Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krystyna Tomaszewska, , Sędzia WSA Jarosław Stopczyński (spr.), Sędzia WSA Tadeusz Nowak, Protokolant Jakub Szczepkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 września 2010 r. sprawy ze skargi A.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2010 r. znak [...] w przedmiocie odmowy zarejestrowania pojazdu I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz A.K. kwotę 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Sygnatura akt VIISA/Wa 1028/10

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] marca 2010 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] utrzymało w mocy decyzję Starosty Powiatowego w [...] z dnia [...] grudnia 2009 r. ([...]), którą uchylono decyzję ostateczną z dnia [...] września 2008 r. o zarejestrowaniu pojazdu Toyota Avensis pod numerem [...] na A.L. ( obecnie K.) oraz odmówiono zarejestrowania ww. pojazdu.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia SKO podniosło, iż organ I instancji uchylając własną decyzję dotyczącą zarejestrowania samochodu, o którym mowa oraz odmawiając jego rejestracji powołał się na przepisy art. 151 § 1 pkt 2 kpa oraz art. 73 ust. 1 i 75 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym wskazując, iż pojazd okazał się być pojazdem złożonym z dwóch niefabrycznie połączonych części. Nadto podkreślił, że nie zachodzą przesłanki pozwalające na zarejestrowanie pojazdu złożonego poza wytwórnią.

Następnie przytoczona została treść art. 72 ustawy Prawo o ruchu drogowym. W związku z jego treścią organ odwoławczy wskazał, że pojazd będący przedmiotem postępowania został utworzony w drodze przestępstwa. Z ekspertyzy biegłego z zakresu mechanoskopii ( H.B.) wynika, że karoseria pojazdu nosi ślady niefabrycznego montażu i składa się z co najmniej dwóch obszernych części:

- pierwszej - obejmującej swoim zakresem przegrodę czołową wraz z

fragmentem płyty podłogowej ( do wysokości tylnej kanapy) z numerem nadwozia [...] nie noszącym śladów przerabiania,

- drugiej - w której skład wchodzą m.in. słupki przednie, środkowe, tylne, dach

progi, strona prawa i lewa, przedział bagażnika wraz z fragmentem p-yty podłogowej

( do tego elementu przymocowana jest tabliczka znamionowa z powtórzonym

numerem identyfikacyjnym [...], która nosi cechy wtórnego

montażu)

Także numer silnika został wykonany przez osobę nieuprawnioną.

Na podstawie odczytanych przez biegłego numerów poduszek powietrznych ustalono, że pochodziły one z samochodu Toyota Avensis skradzionego w nocy z 30 czerwca 2008 r. na 1 lipca 2008 r. r a szkodę A.N.

Wprawdzie biegły w wydanej opinii nie formułuje wniosku, iż pojazd jest wykonanym w drodze przestępczej "składakiem", jednak wniosek taki jawi się jako oczywisty w realiach przedmiotowej sprawy. Skoro bowiem nadwozie pojazdu składa się z dwóch części połączonych linią łamaną przebiegającą w poprzek pojazdu to jasnym jest wniosek, że żadna fabryka pojazdów nie wykonuje takiego łączenia powodującego zagrożenie stateczności pojazdu oraz bezpieczeństwa jego użytkowników.

W istocie trudno sobie wyobrazić naprawę blacharską pojazdu, która w taki sposób cięłaby nadwozie (w poprzek) ale nawet gdyby taka naprawa była możliwa to nabywca połowy ( bądź całego ) nadwozia będzie dysponował fakturą zakupu wymienionej części karoserii.

Zdaniem SKO wnioski opinii, o której wyżej mowa prowadzą do niekwestionowanego wniosku, iż pcazd został zmontowany poza wytwórnią, a zatem nie może być zarejestrowany jako pojazd fabryczny przy zastosowaniu numerów podzespołów wykonanych drogą nielegalną poza wytwórnią pojazdów Toyota. Wynika to z treści art. 75 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym , który stanowi, że zabrania się rejestracji pojazdu złożonego poza wytwórnią z wyjątkiem pojazdu "SAM" oraz pojazdu zabytkowego, przy czym samochód marki "SAM" to pojazd zbudowany przy wykorzystaniu nadwozia, podwozia lub ramy konstrukcji własnej ( art. 68 ust. 17, pkt 2 ww. ustawy)

Skarżąca nie przedstawiła jednak żadnego dowodu na twierdzenie, że sama wykonała nadwozie, podwozie lub ramę. Poza tym art. 73 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym stanowi, że rejestracji pojazdu dokonuje się na wniosek właściciela pojazdu, tymczasem organy prokuratorskie ustaliły, że skarżąca jest jedynie właścicielem większej części pojazdu (o wartości 43 790 zł.) natomiast wartość pozostałych elementów wynosi 14 170 zł.

Organ odwoławczy podkreślił jednak, iż orzeczenie prokuratora rozstrzyga jedynie komu pojazd należy zwrócić, nie rozstrzyga natomiast jego prawa własności ( co powinno nastąpić w postępowaniu przed sądem powszechnym) zaś ratio legis tak restrykcyjnej regulacji dotyczącej rejestracji pojazdów jest zapobieżenie legalizacji

pojazdów pochodzących z czynów zabronionych jak i pojazdów zmontowanych z części.

Skargę na decyzję SKO wniosła A.K. zarzucając jej:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego

- art. 73 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym poprzez błędną jego interpretację i przyjęcie, że samochód marki Toyota Avensis został złożony poza wytwórnią, kiedy wykładnia celowościowa ww. przepisu nie daje podstaw do uniemożliwienia rejestracji pojazdów, które zostały podd?ne poważnym naprawom blacharsko - lakierniczym,

II. obrazę przepisów postępowania administracyjnego mających wpływ na

wynik sprawy

- art. 107 kpa poprzez niewskazanie w uzasadnieniu powodów odmowy

wiarygodności i mocy dowodowej przedstawionemu przez skarżącą

dokumentu w postaci umowy sprzedaży części samochodowych

potwierdzających legalne pochodzenie części zamiennych użytych w toku

naprawy pojazdu marki Toyota Avensis oraz nie odniesienie się do zarzutów

skarżącej ujętych w odwołaniu od decyzji Starosty Wołomińskiego,

- art. 7 i 77 § 1 kpa poprzez niedokładne rozpatrzenie zebranego w sprawie

materiału dowodowego w szczególności poprzez:

a) nie dokonanie oceny dowodu przedstawionego przez skarżącą w

postaci umowy sprzedaży części samochodowych,

b) przyjęcie, iż druga część pojazdu marki Toyota Avensis pochodzi z

kradzieży kiedy okoliczności sprawy i zebrany materiał dowodowy nie daje

żadnych podstaw domniemania, iż części użyte do naprawy tylnej części ww.

pojazdu pochodzą z przestępstwa kradzieży,

c) przyjęcie, iż pojazd o którym mowa posiada nieuregulowaną sytuację

własnościową podczas gdy z okoliczności sprawy jednoznacznie wynika, iż

nie ma podstaw do takiego domniemania.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżąca wniosła o:

1) uchylenie zaskarżonej decyzji jak i decyzji ją poprzedzającej,

2) dopuszczenie dowodu z opinii rzeczoznawcy samochodowego

wydanej na podstawie ekspertyzy kryminalistycznej z zakresu badań

mechanoskopijnych, której obiektem był sporny pojazd,

3) 3) zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowania wg. norm przepisanych w tym koszów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał swoją dotychczasową argumentację. Wniósł nadto o oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z "prywatnej" opinii rzeczoznawcy wykonanej na zlecenie strony skarżącej.

Wojewódzki Sad Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasad liona w stopniu skutkującym koniecznością uchylenia decyzji wydanych w obu instancjach.

Za trafny uznać bowiem należy zarzut naruszenia przez organy przepisów art. 7 i 77 §1 kpa.

W ocenie Sądu zgromadzony w postępowaniu administracyjnym materiał dowodowy nie dawał bowiem podstaw do podjęcia kwestionowanych skargą rozstrzygnięć. Oparte były one na dowodach, które w realiach przedmiotowej sprawy nie pozwalały na wnioski wyprowadzone przez organy. Chodzi m.in. o stwierdzenie SKO, iż pojazd okazał się być pojazdem złożonym z dwóch niefabrycznie połączonych części. Taka teza była nieuprawniona zważywszy na treść opinii biegłego H.B., który wyraźnie wskazał, iż nie sądzi aby zakres prac blacharskich wykonanych w spornym aucie był częścią składową procesu powstawania tzw. " składaka" ( k 5 opinii).

