Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 17 marca 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek, Sędziowie Sędzia WSA Monika Krzyżaniak (spr.), Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, , Protokolant Specjalista Agnieszka Kowalik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 marca 2016 roku sprawy ze skargi J. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wydania uprawnienia diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów oddala skargę.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., po rozpatrzeniu odwołania J. W. od decyzji Starosty [...] z dnia [...] znak:[...] w przedmiocie odmowy wydania uprawnienia diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów, orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w dniu 26 lutego 2015 r. J. W. wystąpił do Starostwa Powiatowego w P. o zwrot uprawnień diagnosty nr [...] po ich cofnięciu decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] nr [...]. Do podania zostały załączone kopie:

1/ zaświadczenia nr [...] z dnia 21 marca 1997 r. potwierdzającego ukończenie szkolenia kursowego na poziomie podstawowym w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów,

2/ zaświadczenia nr [...] z dnia 28 czerwca 2000 r. w zakresie okresowego szkolenia uzupełniającego dla uprawnionych diagnostów,

3/ zaświadczenia nr [...] z dnia 28 lipca 2000 r. (w zakresie przeprowadzania dodatkowych badań technicznych pojazdów przeznaczonych do przewozu materiałów niebezpiecznych,

4/ zaświadczenia nr [...] z dnia 16 marca 2000 r. o ukończeniu szkolenia specjalistycznego w zakresie przeprowadzania dodatkowych badań technicznych pojazdów przystosowanych do zasilania gazem,

5/ zaświadczenia nr [...] z dnia 26 stycznia 2000 r. o ukończeniu szkolenia specjalistycznego w zakresie pojazdów zabytkowych, marki "SAM", skierowanych przez organ kontroli ruchu drogowego lub starostę w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowym, zarejestrowanych po raz pierwszy za granicą,

6/ zaświadczenia nr [...] z dnia 25 kwietnia 2003 r. w zakresie badania technicznego autobusu, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h,

7/ zapytania o niekaralności z dnia 15 października 2013 r.

Pismem z dnia 26 marca 2015 r. Starosta [...] wezwał J. W. o uzupełnienie złożonej w dniu 26 lutego 2015 r. dokumentacji o dokumenty, wymagane przez art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm., - dalej: "u.p.r.d."), tj.:

- oryginały potwierdzające wykształcenie techniczne i praktykę,

- oryginał potwierdzenia zdania egzaminu kwalifikacyjnego,

- oryginały potwierdzające odbycie wymaganego szkolenia.

Dnia 31 marca 2015 r. J. W. przedłożył oryginały dokumentów: świadectwa pracy, dyplomu ukończenia szkoły średniej - technik mechanik, zaświadczeń o odbytych szkoleniach specjalistycznych w zakresie przeprowadzania badań technicznych (9 szt.), certyfikatów potwierdzających udział w konferencjach szkoleniowych dotyczących badań technicznych pojazdów (3 szt.). Jednocześnie w swym piśmie wystąpił o wydanie duplikatu uprawnienia diagnosty [...] w związku z zagubieniem oryginału uprawnienia.

Pismem z dnia 26 kwietnia 2015 r. znak: [...] Starosta poinformował, że w związku z cofnięciem uprawnienia diagnosty duplikat uprawnienia nie może być wydany. Natomiast ponowne uprawnienie może być wydane po przedstawieniu dokumentów potwierdzających wymagane wykształcenie, praktyki, szkolenia oraz zdanie egzaminu kwalifikacyjnego.

W wyniku dokonanej weryfikacji dokumentów Starosta [...] ustalił, iż J. W. nie spełnia wszystkich przesłanek do wydania uprawnienia diagnosty, tj.:

nie przedłożył dokumentów potwierdzających odbycie wymaganego szkolenia zgodnie z § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28.11.2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (Dz. U z 2014 r. poz. 1836), jak również nie przedłożył dokumentu potwierdzającego zdanie egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego zgodnie z § 16 ust. 1 ww. rozporządzenia. Organ I instancji wskazał, że w świetle art. 84 ust 2 u.p.r.d., starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała egzamin kwalifikacyjny. Natomiast zgodnie z art. 84 ust. 2a ww. ustawy egzamin, o którym mowa w ust. 2 przeprowadza za opłatą komisja powołana przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Stosownie do treści § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28.11.2014 r. szkolenie osób ubiegających się o uprawnienia diagnostów i diagnostów uzupełniających swoje uprawnienie odbywa się według szkolenia określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, oraz wydane zaświadczenie potwierdzające odbyte szkolenie według załącznika nr 2 do ww. rozporządzenia.

Starosta zaznaczył, że nie kwestionuje ważności zaświadczeń przedstawionych przez J. W. i potwierdzających odbyte szkolenie, gdyż zgodnie z § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują ważność, jednak nie wyczerpują one zakresu programu szkolenia, o którym mowa w cytowanym rozporządzeniu. Przedłożone zaświadczenia wydane były w okresie od 1997 r. do 2003 r. i różnią się od obecnie obowiązującego programu szkolenia. Ponadto strona nie przedstawiła dokumentu potwierdzającego zdanie pozytywnie egzaminu kwalifikacyjnego. Żaden bowiem z przepisów przejściowych nie stanowi, zdaniem organu, podstawy, aby uznać, iż egzamin przeprowadzony pod rządami nieobowiązujących przepisów prawa przez jednostkę, która przeprowadzała szkolenie w tym zakresie był tożsamy z egzaminem kwalifikacyjnym przeprowadzanym obecnie przez komisję powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego.

W odwołaniu od decyzji Starosty [...] J. W. wskazał, że w § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28.11.2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (poprzednio odpowiednio § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów - Dz. U. Nr 246, poz. 2469 ze zm.), wprowadzono zapis określający wyjątek od zasady określonej w art. 84 ust. 2 ustawy, dotyczący wymaganego szkolenia oraz obowiązku zdania egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją powołaną przez Dyrektora TDT, zgodnie z którym "zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność".

Odwołujący podniósł, że ukończył szkolenie i zdał egzaminy związane z wykonywaniem badań technicznych przed wejściem w życie obecnie obowiązujących zapisów ustawy, które jako nowy obowiązek wprowadziły - z dniem 21 sierpnia 2004 r., wymaganie zaliczenia egzaminu kwalifikacyjnego przed Dyrektorem TDT - na mocy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808). Zdaniem strony, brak jest podstaw prawnych do twierdzenia, że wydanie decyzji o cofnięciu uprawnień diagnosty samochodowego usuwa jednocześnie z obrotu prawnego fakt posiadania ważności odbytych wcześniej egzaminów zawodowych, w tym zaliczonych przed wejściem w życie nowelizacji ustawy z 2004 r. Tym samym, w ocenie J. W., zgodnie z postanowieniami § 18 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28.11.2014 r., uzyskane przez niego zaświadczenia zachowały swoją moc prawną, a fakt zdania egzaminu z wynikiem pozytywnym bezpośrednio uprawnia - zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych - do nabycia uprawnień zawodowych diagnosty samochodowego, bez konieczności spełnienia warunku zdania powtórnego egzaminu kwalifikacyjnego - do przeprowadzania, którego kompetencję obecnie posiada Dyrektor TDT. Sytuacja diagnostów uregulowana została w art. 77 ust. 5 przepisów wprowadzających nowe regulacje, w którym wskazano, że uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów, wydane na podstawie art. 84 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym w brzmieniu dotychczasowym zachowują swą ważność. Zdaniem strony należy więc wnioskować, że intencją ustawodawcy nie było, aby diagności, którzy uzyskali uprawnienia i kandydaci na diagnostów, którzy ukończyli szkolenie pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów, byli zobowiązani do składania egzaminu według znowelizowanych przepisów. Taki ewentualny "obowiązek" musiałby wynikać z wyraźnej regulacji prawnej w omawianym zakresie.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji organu I instancji w całości i orzeczenie, co do istoty sprawy w zakresie wydania mu uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpatrzeniu odwołania stwierdziło, że skarżący spełnia dwa warunki wynikające z obowiązujących przepisów dla uzyskania uprawnienia diagnosty, tj. posiada odpowiednie wykształcenie oraz praktykę. W ocenie organu odwoławczego rację ma Starosta, że skarżący nie spełnia kolejnych dwóch przesłanek determinujących możliwość ponownego uzyskania uprawnień diagnosty, tj. nie legitymuje się wymaganym prawem szkoleniem i egzaminem kwalifikacyjnym.

