Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.), Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk, Sędzia del. WSA Iwona Kosińska, Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski, po rozpoznaniu w dniu 11 października 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. P. i T. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 2015 r. sygn. akt II SA/Bk 381/15 w sprawie ze skargi A. P. i T. P. na decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Białymstoku z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 381/15 oddalił skargę A. P. i T. P. na decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Białymstoku z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmiany w ewidencji gruntów i budynków.

Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:

Decyzją z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] Prezydent Miasta Białegostoku odmówił A. i T. P. wprowadzenia zmiany w ewidencji gruntów i budynków Miasta Białegostoku polegającej na ujawnieniu powierzchni lokalu użytkowego nr [...] (księga wieczysta nr [...]) znajdującego się w budynku przy ul. [...] w Białymstoku jako 67,07m2 zamiast dotychczasowej 42,50m2 oraz na usunięciu z ewidencji położonego w tym samym budynku lokalu użytkowego nr [...] o powierzchni użytkowej 37m2 (księga wieczysta nr [...]).

W uzasadnieniu organ wskazał, że wnioskodawcy stali się właścicielami lokali nr [...] o powierzchni 37m2 oraz nr [...] o powierzchni 42,50m2 wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku na podstawie aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2010 r. nr Rep. A nr [...]. W oparciu o powyższy akt notarialny oraz odpisy z ksiąg wieczystych nr [...] i nr [...] dokonano ujawnienia zmian w operacie ewidencji gruntów. Nigdy nie kwestionowano powierzchni tych lokali.

Prezydent Miasta Białegostoku wyjaśnił także, że w operacie ewidencyjnym może być ujawnione połączenie lokali, o ile nosi cechy połączenia prawnego a nie faktycznego. Połączenie prawne wymaga uchwały współwłaścicieli i założenia jednej, wspólnej dla zlikwidowanych lokali księgi wieczystej (powstałej po zamknięciu ksiąg wieczystych prowadzonych dla lokali poprzednio odrębnych). Tych dokumentów wnioskodawcy nie przedłożyli, zaś przedstawione zaświadczenie o samodzielności lokalu nr [...] stanowi wyłącznie stwierdzenie, że lokal ten może być traktowany jako samodzielny w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyli A. P. i T. P.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] Podlaski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Białymstoku utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

Organ odwoławczy ocenił, że zgromadzone dokumenty nie potwierdzają, aby sporne lokale od czasu ustanowienia ich odrębnej własności stanowiły jeden lokal i aby aktualne wpisy w ewidencji gruntów i budynków były nieprawidłowe.

Postępowanie o wprowadzenie zmiany danych ewidencyjnych lokalu użytkowego nr [...] oraz sprostowanie informacji dotyczącej lokalu nr [...] w budynku położonym w Białymstoku przy ul. [...] zostało wszczęte na wniosek, do którego dołączona została geodezyjna inwentaryzacja lokalu nr [...] sporządzona przez geodetę uprawnionego mgr inż. T. Ł. i architekta mgr inż. B. K. oraz zaświadczenie Prezydenta Miasta Białegostoku z dnia 20 sierpnia 2014 r. o samodzielności lokalu nr [...]. Tymczasem z pozostałych przeanalizowanych dokumentów sprawy wynika, że w aktach notarialnych z roku 2010, mocą których dokonano sprzedaży odrębnej własności samodzielnych lokali nr [...] i [...] na rzecz pierwotnego właściciela, określono ich powierzchnię użytkową jako 37,00m2 (nr [...]) i 42,50m2 (nr [...]), ustalono przypisane lokalom udziały we współużytkowaniu wieczystym nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] oraz udziały we współwłasności budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali - jako prawa związane z własnością lokali. Wnioskodawcy stali się właścicielami lokalu nr [...] o powierzchni 37,00m2 oraz lokalu nr [...] o powierzchni 42,50m2 na podstawie umowy kupna sporządzonej w formie aktu notarialnego Rep. A nr [...] z dnia 12 listopada 2010 r. Aktem tym nabyli też odpowiednio udziały: 370/52777 oraz 425/52777 we współużytkowaniu wieczystym nieruchomości (działka nr [...]) oraz udziały we współwłasności budynku i urządzeń. Aktualny stan prawny lokalu wynika z aktu notarialnego Rep. A nr [...], który jest jedynym dokumentem zawierającym prawnie obowiązujące dane spornych nieruchomości lokalowych.

