Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 14 grudnia 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka, Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski, Protokolant asystent sędziego Marcin Olejniczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 roku sprawy ze skargi A Spółki z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. A w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddala skargę.

II SA/Łd 936/12

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 28 maja 2012 r. A. sp. z o.o. wystąpiła do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, poprzez przesłanie pocztą pełnej treści oferty B. S.A. w W., złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego pn: "Utworzenie systemu e-radiologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. K.". W uzasadnieniu wniosku A. sp. z o.o. wskazała, że zasadą postępowania na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych jest jawność postępowania, a oferty podlegają udostępnieniu od chwili ich otwarcia. Wyjątkiem jest sytuacja, w której nie ujawnia się informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeśli wykonawca nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu zastrzegł, że nie mogą one być udostępnione. Z uwagi na fakt, że wykonawca utajnił ofertę w trybie art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji od strony 8 do 348, Szpital udostępnił wnioskodawcy jedynie karty niezastrzeżone. Szpital nie poinformował jednak wnioskodawcy, co było przyczyną braku udostępnienia części oferty, nie ma zatem powodu, aby zakładać, że B. S.A. w ogóle zastrzegła formalnie brak możliwości ujawnienia oferty w trybie art. 8 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych ani że uczyniła to skutecznie.

Spółka wskazała, że zgodnie z SIWZ B. SA zobowiązana była złożyć:

1. Zestawienie parametrów technicznych według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do SIWZ,

2. Oświadczenie dotyczące spełniania warunków wymaganych od wykonawcy według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ,

3. Wykaz wykonanych dostaw w zakresie niezbędnym do wykazania spełnienia warunku wiedzy i doświadczenia w okresie ostatnich 3 lat (...),

4. Oryginalne ulotki producenta, katalogi, opisy przedmiotu zamówienia, dokumentację techniczną w języku polskim lub angielskim, potwierdzające wymagane parametry zamawianego sprzętu (ewentualne tłumaczenia materiałów na język polski),

5. Informacje o dokumentach potwierdzające, że oferowane dostawy odpowiadają określonym wymaganiom, w tym dotyczące wyrobów medycznych,

6. Oświadczenie dotyczące wyrobów medycznych według ustalonego wzoru stanowiącego załącznik nr 8 do SIWZ.

W przypadku dokumentów, o których mowa w pkt 1 i 2 B. SA zobowiązana była jedynie do podania odpowiedzi "tak" lub "nie" co do spełniania określonych parametrów lub wymaganych przez zamawiającego warunków. Ponadto Spółka zobowiązana była do podania modeli oferowanych urządzeń i nazwy ich producentów, jest zatem niemożliwym, aby informacje zawarte w tych dokumentach stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa, ponieważ informacja o spełnianiu określonego parametru lub warunku wraz z podaniem nazwy producenta i modelu urządzenia nie może obiektywnie stanowić nieujawnionej do wiadomości publicznej informacji posiadającej wartość gospodarczą, co do której przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania jej poufności. Nie jest również możliwe, aby poufnością objęte były katalogi, ulotki czy certyfikaty dotyczące wyrobów medycznych.

Decyzją z dnia [...] r. Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł., w oparciu o art. 16 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmówił udostępnienia informacji publicznej w części obejmującej następujące dokumenty załączone do oferty złożonej przez B. S.A. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego:

1. zestawienie parametrów technicznych według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do SIWZ,

2. oryginalne ulotki producenta, katalogi, opisy przedmiotu zamówienia, dokumentację techniczną w języku polskim lub angielskim potwierdzające wymagane parametry zamawianego sprzętu (jeśli oryginalna dokumentacja jest w innym języku niż to wykonawca dostarczy wraz w oryginałem tłumaczenia na język polski),

3. informację o dokumentach potwierdzających, że oferowane dostawy odpowiadają określonym wymaganiom (certyfikaty, deklaracje producenta, zgłoszenia powiadomienia),

4. oświadczenie dotyczące wyrobów medycznych według wzoru stanowiącego załącznik nr 8 do SIWZ

