Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędziowie sędzia NSA Paweł Miładowski sędzia del. WSA Leszek Kamiński Protokolant Renata Sapieha po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Komendanta Głównego Policji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 stycznia 2009 r. sygn. akt VI SA/Wa 2067/08 w sprawie ze skargi W. M. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie wydania pozwolenia na broń palną sportową oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 stycznia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi W. M. uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] oraz stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Podaniem z dnia [...] lutego 2008 r. W. M. zwrócił się do Komendanta Stołecznego Policji o wydanie pozwolenia na zakup i posiadanie broni palnej w celu uprawiania strzelectwa sportowego (łącznie 11 sztuk). W uzasadnieniu podania wskazał na fakt, iż posiada on pozwolenie na broń do ochrony osobistej, nadto - iż bez w/w jednostek broni jest niemożliwe racjonalne i skuteczne trenowanie i podnoszenie kwalifikacji oraz startowanie w zawodach poza macierzystym klubem.

Decyzją z dnia [...] maja 2008 r. wydaną na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525) oraz art. 104 i art. 268 a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) Komendant Stołeczny Policji odmówił skarżącemu wydania pozwolenia na posiadanie broni palnej sportowej w celu uprawiania strzelectwa sportowego. Organ wskazał, że wnioskodawca nie wykazał istnienia przesłanek uzasadniających potrzebę posiadania indywidualnego pozwolenia na broń. Nie uzasadnia tego przynależność do Klubu Strzeleckiego, posiadanie licencji Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego i wyrażona przez wnioskodawcę chęć doskonalenia swoich wyników sportowych. Dla organu istotne znaczenie ma stopień zaangażowania strony w uprawianie sportu strzeleckiego i wyróżniająco wysoki poziom wyników. Podkreślił przy tym, że skarżący może korzystać z broni klubowej.

W. M. pismem z dnia [...] czerwca 2008 r. złożył odwołanie od powyższej decyzji do Komendanta Głównego Policji. W uzasadnieniu wskazał, iż czynnie uprawia strzelectwo sportowe, a przedstawione przez niego dowody świadczą o ponadprzeciętnych osiągnięciach oraz to, że spełnia wymogi wynikające z art. 10 ust. 1, art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji i, że w takim przypadku organ ma obowiązek wydania wnioskowanego pozwolenia wskazując jednocześnie, iż taki pogląd jest ugruntowany w orzecznictwie i powołał się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 lutego 2006 r. sygn. akt VI SA/Wa 2520/05 oraz na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2007 r. sygn. akt II OSK 1082/06. Zarzucił nadto naruszenie art. 7, 77 par. 1, 80 i 107 par. 3 kpa polegające na pominięciu przedstawionych przez niego dowodów. Podkreślił, że pozwolenie na broń nie może stanowić nagrody za osiągnięcia w sporcie strzeleckim.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2008 r. wydanej na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268a K.p.a. oraz art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji Komendant Główny Policji utrzymał w mocy decyzję Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] maja 2008 r. w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na posiadanie 11 sztuk broni palnej sportowej do celów sportowych W. M.. W ocenie Komendanta Głównego Policji fakt członkostwa w sekcjach strzeleckich klubu sportowego, uczestnictwo w zawodach oraz chęć podnoszenia umiejętności strzeleckich nie stanowią wystarczającej przesłanki faktycznej dającej podstawę do wydania pozwolenia na broń w trybie indywidualnym. Komendant podkreślił, iż ustawa o broni i amunicji wprowadza ścisłą reglamentację wydawania pozwoleń na broń. Wydanie pozwolenia może nastąpić wówczas, gdy strona udowodni i przekona organ Policji, że zachodzą obiektywne okoliczności pozwalające na wydanie pozwolenia na broń w indywidualnym przypadku. Kluczową kwestią jest ocena stopnia zaangażowania strony w uprawianie strzelectwa sportowego, a oceny tej można dokonać na podstawie analizy jej wyników sportowych. W przypadku skarżącego organ ocenił przedstawione przez niego wyniki jako "dobre". Nie stwierdził jednak u niego "szczególnych sukcesów", ani sukcesów, które można zakwalifikować jako "ponadprzeciętne". Odwołując się do dotychczasowej argumentacji organu I instancji dodał, że zasadą w sporcie strzeleckim jest korzystanie z broni klubowej, natomiast sam fakt spełnienia przez stronę przesłanek formalnych nie nakłada na organy Policji obowiązku przyznania pozwolenia na broń. Zdaniem organu rozpoznającego sprawę w II instancji, wnioskodawca nie udowodnił, że powołane przez niego okoliczności uzasadniają przyznanie mu prawa do broni palnej sportowej i to w ilości 11 egzemplarzy. Podkreślił, że w tej sytuacji przyznanie pozwolenia na broń , biorąc pod uwagę reglamentacyjny charakter prawa do broni, nie jest słuszne, ani celowe z punktu widzenia interesu społecznego.