Zdaniem organu w sprawie nie mógł mieć zastosowania § 71 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, bowiem dane o powierzchni spornych lokali zaczerpnięte zostały z aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2010 r. oraz z ksiąg wieczystych nr [...] i [...], które to dokumenty były podstawowym źródłem wymienionych danych.

Organ odwoławczy podkreślił, że wykonując aktualizację ewidencji nie można rozstrzygać sporów o nieruchomość oraz o jej cechy opisowe, jak też nie można dokonywać zmian w strukturze udziałów we współwłasności części wspólnych gruntu i budynków jako praw związanych z własnością lokali (a do tego de facto prowadziłoby uwzględnienie żądania wnioskodawców). Zmiany te mogą być wprowadzone, jeżeli wszyscy zainteresowani dokonają w odrębnej umowie nowego ustalenia wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej. Dokument taki stanowi podstawę wpisów w księgach wieczystych i wprowadzania zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, jednakże odwołujący się go nie przedstawili. Nadto określenie powierzchni lokalu nie jest objęte rękojmią publicznej wiary ksiąg wieczystych, zatem do czasu uregulowania kwestii cywilnoprawnych stronom będzie przysługiwał udział w prawach wspólnych w wymiarze określonym w akcie notarialnym z 2010 r.

Skargę na powyższą decyzję złożyli do sądu administracyjnego A. P. i T. P. zarzucając naruszenie:

1) prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2a pkt 1d oraz art. 24 ust. 2b pkt 2 w związku z art. 24 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r., poz. 520);

2) naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a) art. 7, art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a.;

b) art. 136 w związku z art. 84 § 1, art. 85 § 1 i art. 86 k.p.a.;

c) art. 89 § 1 i 2 k.p.a.;

d) § 47 ust. 3 oraz § 45 ust. 2 w związku z § 35 pkt 5 i 7 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 r., poz. 542 ze zm.);

e) § 47 ust. 1 i § 71 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów budynków;

f) ewentualnie zarzucono naruszenie § 47 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków;

g) art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 8 k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalając skargę powołał się na przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r., poz. 520 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 r., poz. 542 ze zm.) i wskazał, że z dokumentów dotyczących lokali nr [...] i nr [...] nie wynika, jakoby którakolwiek z informacji w nich zawartych (o odrębności prawnej lokali, ich powierzchni, wysokości udziału w częściach wspólnych gruntu i budynku) była kiedykolwiek kwestionowana przez uczestników obrotu prawnego tymi lokalami, jak i przez samych skarżących w dniu zakupu. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że skarżący do aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2010 r. złożyli oświadczenie następującej treści: "Kupujący oświadczyli, że przedmiotowe lokale użytkowe widzieli osobiście, znany jest im stan faktyczny i prawny, przyjmują ten stan bez zastrzeżeń oraz nie będą w przyszłości zgłaszać żadnych roszczeń z tego tytułu". Określenie "przedmiotowe lokale" świadczy o większej niż jeden lokal liczbie.

Zdaniem Sądu przy tak ustalonym stanie prawnym lokali i treści dokumentów źródłowych (którymi są akty notarialne oraz następujące na ich podstawie wpisy w księgach wieczystych lokali) wnioskodawcy żądający aktualizacji ewidencji powinni byli przedstawić dowody o co najmniej równej mocy z tymi źródłowymi. Taki wniosek wynika też z regulacji prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków. To jednak nie nastąpiło.

Podkreślono, że dane ewidencyjne lokalu niedotyczące zmian w zakresie prawa własności (przedmiotu własności, podmiotu własności) mogą zostać zmodyfikowane w operacie ewidencyjnym na podstawie dokumentacji inwentaryzacyjnej, co jest wykluczone w przypadku danych rejestrowych dotyczących prawa własności lokalu (zmiany w tym zakresie zawsze powinny wynikać z dokumentów wymienionych w art. 23 ustawy). W taki też sposób zinterpretował i zastosował przepis § 71 ust. 1 rozporządzenia odwoławczy organ ewidencyjny.