- z uwagi na objęcie przedmiotowych dokumentów klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Aby dana informacja podlegała ochronie na podstawie tego przepisu musi spełniać warunki poufności, braku ujawnienia i zabezpieczenia informacji. W przedmiotowej sprawie klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa zostały objęte dokumenty zawierające zestawienie urządzeń, które w zaproponowanym układzie stanowią system o unikalnej wartości, która dla wykonawcy stanowi know-how. W związku z tym, pomimo że dane o urządzeniach są ogólnie dostępne, to ich układ tworzący system stanowi oryginalne rozwiązanie, które ma określoną wartość gospodarczą i co do którego wykonawca podjął działanie w celu zachowania ich w poufności.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy A. sp. z o.o. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, umorzenie postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej i udostępnienie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia 28 maja 2012 r. Spółka podniosła, że z decyzji nie wynika, na czym konkretnie Szpital opierał się przy ustaleniach, że część oferty objęta jest tajemnicą przedsiębiorstwa. Nie wskazano bowiem na żadne oświadczenie B. S.A. ani na żadne dowody, które miałyby potwierdzać, że obiektywnie zachodzą przesłanki uznania oferty za objętą tajemnicą przedsiębiorstwa. Szpital nie wyjaśnił, na czym polega rzekome podjęcie przez B. S.A. działań w celu zachowania w poufności danych przedstawionych w ofercie. Z decyzji nie wynika w żaden sposób, aby Szpital miał jakiekolwiek podstawy do przyjęcia, że w przypadku oferty złożonej w przetargu zostały podjęte jakiekolwiek działania w celu zachowania poufności. Szpital nie wyjaśnił również, na jakiej podstawie uznał, że zestawienie urządzeń w zaproponowanym układzie stanowi oryginalne rozwiązanie o określonej wartości gospodarczej. Sporządzone przez B. S.A. zestawienie komponentów, składających się na zaoferowany w przetargu system nie mogło łączyć się z żadnym twórczym wkładem lub wypracowaniem unikalnego rozwiązania, skoro sprowadzało się wyłącznie do dobrania elementów zgodnie ze ściśle określonymi wymogami Szpitala. Wbrew twierdzeniom Szpitala sporządzenie przez B. S.A. oferty było działaniem standardowym, jakich dokonuje się niemal w każdym przetargu na rynku podobnych produktów. Odmowa udostępnienia oferty nie daje się zatem pogodzić z fundamentalną zasadą dostępu do informacji publicznej, jak i zasadą jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Decyzją z dnia [...] r. Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł., w oparciu o art. 16 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 5 ust. 2 w zw. z art. 17 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] r. w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej. W uzasadnieniu decyzji Szpital przytoczył okoliczności, podniesione już wcześniej w decyzji z dnia [...] r.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi A. sp. z o.o. podniosła zarzut:

1) naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 10 § 1 i art. 81 kpa w zw. z art. 1 pkt 2 i art. 5 § 2 pkt 3 kpa oraz art. 16 ust. 2 i art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez wydanie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ja poprzedzającej bez umożliwienia wypowiedzenia się co do zebranych dowodów oraz uznanie podanych w uzasadnieniu decyzji okoliczności faktycznych za udowodnione, mimo że skarżący nie miał możliwości wypowiedzenia się co do dowodów, na których strona skarżona oparła te ustalenia;

- art. 77 § 1, art. 80, art. 7 i art. 84 § 1 kpa w zw. z art. 1 pkt 2 i art. 5 § 2 pkt 3 kpa oraz art. 16 ust. 2 i art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez zaniechanie zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego, poczynienie ustaleń niemających oparcia w dowodach i niewskazanie, na czym strona skarżona oparła ustalenia, a co za tym idzie zaniechanie należytego wyjaśnienia stanu faktycznego, w tym poprzez samodzielne poczynienie przez stronę skarżoną ustaleń, które jeśli miałyby być poczynione wymagałyby wiadomości specjalnych, a w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, na podstawie których przyjęto, że żądane przez skarżącego informacje są objęte tajemnicą przedsiębiorstwa;

- art. 6, art. 11, art. 107 § 3 kpa w zw. z art. 1 pkt 2 i art. 5 § 2 pkt 3 kpa oraz art. 16 ust. 2 i art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez błędne sformułowanie uzasadnienia faktycznego i prawnego w stopniu budzącym wątpliwości co do motywów, jakimi strona skarżona kierowała się przy wydawaniu decyzji;

- art. 138 § 1 pkt 1 i pkt 2 oraz art. 105 § 1 kpa w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez utrzymanie w mocy zaskarżoną decyzją decyzji ją poprzedzającej, pomimo że decyzja ta narusza prawo i nie było podstaw do jej wydania, a zatem decyzja ta winna być uchylona, a postępowanie w sprawie odmowy udzielenia informacji publicznej umorzone;

2) naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 i art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zw. z art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i art. 8 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych przez odmowę skarżącemu udostępnienia żądanych informacji publicznych i zaniechanie ich niezwłocznego udostępnienia pomimo braku ku temu podstaw prawnych w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy.

