 PANORAMICZNYCH" (R- 105 389), "100 PANORAMICZNYCH" (R- 109 471), "200 PANORAMICZNYCH" (R- 115 141), "300 PANORAMICZNCYH" (R- 115 142), "1000 PANORAM" (R- 126 399), "400 PANORAMICZNYCH" (R- 121 079), "500 PANORAMICZNYCH (R- 121 077), "600 PANORAMICZNYCH" (R- 121 078), "1000 KRZYŻÓWEK" (R- 122 908), "600 KRZYŻÓWEK" (R- 122 902), "600 PANORAM" (R- 122 903), "700 KRZYŻOWEK" (R- 122 901), "1001 KRZYŻÓWEK" (R- 122 900), "800 KRZYŻÓWEK" (R- 122 899), "400 KRZYŻÓWEK" (R- 122 898), "400 PANORAM" (R122 897), "900 KRZYŻÓWEK" (R- 122 896), "300 PANORAM" (R- 122 895) Kolegium Orzekające stwierdziło, iż znaki służą do oznaczania tych samych towarów. Znak 1000 Jolek został zarejestrowany dla towarów takich jak: "czasopisma, broszury, krzyżówki, periodyki" (klasa 16). Tymczasem wskazane przez wnoszącego sprzeciw znaki zostały zarejestrowane dla towarów z klasy 16 tj. "czasopisma, książki z krzyżówkami, zadaniami szaradziarskimi, broszury, zeszyty". Nie ulega zatem wątpliwości, że przeciwstawione znaki służą do opatrywania tych samych towarów tj. czasopism z krzyżówkami.

W zakresie podobieństwa samych oznaczeń Kolegium Orzekające stwierdziło brak podobieństwa między przeciwstawionymi oznaczeniami. Zdaniem Kolegium znak towarowy 1000 Jolek nie jest podobny do wskazanej serii znaków wnioskodawcy w stopniu uzasadniającym ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd. Organ stwierdził, że podobieństwo należy rozpatrywać w warstwie wizualnej, fonetycznej i znaczeniowej. Analiza przeciwstawionych oznaczeń prowadzi do wniosku, że znaki w warstwie słownej stanowią połączenie liczb tj. wielokrotności liczby "100" oraz słów. W przypadku znaku spornego jest to słowo "Jolek", w przypadku znaków wnoszącego sprzeciw są to słowa "panoramiczne" oraz "krzyżówki" odmienione w różnych przypadkach. Zdaniem Kolegium oznaczenia stanowiące połączenie liczb z wyrazami tego typu nie posiadają wystarczającej zdolności odróżniającej na towary jakimi są czasopisma z krzyżówkami. Na takim stanowisku stoi także Sąd Najwyższy, który stwierdził, iż "słowny znak 100 PANORAMICZNYCH użyty dla oznaczania czasopism krzyżówkowych — czasopism zawierających krzyżówki — informuje odbiorcę tego rodzaju towarów o ich zawartości, wyraźnie informując, że wewnątrz czasopisma znajduje się sto krzyżówek panoramicznych. Słowo "panoramiczne" identyfikuje (oznacza, określa) pewien rodzaj (typ, odmianę) krzyżówki, co wynika z licznych materiałów literatury przedmiotu tj. opisów zabaw logicznych, definicji rodzajów krzyżówek zawartych w leksykonach ("Leksykon terminów szaradziarskich i pokrewnych", "Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny") oraz licznych wydawnictw szaradziarskich. Przeciętny odbiorca identyfikuje to oznaczenie nie z określonym przedsiębiorcą (przedsiębiorstwem jako źródłem pochodzenia towaru) lecz z tym, że czasopismo tak oznaczone poświęcone jest problematyce krzyżówek panoramicznych".