W ocenie Sądu dokonana analiza treści żądania skarżących prowadzi do wniosku, że poprzez zmianę w zakresie powierzchni lokali mającą być przeprowadzoną na podstawie inwentaryzacji geodezyjnej i zaświadczenia o samodzielności lokalu nr [...] zmierzają oni w istocie do podważenia dotychczas ujawnionego stanu prawnego lokali jako odrębnych przedmiotów własności. To jednak nie mogło nastąpić, przede wszystkim dlatego, że powierzchnia obydwu spornych lokali, a więc informacja ewidencyjna o której mowa w § 70 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia, wynikała z aktu notarialnego kupna – sprzedaży z dnia 12 listopada 2010 r. (i de facto aktów notarialnych go poprzedzających), a więc z dokumentu wymienionego w art. 23 ust. 2 pkt 1 prawa geodezyjnego i kartograficznego. A taka sytuacja, zgodnie z § 71 ust. 1 rozporządzenia wykluczała posłużenie się do aktualizacji tych danych dokumentem innym niż wymieniony w art. 23 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zarówno zaświadczenie o samodzielności lokalu jak i geodezyjna inwentaryzacja lokalu nie zostały wymienione wśród dokumentów źródłowych w art. 23 ustawy.

Ponadto zaświadczenie z dnia 20 sierpnia 2014 r. zawiera wyłącznie stwierdzenie, że lokal nr [...], usytuowany w budynku przy ul. [...] w Białymstoku, jest samodzielnym lokalem użytkowym. Nie zawiera ono żadnych informacji o powierzchni tego lokalu czy innych danych charakteryzujących lokal, na które powołują się skarżący. W ocenie Sądu wydaje się natomiast – z uwagi na treść założonej dla niego księgi wieczystej KW nr [...] oraz z uwagi na treść aktów notarialnych, na podstawie których był poddawany obrotowi prawnemu (z dnia 23 marca 2007 r., kiedy ustanowiono jego odrębną własność i kolejnych aktów, na podstawie których był poddawany obrotowi prawnemu: z dnia 8 października 2010 r. i z dnia 12 listopada 2010 r.) – że zaświadczenie to może dotyczyć wyłącznie takiej powierzchni lokalu i takiego jego kształtu, który wynika z wymienionych wyżej dokumentów. Nie sposób natomiast przyjąć, jak oczekują skarżący, by zaświadczenie z dnia 20 sierpnia 2014 r. dotyczyło lokalu nr [...] o powierzchni 67,07m2 stanowiącego odrębny, samodzielny lokal użytkowy będący odrębnym przedmiotem własności i świadczyło jednocześnie, że lokal nr [...] nie istnieje.

Sąd wskazał także, że do wniosku nie załączono żadnych dokumentów świadczących o zmianie stanu prawnego wynikającego z aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2010 r. w zakresie pozostawania przez lokale nr [...] i nr [...] przedmiotami odrębnej własności jako dwa lokale a nie jako jeden większy pod nr [...]. Załączona do wniosku geodezyjna inwentaryzacja w ogóle nie dotyczy ustanowienia czy modyfikacji prawa odrębnej własności lokali a jedynie przedstawia rzut lokali na kondygnacji budynku, zatem nie może podważyć zapisów aktów notarialnych i ksiąg wieczystych dotyczących tych lokali oraz wielkości przynależnych do nich udziałów w częściach wspólnych gruntu i budynku oraz urządzeń.

Trafnie przy tym organ odwoławczy wskazał na ustawę z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), w której wskazano jakie skutki wywiera ustanowienie odrębnej własności lokalu. Są to m.in. przypisanie wyodrębnianemu lokalowi określonej wielkości udziału w nieruchomości wspólnej oraz w jej częściach wspólnych jako prawa związanego z własnością (art. 3 ust. 1, 2, 3, i 4 tej ustawy). Ponadto, jak wynika z art. 22 ust. 4 ustawy o własności lokali, połączenie dwóch lokali stanowiących odrębne nieruchomości w jedną nieruchomość lub podział lokalu wymaga zgody właścicieli wyrażonej w uchwale, zaś w razie odmowy zainteresowany może żądać rozstrzygnięcia przez sąd. Tak, jak stwierdzono w zaskarżonej decyzji, połączenie lokali do tej pory stanowiących odrębny przedmiot własności wiąże się również ze zmianą udziału nowego lokalu w częściach wspólnych nieruchomości, co także wymaga wskazania w ewentualnej uchwale w przedmiocie połączenia. Oznacza to, że skoro ustawa o własności lokali przewiduje szczególny tryb dla dokonania połączenia dwóch lokali (uchwała właścicieli), to tylko na tej podstawie, a następnie na podstawie ujawnionego nowego stanu prawnego w księdze wieczystej (likwidacji dwóch ksiąg dla dwóch odrębnych lokali i założenie jednej, wspólnej) jest możliwa aktualizacja ewidencji gruntów i budynków w zakresie wykreślenia lokalu stanowiącego odrębny przedmiot własności i połączenia jego powierzchni z innym lokalem. Wymienionych dokumentów dowodzących, że takie zmiany stanu prawnego odnośnie lokali nr [...] i nr [...] miały miejsce wnioskodawcy nie przedstawili, a tym samym organ ewidencyjny nie miał podstaw do wprowadzenia żądanych zmian.