W uzasadnieniu skargi jej autor wskazał na argumenty powoływane we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, a ponadto podniósł m.in., że w zaskarżonej decyzji nie wykazano, iż B. S.A. zastrzegła objęcie części oferty tajemnicą przedsiębiorstwa w terminie wynikającym z art. 8 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, co warunkuje skuteczność zastrzeżenia. Skarżący zwrócił również uwagę na stwierdzenie zawarte w zaskarżonej decyzji, iż Szpital "po przeprowadzeniu analizy stwierdził, iż nie jest mu znane żadne wdrożenie na terenie RP, w skład którego wchodziłyby urządzenia w takiej konfiguracji jak zaoferowany przez Spółkę B. SA, jak również sposób ich integracji". Zdaniem skarżącej spółki takie twierdzenie jest "kuriozalne", należy bowiem opierać się na faktach, nie na dywagacjach.

Powołując takie argumenty skarżąca spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej, a także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, kosztów sądowych oraz kosztów opłaty skarbowej jako wydatku pełnomocnika.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Łodzi w dniu 14 listopada 2012 r. pełnomocnik strony skarżącej wniósł o wpisanie do protokołu zastrzeżenia w trybie art. 105 p.p.s.a., że odmowa udostępnienia skarżącemu w dniu 12 października 2012 r. akt sprawy w zakresie obejmującym zasadniczą część akt administracyjnych narusza art. 12a § 2 p.p.s.a., co może mieć istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ uniemożliwia skarżącemu zajęcie pełnego stanowiska w sprawie. Ponadto pełnomocnik spółki zakwestionował istnienie upoważnienia do podpisania odpowiedzi na skargę oraz decyzji z dnia [...] r. przez Zastępcę Dyrektora D. T. Wobec powyższego postanowieniem wydanym na rozprawie Sąd zobowiązał pełnomocnika organu do złożenia zakresu obowiązków Zastępcy Dyrektora T. do dnia 19 listopada 2012 r.

W wykonaniu postanowienia pełnomocnik organu złożył w dniu 19 listopada 2012 r. zakres zadań, odpowiedzialności i uprawnień Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa D. T., podanie Dyrektora W. S. o udzielenie urlopu w dniach 23-31 sierpnia 2012 r., Statut Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł. oraz Regulamin Organizacyjny Szpitala.

W wykonaniu zarządzenia z dnia 7 grudnia 2012 r. pełnomocnik organu został wezwany do wyjaśnienia w terminie 3 dni,, czy Zastępca Dyrektora Szpitala dr n. med. D. T. był upoważniony do podpisania decyzji z dnia [...] r. w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

W dniu 14 grudnia 2012 r. wpłynęło pismo organu wraz z załączonym pełnomocnictwem z dnia 10 października 2011 r., którym Dyrektor Szpitala W. S. upoważnił Zastępcę Dyrektora ds. Lecznictwa D. T. do wydawania w imieniu Szpitala wszelkich decyzji administracyjnych w okresie zatrudnienia D. T. na stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa.

Na rozprawie przed Sądem w dniu 14 grudnia 2012 r., pełnomocnik skarżącej spółki wniósł o potraktowanie okazanego pełnomocnictwa jako wniosku dowodowego, który z uwagi na czas jego złożenia należy uznać za spóźniony, a w konsekwencji wniósł o jego oddalenie. Z uwagi na fakt, że Sąd postanowił oddalić wniosek strony skarżącej, jej pełnomocnik wniósł o wpisanie zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 105 p.p.s.a., podnosząc, że dopuszczenie przez Sąd nowego spóźnionego dowodu narusza art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a. Ponadto pełnomocnik spółki skarżącej wskazał, że tak późne złożenie pełnomocnictwa rodzi wątpliwości co do jego wiarygodności i nie można wykluczyć, że zostało ono antydatowane. Sporne pełnomocnictwo nie precyzuje zakresu spraw jakich dotyczy, nie wynika również z niego, że miało moc w okresie zatrudnienia D. T., bowiem w aktach sprawy nie znajduje się żaden dowód, potwierdzający jego zatrudnienie w czasie wydania decyzji z dnia [...] r. Wobec powyższego pełnomocnik skarżącej wskazał na naruszenie art. 268a kpa i wniósł alternatywnie o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji wraz z poprzedzającą ją decyzją organu I instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie A. sp. z o.o. pismem z dnia 28 maja 2012 r., powołując się na art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), wystąpiła z wnioskiem o udostępnienie pełnej treści oferty złożonej przez B. S.A. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego toczącego się na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759). Poza sporem jest, iż oferta B. S.A. złożona w tym postępowaniu została objęta w zdecydowanej większości klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.). Wobec powyższego rozważenia wymaga stosunek, w jakim pozostają ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz ustawa – Prawo zamówień publicznych, a także ustalenie skutków, jakie niesie za sobą objęcie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oferty klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa.