Zdaniem Kolegium ocena oznaczenia powinna być dokonywana w odniesieniu do integralnej całości wszystkich jego elementów. O ile zatem trudno jest uznać zdolność odróżniającą przeciwstawionych oznaczeń w samej warstwie słownej, o tyle nie można jej zakwestionować w warstwie graficznej. Wskazane przez wnoszącego sprzeciw znaki, podobnie jak znak sporny zostały wyrażone w określonej grafice, na którą składają się różne kroje czcionek, kolorystyka i układ kompozycyjny. Jednocześnie analiza warstwy wizualnej zdaniem Kolegium Orzekającego prowadzi do wniosku, że znaki różnią się z uwagi na odmienną kolorystycznie i kompozycyjnie ekspozycję elementów słownych. Organ podkreślił, że znak sporny składa się z cyfry "1000" w białym kolorze na czerwonym tle z widniejącym z boku żółtym napisem "Jolek", podczas gdy koncepcja graficzna znaków wnoszącego sprzeciw sprowadza się do centralnie umieszczonej liczby podkreślonej wstęgą lub łukowatą ramką w której umieszczone są wyrazy "panoramicznych" lub "krzyżówek". Całość występuje w rożnych wersjach kolorystycznych — barwnej (kilka kolorów) bądź dwubarwnej — białej i czerwonej. Powoduje to, że przeciwstawione znaki posiadają odmienne formy przedstawieniowe.

Należy wskazać, że przeciwstawione znaki różnią się w warstwie słownej z uwagi na to, iż dotyczą różnego rodzaju krzyżówek. O ile znaki wnoszącego sprzeciw odnoszą się wprost do "krzyżówek" lub "panoramicznych", "panoram", o tyle znak sporny dotyczy wyraźnie "Jolek", zatem zupełnie innego rodzaju krzyżówek. Fakt, iż "Jolki" to rodzaj krzyżówek przyznały bezspornie same strony. Jednocześnie, należy wskazać, że żaden ze wskazywanych przez wnoszącego sprzeciw znaków towarowych nie dotyczy "Jolek". Nie ulega zatem wątpliwości, że znaki różnią się w warstwie słownej jakkolwiek posiada ona opisowy charakter. Całościowa analiza znaków prowadzi do wniosku, iż różnią one się pod względem wizualnym, słownym a co za tym idzie także fonetycznym.

Zdaniem Kolegium materiały przedstawione w sprawie wskazują, iż inne podmioty na rynku, w tym także zagraniczne, a nie tylko strony niniejszego postępowania, używają od dawna oznaczeń liczbowych do oznaczania czasopism krzyżówkowych. Oznacza to, że przeciwstawione znaki towarowe nie posiadają konkretnej zdolności odróżniającej względem tego typu towarów, a o ich zdolności rejestrowej może decydować co najwyżej forma przedstawieniowa. W oznaczeniach czasopism krzyżówkowych liczba nie jest wystarczającym elementem pozwalającym na identyfikację źródła pochodzenia tego typu towarów. Nie przeczy to tezie o posiadaniu zdolności odróżniającej przez cyfry (liczby) w ogólności, co także potwierdziły strony postępowania.

Zasada swobody dostępu do oznaczeń ogólnoinformacyjnych oznacza możliwość używania oznaczeń stanowiących nazwy rodzajowe przez podmioty na rynku bez ograniczeń. Dlatego też nie jest możliwe zarzucanie naruszenia praw wynikających z rejestracji znaku towarowego, które miałoby polegać na używaniu przez inne podmioty na rynku elementów informacyjnych zawartych w zarejestrowanych znakach towarowych, gdyż spowodowałby to nieuzasadnione ograniczenia na rynku.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 8 pkt 1 u.z.t. organ przytoczył argumentację wnoszącej sprzeciw która stwierdziła, że niedopuszczalna jest rejestracja znaku sprzecznego z prawem i zasadami współżycia społecznego, a zatem także takiego, który wykorzystuje renomę cudzego oznaczenia do wypromowania swoich towarów lub stanowi zagrożenie dla jego siły odróżniającej. Zdaniem Kolegium Orzekającego wnoszący sprzeciw nie udowodnił, że w dacie zgłoszenia do rejestracji znaku 1000 Jolek, znaki które podniósł do kolizji ze znakiem spornym były znakami renomowanymi dla jakichkolwiek towarów, w tym dla czasopism z krzyżówkami. Przedstawione materiały w postaci wydruków z Internetu, kserokopie stron tytułowych czasopism z krzyżówkami czy deklarowane wysokie nakłady wydawanych egzemplarzy, a także wydatki na reklamę, w okolicznościach niniejszej sprawy nie stanowią wystarczającego materiału dowodowego na poparcie argumentów wnoszącego sprzeciw. W ocenie Kolegium wnoszący sprzeciw nie udowodnił zaistnienia jakichkolwiek okoliczności wskazujących jakoby uprawiony chciał wykorzystać znaki wnioskodawcy dla własnych celów handlowych. Wskazał mianowicie jako sposób wykorzystania renomy zastosowanie podobieństwa koncepcyjnego jego znaków w znaku spornym. Zdaniem Kolegium, co stwierdzono powyżej sytuacja taka, nie miała miejsca z uwagi na brak podobieństwa między znakami.

