Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6290 Reforma rolna, Nieruchomości, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Oddalono skargę, I SA/Wa 1013/17 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-02-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I SA/Wa 1013/17 - Wyrok WSA w Warszawie
|
|
|||
|
2017-07-12 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie | |||
|
Dorota Apostolidis /przewodniczący sprawozdawca/ Emilia Lewandowska Jolanta Dargas |
|||
|
6290 Reforma rolna | |||
|
Nieruchomości | |||
|
I OSK 2301/18 - Wyrok NSA z 2019-05-14 | |||
|
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi | |||
|
Oddalono skargę | |||
|
Dz.U. 1945 nr 3 poz 13 art. 2 ust. 1 lit. e Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Dz.U. 2017 poz 1369 art. 151 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. |
|||
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Apostolidis (spr.) Sędziowie WSA Jolanta Dargas WSA Emilia Lewandowska Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Krynicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2018 r. sprawy ze skargi G. H., J. S. i K. H. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] maja 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę |
||||
Uzasadnienie
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] maja 2017 r. nr [...] utrzymał w mocy własną decyzję z [...] grudnia 2016 r. nr [...] stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] września 2012 r. nr [...] uznającą, że nieruchomość położona w gminie L. oraz gminie B., oznaczona w księgach wieczystych: tom VI karta [...] obręb [...] oraz tom VI karta [...] obręb [...], o łącznej pow. [...] ha, nie podlegała przejęciu na cele reformy rolnej. Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym: J. H. (w miejsce którego wstąpiły spadkobierczynie G. H., K. H. i J. S. (dalej jako skarżące)), wnioskiem z 23 września 2011 r. wystąpił do Wojewody [...] o stwierdzenie, że przedmiotowa nieruchomość, stanowiąca uprzednio własność W. H., nie podlegała przejęciu na cele reformy rolnej w myśl art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 ze zm., dalej jako dekret), albowiem w dacie nacjonalizacji jej powierzchnia ogólna nie przekraczała 100 ha (przed wejściem w życie dekretu zawarto umowy przeniesienia prawa własności, w wyniku których jej obszar uległ zmniejszeniu). Wnioskodawca podkreślił również, że nieruchomość tę przejęto w całości z powołaniem się na ww. przepis, a następnie przekazano Nadleśnictwu [...] na cele gospodarki leśnej (protokołem z 8 lutego 1949 r.). Wobec obowiązywania równolegle dwóch aktów regulujących odrębnie przejście nieruchomości ziemskich oraz lasów i gruntów leśnych, nie jest możliwe obejmowanie nieruchomości leśnych regulacją dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej. Obecnie część nieruchomości o pow. [...] ha stanowi własność Skarbu Państwa w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo [...] (dalej jako Nadleśnictwo [...]), natomiast pozostała część o pow. [...] ha stanowi własność osoby fizycznej. Wojewoda [...] decyzją z [...] września 2012 r. uznał, że ww. nieruchomość nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. Organ wskazał, że intencją ustawodawcy było przeznaczenie na cele reformy rolnej tych nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej, jeżeli ich łączny obszar przekraczał 100 ha. W ocenie organu, w niniejszej sprawie spełniona została jedynie przesłanka dotycząca normy obszarowej. Choć bowiem we wniosku wskazano, że poprzedni właściciele zawarli akty notarialne umowy sprzedaży części przedmiotowej nieruchomości (umową z [...] marca 1930 r. i umową z [...] sierpnia 1934 r. przeniesiono własność (według wnioskodawcy) części nieruchomości, tj. łącznie ok. [...] mórg z całego obszaru ok. [...] mórg), to jednak w świetle obowiązujących wówczas przepisów (kodeksu cywilnego niemieckiego z 1896 r.) do przeniesienia własności nieruchomości musiały zaistnieć trzy przesłanki: umowa obligacyjna oraz umowa przenosząca własność nieruchomości, a także wniosek o wpis w księdze wieczystej, a zatem dopiero po ich spełnieniu następowało przeniesienie prawa własności nieruchomości. W