Stosownie do art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Na uwadze należy mieć również art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela, realizowanym na zasadach skonkretyzowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Informacją publiczną będzie więc każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Informacja publiczna dotyczy sfery faktów. Jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informację publiczną stanowi więc treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej i dotyczących sfery jego działalności.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępniania informacji publicznej obowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zważywszy na fakt, że Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. K. w Ł. jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, którego podmiotem tworzącym jest Samorząd Województwa [...] i który - wchodząc w skład sektora finansów publicznych - działa w oparciu o środki publiczne (§ 2 Statutu Szpitala, stanowiącego załącznik nr 1 do uchwały nr 772/12 Zarządu Województwa [...] z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie nadania Statutu Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu im. M. K. w Ł., Dz.Urz. Woj. Łódzkiego z 2012 r., poz. 3485, art. 9 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U.Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) nie ulega wątpliwości, że Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł. jest podmiotem zobowiązanym, na gruncie art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępnienia informacji, mającej charakter informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu. Oznacza to co do zasady, że jak każda informacja dotycząca wydatkowania środków publicznych, również informacja związana z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego podlega udostępnieniu.

Nie można jednak tracić z pola widzenia treści art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którym przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie naruszają przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji, będących informacjami publicznymi. Oznacza to z kolei, że niedopuszczalne jest bezwzględne, automatyczne stosowanie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej wówczas, gdy ograniczenia w dostępie do danej informacji publicznej wynikają z przepisów innych ustaw. Na gruncie rozpoznawanej sprawy taką ustawą jest bez wątpienia ustawa – Prawo zamówień publicznych.

Należy zauważyć, że art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych wprowadza zasadę jawności postępowania o udzielenia zamówienia publicznego. Zasada ta podlega konkretyzacji m.in. w treści art. 96 ust. 3 ustawy - Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym pisemny protokół postępowania o udzielenie zamówienia wraz z załącznikami, które stanowią oferty, opinie biegłych, oświadczenia, informacja z zebrania, o którym mowa w art. 38 ust. 3, zawiadomienia, wnioski, inne dokumenty i informacje składane przez zamawiającego i wykonawców oraz umowa w sprawie zamówienia publicznego, jest jawny. Załączniki do protokołu udostępnia się po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępowania, z tym że oferty udostępnia się od chwili ich otwarcia. Stosownie zaś do treści § 5 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 października 2007 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz.U.Nr 202, poz. 1463) zamawiający umożliwia w swojej siedzibie albo w siedzibie własnej jednostki organizacyjnej lub osoby trzeciej, której powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia, sporządzanie kopii lub odpisów protokołu wraz z załącznikami. Przytoczone wyżej przepisy wskazują, iż na ich podstawie A. sp. z o.o. miała zapewniony dostęp do treści protokołu oraz załączników do protokołu, w tym do złożonych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ofert w zakresie wynikającym z ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Zakres ten, jak jednak wynika z treści art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy – Prawo zamówień publicznych nie jest nieograniczony. Ustawa przewiduje bowiem przypadki, w których zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia. I tak, m.in. nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy taka sytuacja wystąpiła – składając w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego ofertę, będącą przedmiotem zainteresowania skarżącej spółki, B. S.A. objęła ofertę od strony 8 do strony 348 klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (k. 71 oferty). Następnie, w piśmie z dnia 7 maja 2012 r. B. S.A. oświadczyła, że w części utajnionej znalazły się dokumenty, które ze względu na swoją wartość mogą zostać odtajnione i wyraziła zgodę na odtajnienie stron: 10, 60-75 i 80 oferty. Nie mając podstaw do zakwestionowania zasadności utajnienia przez B. S.A. części oferty ze względu na zawarte w niej unikalne rozwiązania stanowiące know-how przedsiębiorstwa, Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł., udostępnił w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wyłącznie dokumenty niezastrzeżone klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa. Z uwagi na istniejącą klauzulę, konsekwentnie również w wyniku rozpatrzenia wniosku A. sp. z o.o. o udostępnienie informacji publicznej Dyrektor Szpitala Wojewódzkiego odmówił udostępnienia pozostałej części oferty.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi odmowa udostępnienia jako informacji publicznej pełnej treści oferty, która w części objęta została tajemnicą przedsiębiorstwa w trybie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest zasadna.

