Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Wałejko, Sędziowie WSA Jerzy Drwal,, WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Radosław Kot, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 24 września 2013 r. sprawy ze skargi R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...] w przedmiocie skierowania na egzamin sprawdzający kwalifikacje w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C, T oraz zatrzymania prawa jazdy oddala skargę.

W dniu [...] czerwca 2012 r. L.i Wojewódzki Komendant Policji w L. wystąpił do Starosty T. z wnioskiem o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami w stosunku do R. K. Przyczyną wniosku było otrzymanie przez kierującego łącznie 25 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., znak [...], Starosta T. skierował R. K. na egzamin sprawdzający kwalifikacje do kierowania pojazdami w zakresie kategorii ABCT oraz zatrzymał R. K. prawo jazdy do czasu wykazania się posiadaniem wymaganych kwalifikacji.

W odwołaniu od decyzji R. K. zakwestionował prawidłowość nałożenia nań mandatu karnego, którym przypisano mu 19 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Wskazał, że wniósł odwołanie od powyższego mandatu. Podniósł również, że orzeczono o zatrzymaniu prawa jazdy kategorii B, tymczasem posiada jeszcze uprawnienia kategorii C i T.

Po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., znak: [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Z. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że zostały spełnione przesłanki do poddania R. K. kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, określone w art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, ze zm.). Liczba punktów karnych otrzymanych w okresie 1 roku wyniosła 25 punktów. Równocześnie przekroczenie 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego obligowało Starostę do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. Podnoszone w odwołaniu argumenty mające wskazywać na niesłuszne ukaranie strony mandatem nie mają wpływu na rozstrzygnięcie spawy, gdyż organy orzekające o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji nie są uprawnione do badania prawidłowości przypisania kierowcy przez Policję punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Dopiero ewentualne prawomocne uchylenie mandatu karnego, skutkujące zmianą w ewidencji tych punktów, mogłoby wywierać skutek dla decyzji o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji.

Kolegium nie uwzględniło zastrzeżeń odwołującego się co do błędnego oznaczenia w decyzji kategorii zatrzymanego prawa jazdy. W decyzji organu I instancji wyraźnie oznaczono posiadane przez stronę prawo jazdy wskazując na numery dokumentu i dane identyfikacyjne kierowcy. Zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym kierujący posiadający uprawnienia do kierowania pojazdami różnych kategorii może posiadać tylko jeden dokument w postaci prawa jazdy, niezależnie od kategorii.

W skardze do sądu administracyjnego R. K. zarzucił, że Kolegium nie dokonało głębszej analizy otrzymanych przez skarżącego punktów karnych i nie uwzględniło faktu, że cały czas odwołuje się od mandatu z dnia [...] maja 2012 r. Opisał okoliczności zdarzenia, w wyniku którego doszło do wystawienia mandatu, wniósł o anulowanie mandatu i punktów karnych, załączając fotografie sytuacji drogowej.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Z. wniosło o oddalenie skargi, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja nie jest dotknięta wadami prawnymi, które skutkowałyby koniecznością jej uchylenia.

Ramy prawne sporu są jednoznaczne. Przedmiotem skargi jest decyzja o skierowaniu skarżącego na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami ze względu na otrzymane łącznie 25 punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego.

Z dniem 19 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. nr 30, poz. 151, ze zm.), jednakże przepisy dotyczące postępowania z kierowcami, którzy przekroczyli 24 punkty karne (wprowadzające m.in. nowe rozwiązanie w postaci skierowania na kurs reedukacyjny) wchodzą w życie dopiero 4 stycznia 2016 r. (art. 139 ustawy z 2011 r.). W badanej sprawie należało zastosować dotychczasowe przepisy ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b) P.r.d. kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem, skierowana decyzją starosty na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, w razie przekroczenia 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1. Z kolei zgodnie z art. 138 ust. 1 P.r.d. decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadkach określonych w art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. d i g, wydaje starosta. Jednym z tych przypadków jest sytuacja, gdy policjant zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w razie przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego (art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g P.r.d.).

Przywołane przepisy wskazują na swoisty automatyzm decyzji starosty o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji i o zatrzymaniu prawa jazdy. Nie zostawiają staroście żadnego pola swobody oceny sytuacji, tworząc jasne nakazy postępowania w jasnych sytuacjach. Skierowanie do starosty prawidłowego formalnie wniosku przez komendanta wojewódzkiego policji, wykazującego przekroczenie 24 punktów karnych, skutkuje koniecznością skierowania kierowcy na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. Ponadto informacja od właściwego organu o przekroczeniu 24 punktów karnych skutkuje automatycznie koniecznością wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. Uzasadnienie tych przepisów jest jasne: uprawnienia kierowcy, który na tyle nagminnie łamie zasady ruchu drogowego, że przekroczył dozwolona granicę punktów karnych, muszą zostać poddane weryfikacji a do tego czasu nie powinien on z tych uprawnień korzystać, istnieje bowiem ryzyko stwarzania niebezpieczeństwa dla ruchu drogowego, które musi być zweryfikowane egzaminem sprawdzającym.

