Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Robert Sawuła Sędziowie NSA Małgorzata Wolska /spr./ SO (del.) Ewa Partyka Protokolant st. sekr. sąd. Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólnoadministracyjnym na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi P. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego -skargę oddala-

Przedmiotem skargi P. Ś. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2009 r., nr [...], o umorzeniu postępowania odwoławczego wszczętego na skutek wniesienia odwołania od decyzji Wójta Gminy [...] z [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w sprawie ustalenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia w miejscowości K.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco: Wójt Gminy [...] decyzją z [...] sierpnia 2009 r. nr [...] po rozpatrzeniu wniosku A. L. "Eksport, Import [...]" o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, wyraził zgodę na realizację przedsięwzięcia pn. adaptacja, polegająca na remoncie istniejącego budynku na działkach nr 856 i 857 w miejscowości K. na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej: bieżnikowanie opon w miejscowości K., Gmina [...]. Wymienioną decyzję organ doręczył m.in. A. i P. Ś.

Decyzję Wójta Gminy zaskarżył w drodze odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej SKO) P. Ś. Zawarty w odwołaniu wniosek o uchylenie decyzji organu pierwszej instancji oparto na naruszeniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 ze zm.; zwana dalej P.o.ś.). Według odwołującego się, organ pierwszej instancji nie ustosunkował się do przedstawionych przez stronę dowodów, a także składanych zastrzeżeń, uwag, wniosków i opinii. W szczególności nie odpowiedziano na wniosek o powołanie niezależnego eksperta do oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko. O terminie i miejscu rozprawy nie zostały powiadomione strony postępowania, albowiem działania informacyjne organu zostały ograniczone do obwieszczenia w tym przedmiocie. Taka praktyka narusza treść art. 49 i art. 91 k.p.a. W tej sytuacji, wiele osób będących stronami nie brało udziału w postępowaniu bez własnej winy. Ponadto, uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia nie zawiera wymaganych prawem informacji dotyczących konieczności analizy porealizacyjnej, o której mowa w art. 4 pkt 2 P.o.ś. W treści odwołania zawarto również zażalenie na postanowienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego z [...] maja 2009 r. sygn. [...] oraz na postanowienie Starosty [...] z [...] lipca 2009 r., sygn. [...] w sprawie uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze pismem z 19 października 2009 r., nr [...], wezwało P. Ś. do wykazania interesu prawnego w postępowaniu prowadzonym w przedmiocie ustalenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na adaptacji budynku na działkach nr 856 oraz 857 w miejscowości K. dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej bieżnikowanie opon wydanej na wniosek A. L. Wezwanie to zostało doręczone P. S. w dniu 28 października 2009 r.

W piśmie z 9 listopada 2009 r. P. Ś. odpowiedział na powyższe wezwanie Kolegium. Poinformował w nim organ odwoławczy, że jego interes prawny polega na tym, że emisje karcerognennych związków z planowanej przez A. L. inwestycji spowodują istotne zagrożenia dla życia i zdrowia. Zwrócił uwagę na znaczne rozmiary tej działalności. Ponadto, wynikiem inwestycji będzie znaczny spadek wartości nieruchomości znajdujących się w pobliżu zakładu bieżnikowania opon. Nadmienił także, że przez Wójta Gminy był traktowany jako strona postępowania.

Skład orzekający SKO po rozpoznaniu odwołania P. Ś. decyzją z [...] listopada 2009 r., nr [...] umorzył postępowanie odwoławcze. W uzasadnieniu decyzji przytoczono treść przepisów prawa materialnego oraz procesowego, na których podstawie należało rozpoznać wniosek A. L. Kierując się tymi unormowaniami SKO stwierdziło brak podstaw do przyjęcia, iż odwołujący się P. Ś. legitymuje się interesem prawnym. Z materiału dowodowego sprawy nie wynika aby odwołujący się był właścicielem nieruchomości sąsiadującej z planowaną inwestycją lub też nieruchomości znajdującej się na obszarze planowanego oddziaływania inwestycji. Działka, której właścicielem jest P. Ś. o nr ewidencyjnym 786 położona w K. znajduje się w odległości ok. 1 km od planowanego przedsięwzięcia a więc daleko poza strefą planowanego oddziaływania inwestycji. Na podstawie ustaleń zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przyjęto, iż teren lokalizacji inwestycji znajduje się w odległości 200 m od najbliższych zabudowań mieszkalnych. Wniesienie odwołania przez osobę niebędącą stroną postępowania musi skutkować umorzeniem postępowania odwoławczego w oparciu o art. 28 oraz art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a.

Decyzję SKO o umorzeniu postępowania odwoławczego zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie P. Ś. Skarżący podniósł, że jest właścicielem domu na działce nr 786 w K. SKO oparło swą decyzję na wadliwie sporządzonym raporcie o oddziaływaniu planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Skarżący podważa zarówno treść raportu, jak i kwalifikacje osób sporządzających ten dokument. Nieprawidłowo w jego ocenie wyliczono odległość działki skarżącego od nieruchomości inwestowanej - nie jest to odległość ok. 1 km, lecz odległość 620 m. Oddziaływanie inwestycji nie będzie zamykać się w obrębie działek nr 856 i 857. Nie zostało określone w sposób prawidłowy tło akustyczne planowanej inwestycji. Inwestor celowo, dla potrzeb uzyskania korzystnej decyzji, zaniżał wielkość planowanej produkcji. Nastąpiło to pomimo, że Wójt Gminy nie nakładał na inwestora obowiązku jej zmniejszenia. Już w chwili obecnej, m.in. ze względu na wylewane na sąsiednie działki ścieki, zasięg oddziaływania inwestycji wykracza poza granice działek określonych we wniosku. Interes prawny skarżącego polega na tym, że w wyniku powstania inwestycji powodującej emisję szkodliwych związków zostanie zagrożone jego życie i zdrowie. Szczególnie niebezpieczny jest jego zdaniem gumowy pył PM10. Ten rakotwórczy pył nie opada i w zależności od pyłu i wiatru jest przenoszony na znaczne odległości. W zakończeniu skargi ponownie skarżący wskazał, że został przez organ pierwszej instancji zaliczony do stron prowadzonego postępowania administracyjnego i wniósł o wnikliwe rozpatrzenie skargi oraz przywrócenie statusu strony w toczącym się postępowaniu.

SKO odpowiadając na skargę P. Ś. wniosło o jej oddalenie. Kolegium nie znalazło podstaw do zakwestionowania dokumentacji technicznej jaką przedłożył inwestor wraz z wnioskiem. Osoba sporządzająca raport legitymowała się stosowną wiedzą oraz wykształceniem. Przedłożona przez skarżącego opinia W. M. cechuje się ogólnością, a przede wszystkim nie odnosi się do realiów sprawy. Według SKO, odległość 620 m nie zmienia ustaleń, co do braku u skarżącego interesu prawnego, albowiem skarżący dokonuje pomiaru odległości w najkrótszej linii prostej łączącej najdalej wysunięte granice nieruchomości, nie uwzględniając przy tym usytuowania źródła emisji na nieruchomości inwestora. Zdaniem SKO wywiedziono, iż nieruchomość skarżącego znajduje się poza zakresem oddziaływania inwestycji, jej realizacja nie ograniczy skarżącemu korzystania z nieruchomości. Skarga zatem, jako nieuzasadniona, powinna być oddalona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm./ sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Kontrola ta obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne /art. 3 § 1 i 2 pkt 1 ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm./. Sądowa kontrola legalności decyzji administracyjnych, zgodnie z art. 134 § 1 tej ustawy, sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a rozstrzygając o zasadności skargi sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji z dnia [...] listopada 2009 r. w omówionym zakresie, Sąd nie dopatrzył się naruszeń prawa skutkujących koniecznością usunięcia tej decyzji z obrotu prawnego /art. 145 § 1 powyższej ustawy/, w konsekwencji więc, zgodnie z art. 151 tej ustawy, skarga podlegała oddaleniu.

Przedmiotem osądu jest to, czy w warunkach rozpoznawanej sprawy organ odwoławczy prawidłowo odmówił P. Ś. przymiotu strony w rozumieniu art. 28 k.p.a., co w rezultacie doprowadziło do umorzenia postępowania odwoławczego na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a. W ocenie Sądu, pogląd tego organu zasługuje na akceptację.

Wydana w pierwszej instancji decyzja z dnia [...] sierpnia 2009 r. /[...] / dotyczy ustalenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia p.n. "Adaptacja polegająca na remoncie istniejącego budynku na działkach nr 856 i 857 w miejscowości K. na potrzeby prowadzenia działalności bieżnikowania opon w miejscowości K., Gmina [...]. Wcześniej – postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2008 r. – tenże organ, tj. Wójt Gminy po zasięgnięciu opinii Starosty [...] stwierdził, stosownie do § 3 ust. 1 pkt 31 i 73 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko /Dz.U. Nr 257, poz. 2573 ze zm./ obowiązek opracowania raportu o oddziaływaniu na środowisko przedmiotowego przedsięwzięcia inwestycyjnego, ustalając zakres raportu zgodnie z art. 51 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska /Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150/, ze szczególnym uwzględnieniem w nim analizy "przewidywanego, przyszłego oddziaływania inwestycji na zdrowie i życie ludzi".

Przepisy wspomnianej wyżej ustawy Prawo ochrony środowiska nie regulują w sposób szczególny problematyki podmiotów uczestniczących w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, zatem znajdować tu muszą zastosowanie przepisy ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Zgodnie z art. 28 K.p.a. stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się konsekwentnie, że pojęcie interesu prawnego, na którym oparta jest legitymacja procesowa strony w postępowaniu administracyjnym, należy ustalać według norm prawa materialnego. Warto więc przypomnieć stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego: "mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym znaczy to samo co ustalić przepis prawa powszechnie obowiązującego, na którego podstawie można skutecznie żądać czynności organu z zamierzeniem zaspokojenia jakiejś potrzeby albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu, sprzecznych z potrzebami danej osoby. Od tak pojmowanego interesu prawnego trzeba odróżnić interes faktyczny, to jest stan w którym obywatel jest wprawdzie zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, mającego stanowić podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracji" /vide wyrok NSA z dnia 22.02.1984r., I SA 1748/83/. W judykaturze interes prawny utożsamia się też z obiektywną, czyli rzeczywiście istniejącą potrzebą ochrony prawnej. Interes prawny tak pojmowany cechuje się tym, że jest osobisty, własny, indywidualny i realny. Musi więc istnieć rzeczywiście w dacie stosowania danych norm prawa administracyjnego, a nie może być tylko przewidywany w przyszłości ani hipotetyczny /vide wyrok NSA z dnia 26.04.2000 r., I SA/Gd 992/99, Lex 44317, z dnia 19.03.2003 r., IV SA 11320/00, Lex 81670/.

Ustalenie stron postępowanie, w którym podejmowana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, w zasadzie powinno być możliwe już na jego wstępie, na podstawie dołączonej do wniosku inwestora mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie. Istotne znaczenie dla prawidłowych ustaleń w tym zakresie mają również informacje i dane zawarte w raporcie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Trafnie więc odwołano się w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji do orzecznictwa sądowoadministracyjnego, z wyakcentowaniem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 czerwca 2005 r., IV SA 2586/03, Lex 179130, w którym stwierdzono, iż obowiązkiem organu jest ustalenie w oparciu o raport oddziaływania przedmiotowej inwestycji na środowisko, kto jest stroną tego postępowania oraz kto nie ma tego przymiotu i dlaczego.

Mając na uwadze to wszystko, co wyżej powiedziano oraz zebrany w sprawie materiał dowodowy, należało dojść do wniosku, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze prawidłowo ustaliło, iż skarżący nie legitymuje się przymiotem strony w postępowaniu o wydanie decyzji określającej środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia na działkach nr 856 i 857 w miejscowości K., na wniosek Eksport-Import [...] A. L.

Z akt sprawy wynika jednoznacznie, że nieruchomość skarżącego – działka nr 786, poł. w K. nie graniczy bezpośrednio z nieruchomością inwestora, tj. działkami nr 856 i 857. Mapa ewidencyjna obejmująca obszar lokalizacji przedmiotowego przedsięwzięcia na działkach nr 856 i 857 z zaznaczonym obszarem jego oddziaływania wykazuje, że będzie się ono zamykać w obszarze tych działek. Ustalenia z kolei Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia p.n. adaptacja polegająca na remoncie istniejącego budynku w m. K. na potrzeby działalności bieżnikowania opon dla Eksport-Import [...] A. L. wskazują, że działka nr 786 do której skarżący ma tytuł prawny, nie będzie znajdowała się w zasięgu oddziaływania tego przedsięwzięcia.

