Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Sokołowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Marzena Kowalewska,, Sędzia WSA Elżbieta Woźniak, Protokolant sekretarz sądowy Anna Furtak-Biernat, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 25 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi L. K. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary porządkowej oddala skargę.

Dyrektor Izby Celnej w S. postanowieniem nr [...] z dnia [...] roku, utrzymał w mocy postanowienia Naczelnika Urzędu Celnego w S. nr [...] z dnia [...] roku, w przedmiocie nałożenia kary porządkowej.

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że Naczelnik Urzędu Celnego w S. mając na uwadze dyspozycję wynikającą z decyzji Dyrektor Izby Celnej w S. nr [...] z dnia 18 stycznia 2013r, pismem z dnia 27.03.2013 r. wezwał L. K. do przedstawienia w siedzibie organu podatkowego w dniu 16 kwietnia 2013 r pojazdu marki N. o numerze nadwozia [...] celem przeprowadzenia jego oględzin. Wezwanie doręczono Stronie w dniu 02 kwietnia 2013 r. W wezwaniu tym pouczono Stronę o możliwości nałożenia kary porządkowej między innymi z powodu nie okazania przedmiotu oględzin.

W dniu 16 kwietnia 2013 r. do siedziby Naczelnika Urzędu Celnego w S. zgłosił się L. K., jednakże nie przedstawił pojazdu celem dokonania jego oględzin. L. K. przedłożył natomiast pisemne oświadczenie, z którego wynikało, że przedmiotowy pojazd z powodu uszkodzenia powypadkowego znajduje się w warsztacie samochodowym. Strona zobowiązała się, że do dnia 19.04.2013 r. wskaże termin odbioru pojazdu z warsztatu oraz wskaże jego nazwę i adres. W tym samym dniu funkcjonariusz celny przesłuchał L. K. na okoliczność stanu pojazdu N. istniejącego w dniu jego nabycia. Do protokołu przesłuchania Strona podała między innymi, że warsztat samochodowy, w którym dokonywana jest naprawa znajduje się w S..

Wobec przedłużającego się braku informacji w sprawie naprawy samochodu i jego okazania, Naczelnik Urzędu Celnego w S. w dniu 20.05.2013 r. (pismem nr [...]) zwrócił się do ustanowionego przez Stronę pełnomocnika – r. p. M. A., z zapytaniem, czy w związku z koniecznością przeprowadzenia oględzin, przedmiotowy pojazd został już naprawiony i jest on w posiadania L. K.. Na powyższe pismo organ podatkowy nie otrzymał odpowiedzi.

Mając na względzie brak reakcji Strony kolejnym pismem nr [...] z dnia 04 czerwca 2013 r. organ podatkowy I instancji na podstawie art. 155 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa ponownie wezwał L. K. do okazania samochodu celem przeprowadzenia jego oględzin. Organ wyznaczył datę tych oględzin na 19.06.2013 r. W pouczeniu tego wezwania jak uprzednio organ podatkowy przywołał treść art. 262 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa dotyczącego możliwości nałożenia kary porządkowej z tytułu bezzasadnego nie okazania przedmiotu oględzin. Wezwanie doręczono pełnomocnikowi Strony w dniu 7 czerwca 2013 roku.

Pomimo wezwania L. K. również i tym razem nie okazał w wyznaczonym dniu przedmiotu oględzin.

Z notatki służbowej sporządzonej na tę okoliczność przez funkcjonariusza celnego prowadzącego postępowanie podatkowe wynikało, że w dniu 19 czerwca 2013r., w rozmowie telefonicznej, pełnomocnik Strony zobowiązał się, że do dnia 21 czerwca 2013r. poinformuje organ o możliwym innym terminie oględzin (po uzgodnieniu tego ze Stroną).

Mimo powyższego zapewnienia pełnomocnik nie poinformował organu i nie wskazał w wyznaczonym terminie nowego dogodnego dla Strony terminu przeprowadzenia oględzin pojazdu.

Naczelnik Urzędu Celnego w S. mając powyższe na względzie, postanowieniem nr [...] z dnia [...] r. nałożył na L. K. karę porządkowa w kwocie [...] zł.

Powyższe wynikało z faktu, że dwukrotnie tj. 27.03.2013 r. i 4.06.2013r. organ wzywał L. K. do przedstawienia samochodu celem dokonania jego oględzin wyznaczając daty tych oględzin. Pomimo prawidłowo doręczonych wezwań Strona nie wykonała obowiązku i nie okazała organowi samochodu, co zostało uznane jako działanie celowe zmierzające do uchylenia się od tego obowiązku. Po pierwszym wezwaniu L. K. poinformował, że samochód znajduje się w bliżej nie określonym warsztacie samochodowym w S. a w drugim przypadku nie zareagował na nie w ogóle.