Nie może ulegać wątpliwości, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej mają charakter odrębny, a jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 października 2009 r., I OSK 322/09 (Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych) przepisy art. 96 ust. 3 ustawy - Prawo zamówień publicznych i wydanego na podstawie art. 96 ust. 5 tej ustawy rozporządzenia stanowią lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej. W ocenie Sądu oznacza to, że ustalenia poczynione w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego odnośnie do zakresu dostępu do informacji związanych z tym postępowaniem są wiążące w przypadku wystąpienia o udostępnienie informacji w oparciu o ustawę do dostępie do informacji publicznej. Nie zasługuje bowiem na akceptację sytuacja, w której zasadność nadania klauzuli tajemnicy przedsiębiorstwa podlega ocenie z zastosowaniem dwóch odrębnych trybów, gdyż prowadziłoby to do dualizmu kontroli sądowej. Ustawa - Prawo zamówień publicznych w art. 180 przewiduje bowiem odwołanie w przypadku niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy, które podlega rozpatrzeniu przez Krajową Izbę Odwoławczą. Od orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej przysługuje, na podstawie art. 198a ustawy – Prawo zamówień publicznych, skarga do sądu powszechnego – sądu okręgowego. Natomiast na decyzję ostateczną o odmowie udostępnienia informacji publicznej wydaną na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Zasadność objęcia części oferty klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa nie została zakwestionowana z wykorzystaniem środków przewidzianych ustawą – Prawo zamówień publicznych. Oznacza to, że zastrzeżenie musi być uznane za skutecznie złożone, co w ocenie składu orzekającego wywołuje skutki wykraczające poza zakres postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i wpływa na sposób udostępnienia informacji na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

A. sp. z o.o. z uwagi na fakt, iż nie złożyła oferty, chociaż jak wynika z akt sprawy ( pismo z dnia 19 kwietnia 2012r. zawierające pytania do zamawiającego) przejawiła zainteresowanie ogłoszonym przetargiem, nie była podmiotem, któremu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego pn: "Utworzenie systemu e-radiologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. K." przysługiwały środki ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 tej ustawy. Jednak okoliczność, że podmiot ubiegający się o udostępnienie informacji publicznej nie posiadał prawnych możliwości do działania w postępowaniu o udzielenie zamówienia nie pozwala na stwierdzenie, że realizacji konstytucyjnych uprawnień do informacji publicznej poszukiwać może skutecznie w trybie innej ustawy i w ten sposób zwalczać zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa. Nie można bowiem przyjąć, aby racjonalny ustawodawca zawężając krąg podmiotów, którym przysługują na gruncie ustawy - Prawo zamówień publicznych środki ochrony prawnej, jednocześnie pozwolił na kwestionowanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia (dotyczących udostępnienia oferty) nieograniczonemu kręgowi podmiotów na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Stąd też, w ocenie Sądu, Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. K. w Ł. zasadnie odmówił udostępnienia całości oferty złożonej przez B. S.A. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego z powołaniem się na tajemnicę przedsiębiorstwa, skoro zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu m.in. ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy. Natomiast wyjaśnienia wymaga, że motywując odmowę udostępnienia całości oferty, Dyrektor Szpitala zbędnie dokonał ponownej oceny zawartych w niej rozwiązań technologicznych pod względem unikalności i uznał, że mogą one stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa. Ocena ta została już bowiem przeprowadzona w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, zatem dla odmowy udostępnienia informacji publicznej w postaci części oferty wystarczające, w ocenie tut. Sądu, jest powołanie się na fakt skutecznego zastrzeżenia przez wykonawcę, że informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa i nie może być udostępniana. Skoro zatem objęcie oferty, złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia, stosowną klauzulą wiąże zamawiającego, który obecnie działa w charakterze podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej, to nie mogą wywołać zamierzonego skutku próby dowodzenia, czy to we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, czy to w skardze, że oferta nie zawiera rozwiązań świadczących o jej unikalności przez co brak podstaw do zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Sąd administracyjny nie jest ponadto uprawniony do oceny, czy istniały podstawy do zastosowania klauzuli w postępowaniu o udzielenia zamówienia publicznego z uwagi na fakt, że okoliczność ta podlega kognicji sądów powszechnych.