W konsekwencji Sąd wskazał, że nie mogło dojść do aktualizacji operatu ewidencyjnego w zakresie żądanym we wniosku wszczynającym postępowanie. Nie wykazano bowiem, by zapisy zawarte w ewidencji zawierały błędne informacje (art. 24 ust. 2a pkt 1d ustawy), a w związku z tym by konieczne było gromadzenie środków dowodowych będących źródłami danych ewidencyjnych (§ 45 ust. 2, § 47 ust. 1 rozporządzenia), a w następstwie tych czynności – by konieczne było wydanie decyzji administracyjnej o przeprowadzeniu aktualizacji (art. 24 ust. 2b pkt 2 tej ustawy).

Sąd nie stwierdził również naruszenia § 47 ust. 3 rozporządzenia. Dokumenty przedstawione przez wnioskodawców nie podważały zapisów ewidencyjnych wynikających z aktów notarialnych ustanowienia odrębnej własności lokali, ich sprzedaży oraz kupna przez skarżących. Również w trakcie postępowania takich dowodów podważających te dane nie przedstawiono. Organ nie miał podstaw, aby we własnym zakresie ich poszukiwać, zwłaszcza że stan prawny obydwu lokali (w zakresie ich powierzchni i tego, że stanowią odrębne przedmioty własności) wbrew stanowisku wnioskodawców jako bezsporny wynika ze zgromadzonej dokumentacji. Nie powstały zatem wątpliwości, których wyjaśnienie wymagałoby skorzystania z osobowych źródeł dowodowych.

Nie było również podstaw do uwzględnienia wniosku dowodowego zawartego w skardze, bowiem dokumenty w nim wskazane znajdują się w aktach administracyjnych, a jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji były poddane ocenie organu. Nie stanowią zatem dowodów uzupełniających, których przeprowadzenie mogłoby się przyczynić do wyjaśnienia wątpliwości w sprawie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wnieśli A. P. i T. P., zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d oraz art. 24 ust. 2b pkt 2 w związku z art. 24 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r., poz. 520) przez jego niewłaściwe niezastosowanie wyrażające się w uznaniu, że odmowa aktualizacji przez organ ewidencji gruntów i budynków danych dotyczących lokali nr [...] i [...] przy ul. [...] w Białymstoku była zasadna w sytuacji, gdy przedłożone przez strony dokumenty wskazywały na niezgodność pomiędzy danymi zawartymi w ewidencji a stanem faktycznym, co implikowało zasadność tej aktualizacji;

2) naruszeniu przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 7, art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niezasadne niezastosowanie przez Sąd środka określonego w ustawie - art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w sytuacji, gdy organ niewyczerpująco zbadał i niedostatecznie wyjaśnił sprawę, co skutkowało niezasadną odmową aktualizacji danych dotyczących lokali nr [...] i [...] przy ul. [...], zawartych w ewidencji gruntów i budynków;

b) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 136, art. 84 § 1, art. 85 § 1 i art. 86 k.p.a. poprzez niezasadne niezastosowanie przez Sąd środka określonego w ustawie - art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w sytuacji, gdy organ nie uzupełnił dowodów i materiałów w postępowaniu administracyjnym o dowody z przesłuchania świadków, opinię biegłego, oględziny lokalu i przesłuchanie strony, co doprowadziło do niewyjaśnienia istoty sprawy;

c) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 89 § 1 i 2 k.p.a. poprzez niezasadny brak uchylenia przez Sąd decyzji organu na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w sytuacji, gdy przeprowadzenie rozprawy administracyjnej było potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków, biegłych i w drodze oględzin oraz gdy zapewniłoby to przyspieszenie postępowania a organ nie przeprowadził rozprawy;

d) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z § 47 ust. 3 oraz § 45 ust. 2 w zw. z § 35 pkt 5 i 7 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 r., poz. 542), poprzez niezasadne niezastosowanie przez Sąd środka określonego w ustawie - art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w sytuacji, gdy organ błędnie przyjął, że podstawą aktualizacji danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków mogą być wyłącznie dane zawarte w orzeczeniach sądowych, decyzjach administracyjnych i aktach notarialnych a jednocześnie powyższe przepisy rozporządzenia MRRiB w sprawie ewidencji gruntów i budynków przewidują wyraźną możliwość aktualizacji ewidencji w oparciu o dowody z dokumentów, wyniki oględzin i przesłuchanie strony;

e) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z § 47 ust. 1 i § 71 ust. 1 rozporządzenia MRRiB w sprawie ewidencji gruntów i budynków poprzez niezasadny brak uchylenia przez Sąd decyzji organu w sytuacji, gdy strony przedłożyły wymagane przepisami ww. rozporządzenia i wystarczające do aktualizacji danych w ewidencji gruntów i budynków dokumenty w postaci geodezyjnej inwentaryzacji lokali i pomieszczeń lokalu nr [...] przy ul. [...] w Białymstoku i zaświadczenie o samodzielności tegoż lokalu, natomiast organ odmówił aktualizacji tych danych;

f) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z § 47 ust. 3 rozporządzenia MRRiB w sprawie ewidencji gruntów i budynków, poprzez bezzasadną odmowę uchylenia przez Sąd decyzji organu w sytuacji, gdy strony przedłożyły organowi dokumenty wskazujące na niezgodność pomiędzy danymi zawartymi w ewidencji a stanem faktycznym natomiast organ pomimo dysponowania dokumentami wskazującymi na tę niezgodność nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego dotyczącego lokali nr [...] i [...] przy ul. [...] w Białymstoku;

g) art. 106 § 3 i 5 P.p.s.a. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez ich niesłuszne niezastosowanie i oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu uzupełniającego z dokumentów - geodezyjnej inwentaryzacji lokali i pomieszczeń lokalu nr [...] przy ul. [...] w Białymstoku i zaświadczenia o samodzielności tegoż lokalu, w sytuacji gdy było to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości w sprawie i nie spowodowałoby nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie, a przyczyniłoby się do jej wyjaśnienia;

h) art. 151 P.p.s.a. poprzez bezzasadne oddalenie przez Sąd skargi, w sytuacji gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący kasacyjnie wnieśli o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnego w Białymstoku oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie stwierdzono, iż z przepisów art. 20, 22 i 24 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne wynika, że ewidencja gruntów jest tylko specjalnie prowadzonym i wywierającym określone skutki prawne zbiorem informacji o gruntach, który pełniąc funkcje informacyjno-techniczne nie rozstrzyga sporów o prawa, ani nie nadaje tych praw. Ewidencja spełnia jedynie funkcje rejestrujące stanów prawnych ustalonych w innym trybie i przez inne organy. Stąd też poprzez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji nie można dochodzić, ani udowadniać swoich praw właścicielskich, nie można również zmieniać stanu prawnego ujawnionego w księgach wieczystych. Deklaratoryjny charakter wpisów oznacza, że ewidencja nie kształtuje nowego stanu prawnego, a jedynie potwierdza stan prawny nieruchomości: gruntowych, budynkowych, lokalowych wynikający z dokumentów. W świetle powyższego uznaje się, że przepisy ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne nie dają podstaw do kształtowania stosunków własnościowych i związanymi z tymi stosunkami uprawnień i obowiązków, a organy prowadzące ewidencje nie mogą samodzielnie w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, czy też przepisy rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków ustalać i rozstrzygać o bycie prawa własności nieruchomości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Przepis ten wyraża zasadę jawności materialnej, która polega na tym, że księga wieczysta ujawnia stan prawny nieruchomości, dla której jest prowadzona. Konsekwencją tej zasady jest domniemanie wiarygodności ksiąg wieczystych, polegające na tym, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Tym samym to wpis w księdze wieczystej decyduje o stanie prawnym nieruchomości, wpis ten jest wiążący dla wszystkich, również dla organów prowadzących ewidencje gruntów i budynków. Wpis w księdze wieczystej dotyczący stanu prawnego nieruchomości i wynikające z niego domniemanie może zostać obalone, ale tylko w stosownym postępowaniu przed sądem powszechnym, dopóki to nie nastąpi nieruchomość ma ustalony stan prawny, który jest wiążący.