Nie zgadzając się z powyższą decyzją spółka T. wniosła skargę do tutejszego Sądu. Wnosząc o uchylenie decyzji z [...] kwietnia 2008 r. i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zarzuciła naruszenie:

1) art. 7, 77 i 80 k.p.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy;

2) art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 pkt 1 ustawy o znakach towarowych;

3) art. 8 i 76 § 1 k.p.a. poprzez wadliwie ich zastosowanie;

4) art. 255 § 4 p.w.p. poprzez jego niezastosowanie;

5) art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niezastosowanie się do zawartej w tym przepisie dyspozycji.

Zdaniem skarżącej ocena organu, że przeciwstawione znaki nie są podobne do siebie w stopniu aby istniało ryzyko wprowadzenia potencjalnych odbiorców w błąd jest wadliwa. W ocenie strony, Kolegium Orzekające błędnie skierowało swoją uwagę na słowa "Jolek", "Panoramiczne" uznając, że oznaczenia stanowiące połączenie liczb z wyrazami tego typu nie mogą posiadać wystarczającej zdolności odróżniającej na towary, jakimi są czasopisma z krzyżówkami. Zarzucił, że zamiast skoncentrować się na ocenie samego podobieństwa pomiędzy przeciwstawionymi znakami Kolegium swoją uwagę skierowało na ocenę zdolności odróżniającej zarejestrowanych oznaczeń wnioskodawcy, co w ogóle nie jest przedmiotem niniejszego postępowania. Odnosząc się do argumentacji organu, że przeciwstawione oznaczenia nie posiadają zdolności odróżniającej w warstwie słownej ale posiadają ją w warstwie graficznej z uwagi na odmienną kolorystycznie i kompozycyjnie ekspozycję elementów słownych skarżący stwierdził, że o ile można przyznać, iż porównywane znaki różnią się nieco od siebie pod względem kolorystycznym, to już co do samej koncepcji trudno jest mieć takie samo zdanie. Strona wskazuje, że w obu znakach wyeksponowany jest element liczbowy, liczba "1000". W obydwu przypadkach są to białe cyfry, tyle tylko, że w spornym znaku umieszczone są na czerwonym tle, a w przeciwstawionym posiadają czerwoną obramówkę.

