Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Rysz Sędziowie NSA Hanna Kamińska (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Cisowska-Sakrajda Protokolant asystent sędziego Elżbieta Jabłońska-Gorzelak po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2015 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej J.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 14 marca 2014 r., sygn. akt III SA/Wr 904/13 w sprawie ze skargi J.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. z dnia [...] października 2013 r., nr [...] w przedmiocie cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od J.K. na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. wyrokiem z dnia 14 marca 2014 r., sygn. akt III SA/Wr 904/13, oddalił skargę J.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. z dnia 7 października 2013 r. w przedmiocie cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym sprawy:

Decyzją z dnia [..] lipca 2013 r. Prezydent Miasta B. orzekł o cofnięciu skarżącemu licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką, gdyż przestał on spełniać wymogi uprawniające do wykonywania działalności objętej licencją. Mianowicie, prawomocnym wyrokiem z dnia [..] stycznia 2013 r. Sądu Rejonowego w B. został uznany za winnego zarzucanego mu czynu, stanowiącego przestępstwo z art. 157 § 2 Kodeksu karnego i został skazany na karę grzywny. Organ wskazał, że licencji udziela się przedsiębiorcy, jeżeli zatrudnieni przez niego kierowcy oraz sam przedsiębiorca wykonujący przewozy nie byli skazani za przestępstwa, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265 ze zm.; dalej: u.t.d.), a ponadto za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] października 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, z art. 5b ust. 1, art. 6 ust. 1, art. 15 ust. 1 u.t.d. wynika, że bezwzględnym warunkiem uprawniającym do uzyskania licencji na transport drogowy w zakresie przewozu osób taksówką jest niekaralność przedsiębiorcy za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Skoro więc wyrokiem Sądu Rejonowego w B. skarżący został uznany za winnego przestępstwa z art. 157 § 2 Kodeksu karnego, tj. przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, a wyrok ten uprawomocnił się w dniu [...] kwietnia 2013 r., to tym samym przestał spełniać warunki do uzyskania licencji. Jednocześnie zostały spełnione przesłanki do obligatoryjnego cofnięcia licencji na podstawie art. art. 15 ust. 1 pkt 2 lit a) u.t.d.

Organ podkreślił, że w przypadku popełnienia przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu organ udzielający licencji ma obowiązek cofnięcia licencji i nie ma w tym zakresie żadnych możliwości miarkowania czy też dokonywania ocen popełnionego czynu. Organ nie może również brać pod uwagę sytuacji materialnej strony czy też dobrej opinii o stronie wśród innych taksówkarzy. Ponadto, w przypadku cofnięcia licencji ze względu na popełnienie przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, brak jest obowiązku poprzedzenia postępowania pisemnym ostrzeżeniem.

Oddalając skargę J.K. na powyższą decyzję, Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. stwierdził, że organy administracji należycie wyjaśniły wszystkie istotne okoliczności sprawy, a zaskarżona decyzja nie narusza art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.t.d. ani przez błędna wykładnię ani niewłaściwe zastosowanie.

Zdaniem Sądu, przepis art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) u.t.d. – który jako przesłankę obligatoryjnego cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego przewozu osób taksówką wskazuje m.in. stwierdzenie przez właściwy organ, że posiadacz licencji nie spełnia wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego – odsyła do przepisów rozdziału 2 tej ustawy, regulującego kwestię warunków udzielania przedsiębiorcy licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie warunków udzielania przedsiębiorcy przedmiotowej licencji. I tak, zgodnie z art. 6 ust.1 pkt 2 lit. b) u.t.d., licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką udziela się przedsiębiorcy, jeżeli zatrudnieni przez niego kierowcy oraz sam przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy, nie byli skazani za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, a ponadto nie wydano im prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania zawodu kierowcy. Oznacza to, że wymóg uprawniający do wykonywania działalności – transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką nie jest spełniony lub przestał być spełniony, jeżeli zatrudnieni przez przedsiębiorcę kierowcy oraz sam przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy, zostali skazani za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu prawomocnym wyrokiem sądu.

W ocenie Sądu, stwierdzenie, że przedsiębiorca posiadający licencję przestał spełniać wymóg umożliwiający mu jej uzyskanie, zobowiązuje organ do cofnięcia tej licencji. Ustawa o transporcie drogowym obliguje właściwy organ do cofnięcia licencji w każdym przypadku, gdy jej posiadacz został skazany za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu prawomocnym wyrokiem sądu (art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a). Fakt skazania skarżącego prawomocnym wyrokiem na podstawie art. 157 § 2 Kodeksu karnego nie jest w sprawie sporny, zaś rodzaj kary (grzywna) nie ma znaczenia w kontekście omówionej powyżej przesłanki cofnięcia licencji. Podobnie nie ma znaczenia sytuacja materialna skarżącego ani dobra opinia wśród innych taksówkarzy. Okoliczności związane ze stanem majątkowym czy rodzinnym skarżącego, a także dotychczasową niekaralnością nie są bowiem elementami, które organy administracji winny uwzględniać, rozstrzygając w oparciu o przepis art. 15 ust. 1 pkt 2 lit a) u.t.d.