Skarżący kasacyjnie, formułując zarzuty, zdaje się nie zauważać wskazanej powyżej istoty ewidencji gruntów i budynków i oczekuje, aby organ uwzględnił ich wniosek o wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów, w sytuacji gdy uwzględnienie tego wniosku zgodnie z obowiązującymi przepisami nie jest możliwe.

W skardze kasacyjnej sformułowany został zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego, oraz zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania. Jednak w niniejszej sprawie podstawowe znaczenie ma zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego, albowiem tylko w przypadku jego zasadności mogłyby okazać się zasadne zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania. Stąd też w pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego, aby tym samym odpowiedzieć na pytanie, czy wniosek skarżących ma podstawę materialnoprawną.

I tak zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d ustawy, który stanowi, że informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji z urzędu jeżeli zmiany tych informacji wynikają z wykrycia błędnych informacji i art. 24 ust. 2b pkt 2 ustawy zgodnie z którym aktualizacja następuje na podstawie decyzji jest niezasadny. Przypomnieć należy, że w niniejszej sprawie stan prawny spornych lokali nr [...] i nr [...] wynika nie tylko z aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2010 r., na podstawie którego skarżący kupli przedmiotowe lokale, jako przedmioty własności odrębnych nieruchomości lokalowych o określonej powierzchni i określonej wielkości udziałów we współwłasności gruntu i budynku, ale zgodny jest z wcześniejszymi aktami notarialnymi dotyczącymi: ustanowienia odrębnej własności tych lokali w budynku przy ul. [...] w Białymstoku oraz sprzedaży tych lokali poprzednikom prawnym skarżących. Nadto stan prawny wynikający z tych aktów notarialnych został ujawniony w księgach wieczystych założonych odrębnie dla każdego z tych lokali jako odrębnego przedmiotu własności. I tak dla lokalu nr [...] jest to księga wieczysta Kw [...], a dla lokalu nr [...] księga wieczysta Kw [...]. Skarżący zaś składając wniosek o dokonanie zmiany w ewidencji gruntów wnoszą o zmianę powierzchni lokalu nr [...] z dotychczasowej 42,50m² na 67,07m² oraz o usunięcie z ewidencji wpisu dotyczącego lokalu nr [...] podnosząc, że faktycznie jest to jeden lokal. Wniosek taki nie mógł być uwzględniony, albowiem w rzeczywistości nie dotyczył on tylko stanu faktycznego, tj. powierzchni nieruchomości lokalowej, ale ingerował w stan prawny nieruchomości lokalowych i był sprzeczny z treścią ksiąg wieczystych. W zaistniałych okolicznościach faktycznych należy najpierw uregulować stan prawny przedmiotowych lokali, ujawnić go w księdze wieczystej, a dopiero potem nowy stan prawny będzie mógł być ujawniony w ewidencji gruntów i budynków. Organ ewidencyjny nie może bowiem dokonać takich zmian w ewidencji, które ingerowałyby w ustalony stan prawny nieruchomości lokalowych, wykreślając jedną z nich w sytuacji gdy, nieruchomość ta wpisana jest do księgi wieczystej, a nadto z prawem własności tej nieruchomości lokalowej związane są określone udziały w prawie do gruntu i w częściach wspólnych budynków. Jak wielokrotnie podnoszono ewidencja gruntów nie jest postępowaniem za pomocą którego można ustalać, czy też zmieniać stan prawny nieruchomości, w tym obalić wynikające z księgi wieczystej domniemanie dotyczące stanu prawnego nieruchomości. Dlatego też wniosek skarżących w świetle obowiązującego stanu prawnego nie mógł być uwzględniony, a w konsekwencji zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania są niezasadne. Prawidłowa jest zatem kontrola zaskarżonej decyzji przeprowadzona przez Sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 p.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną.