Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Wojciech Mazur po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi T.K. o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2019 r., sygn. akt II OSK 1060/17 oddalającego skargi kasacyjne J. W.-S., A.S., H.S. i K.N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 września 2016 r., sygn. akt II SA/Kr 521/16 w sprawie ze skargi J. W.-S., A.S., H.S. i K.N. na uchwałę Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw postanawia: odrzucić skargę o wznowienie postępowania.

KliUZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 września 2016 r., sygn. II SA/Kr 521/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie odrzucił skargę T.K. na uchwałę Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej [...] ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wniesienie skargi na akty podejmowane przez organy gminy (województwa) powinno być poprzedzone wezwaniem do usunięcia naruszenia interesu prawnego skarżącego, zaś termin do wniesienia skargi do sądu administracyjnego liczony jest w następujący sposób: w przypadku udzielenia przez organ odpowiedzi na wezwanie - strona ma trzydzieści dni na wniesienie skargi od dnia jej doręczenia; jednakże, gdy organ nie udzielił odpowiedzi, strona może wnieść skargę do sądu w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia. Wezwanie do usunięcia naruszenia skarżący skierował do Sejmiku Województwa [...] w dniu 10 maja 2016 r., zaś odpowiedź tego organu uzyskał w piśmie, które zostało mu doręczone 31 maja 2016 r. Skarga na uchwałę będącą przedmiotem wezwania została wniesiona przez skarżącego osobiście bezpośrednio do WSA w Krakowie w dniu 28 lipca 2016 r., czyli z naruszeniem art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325), dalej: p.p.s.a. Wobec błędnego złożenia skargi w sądzie zamiast za pośrednictwem organu, który wydał uchwałę, Sąd przesłał skargę do właściwego organu w dniu 1 sierpnia 2016 r i tę datę Sąd uznał za datę właściwego złożenia skargi. Stwierdzając w tych okolicznościach, że skarga T.K. wniesiona została z przekroczeniem trzydziestodniowego terminu do jej wniesienia (licząc od dnia otrzymania odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia), WSA w Krakowie skargę tę odrzucił na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 w związku z art. 53 § 2 p.p.s.a.

Postanowieniem z 24 maja 2017 r. (II OZ 504/17), Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie T. K. na ww. postanowienie Sądu I instancji o odrzuceniu skargi.

Ponadto, wyrokiem z 27 września 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargi J. W.-S., A.S., H.S. i K.N. na uchwałę nr [...] Sejmiku Województwa [...] z [...] stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej [...] ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. W uzasadnieniu Sąd I instancji wyjaśnił, że powyżej wymienieni skarżący wnieśli trzy odrębne skargi na wskazaną wyżej uchwałę Sejmiku Województwa [...] z [...] stycznia 2016 r. Skargi te zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Oddalając skargi Sąd I instancji wskazał, że skargi zostały wniesione na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 1998 r. Nr 99, poz. 631 ze zm.; dalej: u.s.w.), skarżący wykazali legitymację do wniesienia skarg.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2019 r., sygn. II OSK 1060/17, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne J. W.-S., A.S., H.S. i K.N. od ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie II SA/Kr 521/16.

Skargę o wznowienie postępowania sądowego w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 marca 2019 r. II OSK 1060/17, na podstawie art. 270 w zw. z art. 273 § 2 p.p.s.a., wniósł T.K, reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i zmianę poprzedzającego go wyroku WSA w Krakowie z 27 września 2016 r. poprzez stwierdzenie nieważności uchwały Sejmiku Województwa [...] z [...] stycznia 2016 r. w całości lub części, tj. w zakresie, w jakim określa ona jedynie jeden rodzaj paliwa możliwego do zastosowania, bez możliwości dywersyfikacji instalacji grzewczych pozwalających na zabezpieczenie interesów mieszkańców bez uszczerbku dla środowiska. Skarżący wyjaśnił, że po wydaniu wyroku z 12 marca 2019 r. wykrył nowe okoliczności faktyczne, które mogły mieć wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, a z których skarżący nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu. Jako nową okoliczność skarżący wskazał "odmowę ze strony Prezydenta Miasta [...] w zakresie wniosku o umożliwienie wprowadzenia alternatywnego ogrzewania elektrycznego", zaznaczając, że pismo w tej sprawie otrzymał w dniu 28 sierpnia 2019 r.

Ponadto, wniesiona skarga obejmuje wniosek pełnomocnika skarżącego o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa prawnego udzielonego z urzędu, które nie zostały pokryte w całości ani w części.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania podlegała odrzuceniu ze względu na brak legitymacji skargowej skarżącego do jej skutecznego wniesienia.

Zgodnie z art. 270 p.p.s.a., można żądać wznowienia postępowania sądowoadministracyjnego, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem, w przypadkach przewidzianych w dziale VII tej ustawy. Przypadki te, stanowiące podstawy skargi o wznowienie postępowania, zostały wyczerpująco wyliczone w art. 271-273 p.p.s.a.