Kolegium podniosło, iż skarżący wraz z wnioskiem o wydanie uprawnień przedstawił zaświadczenia o ukończeniu szkoleń wymaganych przez przepisy prawa w 2000 i 2003 r. i w oparciu o nie uzyskał uprawnienia diagnosty wydane mu w dniu 28 sierpnia 2000 r., rozszerzone następnie decyzją z 8 sierpnia 2008 r. Zaświadczenia te jednak - zdaniem organu - nie są wystarczającymi dokumentami do uzyskania obecnie uprawnień diagnosty. W dniu 21 sierpnia 2004 r. weszła bowiem w życie zmiana treści art. 84 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym i od tej daty ustawa wymaga już zdania egzaminu kwalifikacyjnego przeprowadzonego przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego (ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808).

W świetle z kolei obowiązującego od dnia 26 listopada 2004 r. § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz. U. Nr 246, poz. 2469) zaświadczenia o ukończeniu szkolenia dla diagnostów zachowują ważność. Kolegium zauważyło, że w przypadku skarżącego przepis ten nie ma zastosowania, bowiem w momencie wejścia w życie nowych przepisów skarżący posiadał już ważne uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów (rozszerzone decyzją z 08.08.2008 r.). Obecnie obowiązujący § 18 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 listopada 2014 r. Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów, przewidujący, że zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność, nie zmienia obrazu sprawy.

Nie można, w ocenie Kolegium pominąć faktu, że skarżący miał wydane uprawnienia na podstawie ww. dokumentów, które to uprawnienia mu cofnięto i przez ponad 5 lat funkcji diagnosty nie wykonywał. Zdaniem organu odwoławczego, decyzja cofająca uprawnienia pozbawia diagnostę posiadanych uprawnień, a więc wywiera taki sam skutek jak środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu orzekany przez sąd powszechny. Kolegium zwróciło uwagę, że upoważniony diagnosta jest osobą, która ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za należyte przeprowadzenie kontroli danego pojazdu (w tym prawidłowe określenie jej zakresu, ustalenie właściwego terminu następnych badań kontrolnych). Z unormowań prawnych dotyczących sfery badań technicznych pojazdów wynika jednoznacznie, że ustawodawca przywiązuje duże znaczenie do statusu diagnosty, bowiem to od jego wiedzy, umiejętności i rzetelności zależy stan techniczny pojazdów - dopuszczonych do ruchu drogowego. Diagności są w zasadzie jedynymi podmiotami upoważnionymi do wykonywania tych 9 badań. Diagnosta uzyskuje uprawnienie dopiero po spełnieniu szeregu wymagań ustawowych. Nie można przyjąć, zdaniem Kolegium, że intencją ustawodawcy było, aby diagnosta, który nie wykonuje tych funkcji przez okres 5 lat mógł je automatycznie "odzyskiwać" bez żadnych dodatkowych warunków. Organ zauważył, że w przypadku skarżącego miał zastosowanie przepis zawarty w art. 77 ust. 5 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, który stanowi, iż "uprawnienia diagnostów do wykonywania badań technicznych pojazdów, wydane na podstawie art. 84 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 22, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują swoją ważność", gdyż dotyczył osób będących diagnostami w momencie wejścia w życie nowych przepisów. Oznaczało to tyle, że zmiana przepisów w zakresie nabywania uprawnień diagnosty nie dotyczyła skarżącego, bowiem posiadane przez niego uprawnienia z mocy tego przepisu zachowały ważność.

Zdaniem Kolegium, sytuacja zmieniła się w momencie, kiedy posiadane uprawnienia skarżący utracił, gdyż obecnie musi zrealizować aktualnie obowiązujący reżim ustawy, celem uzyskania wnioskowanych uprawnień. Musi więc odbyć szkolenie na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa, a następnie poddać się egzaminowi kwalifikacyjnemu, o którym mowa w art. 84 ust. 2 u.p.r.d.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi J. W. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i wskazał, że nie zgadza się ze stanowiskiem Kolegium, iż: "... skarżący nie spełnia kolejnych dwóch przesłanek determinujących możliwość ponownego uzyskania uprawnień diagnosty, tj. nie legitymuje się wymaganym prawem szkoleniem i egzaminem kwalifikacyjnym".

