Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Sygn. akt I SA/Kr 216/10 | | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 czerwca 2010r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Maria Zawadzka (spr.), Sędziowie: WSA Inga Gołowska, WSA Agnieszka Jakimowicz, Protokolant: Daniel Marzec, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2010r., sprawy ze skarg Przedsiębiorstwa Produkcyjnego "O" Sp. z o.o. w K. (sprostowano nazwę strony skarżącej), na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia 1 grudnia 2009 r. Nr [...], w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych, - skargi oddala-

Decyzjami z dnia 24 sierpnia 2009 roku od Nr [...] do Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego określił Przedsiębiorstwu Produkcyjnemu "O" solidarnie wraz z M. B., K. T.-J. oraz D. M. zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie po 3.379,00 zł z tytułu umowy sprzedaży udziału wynoszącego 2/8 części w zabudowanej nieruchomości położonej w K. przy ul. K.

Zaskarżone decyzje zapadły w następującym stanie faktycznym:

Aktem notarialnym z dnia 19 maja 2004 roku Nr [...] Przedsiębiorstwo Produkcyjnym "O" Sp. z o.o. z siedzibą w O. dokonało sprzedaży na rzecz D. M., K. T.-J. oraz M. B. udziałów wynoszących po 2/8 części we współwłasności nieruchomości położonej w K., dz. adm. P., obręb [...], utworzonej z działki nr [...], zabudowanej budynkiem mieszkalnym przy ul. K., objętej księgą wieczystą KW nr [...]. Strony powyższej umowy uzgodniły cenę kupna każdego udziału na kwotę 100.000,00 zł (sto tysięcy złotych). Od każdej z tych czynności notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w/g stawki 2% od podanej przez strony ceny każdego udziału w przedmiotowej nieruchomości, tj. po 2.000,00 zł.

Po zapoznaniu się z treścią wskazanego powyżej aktu notarialnego Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 05 lutego 2009 r., nr [...] wszczął postępowanie podatkowe w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych. W ramach wszczętego postępowania organ podatkowy wezwał strony postępowania podatkowego do podwyższenia wartości rynkowej udziału 2/8 części w/w nieruchomości do kwoty 270.345,00 zł.

Wezwanie poczynione przez organ podatkowy nie przyniosło skutku w postaci ustalenia podwyższonej wartości rynkowej udziału. W związku z powyższym, organ podatkowy działając na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z art. 197 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, postanowieniem z dnia 26 maja 2009 roku, nr [...] powołał biegłego z listy rzeczoznawców majątkowych do sporządzenia opinii określającej wartość rynkową każdego sprzedanego udziału wynoszącego 2/8 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej położonej w K. przy ul. K. – według stanu z dnia sporządzenia umowy sprzedaży, tj. 19 maja 2004r. oraz według cen z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Powołany rzeczoznawca majątkowy określił wartość rynkową każdego wskazanego powyżej udziału na kwotę 168.941,00 zł, co zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego, odpowiada definicji wartości rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.). Organ ocenił, że wycena przedmiotowych udziałów w nieruchomości została wykonana prawidłowo z uwzględnieniem stanu technicznego, nieruchomości, w oparciu o metodę - podejścia porównawczego.

Bazując na ustaleniach biegłego organ podatkowy w decyzjach z dnia 24 sierpnia 2009r. określił solidarnie, wszystkim stronom umowy zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie po 3.379,00 zł. Uwzględniając pobraną przez notariusza kwotę 2.000,00 zł – każdej ze stron umowy notarialnej określono do zapłaty kwotę w wysokości 1379,00 zł.

W odwołaniu Przedsiębiorstwo Produkcyjne "O" Sp. z o.o. zarzuciło m.in. naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych w wersji obowiązującej dnia 19 maja 2004 roku (Dz.U. z 2000 r. Nr 86 poz. 959) w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222 poz. 1629) poprzez ich niezastosowanie i niezgodne z prawem ustalenie wartości rynkowej udziału w nieruchomości – a w konsekwencji określenie zobowiązania podatkowego z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto Skarżąca Spółka podniosła naruszenie art. 210 § 1 pkt. 4 Ordynacji podatkowej, poprzez podanie błędnej podstawy prawnej decyzji oraz art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez dopuszczenie jako dowodu w postępowaniu opinii biegłego sprzecznej z prawem.