Element liczbowy jest napisany większą czcionką, jako pierwszy przyciąga wzrok potencjalnego kupującego. Grafika obu oznaczeń jest raczej banalna, kolorystyka prosta i uboga, a użyta czcionka powszechnie używana na rynku wydawniczym W warstwie słownej porównywanych oznaczeń trudno przyjąć, że słowo "Jolek" wskazujące w opinii kolegium na rodzaj krzyżówek może posiadać wystarczającą zdolność odróżniającą w stosunku do samych krzyżówek. Zdaniem strony, niezależnie czy dokonamy porównania znaków od strony fonetycznej, wizualnej czy koncepcyjnej nie można wysnuć wniosku, że towary pochodzą od dwóch różnych przedsiębiorców. Nie zgadzając się z argumentacją organu dotyczącą kwestii braku naruszenia art. 8 pkt 1 u.z.t. skarżący podniósł, że w u.z.t. mamy do czynienia z dwoma rodzajami podobieństwa z konfuzyjnym odnoszącym się do art. 9 ust. 1 i podobieństwem, o którym jest mowa w art. 8 u.z.t.., które powinno się oceniać w zakresie tego, czy nie może prowadzić do czerpania z renomy przeciwstawionego oznaczenia lub zagarniać jego dystynktywności. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie organ ograniczył się jedynie do stwierdzenia rzekomego podobieństwa konfuzyjnego i z niego wyprowadził błędny wniosek, że niemożliwym jest stwierdzić, że uprawniony chciał czerpać jakiekolwiek korzyści ze znaków wnioskodawcy. Odnosząc się natomiast do zarzutu organu dotyczącego braku udowodnienia renomy znaków podniesionych do kolizji ze spornym znakiem skarżący stwierdził, że lakoniczne stwierdzenie w uzasadnieniu decyzji tej okoliczności stanowi naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. Zdaniem strony, w świetle zebranego materiału dowodowego wskazującego na okoliczność istnienia renomy już od 1997 r. seryjnych oznaczeń wnioskodawcy stanowisko Kolegium jest całkowicie bezzasadne. Wnioskodawca jest największym istniejącym od 1987 r. wydawcą czasopism szaradziarskich w Polsce. W roku 1994 wraz z ukazaniem się czasopisma "100 panoramicznych" zapoczątkowana została seria czasopism krzyżówkowych w której skład weszły również tytuły "200 panoramicznych", "300 panoramicznych", "400 panoramicznych" (...). Serię tą cechuje podobny układ graficzny okładki polegający m.in. na użyciu cyfry i wyrazu "panoramicznych" wpisanego białymi literami na czerwonym tle w owalny pasek, przy zastosowaniu charakterystycznej czcionki oraz przy zachowaniu określonych proporcji wielkości napisów, zdjęć i obrazków. Kolegium wydaje się pomijać załączone do sprawy dowody wskazujące na gigantyczne kwoty przeznaczane na reklamę przeciwstawionych oznaczeń na przestrzeni lat. Już w 1996 r. sam tylko miesięczny nakład "100 panoramicznych" wyniósł 702 tysiące egzemplarzy. Dlatego trudno sobie wybrazic, podkreśla skarżący, żeby we wrześniu 1998 r. tytuł ten nie był tytułem renomowanym, tym bardziej, ze z roku na rok nakłady pieniężne na reklamę zwiększały się. Jak wynika z badań sondażowych, ponad 57% klientów ocenia ich poziom jako wyższy niż poziom innych magazynów tego typu. A ponad 88% z nich przyznaje, że chętnie powraca do pism wnioskodawcy z przyjemnością.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Uczestnik postępowania wniósł o oddalenie skargi. W piśmie procesowym z [...] lutego 2009r. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko wobec zarzutów zgłoszonych przez skarżącego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Ocena działalności organów administracji publicznej dokonywana przez właściwy wojewódzki sąd administracyjny sprowadza się do kontroli prawidłowości zarówno materialnych jak i procesowych aspektów stosunku administracyjnoprawnego, skonkretyzowanego w zaskarżonej decyzji. Dla wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego aktu niezbędne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, albo przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.).

Skarga nie jest uzasadniona, gdyż zakwestionowana przez T. decyzja jest zgodna z prawem.

W myśl art. 255 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo własności przemysłowej, sprawy o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, rozpatruje się w trybie postępowania spornego. Zgodnie z art. 246 i 247 p.w.p. każdy może wnieść umotywowany sprzeciw wobec prawomocnej decyzji Urzędu Patentowego o udzieleniu patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji w ciągu 6 miesięcy od opublikowania w "Wiadomościach Urzędu Patentowego" informacji o udzieleniu prawa. Podstawę sprzeciwu stanowią okoliczności, które uzasadniają unieważnienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. O wniesieniu sprzeciwu, o którym mowa Urząd Patentowy niezwłocznie zawiadamia uprawnionego, wyznaczając mu termin na ustosunkowanie się do sprzeciwu. Jeżeli uprawniony w odpowiedzi na zawiadomienie Urzędu, podniesie zarzut, że sprzeciw jest bezzasadny, sprawa zostaje przekazana do rozstrzygnięcia w postępowaniu spornym. W przeciwnym przypadku Urząd Patentowy wydaje decyzję uchylającą decyzję o udzieleniu patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji, umarzając jednocześnie postępowanie.