dokumentach zebranych w postępowaniu nie odnaleziono natomiast umowy przenoszącej własność nieruchomości i nie dokonano stosownych wpisów w księdze wieczystej, a zatem przyjąć należało, że przejęciu podlegał obszar o łącznej pow. [...] ha. Zgodnie z dekretem przejmowane mogły być jedynie nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności rolniczej. Jak wynika z protokołu w sprawie przekazania Nadleśnictwu [...] w tymczasowy zarząd i użytkowanie terenów przeznaczonych na cele gospodarki leśnej z 8 lutego 1949 r. nieruchomość objęta wnioskiem składała się z gruntów nieleśnych i sklasyfikowanych jako: rola kl. VI - [...] ha, pastwiska kl. V - [...] ha, kl. IV - [...] ha, łąka kl. V - [...] ha, podwórze - [...] ha. Ze względu na "słabe grunta orne" nieruchomość przeznaczono w całości pod zalesienie. Organ zgodził się wobec tego z wnioskodawcą, że w tej sytuacji nie został spełniony cel przepisów dekretu, bowiem nieruchomość została w całości przekazana na cele gospodarki leśnej, a tym samym nie mogła ona podpadać pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. Nadleśnictwo [...] wnioskiem z 5 sierpnia 2013 r. wystąpiło o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody [...] z [...] września 2012 r. ze względu na wydanie jej z rażącym naruszeniem prawa. Kwestionowaną decyzją organ uznał bowiem, że mimo spełnienia przesłanki obszarowej dla województwa [...], przewidzianej w art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu, nie został spełniony cel dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, ponieważ nieruchomość została przeznaczona na cele gospodarki leśnej. W ocenie wnioskodawcy, niewykorzystanie nieruchomości na cele rolnicze, zgodnie z art. 1 ust. 2 oraz art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu, nie mogło jednak skutkować nieważnością nacjonalizacji. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] grudnia 2016 r. stwierdził nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] września 2012 r. Zdaniem Ministra kontrolowana decyzja narusza art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu w związku z § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm., dalej jako rozporządzenie). W aktach sprawy zachował się poświadczony odpis protokołu w sprawie przekazania Nadleśnictwu [...] w tymczasowy zarząd i użytkowanie terenów przeznaczonych na cele gospodarki leśnej z maj. [...] (H. W.), gminy L., paw. [...], o oznaczeniu hipotecznym [...], [...]. W protokole znalazła się charakterystyka i klasyfikacja gruntów: rola. kl. VI - [...] ha, pastwiska, kl. V - [...] ha, kl. IV - [...] ha, łąka kl. V - [...] ha. podwórze - [...] ha. Jak wynika z przedstawionego wyszczególnienia były to (z wyjątkiem podwórza) użytki rolne w rozumieniu § 4 rozporządzenia. Pomimo tego, że z materiału dowodowego, którym dysponował Wojewoda wynika, że spełnione zostały przesłanki z powołanych przepisów, a ilość użytków rolnych przekroczyła normę obszarową konieczną do przejęcia nieruchomości na własność Skarbu Państwa - Wojewoda, orzekając przeciwnie niż to wynika z treści przepisów, naruszył wyraźnie wskazane przepisy, co sprawia, że można mówić o ich kwalifikowanym naruszeniu. Stanowisko, że omawiane grunty nie nadawały się na cele reformy rolnej, wobec faktu, że były użytkami rolnymi w rozumieniu § 4 rozporządzenia, jest dowodowo niepotwierdzone. Minister nie zgodził się również z twierdzeniem, że z powodu przeznaczenia nieruchomości pod zalesienie nie spełniała ona celów reformy rolnej zgodnie z art. 1 ust. 2 dekretu. Sam sposób wykorzystania nieruchomości ziemskiej po przejęciu przez Państwo, nie ma znaczenia dla oceny, czy podpadała ona pod działanie dekretu. Decyzja bazująca wyłącznie na takim rozumieniu przepisów - w istocie contra legem - rażąco narusza art. 2 ust. 1 lit. e) w zw. z art. 1 ust. 2 dekretu, co skutkowało stwierdzeniem jej nieważność jako spełniającej przesłanki z art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 23, dalej jako K.p.a.). Nie stwierdzono również by badane orzeczenie wywoływało nieodwracalne skutki prawne w rozumieniu art. 156 § 2 K.p.a. Od powyższej decyzji wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy złożyły skarżące, zarzucając organowi nadzoru naruszenie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., polegające na błędnym ustaleniu, że Wojewoda wydając decyzję z [...] września 2012 r. rażąco naruszył prawo, oraz na uznaniu, że dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności decyzji wyłącznie na podstawie dokonania przez organ wydający kwestionowaną decyzję błędnych ustaleń faktycznych. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] maja 2017 r. utrzymał decyzję z [...] grudnia 2016 r. w mocy. Organ zaznaczył, że majątek stanowiący przedmiot postępowania położony był na terenie województwa [...], zatem aby mógł zostać przejęty na cele reformy rolnej, jego powierzchnia ogólna musiała przekraczać 100 ha, niezależnie od wielkości użytków rolnych wchodzących w skład tej powierzchni. Opierając się na wyciągu z matrykuły organ stwierdził, że na dzień [...] kwietnia 1948 r. powierzchnia ogólna byłego majątku W. H., położonego w gromadzie [...] wynosiła [...] ha. Jak wynika z zapisów matrykuły na ten obszar składało się: [...] ha podwórzy, [...] ha pastwisk, [...] ha roli i [...] ha łąk. Natomiast wyciąg z matrykuły obejmującej byłą nieruchomość W. H., położoną w gromadzie [...], potwierdza, że ta część majątku zajmowała powierzchnię [...] ha i miała charakter pastwiska. Obie części ww. majątku, mimo że były położone w innych obrębach ([...] i [...]), to w rzeczywistości bezpośrednio sąsiadowały ze sobą i tworzyły jedną całość gospodarczą. Z tego względu uzasadnione jest twierdzenie, że na były majątek W. H. składały się grunty o całkowitej powierzchni [...] ha, które niemal w całości miały charakter rolniczy, bowiem poza podwórzami ([...] ha) były to pastwiska, rola i łąki, które zgodnie z § 4 rozporządzenia były użytkami o charakterze rolnym. Co istotne, suma powierzchni działek opisanych w wymienionych matrykułach w przybliżeniu odpowiada powierzchni majątku darowanemu W. H. przez A. J., na mocy aktu notarialnego z [...] stycznia 1937 r., Rep. nr [...] za rok 1937. Zgodnie z tym aktem W. H. darowano grunty z nieruchomości [...] karta 14 o pow. ok. [...] mórg. Przeliczenie tej wartości przez morgę pruską, która wynosiła [...] ha, daje wynik przekraczający [...] ha. Jednakże biorąc pod uwagę, że w treści aktu posłużono się przybliżoną wartością obszaru majątku (ok. [...] mórg), zaś w matrykułach, gdzie wpisane jest prawo własności na rzecz W. H., rozpisano wszystkie parcele wraz z opisem ich powierzchni i rodzaju użytków, zasadne jest przyjęcie powierzchni znajdujących się w matrykułach. Wartość powierzchni ogólnej, zgodna z tą zapisaną w matrykułach, znalazła się również w protokole z 8 lutego 1949 r. oraz w piśmie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] z [...] grudnia 1957 r. znak [...]. Organ dodał, że także pismo Starostwa Powiatowego w [...] z 14 grudnia 2007 r. potwierdza, że gospodarstwo rolne położone w obrębach geodezyjnych [...] i [...], gm. L., była własność W. H., zajmowało łączną pow. [...] ha. W tej sytuacji zasadne było przyjęcie, że przejęty majątek zajmował powierzchnię przekraczającą 100 ha. Potwierdzają to bowiem zarówno dokumenty wytworzone przed 1 września 1939 r., jak i materiały dowodowe z innych dat, sporządzone już po wejściu w życie dekretu. Organ wskazał dalej, że jednym z obowiązków organu przy wydawaniu decyzji z zakresu reformy rolnej jest ustalenie, czy wszystkie nieruchomości wchodzące w skład konkretnej nieruchomości ziemskiej miały charakter rolniczy, bądź były funkcjonalnie związane z taką nieruchomością ziemską, a jeżeli nie, to czy nieruchomości funkcjonalnie z nimi związane przekraczały normy obszarowe określone w powołanym przepisie. Dekret nie uzależniał przejścia określonych nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa od przeznaczenia ich na cele określone w art. 1 ust. 2. Przejście nieruchomości spełniającej przesłanki następowało bowiem z mocy samego prawa z chwilą wejścia w życie dekretu. Innymi słowy, nie późniejszy sposób wykorzystania nieruchomości, a charakter i możliwość przeznaczenia na reformę rolną w chwili wejścia w życie dekretu, warunkowało przejęcie wymienionych w dekrecie nieruchomości na rzecz Państwa. Wykorzystanie przejętych nieruchomości było