Decyzjami z dnia 1 grudnia 2009 r., nr [...] nr [...] nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie znajdując podstaw do jej uchylenia. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że w odniesieniu do sprzedaży, tryb ustalenia podstawy obliczenia podatku w podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter szczególny, a w ramach tego, określenia wartości rynkowej dokonuje się na podstawie opinii biegłego. Organ odwoławczy stwierdził, że operat szacunkowy wraz z aneksem, sporządzony w niniejszej sprawie przez rzeczoznawcę majątkowego, czynił zadość wymogom stawianym szacowaniom nieruchomości, określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 19997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2063 z późn. zm.), w rozrządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 ze z.), a także w standardach zawodowych rzeczoznawców majątkowych, które stanowią normy zawodowe w dziedzinie wyceny nieruchomości. Prawidłowo zatem wymierzono zobowiązanie podatkowe w kwocie 3.379,00 zł.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie Przedsiębiorstwo Produkcyjne "O" Sp. z o.o. domagało się uchylenia zaskarżonych decyzji, zarzucając że sporządzony przez biegłego operat szacunkowy podawał rażąco zawyżoną wartość przedmiotu transakcji i jest nietrafny pod względem faktycznym i metodologicznym. W szczególności, zdaniem skarżącej, w wyniku zastosowania nie obowiązujących przepisów, poszukiwanie przeciętnych cen w obrocie nieruchomościami podobnymi do przedmiotowej zawężone zostało do "miejsca jej położenia" (P, Ś, K), podczas gdy biegły powinien wskazać przeciętne ceny stosowane "w danej miejscowości" (czyli de facto we wszystkich dzielnicach Krakowa). Nadto skarżąca podniosła, iż organ podatkowy I instancji nie wskazał podstawy prawnej wydanej decyzji w sposób precyzyjny, a także wskazał niewłaściwe brzmienie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej (art. 6) poprzez odwołanie się do błędnego numeru i pozycji dziennika ustaw – Dz. U. z 2007 r. Nr 68 poz. 450 zamiast Dz. U. z 2000 r. Nr 86 poz. 959). Według skarżącej, podniesione okoliczności stanowią naruszenie art. 120 oraz art. 210 § 1 pkt. 4 Ordynacji podatkowej, poprzez nie działanie organu na podstawie przepisów prawa.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie w całości podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Sądy administracyjne, zgodnie z art. 1 § 2 ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola wojewódzkiego sądu administracyjnego obejmuje kwestie związane z procesem stosowania prawa w postępowaniu podatkowym, a więc to, czy organ dokonał prawidłowych ustaleń co do obowiązywania zaskarżonej normy prawnej, czy normę tę właściwe interpretował i czy nie naruszył zasad ustalenia określonych faktów za udowodnione.

Konsekwencją takiego unormowania jest stwierdzenie, iż uchylenie decyzji może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy wydanie zaskarżonej decyzji nastąpiło w wyniku naruszenia prawa materialnego lub procesowego, które to naruszenie miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co wynika jednoznacznie z brzmienia art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a i lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) zwana dalej " p.p.s.a."

W zakresie tak określonej kognicji Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja Dyrektora Izby Skarbowej nie narusza prawa, a w szczególności brak jest podstaw do przyjęcia, że organy podatkowe naruszyły przepisy prawa materialnego lub prawa procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c - ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 86, poz. 959 ze zm). W brzmieniu obowiązującym w dacie powstania obowiązku podatkowego tj. w dniu 19.05.2004 r.) podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej, w myśl art. 6 ust. 2 powołanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczenia długów i ciężarów. Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy jeżeli strony czynności cywilnoprawnej nie określiły wartości przedmiotu tej czynności lub wartość określona przez strony nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, jej wartości rynkowej, organ ten wezwie strony do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast art. 6 ust. 4 ustawy odnosi się do sytuacji, gdy strony, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określiły wartości lub podały wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia na podstawie opinii biegłego. Jeżeli wartość określona w ten sposób przekroczy o 33 % wartość podaną przez strony, koszty opinii ponoszą solidarnie strony czynności cywilnoprawnej. Powyższy przepis reguluje sposób prowadzenia postępowania dowodowego w sytuacji, gdy wynikająca z umowy wartość przedmiotu umowy sprzedaży odbiega od ceny rynkowej, a podatnik mimo wezwania organu nie podwyższył tej wartości lub jej nie określił.

W rozpoznanej sprawie organ stwierdził, że wynikająca z umowy wartość rynkowa przedmiotu umowy sprzedaży jest niższa od cen rynkowych określonych zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, a podatnik, mimo wezwania organu do podwyższenia tej wartości nie zgodził się na jej zmianę. Zatem wystąpiły przesłanki do ustalenia wartości rynkowej przedmiotu umowy sprzedaży przez biegłego.

Skarżąca Spółka w toku postępowania podatkowego oraz w skardze zakwestionowała prawidłowość sporządzonej przez biegłego wyceny wartości rynkowej przedmiotu umowy sprzedaży. W szczególności zarzuciła, że przed określeniem wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej organ podatkowy dokonał oceny opinii pod kątem kryteriów, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. organ ocenił, czy opinia opracowana jest z uwzględnieniem cen rynkowych, czy biegły wskazał metodę wyceny, czy opinia zawiera uzasadnienie, oraz czy opinia jest sporządzona w oparciu o przepisy prawa.

Zdaniem Sądu zarzuty Spółki dotyczące wadliwości operatu sporządzonego przez biegłego są nieuzasadnione. Jak wynika z treści operatu dla celu wyceny przedmiotowej nieruchomości biegły zastosował podejście porównawcze i metodę korygowania ceny średniej. Wskazany tryb określenia wartości rynkowej nieruchomości odpowiada przesłankom, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które wymagają uwzględnienia innych transakcji, mających za przedmiot rzeczy tego samego rodzaju i gatunku lub prawa tego samego rodzaju. Do porównania rzeczoznawca majątkowy przyjął dwanaście transakcji z rynku lokalnego dotyczących nieruchomości zabudowanych budynkami wielorodzinnymi, mieszkalno-usługowymi, kamienicami. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż rzeczoznawca w pkt. 7 opinii stwierdził, że rynek w/w nieruchomości jest przeciętnie rozwinięty. Ze względu na niewielką ilość transakcji zawartych w badanym okresie w dzielnicy P, z braku podania powierzchni użytkowych w aktach notarialnych, a także ze względu na niewielką odległość nieruchomości od centrum miasta, obszar badania biegły rozszerzył o dzielnicę Ś i K. Nadto z treści opinii biegłego wynika, że dalsze rozszerzenie terytorialne było niemożliwe, gdyż w dzielnicy H. nie występowały reprezentatywne transakcje, nadające się do porównania.

Organ podatkowy trafnie zauważył, iż rzeczoznawca majątkowy, mając na uwadze cel wyceny, tj. wartość rynkową przedmiotu umowy sprzedaży, prawidłowo określił wartość rynkową udziału w nieruchomości według stanu rzeczy i poziomu cen z dnia 19 maja 2004 r., a więc z dnia zawarcia umowy. Podkreślić również należy, że odwołanie się w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych do cen stosowanych w danej miejscowości, należy rozumieć jako wskazówkę interpretacyjną, nie zaś jako bezwzględny wymóg, albowiem, w przeciwnym wypadku, na przykład gdy w danej miejscowości nie było odpowiednich transakcji, uniemożliwiałoby to zastosowanie przedmiotowego unormowania (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 17 lipca 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 832/09).

W świetle wskazanych powyżej okoliczności, za bezpodstawne uznać należy twierdzenia skarżącego, wedle których biegły ograniczył swoją ocenę wartości nieruchomości jedynie do cen z "miejsca jej położenia", zamiast – zgodnie ze stanem prawnym na dzień 19 maja 2004 roku – uwzględnić przeciętne ceny w "danej miejscowości". W związku z powyższym skonstatować należy, iż w rzeczywistości biegły rozszerzył zakres wyceny na adekwatny rynek nieruchomości występujący w całym mieście K. Zachowano więc ratio legis art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 86 poz. 959), a co za tym idzie opinia biegłego w niniejszej sprawie nie jest obarczona istotnym błędem.

Nadto w skardze Skarżąca Spółka zarzuciła, że organ podatkowy I instancji nie wskazał podstawy prawnej wydanej decyzji w sposób precyzyjny, a także wskazał niewłaściwe brzmienie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej (art. 6) poprzez odwołanie się do błędnego dziennika ustaw – Dz. U. z 2007 r. Nr 68 poz. 450 zamiast Dz. U. z 2000 r. Nr 86 poz. 959), przez co miał naruszyć art. 210 § 1 pkt. 4 oraz art. 120 Ordynacji podatkowej.

Zdaniem Sądu, organ podatkowy w zaskarżonej decyzji wystarczająco precyzyjnie powołał przepisy prawa stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, a nawet w przypadku wystąpienia nieścisłości w powołaniu poszczególnych jednostek redakcyjnych ustawy, a tym bardziej w powołaniu oznaczeń publikatora, nie występuje istotne naruszenie prawa, pod warunkiem jednak, iż w rzeczywistości istnieje podstawa prawna dla działań organu podatkowego. Bez wątpienia w niniejszej sprawie organ podatkowy I instancji działał na podstawie i w granicach prawa, zachowując ratio legis poszczególnych regulacji.

W ocenie Sądu, w rozpatrywanej sprawie organy podatkowe w sposób dostateczny, a zarazem kompletny zebrały i rozpatrzyły dostępny im materiał dowodowy, co w konsekwencji doprowadziło organ do jednoznacznych i nie budzących wątpliwości ustaleń faktycznych i prawnych. Stanowisko organów podatkowych uznać należy za prawidłowe, gdyż nie wykroczyło także poza granice swobodnej oceny dowodów przysługującej tym organom na podstawie art.191 Ordynacji podatkowej. Nie można wobec tego podzielić zarzutów naruszenia przepisu art. 122, a w konsekwencji przyjąć, że doszło także do naruszenia przepisów art. 180, art.187 i art. 210 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej. Nadto wartość rynkowa przedmiotu umowy sprzedaży określona została zgodnie zobowiązującym stanem prawnym.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) orzekł, jak w sentencji