Nie ma przy tym znaczenia, że podana w tym raporcie odległość ok. 1 km działki nr 786 od terenu inwestycji wg twierdzeń skarżącego – i jak zaznaczył na mapie ewidencyjnej dołączonej do skargi – wynosi 620 m, skoro w/w działka znajduje się poza zakresem oddziaływania inwestycji, a więc nie zostanie skarżącemu ograniczona możliwość korzystania z tej nieruchomości. Trafnie też zauważono w odpowiedzi na skargę, że skarżący nie uwzględnił przy dokonywaniu pomiaru miejsca usytuowania źródła emisji na nieruchomości inwestora, dokonując pomiaru odległości z uwzględnieniem najdalej wysuniętych granic /punktów/ obu nieruchomości, a nie uwzględniając przy tym usytuowania źródła emisji na nieruchomości inwestora.

Ustalenia raportu wskazują, że wielkość emisji i imisji, w tym substancji niebezpiecznych uwzględniona w raporcie, ze względu na zachowane standardy jakości powietrza oraz odległość emitorów od zabudowy mieszkalnej /ponad 200 m/ nie będzie mieć wpływu na zdrowie mieszkańców wsi K. /s. 89/. Nadto przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie szkodliwie oddziaływać na wody podziemne /s. 93, 94/, nie spowoduje też negatywnego oddziaływania akustycznego na tereny prawnie chronione akustycznie, dlatego nie istnieje potrzeba ustalenia obszaru ograniczonego użytkowania w otoczeniu planowanego przedsięwzięcia /s. 95, 96/. W zakresie poważnych awarii przemysłowych zagrażających środowisku uznano jednoznacznie, iż działalność planowanego przedsięwzięcia z uwagi na rodzaje i ilości stosowanych substancji i materiałów nie kwalifikuje się do zakładów o zwiększonym ryzyku ani do zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej /s. 98/.

Powoływana przez skarżącego w toku postępowania administracyjnego opinia /list z dnia 5.05.2008 r. adresowany do skarżącego/ prof. nadzw. W. M. Zakładu Biochemii Farmaceutycznej UM w Ł., w ocenie Sądu nie podważa ustaleń raportu o oddziaływaniu na środowisko przedmiotowego przedsięwzięcia, skoro pisze się w niej, iż udzielenie zgody na lokalizację zakładów /wulkanizacji i odzysku odpadów gumowych/ powinno być poprzedzone wnikliwymi badaniami ich przyszłego wpływu na warunki środowiskowe oraz zdrowotne okolicznych mieszkańców. Cele badawcze, na które wskazuje ta opinia wypełnia sporządzony raport. Trzeba też zauważyć, że z powyższej opinii nie wynika aby została oparta na dokumentacji technicznej /parametrach/ przedmiotowego przedsięwzięcia w K.

Mając zatem na uwadze fakt, że zasięg oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia nie wykroczy poza granice terenu działek inwestora, zasadnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że P. Ś. nie przysługuje przymiot strony w rozumieniu art. 28 K.p.a., co w konsekwencji prawidłowo prowadziło do umorzenia postępowania odwoławczego.

Odnosząc się do zarzutów skargi stwierdzić należy, że z faktu wylewania przez inwestora ścieków na sąsiednie działki /co nie zostało bliżej opisane/ nie można wywodzić, iż zasięg oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia wykracza poza granice działek inwestora, ani też skutecznie podważać ustaleń raportu.

Sąd podziela stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji – i argumenty powołane na jego poparcie – iż dopuszczenie skarżącego do udziału w postępowaniu przed organem I instancji, co podnosił skarżący, nie czyni z niego automatycznie strony w rozumieniu art. 28 K.p.a.

Jako chybiony ocenić należy zarzut dotyczący naruszenia zasady poszanowania prawnej ochrony życia i zdrowia, wyrażonych w art. 38 i 68 Konstytucji R.P. Nie można mówić o naruszeniu tych przepisów, skoro organy stosujące przepisy prawa w tej sprawie zastosowały je prawidłowo.

Dlatego na podstawie art. 151 cytowanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skarga została oddalona.