W przedmiotowej sprawie sporny znak 1000 Jolek został opublikowany w dniu 30 czerwca 2003 r., zatem 6-miesięczny termin na złożenie sprzeciwu upływał 30 grudnia 2003 r. T. wniosła sprzeciw w dniu [...] listopada 2003 r., co oznacza, że prawidłowe jest stanowisko organu, iż złożony sprzeciw został wniesiony w terminie. Oczywistym jest również, że wnoszący sprzeciw, wbrew twierdzeniom uprawnionego do spornego znaku, nie musiał wykazywać interesu prawnego w niniejszym postępowaniu administracyjnym, gdyż w postępowaniu po sprzeciwie interes prawny jest kategorią prawnie obojętną, co wynika wprost z cytowanych wyżej przepisów art. 246 i 247 p.w.p.

Zważywszy na treść art. 315 ust. 3 p.w.p., organ prawidłowo uznał, że podstawę oceny ustawowych warunków wymaganych do uzyskania ochrony na sporny znak "1000 Jolek" będą stanowić przepisy ustawy o znakach towarowych, gdyż znak został zgłoszony do ochrony pod rządami tejże ustawy. Organ właściwie również przyjął, że zakres żądania wnoszącego sprzeciw ograniczał ocenę istnienia ustawowych warunków wymaganych do uzyskania spornego prawa jedynie w aspekcie art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 pkt 1 u.z.t.

Zasadne są twierdzenia organu, że znak sporny i przeciwstawione służą do oznaczania tych samych towarów tj. czasopism z krzyżówkami (klasa 16). Stwierdzenie to powinno skutkować ostrzejszymi kryteriami analizy podobieństwa znaków. Jest to kwestia oczywista i nie eksponowanie jej w sposób szczególny w uzasadnieniu decyzji nie stanowi wady tej decyzji, jeżeli dokonana analiza uwzględnia powyższą konieczność. Urząd Patentowy prawidłowo zauważył identyczność towarów i przyjął oczywistą tezę, że samo podobieństwo towarów nie skutkuje podobieństwem znaków. Zdaniem Sądu, organ prawidłowo uznał, że sporny znak i znaki przeciwstawione nie są podobne w stopniu o jakim mowa w art. 9 ust.1 u.z.t. Właściwa jest ocena, że znaki różnią się z uwagi na odmienną kolorystycznie i kompozycyjnie ekspozycję elementów słownych. Jest odmienny krój czcionki elementów liczbowych oraz występują różnice w elementach graficznych np. jedynie w znakach skarżącego występuje "łukowata wstęga". Zdaniem Sądu, organ prawidłowo ocenił poszczególne elementy znaku spornego oraz znaków przeciwstawionych, a także właściwie uczynił dokonując całościowej oceny znaków i wywieranego przez nie wrażenia. Urząd Patentowy miał obowiązek porównania również elementów liczbowych, które pomimo, że są wspólnym elementem znaku spornego i znaków przeciwstawionych nie mogą same w sobie stanowić o ryzyku wprowadzenia w błąd. Kompleksowa ocena znaków wymagała skoncentrowania się na tych dominujących elementach porównywanych znaków, które mają zdolność odróżniającą, gdyż tylko one nadają się do realizacji podstawowej funkcji znaku towarowego jaką jest oznaczenie pochodzenia towarów lub usług. W rozpatrywanych znakach same liczby nie mają konkretnej zdolności odróżniającej, dlatego jako takie nie mogą powodować niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd w rozumieniu komentowanego przepisu. W rozpatrywanej sprawie skarżący, odwołując się do ochrony tytułu prasowego jako znaku towarowego twierdził, że istnieje podobieństwo koncepcyjne porównywanych znaków. Stanowisko to nie zostało przez organ zaaprobowane, co zdaniem Sądu, było działaniem prawidłowym. Na marginesie należy zauważyć, że ochrona tytułu prasowego jako znaku towarowego dla czasopism krzyżówkowych nie wyłącza możliwości uzyskania przez innego przedsiębiorcę prawa ochronnego na znak towarowy tytułu prasowego zawierającego takie same elementy (w tym przypadku liczb), jeżeli znaki te mogą być w obrocie łatwo odróżniane. Przepis art. 132 ust. 4 p.w.p. dopuszcza bowiem zbieżność tych elementów, które na rynku prasowym znajdują się w powszechnym użyciu. Wyłącza to możliwość monopolizacji używania takich zwrotów. Nie budzi natomiast wątpliwości, że element liczbowy w porównywanych znakach jest rozpowszechniony w obrocie dla oznaczania czasopism krzyżówkowych. Powyższa zasada znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie zagranicznym dotyczącym kolizji znaków towarowych (tytułów prasowych) (v. wyroki niemieckiego Sądu Najwyższego z 1 marca 2001 r. w sprawie znaków TAGESSCHAU i TEGESBILD oraz TAGESSCHAU i TAGESREPORT, AfP z 2001 r., nr 5, str. 385, 389).