W postępowaniu prowadzonym przez starostę nie ma miejsca na dokonywanie weryfikacji prawidłowości przypisania punktów karnych za popełnione wykroczenia drogowe. Tryb ewidencji punktów za naruszenia prawa drogowego jest odrębnym postępowaniem od postępowania dotyczącego trybu nałożenia mandatu za wykroczenie drogowe (por. wyrok WSA w Lublinie z 19.10.2010 r., III SA/Lu 297/10, LEX nr 641023). Starosta nie ma ani kompetencji do weryfikowania prawidłowości karania przez właściwe organy kierowców za wykroczenia drogowe. Podnoszenie takich argumentów w sprawie dotyczącej decyzji starosty o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji i o zatrzymaniu prawa jazdy jest bezcelowe. Jest to zatem również bezcelowe w postępowaniu przed sądem administracyjnym, kontrolującym takie decyzje, którym tym bardziej nie ma żadnych instrumentów do weryfikacji prawomocnych mandatów karnych.

Argumenty podnoszone przez skarżącego miałyby sens, gdyby wykazał, że co najmniej toczy się postępowanie prowadzone we właściwym trybie, zmierzające do weryfikacji mandatu karnego z dnia [...] maja 2012 r., który to mandat spowodował przekroczenie dopuszczalnej liczby punktów karnych. Uchylenie prawomocnego mandatu karnego jest możliwe w trybie przewidzianym w art. 101 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2013, poz. 395, ze zm.). W tym celu skarżący powinien był złożyć stosowny wniosek do sądu powszechnego w zawitym terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się mandatu (możliwe jest również uchylenie mandatu z urzędu). Skarżący w toku postępowania przedstawił nader enigmatyczne pismo z dnia 29 października 2012 r., zatytułowane jako skarga, skierowane do Sądu Rejonowego w T L. Z pisma wynika, że skarżący kwestionuje ukaranie go mandatem. Dopiero na rozprawie w dniu 24 września 2013 r. skarżący wyjaśnił, że postępowanie przed Sądem Rejonowym w T. L. oraz z jego apelacji przed Sądem Okręgowym w Z. skończyło się odmową uchylenia mandatu karnego.

Jak podkreślił WSA w Gliwicach, "Organy administracyjne, jak i sądy administracyjne są związane prawomocnymi orzeczeniami, zatem także postanowieniami i orzeczeniami w zakresie zatrzymania prawa jazdy. Organy administracyjne i sądy administracyjne nie są uprawnione do oceny czy orzeczenia innych podmiotów są prawidłowe, w szczególności czy odzwierciedlające je działania są zasadne, czy noszą znamiona bezprawności (dostrzegając jawną nielegalność obowiązane są do powiadomienia właściwego organu). Jeśli więc skarżący nie dostarczył organom orzekającym dowodów prezentujących odmienne fakty, niż wynikające ze wspomnianych orzeczeń, organy te miały podstawy do oparcia na nich swych ustaleń. Wynika to z brzmienia art. 76 § 1 k.p.a." (wyrok z 30.10.2007 r., IV SA/Gl 365/06, LEX nr 385325). W badanej sprawie skarżący nie przedstawił żadnych dowodów, które mogłyby świadczyć o nieprawomocności nałożenia nań punktów karnych.

Trafny jest podnoszony przez skarżącego argument, że organ I instancji popełnił błąd niewłaściwe oznaczając kategorię zatrzymanego prawa jazdy. Nie jest to jednak absolutnie uchybienie, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Zatrzymanie prawa jazdy na podstawie art. P.r.d. w związku z przekroczeniem przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, dotyczy wszystkich posiadanych przez niego kategorii niezależnie od tego jakim pojazdem kierował naruszając przepisy (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 7.10.2008 r., III SA/Wr 331/08, LEX nr 511374). Błąd organu odnośnie wskazania posiadanych przez skarżącego kategorii uprawnień do kierowania pojazdami nie wpływał na samą zasadność zatrzymania prawa jazdy.

W tej sytuacji nie ma żadnych podstaw, aby zakwestionować zgodność z prawem zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze sąd skargę oddalił na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.).