WSA wskazał ponadto, że w przypadku cofnięcia licencji ze względu na popełnienie przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, brak jest obowiązku poprzedzenia postępowania pisemnym ostrzeżeniem, o którym mowa w art. 15 ust. 2 u.t.d. Instytucja ta nie może bowiem zmobilizować skarżącego do usunięcia stanu niezgodnego z prawem ani zmienić faktu skazania prawomocnym wyrokiem.

J.K. złożył skargę kasacyjną od powyższego wyroku, wnosząc o jego uchylenie w całości, uchylenie zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji w oparciu o treść przepisu art. 185 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.) oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wyrokowi zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisów ustawy o transporcie drogowym, tj.:

1. niezastosowanie art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 1 u.t.d., skutkujące nieuzasadnionym przyjęciem, że fakt dotychczasowej niekaralności skarżącego wykonującego przewozy drogowe taksówką od 1991 r. nie ma znaczenia w rozpoznawanej sprawie i nie przenosi się na całościową ocenę osoby skarżącego w kontekście spełniania wymogów "dobrej reputacji";

2. niewłaściwe zastosowanie art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.t.d. poprzez przyjęcie, że zostały spełnione przesłanki do cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką bez uwzględnienia sytuacji materialno-bytowej skarżącego i skutków związanych z utratą przez niego licencji.

Błędna wykładnia powyższych przepisów spowodowała, że Sąd I instancji bez uwzględnienia negatywnych skutków zaskarżonego rozstrzygnięcia dla sfery bytowo-życiowej skarżącego praktycznie pozbawia go zaskarżonym wyrokiem w całości środków niezbędnego utrzymania się, co jest dla skarżącego krzywdzące i stanowi podwójne ukaranie.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. wniosło o jej oddalenie oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego, których jednak w rozpoznawanej sprawie nie stwierdzono.

Zgodnie z art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na naruszeniu prawa materialnego, polegającym na błędnej jego wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu albo na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono wpływ na wynik sprawy.

Skargę kasacyjną J.K. oparł wyłącznie na naruszeniu prawa materialnego, zarzucając Sądowi I instancji niezastosowanie art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 1 u.t.d. oraz niewłaściwe zastosowanie art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.t.d. Jednocześnie skarżący stwierdził, że Sąd dokonał błędnej wykładni ww. przepisów.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego obydwa zarzuty skargi kasacyjnej nie są zasadne.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.t.d. licencję, o której mowa w art. 5b ust. 1 i 2, cofa się, jeżeli jej posiadacz nie spełnia wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego. Natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.t.d. wynika, że licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką udziela się przedsiębiorcy, jeżeli zatrudnieni przez niego kierowcy oraz sam przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy nie byli skazani za przestępstwa, o których mowa w art. 6 ust. 3 pkt 4, a ponadto za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, a ponadto nie wydano im prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania zawodu kierowcy.

W rozpoznawanej sprawie nie jest sporne, że wyrokiem Sądu Rejonowego w B. skarżący został uznany za winnego przestępstwa z art. 157 § 2 Kodeksu karnego, tj. przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, a wyrok ten uprawomocnił się w dniu 14 kwietnia 2013 r. Oznacza to, że J.K. przestał spełniać przesłankę określoną w przytoczonym powyżej przepisie art. 6 ust. 3 pkt 4 u.t.d. umożliwiającą uzyskanie przedmiotowej licencji. Zatem, stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.t.d., organ zobowiązany był wydać decyzję o cofnięciu licencji. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Sąd I instancji prawidłowo stwierdził o zgodności z prawem zaskarżonej decyzji.

Jeśli chodzi natomiast o zarzut naruszenia art. 5 ust. 3 pkt 1 u.t.d., to wskazać należy, że z dniem 15 sierpnia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2013 r. poz. 567 ze zm.), w następstwie której powyższa jednostka redakcyjna została zmieniona zarówno co do treści, jak i co do struktury. W stanie prawnym obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji brzmienie art. 5 ust. 3 było następujące: Zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego udziela się na czas nieoznaczony. Ustęp ten nie dzieli się już na punkty. Z treści zarzutu oraz uzasadnienia skargi kasacyjnej wynika, że jej autorowi chodziło o poprzednie brzmienie tego przepisu, odnoszący się do "dobrej reputacji" przedsiębiorcy. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wskazany w petitum skargi kasacyjnej przepis art. 5 ust 3 pkt 1 u.t.d. nie był i nie mógł być stosowany ani przez organ odwoławczy, ani przez Sąd I instancji. W konsekwencji zarzut ten okazał się chybiony.

Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela pogląd Sądu I instancji, iż okoliczności dotyczące skarżącego (tj. jednorazowe ukaranie za przestępstwo z art. 157 § 2 Kodeksu karnego, niski wymiar kary oraz jej wykonanie przez uiszczenie grzywny, nienaganne wykonywanie zawodu taksówkarza, dobra opinia wśród współpracowników, a także jego trudna sytuacja zdrowotna i finansowa) – w świetle omówionego powyżej art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.t.d. – nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. oraz art. 204 pkt 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.