Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia S.P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 6 maja 2013 r., sygn. akt II SO/Lu 4/13 odrzucające wniosek S.P. w przedmiocie wymierzenia grzywny Kołu Łowieckiemu Nr [...] "[...]" w K. za nieprzekazanie skargi Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Postanowieniem z dnia 6 maja 2013 r., sygn. akt II SO/Lu 4/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie odrzucił wniosek S.P. o wymierzenie Kołu Łowieckiemu Nr [...] "[...]" w K. grzywny za nieprzekazanie skargi Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie, na podstawie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a." oraz zwrócił skarżącemu uiszczony wpis w wysokości 100 zł.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zaskarżona przez skarżącego czynność nieudzielenia informacji publicznej nie jest czynnością dokonaną przez organ administracji publicznej, na którym z tego powodu spoczywają obowiązki o których mowa w art. 54 § 2 P.p.s.a. Zdaniem Sądu Koło Łowieckie nie jest organem administracji publicznej ani w znaczeniu ustrojowym, ani w znaczeniu funkcjonalnym, nie należy również do podmiotów o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Z tego powodu Sąd uznał, że niedopuszczalne jest wymierzenie grzywny temu podmiotowi.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł skarżący, zaskarżając to orzeczenie w całości i wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania wg norm prawem przepisanych, w tym wynagrodzenia radcy prawnego oraz kwoty opłaty pełnomocnictwa.

Orzeczeniu temu zarzucono:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię i niezastosowanie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zw. z naruszeniem art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 34 pkt 1, 2, 12 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tj. Dz. U. z 2012 r. Nr 127, poz. 1066),

2. naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy w rozumieniu art. 174 pkt 2 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., tj. art. 54 § 2 P.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie;

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że nie można podzielić poglądu Sądu, iż koła łowieckie nie są zobowiązane do udzielania informacji publicznej. Zdaniem skarżącego decydują one o własności Skarbu Państwa (dzierżawa lub zarząd obwodami łowieckimi), a nadto powszechnie korzystają z dopłat i dotacji m. in. z funduszu marszałka województwa, starostów czy gmin. Wskazał także na wyrok Trybunału Konstytucyjnego o sygn. akt K 21/11, w którym Trybunał wskazał, że Polski Związek Łowiecki wykonuje zadania administracji publicznej zleconej mu ustawowo. Na potwierdzenie swojego stanowiska skarżący przytoczył kilka orzeczeń sądów administracyjnych, wskazując, że wprawdzie dotyczą one Zarządu Głównego PZŁ i nieposiadających osobowości prawnej Zarządów Okręgowych, to jednak przekładają się na koła łowieckie jako nierozerwalną komórkę organizacyjną podporządkowaną wspólnotą statutu tej organizacji.

Zaś naruszenie art. 54 § 2 P.p.s.a. jest skutkiem niewłaściwej wykładni wskazanych przepisów prawa materialnego.

Postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. wydanym w sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie przywrócił skarżącemu termin do złożenia zażalenia na postanowienie tego Sądu z dnia 6 maja 2013 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji uznał, że koła łowieckie co do zasady nie są organami o których mowa w art. 54 § 2 P.p.s.a., a zatem wniosek o ukaranie grzywną tego pomiotu za nieprzekazanie sądowi skargi na odmowę udostępnienia informacji publicznej podlegał odrzuceniu.

Powyższe stanowisko w świetle przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w powiązaniu z przepisami ustawy Prawo łowieckie nie znajduje usprawiedliwienia.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 Polski Związek Łowiecki jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, które prowadzą gospodarkę łowiecką poprzez hodowlę i pozyskiwanie zwierzyny oraz działają na rzecz jej ochrony poprzez regulacje liczebności populacji zwierząt łownych. Zaś łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej (art. 1 tej ustawy). Zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa (art. 2 przedmiotowej ustawy). Zatem, w świetle przepisów ustawy Prawo łowieckie, Polski Związek Łowiecki wykonuje m. in. zadania administracji państwowej związane z wyrażonym w art. 5 oraz art. 74 ust. 2 Konstytucji obowiązkiem ochrony środowiska naturalnego (porównaj: motywy uzasadnienia do wyroku TK z dn. 6.11.20102 r., sygn. K 21/11, opubl. OTK-A 2012/10/119). Zadania te wykonują także koła łowieckie jako podstawowe ogniwo organizacyjne w Polskim Związku Łowieckim w realizacji celów i zadań łowiectwa. Stanowi o tym przepis art. 33 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie. Przy czym koła łowieckie posiadają osobowość prawną, którą nabywają w momencie nabycia członkostwa w Polskim Związku Łowieckim. Podmioty te prowadzą swoją działalność na podstawie prawa łowieckiego, statutu oraz uchwał organów Polskiego Związku Łowieckiego i koła łowieckiego (§ 31 statutu Polskiego Związku Łowieckiego, stanowiącego załącznik do uchwały XXI Krajowego Zjazdu Delegatów PZŁ z dnia 2 lipca 2005 r. w sprawie uchwalenia Statutu Polskiego Związku Łowieckiego).

Dalej wskazać należy, że podstawowym podmiotem wydzierżawiającym obwody łowieckie jest koło łowieckie. Zatem na dzierżawionym przez siebie obwodzie koło ma obowiązek realizacji celów i zadań łowiectwa, tj. prowadzenia gospodarki łowieckiej (art. 8 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie) rozumianej jako element ochrony środowiska przyrodniczego, obejmującego ochronę zwierząt łownych, gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Nadto wskazać należy, że koła łowieckie współpracują z jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, albowiem obowiązane roczne plany łowieckie sporządzane przez koła – dzierżawców, po zasięgnięciu opinii wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) podlegają zatwierdzeniu przez nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Przepis art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazuje, że obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, a w szczególności kategorie podmiotów wskazane w punktach 1-5. Użycie wyrazu "w szczególności" powoduje, że mamy tutaj do czynienia z przykładowym, otwartym katalogiem podmiotów, które mogą być obowiązane do udostępnienia informacji publicznej. Zatem żeby dany podmiot mógł zostać zaliczony jako podmiot podlegający ustawie o dostępie do informacji publicznej, to co do zasady musi on mieścić się w definicji "władzy publicznej", bądź "innego podmiotu wykonującego zadania publiczne" oraz może w ramach wykonywania powierzonych mu zadań publicznych wytwarzać lub pozyskiwać informację publiczną.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że koła łowieckie są tymi "innymi podmiotami wykonującymi zadania publiczne" w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Niewątpliwie bowiem, skoro jak już wyżej wywiedziono, wbrew argumentacji Sądu pierwszej instancji, koła łowieckie wykonują zadania administracji państwowej związane z łowiectwem w rozumieniu art. 1 ustawy Prawo łowieckie, to co do zasady, mogą być one zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zatem przedmiotowy wniosek o wymierzenie organowi grzywny za nieprzekazanie skargi w terminie pod względem podmiotowym należało uznać za dopuszczalny.

Nadto zwrócić należy uwagę na konstytucyjny obowiązek każdego dbałości o stan środowiska (art. 86 Konstytucji). Obowiązek ten może się także przejawiać uzyskiwaniem informacji o działaniach podmiotów prowadzących gospodarkę łowiecką na terenie danego obwodu łowieckiego.

Zatem w sytuacji ustalenia, że dany podmiot co do zasady jest obowiązany do udostępnienia informacji publicznej, to w przypadku wywiedzenia skargi na odmowę udostępnienia informacji publicznej miał on obowiązek przekazać skargę właściwemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu w terminie wskazanym w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 § 3 P.p.s.a. sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach. Kontrolę taką przewiduje zaś art. 21 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który stanowi, że do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W tym miejscu zastrzec należy, że na skutek wniesionego zażalenia Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się jedynie do kwestii podmiotowej dopuszczalności wniosku, bo tylko ta kwestia była przedmiotem rozważań Sądu pierwszej instancji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.