Odnosząc się natomiast do zarzutów skargi należy uznać, że nie są one trafne. Sąd nie podziela zarzutu skarżącej spółki, iż organ zaniechał rozpatrzenia materiału dowodowego oraz nie poczynił ustaleń faktycznych, gdyż twierdzenie spółki nie znajduje odzwierciedlenia w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jak już wskazano, dla rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie decydujące było ustalenie, że B. S.A. objęła część oferty tajemnicą przedsiębiorstwa, co też organ ustalił. Rozpoznając sprawę Sąd nie stwierdził również, aby wydanie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ja poprzedzającej bez umożliwienia wypowiedzenia się co do zebranych dowodów miało wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wyjaśnienia ponadto wymaga, że zarzut naruszenia przepisu art. 10 § 1 kpa przez niezawiadomienie strony o zebraniu materiału dowodowego oraz możliwości wypowiedzenia się co do tego i składania wniosków może odnieść skutek wówczas, gdy podnosząca go strona wykaże, że zarzucane uchybienie uniemożliwiło jej dokonanie konkretnych czynności procesowych. Na stronie tej spoczywa zatem ciężar wykazania istnienia związku przyczynowego między naruszeniem przepisów postępowania a wynikiem sprawy, co też w sprawie nie nastąpiło. Ustosunkowując się natomiast do zarzutu, że organ poczynił ustalenia w kwestii unikalności rozwiązań technologicznych, które to ustalenia wymagają wiadomości specjalnych, ponownie należy wskazać, że wydając skarżoną decyzję organ związany był ustaleniami zapadłymi w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, które nie podlega badaniu przez sąd administracyjny w związku ze złożoną skarga. Podnoszone w toku aktualnego postępowania argumenty Dyrektora Szpitala co do zasadności istnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, choćby budziły wątpliwości skarżącej spółki, nie zmieniają faktu, że zastrzeżenie zostało skutecznie złożone i wywołuje skutki prawne.

Ustosunkowania wymagają także kwestie podnoszone przez stronę skarżącą, a dotyczące umocowania Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa D. T. do podpisania decyzji z dnia [...] r. oraz odpowiedzi na skargę, a także dotyczące nieudostępnienia przez Sąd akt administracyjnych.

W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga, że Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. K. w Ł. jest podmiotem leczniczym działającym w formie publicznego zakładu opieki zdrowotnej, którego podstawowym celem jest prowadzenie działalności leczniczej. W konsekwencji, wynikający ze statutu, regulaminu czy pracowniczych zakresów obowiązków zakres zadań zarówno dyrektorów, jak i jego zastępców zdeterminowany jest specyfiką placówki, nie zaś funkcjonowaniem Szpitala jako organu administracji. Nie może zatem dziwić fakt, że w uregulowaniach ustrojowych brak postanowień, które wprost stanowiłby o tym, kto jest uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że w aktach sprawy nadesłanych wraz ze skargą i odpowiedzią na skargę brak było dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa D. T. do podpisania decyzji z dnia [...] r. Z uwagi na fakt, że umocowanie takie nie znajdowało odzwierciedlenia w zakresie obowiązków, w wykonaniu zarządzenia z dnia 7 grudnia 2012 r. pełnomocnik organu został zobowiązany do wskazania podstawy, w oparciu o którą Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa D. T. był upoważniony do podpisania decyzji z dnia [...] r. Pismo sądowe zawierające wezwanie zostało przesłane faksem w dniu 10 grudnia 2012 r., a przesyłka pocztowa została doręczona w dniu 12 grudnia 2012 r. Z uwagi na brzmienie art. 65 § 3 p.p.s.a. należy uznać, że 3-dniowy termin do złożenia wyjaśnień rozpoczął swój bieg w dniu 10 grudnia 2012 r. i upłynął z dniem 13 grudnia 2012 r. Nie sposób jednak uznać, że "spóźnione" złożenie dokumentu pełnomocnictwa przez pełnomocnika organu w dniu 14 grudnia 2012 r. było bezskuteczne, a sam dokument nie może zostać uwzględniony przez Sąd na podstawie art. 106 § 5 p.p.s.a. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. Wyjaśnienia bowiem wymaga, że ustawa p.p.s.a. tylko w niewielkim zakresie odsyła do przepisów k.p.c. Z przepisów art. 106 § 5 w zw. z art. 106 § 3 p.p.s.a. wynika, iż przepisy k.p.c. w postępowaniu sądowoadministracyjnym są stosowane odpowiednio i tylko co do przebiegu postępowania dowodowego, a nie co do jego zakresu czy roli, bowiem inne są funkcje sądu administracyjnego i sądu powszechnego. Przed sądem administracyjnym postępowanie dowodowe ma wyłącznie uzupełniający charakter i ogranicza się do dowodów z dokumentów, w żadnym razie nie ma do niego zastosowania zasada z art. 217 § 2 k.p.c., a przepisy p.p.s.a. nie wprowadzają instytucji prekluzji dowodowej. Brak było zatem przeszkód, aby przy ocenie legalności decyzji z dnia [...] r. wziąć pod uwagę dokument pełnomocnictwa złożony w dniu 14 grudnia 2012 r.