działaniem wtórnym w stosunku do samego przejęcia, tym samym nie mogło mieć wpływu na jego skuteczność. W związku z tym ocena zasadności przejęcia sprowadzała się do zbadania całkowitej powierzchni przejmowanego majątku oraz określenia jakiego rodzaju użytki wchodziły w jego skład, mając na względzie § 4 rozporządzenia. W kontrolowanej w trybie nadzorczym decyzji organ uznał, że choć przedmiotowa nieruchomość przekraczała normy obszarowe określone w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu, to jednak nie została przekazana na jeden z celów reformy określonych w art. 1 ust. 2 dekretu, lecz na cel gospodarki leśnej (na co wskazuje protokół z 8 lutego 1949 r.) i z tego względu nie podpadała pod dekret. W ocenie organu nadzoru powyższe rozumowanie jest błędne, bowiem rozważania i argumenty dotyczące późniejszego wykorzystania nieruchomości w kontekście podstawy jej przejęcia nie znajdują oparcia w prawie. Z tego względu uznać należało, że Wojewoda wydając rozstrzygnięcie oparł się na nieistniejącej przesłance prawnej, a takie działanie nosi znamiona rażącego naruszenia prawa. W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skardze na powyższą decyzję, skarżące zarzucił organowi rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. w zw. z art. 16 § 1 K.p.a. polegające na stwierdzeniu nieważności decyzji z [...] września 2012 r., mimo że nie była dotknięta wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., co stanowi uchybienie zasadzie trwałości decyzji administracyjnych. Mając powyższe na uwadze wniosły o stwierdzenie nieważności decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz decyzji ją poprzedzającej oraz zobowiązanie organu do wydania w terminie 14 dni odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] z [...] września 2012 r.; ewentualnie uchylenie decyzji organów nadzoru oraz zasądzenie na rzecz skarżących kosztów postępowania według norm przepisanych. W obszernym uzasadnieniu skargi skarżące wskazały, że z przywoływanego przez organy protokołu przejęcia nieruchomości przez Nadleśnictwo [...] wynikało, że niemal całą przedmiotową nieruchomość stanowiły ziemie najgorszej jakości, nienadające się pod żadne uprawy. Co więcej tereny te po dzień dzisiejszy znane są z bardzo ubogich, suchych i piaszczystych ziem. Tym samym, skoro nieruchomość ta z uwagi na słabą jakość ziem nadawała się wyłącznie do zalesienia (i tak została wykorzystana po przejęciu przez Skarb Państwa), to jednocześnie nie nadawała się do produkcji rolnej. Zdaniem skarżących oczywistym jest, że nieruchomość nadająca się do produkcji rolnej, nie byłaby marnotrawiona poprzez jej zalesienie. W tej sytuacji Wojewodzie [...] nie można było zarzucić rażącego naruszenia prawa przy wydaniu decyzji z [...] września 2012 r. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje. Skarga jest niezasadna. Na wstępie należy wyjaśnić, że postępowanie nieważnościowe ma charakter nadzwyczajny, a jego celem jest wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji dotkniętej kwalifikowaną wadą nieważności. Przypadki te dotyczą zaś takich sytuacji, gdy decyzja administracyjna jest obarczona tak poważną wadliwością, że jej trwałość i związana z tym pewność porządku prawnego musi ustąpić wymaganiom płynącym z zasady praworządności. Przesłanki stanowiące podstawę stwierdzenia nieważności decyzji enumeratywnie wymienia art. 156 § 1 pkt 1 - 7 K.p.a. Przy czym niedopuszczalna jest ich wykładnia rozszerzająca, zważywszy na fakt, że stwierdzenie nieważności decyzji jest odstępstwem od zasady stabilności orzeczeń wyrażonej w art. 16 K.p.a. i wymaga niekwestionowanego ustalenia, że decyzja administracyjna jest obarczona jedną z wad wymienionych w powołanym przepisie. Aby stwierdzić nieważność decyzji należy ustalić, że wada taka tkwi w samej decyzji, np. decyzja została wydana wbrew nakazowi lub zakazowi ustanowionemu w przepisie prawnym, gdy decyzja pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią przepisu prawa, mającej charakter rażący. Nie chodzi bowiem w tego typu przypadkach o błędy w wykładni prawa, ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny. Odmowa stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej ma miejsce wtedy gdy w toku postępowania wyjaśniającego organ prowadzący postępowanie ustali, że nie występuje żadna z ustawowych przyczyn stwierdzenia nieważności. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z [...] maja 2017 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy własną decyzję z [...] grudnia 2016 r. stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] września 2012 r. uznającą, że nieruchomość położona w gminie L. oraz gminie B., oznaczona w księgach wieczystych: tom VI karta 14 obręb [...] oraz tom VI karta 14 obręb [...], o łącznej pow. [...] ha, nie podlegała przejęciu na cele reformy rolnej. Zdaniem Ministra kontrolowana decyzja rażąco naruszała art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. Z art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu wynika, że aby nieruchomość mogła być przejęta na cele reformy rolnej, musiała kumulatywnie spełniać następujące warunki: - musiała to być nieruchomość ziemska, - stanowiąca własność albo współwłasność osób fizycznych lub prawnych, - spełniająca normy obszarowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. W ocenie Sądu, analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że wszystkie te warunki w rozpatrywanej sprawie zostały spełnione. W dacie wejścia w życie dekretu, tj. w dniu 13 września 1944 r. przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność osoby fizycznej, tj. W. H. Spełniała również normy obszarowe. Jeżeli chodzi bowiem o dawne województwa poznańskie, pomorskie i śląskie to nieruchomości mogły być przejęte jeżeli ich rozmiar przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej niezależnie od wielkości użytków rolnych. Nieruchomości te przechodziły bezzwłocznie na własność Skarbu Państwa i przewłaszczenie ich następowało z mocy samego prawa (ex lege), z chwilą wejścia w życie dekretu, tj. z dniem 13 września 1944 r. Jak wynika z wyciągu z matrykuły, na dzień [...] kwietnia 1948 r. powierzchnia ogólna byłego majątku W. H., położonego w gromadzie [...] wynosiła [...] ha. Na obszar ten składało się: [...] ha podwórzy, [...] ha pastwisk, [...] ha roli i [...] ha łąk. Natomiast wyciąg z matrykuły obejmującej byłą nieruchomość W. H. położoną w gromadzie [...] potwierdza, że ta część majątku zajmowała powierzchnię [...] ha i miała charakter pastwiska. Obie części majątku, mimo że były położone w innych obrębach ([...] i [...]), bezpośrednio sąsiadowały ze sobą i tworzyły jedną całość gospodarczą. Powyższe pozwala na twierdzenie, że na były majątek W. H. składały się grunty o całkowitej pow. [...] ha, które niemal w całości miały charakter rolniczy, bowiem poza podwórzami ([...] ha) były to pastwiska, rola i łąki, które zgodnie z § 4 rozporządzenia były użytkami o charakterze rolnym. Zgodzić się należy z organem nadzoru, że z powyższymi danymi korespondują również zapisy aktu notarialnego z [...] stycznia 1937 r. Rep. nr [...] za rok 1937, którym A. J. darował W. H. grunty z nieruchomości [...] karta 14 o pow. ok. [...] mórg. Przeliczenie tej wartości przez morgę pruską, która wynosiła [...] ha, daje wynik przekraczający [...] ha. Jednakże biorąc pod uwagę, że w treści aktu posłużono się przybliżoną wartością obszaru majątku (ok. [...] mórg), zaś w przywołanych matrykułach rozpisano wszystkie parcele wraz z opisem ich powierzchni i rodzaju użytków, zasadne było przyjęcie powierzchni znajdujących się w matrykułach. Na taką z wartość powierzchni ogólnej powołują się również późniejsze dokumenty zgromadzone w sprawie, tj. protokół z 8 lutego 1949 r., czy pismo Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] z [...] grudnia 1957 r. znak [...]