Na powyższą decyzję została wniesiona skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez W. M. Skarżący wniósł o uchylenie decyzji obydwu instancji. Zarzucił naruszenie prawa materialnego - art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji, a ponadto - art. 6, 7, 8, 9, 77 § 1, 80 oraz 107 par. 3 k.p.a. W jej treści wyraził pogląd, iż o udzieleniu pozwolenia na posiadanie broni sportowej winno decydować czynne uprawianie sportu strzeleckiego, podkreślając, iż brak własnej broni stanowi przeszkodę do osiągania wyższych, aniżeli przeciętne, rezultatów sportowych. Podkreślił, iż oczekiwanie wykazania przez stronę wyników wyższych, niż przeciętne, stanowi wprowadzenie dodatkowej, pozaustawowej przesłanki, o której brak jest mowy w art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji. Niedopuszczalnym jest, w jego ocenie, wskazywanie na abstrakcyjny i nie sprecyzowany "interes społeczny" w uzasadnieniu negatywnej decyzji administracyjnej. Podkreślił, iż organy Policji pominęły fakt, iż skarżący dysponuje pozwoleniem na broń palną do ochrony osobistej, jak również posiada koncesję MSWiA na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym. Okoliczności te potwierdzają brak przeciwwskazań do dysponowania bronią palną przez skarżącego i winny być również wzięte pod uwagę przy wydawaniu przedmiotowych decyzji.

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji wniósł o oddalenie skargi przytaczając argumenty zawarte w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] sierpnia 2008r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał skargę za zasadną i wskazał, że w myśl przepisu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji "właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie". Takie sformułowanie tego przepisu wskazuje, iż wykazanie istnienia okoliczności, które z zasady uzasadniają wydanie pozwolenia na broń, przy jednoczesnym braku ustawowych przeciwwskazań (art. 15 ustawy), zobowiązuje organy Policji do wydania pozwolenia na broń. Sam ustawodawca wskazał przy tym w sposób przykładowy w art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji takie okoliczności, które uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń. Wśród tych przykładów, wymienione jest posiadanie broni w celach sportowych (art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy). Decyzje w tym przedmiocie mają zatem charakter uznaniowy (vide: wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 lutego 2006 r. sygn. akt: IV SA/Wa 25/05; wyrok NSA z dnia 26 lipca 2007 r. sygn. akt: II OSK1082/06). Ponadto podkreślił, że okolicznościami uzasadniającymi w rozumieniu wyżej powołanego przepisu wydanie pozwolenia na broń sportową jest czynne uprawianie sportu strzeleckiego, wyrażające się m.in. w udziale w zawodach sportowych. Osiąganie wyższych, niż przeciętne wyniki w tym sporcie jest jednak uzależnione od technicznych właściwości dostępnej broni. Nie bez znaczenia jest możliwość korzystania z broni indywidualnej, z której nikt poza właścicielem nie korzysta. Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł do przekonania, iż decyzje I i II instancji naruszają prawo materialne - art. 10 ust 1 ustawy o broni i amunicji poprzez zastosowanie pozaustawowego kryterium, zawężającego w sposób bezpodstawny podstawy ubiegania się o wydanie broni palnej do celów sportowych. Ani z tego, ani z żadnego innego przepisu nie wynika, iż tylko osiąganie wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych uzasadnia przyznanie pozwolenia na posiadanie broni. Prawo do broni nie jest bowiem nagrodą za wybitne osiągnięcia sportowe, a przyznanie takiego prawa zawodnikowi może właśnie służyć podniesieniu jego kwalifikacji sportowych. Sąd I instancji wskazał, iż należy zwrócić uwagę na to, że zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim (Dz. U. Nr 141, poz. 1586) patent strzelecki uprawnia do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń sportową i potwierdza zakres kwalifikacji sportowych, jakie spełnia osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia na taką broń na podstawie odrębnych przepisów. W konkluzji Sąd I instancji poinstruował organy Policji, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy winny się skoncentrować nie tyle na wynikach sportowych skarżącego, co dokonać wnikliwej analizy jego aktywności sportowej w dziedzinie sportów strzeleckich, stopnia zaangażowania we współzawodnictwo, nadto wyjaśnić w sposób nie budzący wątpliwości - na które wskazuje zwłaszcza treść uzasadnienia decyzji II Instancji - czy liczba sztuk i rodzaje broni wskazane w podaniu wszczynającym niniejsze postępowanie odpowiada zamierzonemu zakresowi uprawiania sportu przez skarżącego.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniósł Komendant Główny Policji zaskarżając go w całości, oparł skargę na obydwu podstawach wskazanych w art. 174 p.p.s.a.i zarzucił naruszenie następujących przepisów:

- art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji poprzez przyjęcie, że skarżący spełnił przesłanki niezbędne do otrzymania pozwolenia na posiadanie 11 sztuk broni palnej sportowej do celów sportowych oraz wykazał istnienie okoliczności uzasadniających potrzebę posiadania takiego pozwolenia,

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a., które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, polegające na przyjęciu, że organy Policji nie rozważyły wszystkich istotnych okoliczności i nie poczyniły wszechstronnych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Komendant Główny Policji wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego stosownie do obowiązujących w tym zakresie norm. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniósł, iż zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji dostęp do prawa posiadania broni ma charakter reglamentowany, a ocenę podanych okoliczności przeprowadza właściwy organ Policji. W dalszej części uzasadnienia podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu decyzji zarówno I jak i II Instancji, i stwierdził, że uprawianie amatorskiego strzelectwa sportowego, rekreacyjnego bądź wyczynowego jest możliwe w ramach działalności klubu sportowego, a argumenty i dowody przedstawione przez W. M. nie są wystarczające do tego, aby wydać skarżącemu indywidualne pozwolenie na broń. Odnosząc się do argumentacji zawartej w zaskarżonym wyroku dotyczącej § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim podniósł, iż owe rozporządzenie utraciło swoją moc obowiązującą z dniem 15 maja 2005 r. i dlatego też jego zapisy nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie. Ponadto wskazał, iż obowiązująca obecnie ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298 ze zm.) uchyliła niektóre przepisy ustawy o kulturze fizycznej (m.in. wprowadziła zmiany w brzmieniu art. 53, na mocy którego zostało wydane ww. rozporządzenie w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim). Organ podniósł, iż w przepisach obowiązującej ustawy o sporcie kwalifikowanym jest mowa wprost, że licencje i pozwolenia otrzymane na mocy art. 53 ustawy o kulturze fizycznej zachowują swoją moc, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2006 r. Dlatego też, wywody zawarte w uzasadnieniu wyroku I instancji, iż sam fakt posiadania przez skarżącego patentu strzeleckiego na mocy wymienionych przepisów tego rozporządzenia uprawnia Stronę do uzyskania pozwolenia na broń są chybione. Komendant Główny Policji nie zgadza się również z zarzutem naruszenia przez organy Policji przepisów prawa procesowego i nie wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż całość materiału dowodowego zebranego w sprawie, została rozpatrzona przez organy Policji zgodnie z dyspozycją art. 80 K.p.a. i zasadami logicznego myślenia i zgodnie z reglamentacyjnym charakterem ustawy oraz orzecznictwem sądów administracyjnych. Mając na uwadze wszystkie przytoczone wyżej okoliczności organ stwierdził, że wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny jest zasadny.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną W. M. podniósł, iż treść skargi kasacyjnej nie wnosi nowych argumentów prócz przytoczonych już w zaskarżonych, a uchylonych przez Sąd I instancji decyzjach organów Policji. W końcowej części uzasadnienia odpowiedzi na skargę kasacyjną podtrzymał swoje stanowisko, że decyzję organów Policji naruszają prawo materialne poprzez przekroczenie granic uznania administracyjnego jak i przepisy proceduralne, a zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Warszawie niweluje te naruszenia i wskazuje na właściwy sposób postępowania organów Policji, dlatego też wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw.