Jeśli zaś idzie o zastrzeżenia poczynione przez pełnomocnika spółki skarżącej na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 r. co do wiarygodności złożonego dokumentu pełnomocnictwa, to skład orzekający w rozpoznawanej sprawie nie znalazł podstaw, aby podzielić pogląd, że zostało ono antydatowane. Złożenie go tuż przed terminem rozprawy było zaskakujące, nie mniej jednak okoliczność ta nie może dowodzić, że zostało ono antydatowane. Za niezasadne należy natomiast uznać twierdzenie pełnomocnika strony skarżącej, że ze spornego upoważnienia nie wynika, aby miało ono moc w dacie wydania decyzji z dnia [...] r., gdyż w aktach sprawy brak dowodu na to, że w tej dacie D. T. był zatrudniony jako Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa. Wskazania wymaga, że w dniu 28 listopada 2012 r. pełnomocnikowi spółki skarżącej został doręczony m.in. dokument zatytułowany "Zakres zadań, odpowiedzialności i uprawnień", który D. T., zajmujący stanowisko Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa, podpisał w dniu 14 grudnia 2010 r. Jeśli zatem od dnia 14 grudnia 2010 r. do dnia udzielenia odpowiedzi na skargę D. T. reprezentuje Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. K. w Ł. jako Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa, to uprawnione jest stwierdzenie, że również w dniu [...] r. podpisując decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej działał jako Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa. Niezrozumiały wydaje się również zarzut pełnomocnika strony skarżącej zgłoszony na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 r., dotyczący braku wskazania w dokumencie pełnomocnictwa zakresu spraw, jakich dotyczy, skoro zakres upoważnienia został określony w sposób ogólny.

Pełnomocnik strony skarżącej zakwestionował również uprawnienie Zastępcy Dyrektora ds. Lecznictwa D. T. do podpisania odpowiedzi na skargę. Wyjaśnienia zatem wymaga, że ze złożonego zakresu zadań, odpowiedzialności i uprawnień wynika, iż Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa ma prawo reprezentowania Szpitala przed sądami administracyjnymi podczas nieobecności Dyrektora Szpitala. Odpowiedź na skargę podpisana została w dniu 24 sierpnia 2012 r., a więc podczas urlopu Dyrektora Szpitala, który miał miejsce w dniach 23 – 31 sierpnia 2012 r. (k. 96 akt sądowych).

Odnosząc się natomiast do zastrzeżenia zgłoszonego na rozprawie w dniu 14 listopada 2012 r., a dotyczącego naruszenia art. 12a § 2 p.p.s.a poprzez odmowę udostępnienia skarżącemu w dniu 12 października 2012 r. akt sprawy w zakresie obejmującym zasadniczą część akt administracyjnych, należy wskazać, że przyczyną odmowy udostępnienia tej części akt był fakt, że w skład akt sprawy przekazanych przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny wchodziła oferta złożona przez B. S.A. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, której udostępnienia organ odmówił z uwagi na tajemnicę przedsiębiorstwa.

Z przytoczonych wyżej powodów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, uznając że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 270), orzekł jak w sentencji.

AG