Po nałożeniu kary porządkowej Naczelnik Urzędu Celnego w S. kolejny trzeci już raz pismem [...] z dnia [...] r. doręczonym pełnomocnikowi Strony w dniu 1.07.2013 r. wezwał L. K. do przedstawienia pojazdu N. o numerze nadwozia [...] celem przeprowadzenia jego oględzin w dniu 10.07.2013 r. Tym razem Strona przedstawiła pojazd i w dniu 10.07.2013 r. organ przeprowadził oględziny.

W przeddzień wyznaczonych (już po raz trzeci) oględzin tj. w dniu 9.07.2013 r. do Urzędu Celnego w S. wpłynął wniosek z dnia 8.07.2013 r. o uchylenie postanowienia o nałożeniu kary porządkowej. W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik Strony wskazał, że z przyczyn obiektywnych niemożliwym było zastosowanie się L. K. do wezwania z 4 czerwca 2013 r. ponieważ pojazd, który miał być przedmiotem oględzin znajdował się w tym czasie w N., gdzie był naprawiany. Ponadto pełnomocnik Strony poinformował że pojazd jest całkowicie sprawny i L. K. zobowiązał się przedstawić pojazd celem dokonania oględzin w dniu 10.07.2013 r.

Rozpatrując wniosek z dnia 08.07.2013 r. o uchylenie kary porządkowej Naczelnik Urzędu Celnego w S. pismem nr [...] z dnia 11.07.2013 wezwał L. K. do przedstawienia dokumentów potwierdzających dokonanie naprawy pojazdu w N.. Wezwanie doręczono pełnomocnikowi w dniu 15.07.2013 r.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 11.07.2013 r. pełnomocnik przesłał dokument, z którego wynikało, że w dniu 14.04.2013 r. zawarta została pomiędzy M. K. a H. L. umowa użyczenia pojazdu. W tym miejscu wskazać należy, że użyczenie to w istocie miało miejsce w czasie gdy po pierwszym wezwaniu z dnia 27.03.2013r., L. K. złożył oświadczenie (z dnia 16.04.2013r.) o tym, że samochód, który miał być przedmiotem oględzin znajduje się w warsztacie samochodowym w S.. Strona zatem jako powód nie okazania samochodu celem przeprowadzenia oględzin podała dwie sprzeczne ze sobą informacje .

Naczelnik Urzędu Celnego w S. w dniu 16 sierpnia 2013 r. rozpatrzył wniosek Skarżącego z dnia 8.07.2013 r. o uchylenie postanowienia nr [...] z dn. 27.06.2013 r. o nałożeniu kary porządkowej i postanowieniem nr [...] odmówił uchylenia tego postanowienia.

W odpowiedzi na powyższe Strona wniosła zażalenie na powyższe postanowienie.

Skarżący w zażaleniu zarzucił Naczelnikowi Urzędu Celnego w S. naruszenie przepisów:

- art. 122, art. 180 § 1 oraz art.187 § 1, art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez wadliwe (sprzeczne z zasadą prawdy obiektywnej) przeprowadzenie postępowania dowodowego, brak wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego oraz przekroczenie zasady uznania administracyjnego przy ocenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, skutkujące dokonaniem całkowicie dowolnej oceny dowodów art. 262 § 6 ustawy ordynacja podatkowa poprzez odmowę uchylenia przez organ podatkowy I instancji postanowienia o ukaraniu karą porządkową z uwagi na nie wskazanie przyczyny usprawiedliwiającej niewykonanie nałożonego na podatnika obowiązku, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy i przedstawionego dokumentu wynika, że okazanie pojazdu w danym dniu było przez podatnika niemożliwe.

Dyrektor Izby Celnej w S. utrzymał w mocy postanowienie nr [...] z dnia [...] r., na podstawie którego Naczelnik Urzędu Celnego w S. odmówił uchylenia postanowienia nr [...] z dnia [...] r. o nałożenia kary porządkowej na L. K. w wysokości [...] zł.

Dyrektor Izby Celnej w S. za niewiarygodne uznał zarówno informacje

o użyczeniu pojazdu, jak i o tym, ze w dniu, kiedy miał być okazany do oględzin,

tj. 16.04.2013 r. znajdował się w bliżej nieokreślonym warsztacie samochodowym

w S.. Tym samym Dyrektor Izby Celnej w S. uznał, ze L. K. celowo uchylał się od okazania przedmiotu oględzin.