Podkreślił, iż w § 18 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28.11.2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (poprzednio odpowiednio § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów - Dz. U. nr 246, poz. 2469 ze zm.), wprowadzono zapis określający wyjątek od zasady określonej w art. 84 ust. 2 ustawy, dotyczący wymaganego szkolenia oraz obowiązku zdania egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją powołaną przez Dyrektora TDT, zgodnie z którym "zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność."

Wskazał, że ukończył szkolenie i zdał egzaminy związane z wykonywaniem badań technicznych przed wejściem w życie obecnie obowiązujących zapisów ustawy, które jako nowy obowiązek wprowadziły - z dniem 21 sierpnia 2004 r., wymaganie zaliczenia egzaminu kwalifikacyjnego przed Dyrektorem TDT - na mocy ustawy z dnia 2 lipca 2004r. - przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004r. Nr 173 poz. 1808 ). Tym samym w ocenie skarżącego, brak jest podstaw prawnych do twierdzenia, że wydanie przez Starostę [...] decyzji o cofnięciu mu uprawnień diagnosty samochodowego usuwa jednocześnie z obrotu prawnego fakt posiadania i ważności odbytych wcześniej egzaminów zawodowych, w tym zaliczonych przed wejściem w życie nowelizacji ustawy z 2004 r. Zaświadczenia uzyskane przez skarżącego, w jego ocenie, potwierdzają ukończenie pewnego wymaganego etapu - szkolenia i potwierdzają, że osoba starająca się o uprawnienia spełniła określone wymagania. W obowiązujących przepisach nie określono czasu w jakim po zdaniu egzaminu i spełnieniu innych przesłanek, osoba powinna uzyskać uprawnia diagnosty. Wynika z tego, zdaniem strony, że raz uzyskane zaświadczenia - uprawniające do ubiegania się o uprawnienia diagnosty nie wygasają, a o takie uprawnienia można się ubiegać w każdym czasie.

Dla wsparcia powyższego stanowiska skarżący powołał się na orzeczenia sądów administracyjnych: NSA z dnia 13 maja 2009 r. sygn. II GSK 927/08, WSA w Poznaniu z dnia 18 lutego 2009r., sygn. II SA/Po 630/08 oraz WSA w Białymstoku z dnia 16 lipca 2009 r., sygn. II SA/Bk 184/09.

Mając na względzie powyższe J. W. stwierdził, iż zaskarżona decyzja utrzymała w mocy decyzję Starosty [...] wydaną z naruszeniem prawa, gdyż materiał dowodowy zebrany w sprawie - na podstawie art. 84 ust. 2 i 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym, zobowiązywał Starostę [...] do wydania skarżącemu uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Natomiast, w myśl art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, że sąd badając legalność zaskarżonej decyzji ocenia, czy jest ona zgodna z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a. sąd dokonuje z urzędu kontroli rozstrzygnięć administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem i nie jest związany w tym zakresie zarzutami, podstawą prawną i wnioskami sformułowanymi w skardze.

Przeprowadzając, w oparciu o powyższe uregulowania, ocenę zgodności z prawem podjętych w niniejszej sprawie rozstrzygnięć należy stwierdzić, że odmowa wydania skarżącemu uprawnienia diagnosty w świetle obowiązujących przepisów była uzasadniona, choć argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wymaga uzupełnienia. Warto w tym miejscu również dodać, iż sąd zwrócił uwagę na oczywistą omyłkę popełnioną przez organ odwoławczy w sentencji zaskarżonej decyzji z dnia [...], w której Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., określiło przedmiot decyzji organu I instancji jako "cofnięcie uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów". Bezspornym jest, że decyzja Starosty [...] z dnia [...] dotyczyła odmowy wydania skarżącemu uprawnienia diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów, a zatem powyższą omyłkę Kolegium uznać należy za uchybienie nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Kwestie związane z uprawnieniami diagnostów reguluje obecnie ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm., dalej: "u.p.r.d.") oraz wydane na podstawie tej ustawy rozporządzenia wykonawcze. Zgodnie z treścią art. 84 ust. 1 powołanej ustawy (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji), badanie techniczne pojazdów wykonuje zatrudniony w stacji kontroli pojazdów uprawniony diagnosta. Stosownie do art. 84 ust. 2 starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie 1/ posiada wymagane wykształcenie techniczne 2/ posiada wymaganą praktykę, 3/ odbyła wymagane szkolenie, oraz 4/ zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny. Egzamin, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza za opłatą komisja powołana przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego (art. 82 ust. 2a ustawy). W myśl natomiast art. 84 ust. 2b u.p.r.d., przez wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, o których mowa w ust. 2, rozumie się:

1) wyższe wykształcenie w obszarze nauk technicznych o specjalności samochodowej i udokumentowane 6 miesięcy praktyki w stacji kontroli pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów na stanowisku kontroli lub naprawy pojazdów albo

2) średnie wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i udokumentowany rok praktyki w stacji kontroli pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów na stanowisku kontroli lub naprawy pojazdów, albo

3) wyższe wykształcenie w obszarze nauk technicznych o specjalności innej niż samochodowa i udokumentowany rok praktyki w stacji kontroli pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów na stanowisku kontroli lub naprawy pojazdów, albo

4) średnie wykształcenie techniczne o specjalności innej niż samochodowa i udokumentowane 2 lata praktyki w stacji kontroli pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów na stanowisku kontroli lub naprawy pojazdów.

Z obowiązku odbycia szkolenia, o którym mowa w ust. 2, jest zwolniona osoba ubiegająca się o wydanie uprawnienia do wykonywania badań technicznych, która ukończyła studia wyższe na kierunku studiów w obszarze nauk technicznych obejmującym wiedzę i umiejętności w zakresie diagnostyki samochodowej (art. 84 ust. 2c u.p.r.d.).

Szczegółowe natomiast wymagania w stosunku do diagnostów, program szkolenia diagnostów, zasady przeprowadzania egzaminu, o którym mowa w art. 84 ust. 2 oraz wysokość opłaty za egzamin i wzory dokumentów związanych z uzyskaniem uprawnień do wykonywania badań technicznych określa wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 84a ust. 1 i 2 ustawy, rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 listopada 2014 roku w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1836).

W przedmiotowej sprawie organy administracji rozpatrując sprawę z wniosku skarżącego o wydanie mu uprawnienia diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów uznały, że w świetle aktualnie obowiązujących przepisów prawnych brak jest podstaw do pozytywnego rozpatrzenia tego wniosku, gdyż skarżący nie przedstawił dokumentu potwierdzającego zdanie egzaminu przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego, zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 listopada 2014 r. oraz nie przedłożył dokumentów potwierdzających odbycie wymaganego szkolenia, zgodnie z § 3 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, a zatem nie spełnił wymagań określonych w ust. 2 i 2a art. 84 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

W ocenie natomiast skarżącego, wszystkie wymogi określone w tych przepisach zostały spełnione, co potwierdza złożone przez niego zaświadczenie nr [...] z dnia 21 marca 1997 r. wystawione przez Polski Związek Motorowy, Automobilklub [...] o ukończeniu z wynikiem ogólnym pozytywnym szkolenia wg. programu zatwierdzonego przez Ministra Komunikacji z dnia 13.11.1985 r., jak również:

- zaświadczenie nr [...] z dnia 28 czerwca 2000 r. w zakresie okresowego szkolenia uzupełniającego dla uprawnionych diagnostów,

- zaświadczenie nr [...] z dnia 28 lipca 2000 r. (w zakresie przeprowadzania dodatkowych badań technicznych pojazdów przeznaczonych do przewozu materiałów niebezpiecznych,

- zaświadczenie nr [...] z dnia 16 marca 2000 r. o ukończeniu szkolenia specjalistycznego w zakresie przeprowadzania dodatkowych badań technicznych pojazdów przystosowanych do zasilania gazem,

- zaświadczenie nr [...] z dnia 26 stycznia 2000 r. o ukończeniu szkolenia specjalistycznego w zakresie pojazdów zabytkowych, marki "SAM", skierowanych przez organ kontroli ruchu drogowego lub starostę w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowym, zarejestrowanych po raz pierwszy za granicą,

- zaświadczenie nr [...] z dnia 25 kwietnia 2003 r. w zakresie badania technicznego autobusu, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.

Zdaniem skarżącego, powyższe dokumenty potwierdzają nie tylko ukończenie wymaganego szkolenia, ale także zdanie przez niego wymaganego egzaminu kwalifikacyjnego. Strona powołuje się przy tym na brzmienie § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (poprzednio odpowiednio § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów - Dz. U. nr 246, poz. 2469 ze zm.), zgodnie z którym: "zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność."