Stosownie do treści art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej będąc związany jej zarzutami. Z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania określoną przesłankami z art. 183 § 2 p.p.s.a., której nie stwierdzono w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zagadnieniem, które stanowi istotę sporu w przedmiotowej sprawie zajął się Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu składu siedmiu sędziów z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt II OPS 6/09. Sąd, mimo iż odmówił podjęcia uchwały rozpatrując przedstawione mu przez Rzecznika Praw Obywatelskich zagadnienie prawne: "Czy okolicznością uzasadniającą w myśl art. 10 ust.1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) wydanie pozwolenia na broń jest uprawianie sportu strzeleckiego, czy też uprawnianie tego sportu z wyróżniająco wysokim poziomem wyników?", to jednakże z uzasadnienia tegoż postanowienia wynikają pewne wskazówki co do sposobu interpretacji treści art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 w/w ustawy właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. Jak wskazano w uzasadnieniu powyższego postanowienia: "Prawidłowe zastosowanie art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji wymaga nadania zawartemu w tym przepisie zwrotowi ocennemu konkretnej treści, przez co autorytatywne stwierdzenie tego, jakie przyczyny usprawiedliwiają wydanie pozwolenia na broń sportową, a jakie muszą być uznane za niewystarczające, może nastąpić jedynie a casu ad casum. Trudno w tym przypadku dopuścić jakiekolwiek abstrakcyjne określenie pozytywnych przesłanek wydania decyzji (...)". Dlatego też przyjęcie zawężającej wykładni tego przepisu, iż tylko uzyskiwanie wybitnych i ponadprzeciętnych wyników w sportach strzeleckich uzasadnia przyznanie pozwolenia na broń, prowadziłoby do wprowadzenia dodatkowego pozaustawowego kryterium przyznawania tego prawa. Z żadnego przepisu nie wynika bowiem, iż tylko osiąganie wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych uzasadnia przyznania pozwolenia na posiadanie broni. Prawo do broni nie może być utożsamiane z nagrodą za wybitne osiągnięcia sportowe. Jak trafnie podniesiono w wyroku NSA z dnia 25 lipca 2007 r., sygn. akt II OSK 1082/06 przyznanie takiego prawa zawodnikowi może właśnie służyć podniesieniu jego kwalifikacji sportowych. Organy administracji orzekające w sprawie, na co słusznie zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, dokonały zawężającej wykładni art. 10 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji, wskazując, że tylko wybitne osiągnięcia sportowe uzasadniają udzielenie pozwolenia na broń sportową.

Wykładnia art. 10 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji nie może prowadzić do takiego rezultatu, iż tylko osoba, która wygrywa zawody sportowe, bądź posiada uprawnienia instruktora strzelectwa może uzyskać pozwolenie na broń sportową (por. wyrok NSA z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt II OSK 1674/07, niepubl.). Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez organy administracji prowadziłoby do dowolnego ustalenia kryterium "ponadprzeciętnych wyników sportowych" bowiem nie zostało skonkretyzowane jakie wyniki i w jakiej rangi zawodach uzyskiwane uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń.

Należy przy tym zauważyć, że zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim (Dz. U. Nr 141, poz. 1586) patent strzelecki uprawnia do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń sportową i potwierdza zakres kwalifikacji sportowych jakie spełnia osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia na taką broń na podstawie odrębnych przepisów. Dodatkowo podnieść należy, iż stosownie do art. 53b ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, posiadanie dokumentu stwierdzającego posiadanie odpowiednich kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportów o charakterze strzeleckim, wydanego przez właściwy związek sportowy, stanowi potwierdzenie kwalifikacji sportowych, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na broń do celów sportowych na podstawie przepisów o broni i amunicji. Jakkolwiek posiadanie takiego zaświadczenia nie stanowi samodzielnej i jedynej przesłanki przyznania pozwolenia na broń, to jednak okoliczność ta, jak również fakt, iż skarżący jest aktywnym członkiem Związkowego Klubu Sportowego oraz bierze udział w zawodach strzeleckich, powinny być przez organy rozważone. Jak bowiem wskazano w cytowanym wyżej postanowieniu składu siedmiu sędziów NSA: "W orzecznictwie sądowym wskazuje się w związku z tym, że każda ocena dokonywana przez organ stosujący prawo w przypadku stosowania zwrotu ocennego musi być oceną jednostkową i sytuacyjną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2005 r. sygn. III PK 83/04, OSNP 2006/1-2/1). Tak jak nie ma, jak wskazał Sąd Najwyższy, kryteriów szacowania "niemożności lub niecelowości" przywrócenia pracownika do pracy, tak też nie ma "okoliczności, która uzasadnia wydanie pozwolenia na broń sportową" w ogóle, lecz tylko konkretne żądanie strony postępowania, które w konkretnych okolicznościach może być przez właściwy organ Policji, a w dalszej kolejności sąd administracyjny, ocenione jako w danym przypadku uzasadnione."

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.