Strona nie zgadzając się z rozstrzygnięciem zawartym w postanowieniu organu odwoławczego, pismem z dnia 7 stycznia 2014 roku, wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie

Skarżący nie zgodził się z wydanym przez Dyrektora Izby Celnej w S. postanowieniem w wyniku którego organ ten utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w S. z dnia 16.08.2013 r. i w złożonej skardze ponowił zarzuty zawarte uprzednio w zażaleniu na postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w S. z przywołaniem identycznej jak w zażaleniu argumentacji, zarzucając naruszenie:

- art. 122, art. 180 § 1 oraz art.187 § 1, art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez wadliwe (sprzeczne z zasadą prawdy obiektywnej) przeprowadzenie postępowania dowodowego, brak wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego oraz przekroczenie zasady uznania administracyjnego przy ocenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, skutkujące dokonaniem całkowicie dowolnej oceny dowodów,

- art. 262 § 6 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez odmowę uchylenia przez organ podatkowy I instancji postanowienia o ukaraniu karą porządkową z uwagi na nie wskazanie przyczyny usprawiedliwiającej nie wykonanie nałożonego na podatnika obowiązku, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy i przedstawionego dokumentu wynika, że okazanie pojazdu w dniu wskazanym w wezwaniu było przez podatnika niemożliwe.

W treści uzasadnienia skargi, Skarżący podniósł, że nie zastosowanie się przez niego do wezwań organu, nastąpiło z przyczyn obiektywnych, za które nie ponosi winy. Nie był bowiem w posiadaniu pojazdu. Pojazd znajdował się poza granicami kraju. Wskazał ponadto, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu II instancji - iż nie usprawiedliwił w dostateczny sposób niewykonania nałożonego na niego przez Naczelnika Urzędu Celnego w S. obowiązku przedstawienia pojazdu do oględzin. W jego ocenie organ II instancji myli się twierdząc, że dokument użyczenia pojazdu został sporządzony pro forma dla uwiarygodnienia nie dysponowania przez Stronę samochodem i w związku z tym brakiem możliwości jego okazania. Jak utrzymuje w skardze, umowę użyczenia nie zawierał on osobiście i dlatego pierwotnie nie miał dokładnej wiedzy na ten temat, stąd też omyłkowo poinformował organ, że samochód jest w warsztacie samochodowym. W tym stanie rzeczy niezastosowanie się do wezwań uważa za usprawiedliwione, W dalszej części uzasadnienia Skarżący podniósł, że jeżeli organ I i II instancji miał jakiekolwiek wątpliwości co do stanu faktycznego niniejszej sprawy, to powinien przeprowadzić w tym zakresie postępowanie dowodowe i przesłuchać np. L. K. i M.K. (syn).

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w S. wniósł o ich oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonych decyzjach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów wymienionych w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) - dalej: "p.p.s.a." - sprawowana jest przez sądy administracyjne w oparciu o kryterium zgodności z prawem. W związku z tym, aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracji publicznej, konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też naruszono prawo dające podstawę do wznowienia postępowania, bądź ustalenie, że decyzja lub postanowienie organu dotknięte są wadą nieważności (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c i pkt 2 p.p.s.a.).

Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami

i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

Na wstępie wskazać należy, że podstawę prawną zaskarżonego postanowienia stanowiły przepisy art. 233 § 1 w związku z art. 239 oraz art. 262 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) - dalej: O.p.

Skarga jest niezasadna, bowiem zaskarżone postanowienie nie narusza prawa w stopniu, który mógłby mieć wpływ na rozstrzygnięcie.

W myśl postanowień art. 262 § 1 o.p. strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego: 1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub 2) bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności, lub 3) bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem, mogą zostać ukarani karą porządkową do [...] zł (M. P. 2012 r., poz. 584). Karę porządkową nakłada się w formie postanowienia, na które służy zażalenie (§ 5). Termin płatności kary porządkowej wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia (§ 5a). Jednoczenie na mocy art. 262 § 6 o.p. organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego, złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków, o których mowa w § 1, i uchylić postanowienie nakładające karę. Dodatkowym warunkiem wymierzenia kary porządkowej, w związku z niedopełnieniem obowiązku określonego w art. 262 o.p., jest pouczenie osoby zobowiązanej do jego wykonania o skutkach niezastosowania się do wezwania (por. wyrok NSA w sprawie o sygn. I SA/Po 533/01, Prz. Pod. 2003, nr 5, s. 62).