Stosownie zaś do art. 280 § 1 p.p.s.a. sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd skargę odrzuci, w przeciwnym razie wyznaczy rozprawę. Podkreślić należy, że samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawowej przesłance wznowienia nie oznacza, że skarga w tym przedmiocie opiera się na ustawowej podstawie wznowienia.

T.K. skargę o wznowienie postępowania sądowego oparł na przesłance z art. 273 § 2 p.p.s.a., w świetle którego skarga o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego może być oparta na zarzucie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu (art. 273 § 2 p.p.s.a.).

Oceniając dopuszczalność skargi T.K. o wznowienie postępowania sądowego w sprawie zakończonej wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 marca 2019 r. II OSK 1060/17 przypomnieć należy, że uprawnienia procesowe wynikające z ustawy procesowej – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w tym uprawnienia procesowe przewidziane w dziale VII tej ustawy, strona może skutecznie realizować jedynie w ramach posiadanej legitymacji skargowej.

Z kolei o tym, czy wznowione ma być postępowanie sądowoadministracyjne, decydują te przesłanki wznowienia, które są następstwem zdarzeń powstałych w danym postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wznowienie postępowania sądowego na podstawie art. 273 § 2 p.p.s.a. ustawodawca łączy wyłącznie ściśle z wadliwością postępowania sądowego polegającą na wydaniu orzeczenia z pominięciem okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy. Musi to być jednak po pierwsze, okoliczność lub środek dowodowy istniejący w czasie trwania poprzedniego postępowania, po drugie, obiektywnie niemożliwy do ujawnienia dla strony w tym postępowaniu. W świetle tego przepisu, wykrycie okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu w rozumieniu art. 273 § 2 p.p.s.a., ograniczone będzie do konkretnego postępowania sądowoadministracyjnego. W odniesieniu do omawianej przesłanki restytucyjnej, granice wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu administracyjnego nie mogą wykraczać poza zakres uprzedniego badania i rozpoznania przez ten sąd sprawy ze skargi (K. Sobieralski, Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego, Zakamycze 2003, rozdział IV).

W odniesieniu do opisanych na wstępie okoliczności faktycznych oraz uwarunkowań prawnych nakazujących łączyć legitymację skargową skarżącego w zakresie wznowienia postępowania z jego statusem w "poprzednim postępowaniu", a więc postępowaniu sądowym, którego dotyczy żądanie jego wznowienia, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że T.K. nie był stroną postępowania sądowego w sprawie, której dotyczy złożona przez niego skarga o wznowienie postępowania. W sprawie, która prowadzona była pod sygn. II OSK 1060/17 skarżący nie działał także w charakterze uczestnika procesowego. Uprawnienia procesowe przysługujące T.K. na gruncie p.p.s.a. w odniesieniu do opisanej w sentencji uchwały Sejmiku Województwa [...] skarżący realizował w odrębnym postępowaniu sądowym zakończonym prawomocnym postanowieniem WSA w Krakowie z dnia 27 września 2016 r. o odrzuceniu skargi. Żądania skargi o wznowienie tego postępowania nie dotyczą.

Konsekwencją braku legitymacji skarżącego w postępowaniu w sprawie II OSK 1060/17 na gruncie podstawy wznowienia z art. 273 § 2 p.p.s.a. musi być zatem stwierdzenie, że skarżący nie posiada także legitymacji skargowej do zainicjowania postępowania wznowieniowego w oparciu o powołany przepis. Nie może budzić wątpliwości, że wobec tego, iż w postępowaniu w sprawie II OSK 1060/17 skarżący nie był uprawniony do podnoszenia okoliczności faktycznych lub korzystania z jakichkolwiek środków dowodowych, to dyspozycja art. 273 § 2 p.p.s.a. stanowiąca o "późniejszym wykryciu takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu" do niego się nie odnosi. Niemożności "skorzystania z okoliczności oraz środków dowodowych", o których mowa w omawianym przepisie, nie należy łączyć z sytuacją pozbawienia strony możności działania w postępowaniu, tę bowiem reguluje art. 271 pkt 2 p.p.s.a.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że rozpoznawana skarga o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego nie opiera się na przesłance restytucyjnej z art. 273 § 2 p.p.s.a., gdyż nie została wniesiona przez uprawniony podmiot i jako taka podlega odrzuceniu.

Z powołanych względów, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 280 § 1 w zw. z art. 275 zd. drugie p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącego ustanowionemu z urzędu wynagrodzenia na zasadzie prawa pomocy, gdyż przepisy art. 209 i 210 p.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Natomiast wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonaną pomoc prawną, należne do Skarbu Państwa (art. 250 p.p.s.a.), przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258 – 261 p.p.s.a.