Ani opinia tego biegłe jo ani też opinia eksperta kryminalistyki M.S. nie wykluczają tego, że taki stan pojazdu mógłby być następstwem naprawy wynikającej z jego uszkodzenia wskutek wypadku drogowego.

Takiego właśnie kategorycznego stwierdzenia brak jest we wszystkich zgromadzonych w sprawie opiniach co oznacza, iż wnioski organu odwoławczego, które sprowadzają się do uznania, iż pojazd jest składakiem i to jeszcze wykonanym w drodze przestępczej są na obecnym etapie postępowania nieuprawnione.

Nie sposób nie odwołać się także do ustaleń poczynionych przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze ( sprawa o sygn. akt 3Ds 1251/08 Prokuratury Rejonowej w [...]). Otóż na mocy postanowienia z dnia 26 października 2009 r. wydanego w przedmiocie dowodów rzeczowych

zwrócono A.L. ( obecnie K.) sporny pojazd wskazując, iż ustalono, że jedynie zamontowane w nim poduszki powietrzne kierowcy i pasażera pochodzą z samochodu skradzionego na szkodę A.N.

W ocenie Sądu to niewątpliwie za mało aby przyjąć - tak jak chciałoby SKO - że pojazd stworzony został w drodze przestępstwa. Niezależnie od tego zauważyć należy, iż klient oddający pojazd do naprawy czy też kupujący taki pojazd po naprawie od podmiotu legalnie działającego na rynku nigdy nie ma 100 % pewności, że wszystkie części użyte do tej naprawy pochodzą z legalnych źródeł. Niektóre z nich kupowane są na giełdach samochodowych czy też za "pośrednictwem" Internetu, a więc u źródeł, które nie zawsze są w stanie zapewnić gwarancje legalności (mimo przedstawianych na potwierdzenie zakupu dowodów)

Rozpoznając sprawę ponownie organy rozważą potrzebę dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, który po wykorzystaniu dotychczas zgromadzonego materiału dowodowego oraz stosownym badaniu pojazdu wypowie się czy jego obecny stan jest czy też może być następstwem naprawy wynikającej z jego znacznego uszkodzenia, czy też jest to wynik montażu dwóch części różnych pojazdów, z których jedna została celowo oddzielona od pojazdu sprawnego, który uszkodzeniu nie uległ. Gdyby się bowiem okazało, że sporny pojazd został jednak naprawiony to sposób tej naprawy ( który obecnie budzi wątpliwości SKO) wykluczałby możliwość odmowy rejestracji z przyczyn wskazanych w art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym ( Dz.U nr 108 z 2005 r., poz. 908 ze zm.). Nie można byłoby bowiem stwierdzić, iż został on złożony poza wytwórnią.

Nie wydaje się poza tym konieczne odsyłanie skarżącej na drogę postępowania cywilnego celem uzyskania rozstrzygnięcia o prawie własności pojazdu tylko z tego powodu, że jedynie zamontowane w nim dwie poduszki powietrzne okazały się być skradzione z innego pojazdu. Ta kwestia znalazła również swoją ocenę w postępowaniu przygotowawczym, o którym wyżej mowa. Prokurator Rejonowy uznał bowiem, że nie jest możliwe kategoryczne ustalenie, że A.L. wykonując naprawy w samochodzie miała świadomość zamontowania w nim przedmiotów pochodzących z czynu

zabronionego ( k 2 postanowienia Prokuratury Rejonowej w [...] z dnia [...] listopada 2009 r. o umorzeniu śledztwa w części - sygn. akt 3Ds 1251/08)

Rozpoznając sprawę ponownie organy obowiązane będą ocenić także opinię sporządzoną przez rzeczoznawcę samochodowego W.D. (stanowiącą załącznik do skargi), którą Sąd również uwzględnił przy rozstrzyganiu sprawy niniejszej ( art. 106 § 3 p.p.s.a.).

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. oraz art. 200 p.p.s.a.