Z powyższego wynika, że w postępowaniu w sprawie nałożenia kary porządkowej ustawodawca przewidział dwa odrębne środki "odwoławcze", tj. tryb zażaleniowy (art. 262 § 5 o.p.) oraz wniosek o uchylenie kary porządkowej (art. 262 § 6 o.p.). W pierwszym z nich rozpatruje się zarzuty przeciwko samemu nałożeniu kary. Natomiast składając wniosek o uchylenie kary porządkowej organ ocenia zasadność twierdzenia o zaistnieniu okoliczności usprawiedliwiających niestawiennictwo i niewykonanie nałożonego przez organ podatkowy obowiązku (podobnie NSA w wyroku o sygn. II FSK 1004/10, LEX 106 9797) Oba te tryby są odrębne i niezależne od siebie zwłaszcza, że w obu odmienny jest tryb procesowania, jak i przesłanki, które podlegają badaniu. W konsekwencji mimo, że u ich podstaw spoczywa ta sama okoliczność prawna (podjęcie orzeczenia o ukaraniu karą porządkową) toczą się one w istocie niezależnie od siebie. Każdy z przysługujących środków prawnych rodzi odmienne skutki. Zażalenie powoduje bowiem weryfikację przez organ odwoławczy zasadności samego ukarania (w tym także co do jego wysokości), natomiast w postępowaniu wywołanym wnioskiem o uchylenie kary porządkowej ocenie nie podlega postanowienie o ukaraniu karą pieniężną, a wyłącznie fakt, czy niestawiennictwo lub niewykonanie innego obowiązku zostało usprawiedliwione. Wniosek o uchylenie kary porządkowej, a właściwie zgodnie z brzmieniem ustawy, o uchylenie postanowienia nakładającego karę, powinien zatem zawierać argumenty usprawiedliwiające niestawiennictwo lub niewykonanie innego obowiązku. Tym samym środek ten jest aktualny wtedy, gdy podnosi okoliczności usprawiedliwiające powstanie przesłanek stanowiących podstawę decyzji organów podatkowych o ukaraniu.

W doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że w wypadku, gdy zażalenie wskazuje jako przesłankę do jego złożenia fakt usprawiedliwionego niestawiennictwa lub niedokonania czynności, organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, powinien potraktować je jako wniosek o uchylenie kary (B. Brzeziński, M. K.,

A. Olesińska, M. Masternak, J. Orłowski, Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. II, Toruń 2007, s. 631). Wniosek o uchylenie kary porządkowej jest natomiast w istocie wnioskiem o ponowne rozpoznanie sprawy incydentalnej, jaką jest wymierzenie kary grzywny i jest on rozpoznawany przez organ, który nałożył karę. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, te dwa środki nie wykluczają się wzajemnie i nie ma przeszkód, aby w tej samej sprawie rozpoznać zażalenie na postanowienie o ukaraniu karą porządkową i wniosek o uchylenie kary porządkowej.

W omawianej sprawie skarżący uruchomił tryb o uchylenie kary porządkowej Tym samym organ, winien ocenić zasadność twierdzenia o zaistnieniu okoliczności usprawiedliwiających niestawiennictwo i niewykonanie nałożonego przez organ podatkowy obowiązku natomiast organ nie miał podstaw do badania zasadności nałożenia kary porządkowej, nie był też zobowiązany badać, czy w sprawie zaistniały przesłanki do jej nałożenia, a więc, czy wezwanie zostało skutecznie doręczone skarżącemu oraz czy zawierało pouczenie o skutkach niezastosowania się do wezwania.

Okolicznościami niespornymi w sprawie są skuteczne doręczenie skarżącemu dwóch wezwań tj. z 27.03.2013 r. i z 4.06.2013r. Organ wzywał w nich L. K. do przedstawienia samochodu celem dokonania jego oględzin wyznaczając daty tych oględzin. Pomimo prawidłowo doręczonych wezwań Strona nie wykonała obowiązku i nie okazała organowi samochodu, co zostało uznane jako działanie celowe zmierzające do uchylenia się od tego obowiązku. Po pierwszym wezwaniu L. K. poinformował, że samochód znajduje się w bliżej nie określonym warsztacie samochodowym w S. a w drugim przypadku nie zareagował na nie w ogóle.

Natomiast spór dotyczy tego, czy skarżący powołał okoliczności usprawiedliwiające niestawiennictwo i niewykonanie nałożonego obowiązku to jest przedłożenie do oględzin samochodu marki N.

Sąd w pełni podziela ocenę dokonaną przez Dyrektora Izby Celnej w S., że Strona w niniejszej sprawie nie przedstawiła okoliczności usprawiedliwiających nie wykonania obowiązku. Zgromadzony bowiem w sprawie materiał dowodowy w ocenie Sądu świadczy o zlekceważeniu przez L. K. obu wezwań i wskazanego w nich zagrożenia w postaci kary porządkowej. Powołane okoliczności przez Stronę, które rzekomo uniemożliwiały poddanie pojazdu oględzinom są niewiarygodne.

Mając powyższe na uwadze za niezasadne uznano zarzuty naruszenia art. 262 § 6 O.p. oraz art. 122 O.p. art. 180 § 1 oraz art. 187 § O.p i art. 191 O.p i na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) orzeczono, jak w sentencji.