Skarżący odwoływał się w toku postępowania również do istnienia serii znaków.

Jak wynika z twierdzeń samego wnioskodawcy serię cechuje podobny układ graficzny okładki polegający m.in. na użyciu cyfry i wyrazu "panoramicznych" wpisanego białymi literami na czerwonym tle w owalny pasek, przy zastosowaniu charakterystycznej czcionki oraz przy zachowaniu określonych proporcji wielkości napisów, zdjęć i obrazków. Z powyższego wynika, że seria ta oparta jest na pewnej koncepcji wizualnej znaku zbudowanego z liczby oraz słowa. Element słowny umieszczony jest we wstędze (lub łukowatej ramce) pod centralnie umieszczoną liczbą. Tymczasem sporny znak takiego elementu – wstęgi (łukowatej ramki) nie zawiera. Powoduje to, że stanowisko organu, który twierdzi, iż przeciwstawione znaki posiadają odmienne formy przedstawieniowe, należy uznać za prawidłowe.

Zważywszy powyższe argumenty, w ocenie Sądu, zarzut skarżącego naruszenia przez organ art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. jest nietrafny, a decyzja z punktu widzenia zgodności z tym przepisem prawa - prawidłowa.

Podobnie, za niezasadny należy uznać zarzut naruszenia przez organ art. 8 pkt 1 u.z.t.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że wnoszący sprzeciw nie udowodnił, że w dacie zgłoszenia do rejestracji znaku 1000 Jolek, znaki które podniósł do kolizji ze znakiem spornym były znakami renomowanymi dla jakichkolwiek towarów, w tym dla czasopism z krzyżówkami. W ocenie Kolegium wnoszący sprzeciw nie udowodnił zaistnienia jakichkolwiek okoliczności wskazujących jakoby uprawiony chciał wykorzystać znaki wnioskodawcy dla własnych celów handlowych. Wskazał mianowicie jako sposób wykorzystania renomy zastosowanie podobieństwa koncepcyjnego jego znaków w znaku spornym. Zdaniem Kolegium, co stwierdzono powyżej sytuacja taka, nie miała miejsca z uwagi na brak podobieństwa między znakami. Zdaniem Sądu stanowisko organu jest prawidłowe. Pomijając nawet, że przedłożone dokumenty na okoliczność istnienia renomy przeciwstawionych znaków przed datą zgłoszenia do rejestracji spornego znaku nie stanowią wystarczającego materiału dowodowego dla wykazania, że przeciwstawione znaki były znakami renomowanymi, organ prawidłowo uznał, że pomiędzy przeciwstawionymi znakami nie może powstać związek skojarzeniowy wobec istniejących, omówionych wyżej różnic w warstwie graficznej.

Zdaniem Sądu, nie są uzasadnione zarzuty skargi dotyczące przepisów proceduralnych. W ocenie Sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone w trybie spornym, z udziałem obu stron pozwoliło na należyte wyjaśnienie sprawy i podjęcie decyzji. Sąd nie dopatrzył się w tym postępowaniu uchybień, które mogłyby mieć wpływ na wynik postępowania. Również uzasadnienie decyzji pozwala prześledzić tok rozumowania Urzędu i skontrolować prawidłowość podjęcia decyzji, nie narusza więc art. 107 § 3 k.p.a..

Zważywszy powyższe Sąd uznał, że żaden z zarzutów skargi nie zasługuje na uwzględnienie, a kontrolowana decyzja nie narusza prawa.

W tym stanie rzeczy działając na podstawie art. 151 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.