. W tej sytuacji zasadne było przyjęcie, że przejęty majątek zajmował powierzchnię przekraczającą 100 ha. Potwierdzają to bowiem zarówno dokumenty wytworzone przed 1 września 1939 r., jak i materiały dowodowe sporządzone już po wejściu w życie dekretu. Kwestią sporną w sprawie jest natomiast okoliczność, czy przedmiotowa nieruchomość była nieruchomością ziemską, gdyż tylko taka przeznaczona mogła być na cele reformy rolnej. Sąd w całości podziela ustalenia Ministra co do charakteru nieruchomości będącej przedmiotem niniejszej sprawy, jak też jej poszczególnych jej składników. Należy mieć na względzie, że przejęcie nieruchomości spełniającej przesłanki z art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu następowało z mocy samego prawa z chwilą wejścia w życie dekretu, tj. 13 września 1944 r. Jak wynika z charakterystyki przedmiotowych gruntów przedstawionych w protokole z 8 lutego 1949 r. w sprawie przekazania Nadleśnictwu [...] w tymczasowy zarząd i użytkowanie terenów przeznaczonych na cele gospodarki leśnej z majątku [...] (H. W.), gminy L., paw. [...], o oznaczeniu hipotecznym [...], [...], na grunty te składały się: rola. kl. VI - [...] ha, pastwiska, kl. V - [...] ha, kl. IV - [...] ha, łąka kl. V - [...] ha, podwórze - [...] ha. Powyższe informacje znajdują również potwierdzenie w przywołanych powyżej wyciągach z matrykuły, sporządzonych na dzień [...] kwietnia 1948 r., z których wynika, że na obszar majątku W. H., położonego w gromadzie [...] o ogólnej pow. [...] ha, składało się: [...] ha podwórzy, [...] ha pastwisk, [...] ha roli i [...] ha łąk. Natomiast wyciąg z matrykuły obejmującej byłą nieruchomość położoną w gromadzie [...] potwierdza, że ta część majątku zajmowała pow. [...] ha i miała charakter pastwiska. Również we wniosku Nadleśnictwa [...] z 15 marca 1949 r. o wydzielenie przedmiotowej nieruchomości z przeznaczeniem na cele państwowej gospodarki leśnej wynika, że nieruchomość ta stanowiła grunty orne (słabej jakości). Jak zatem wynika z cytowanych dokumentów były to (z wyjątkiem podwórza) użytki rolne w rozumieniu § 4 rozporządzenia. Powyższego faktu nie zmienia podnoszona przez skarżące okoliczność późniejszego sposobu wykorzystania nieruchomości, bowiem charakter gruntu i możliwość przeznaczenia na reformę rolną w chwili wejścia w życie dekretu, warunkowało przejęcie wymienionych w dekrecie nieruchomości na rzecz Państwa. Jak trafnie zauważył organ nadzoru, wykorzystanie przejętych nieruchomości było działaniem wtórnym w stosunku do samego przejęcia, tym samym nie mogło mieć wpływu na jego skuteczność. Skarżące nie przedłożyły przy tym żadnego dowodu na okoliczność zmian na gruncie co do sposobu jego użytkowania (innego niż nieruchomość rolna), w okresie od 1944 r. do dnia przejęcia przez Nadleśnictwo [...]. Z kolei z żadnych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy nie wynika, aby przedmiotowa nieruchomość w dacie 13 września 1944 r. była nieruchomością leśną. W tej sytuacji, w ocenie Sądu, prawidłowo Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjął, że decyzja Wojewody [...] z [...] września 2012 r. uznającą, że nieruchomość położona w gminie L. oraz gminie B., oznaczona w księgach wieczystych: tom VI karta 14 obręb [...] oraz tom VI karta 14 obręb [...], o łącznej pow. [...] ha, nie podlegała przejęciu na cele reformy rolnej z uwagi na jej leśny charakter, rażąco naruszała przepis art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu, co skutkowało stwierdzeniem jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. Nie można również zgodzić się z twierdzeniem skargi, że wskazywane przez organ nadzoru uchybienia należałoby rozpatrywać w kategorii uchybień w ustaleniu stanu faktycznego sprawy (poprzez błędne przyjęcie przez Wojewodę [...], że przedmiotowa nieruchomość nie stanowiła nieruchomości o charakterze rolniczym), a takiego uchybienia nie powinno się rozważać w kategorii rażącego naruszenia prawa. Skarżące pomijają bowiem fakt, że niewłaściwa ocena przez Wojewodę [...] materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie doprowadziła do wydania decyzji rażąco sprzecznej z przepisem prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. Z kolei Minister, korzystając z zasady swobodnej oceny dowodów, oparł się na całym materiale zgromadzonym w sprawie, przeprowadził dokładną analizę zebranych dokumentów w zestawieniu z pozostałymi materiałami. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji ustosunkowuje się do różnic wynikających z dokumentów zebranych w sprawie i nie pomija jakiejkolwiek okoliczności wynikającej z zebranej dokumentacji. Rozstrzygnięcie stanowi logiczną konsekwencję uzasadnienia, które w wystarczający sposób tłumaczy zastosowanie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), orzekł jak w sentencji. |