Punktem wyjścia dla dokonania oceny prawidłowości stanowiska zaprezentowanego przez organy administracji i stanowiska przedstawionego przez skarżącego winny być okoliczności faktyczne niniejszej sprawy, które nie są między stronami sporne.

W dniu [...] decyzją nr [...] Starosta [...] cofnął J. W. uprawnienie diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów nr [...] w związku z wyrokiem Sądu Rejonowego [...] Wydział Karny w P. oraz przeprowadzoną kontrolą stacji nr [...] w S. potwierdzającą, iż J. W. w zamian za korzyści majątkowe dokonywał wypisów do dowodów rejestracyjnych pojazdów niezgodnie ze stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami prawa. Decyzją znak: [...] z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. J. W. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na ww. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, który wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 234/10 skargę oddalił. Również skarga kasacyjna wniesiona przez J. W. od wyroku WSA w Łodzi została oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 12 stycznia 2012 r. sygn. akt II GSK 1395/10. Bezsporne jest więc, że skarżący poświadczył nieprawdę w dowodach rejestracyjnych pojazdów, a ostateczną decyzją z dnia [...] uprawnienie diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów zostało mu cofnięte.

Z brzmienia art. 84 ust. 4 u.p.r.d., jednoznacznie wynika tymczasem, że w przypadku cofnięcia diagnoście uprawnienia do wykonywania badań technicznych, ponowne uprawnienie nie może być wydane wcześniej niż po upływie 5 lat od dnia, w którym decyzja o cofnięciu stała się ostateczna. J. W. w dniu 26 lutego 2015 r. wystąpił do Starostwa Powiatowego w P. z wnioskiem "o zwrot uprawnień nr [...] z uwagi na upływ kary z dniem 23.02.2015 r., zgodnie z Prawem o ruchu drogowym art. 84 ust. 4".

Już sama treść wniosku skarżącego z dnia 26 lutego 2015 wskazuje, iż nieprawidłowo interpretuje on regulację prawną zawartą w art. 84 ust. 4 u.p.r.d. Z brzmienia tego przepisu nie można bowiem wywieść, iż po cofnięciu diagnoście uprawnienia jest mu ono "zwracane" czy też "przywracane", lecz przepis ten wyraźnie stanowi, że właściwy organ "wydaje ponowne uprawnienie". Ponowne wydanie uprawnienia, zdaniem sądu, polega na rozpatrzeniu wniosku strony z uwzględnieniem aktualnych na dzień złożenia tego wniosku przepisów regulujących kwestię wydawania diagnostom uprawnień. "Ponowne wydanie uprawnienia" to wydanie tego uprawnienia "po nowemu", czyli zgodnie z nowymi przepisami. Należy zgodzić się z organami orzekającymi w niniejszej sprawie, że cofnięcie skarżącemu uprawnienia diagnosty, wywołało ten sam skutek, co orzeczenie sądu karnego o zakazie wykonywania zawodu. Po upływie okresu, w jakim obowiązywało cofnięcie uprawnienia lub zakaz wykonywania zawodu diagnosty, aby uzyskać nowe uprawnienie diagnosty, osoba która o wydanie takiego uprawnienia występuje, musi spełniać aktualne na dzień złożenia wniosku ustawowe kryteria warunkujące pozytywne rozpatrzenie żądania.

Wobec tego, że skarżący nie przedłożył organom w toku postępowania wszczętego wnioskiem z dnia 26 lutego 2015 r. dokumentu potwierdzającego zdanie egzaminu przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego, zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. oraz nie przedłożył dokumentów potwierdzających odbycie wymaganego szkolenia, zgodnie z § 3 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, a zatem nie spełnił wymagań określonych w ust. 2 i 2a art. 84 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zasadnie organy odmówiły stronie ponownego wydania uprawnienia diagnosty.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż pojęciem "cofnięcia uprawnień" ustawodawca posługuje się w ustawie Prawo o ruchu drogowym także w stosunku do kierujących pojazdami (art. 140 ust. 1 u.p.r.d.), jednak wobec kierowców po upływie okresu na jaki uprawnienia zostały cofnięte następuje "przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdami" (tytuł rozdziału 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym, art. 103 ust. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - tj. Dz. U. z 2015, poz. 155). Skoro zatem w jednej ustawie używany jest przez prawodawcę zwrot: "wydanie uprawnień na nowo" i "przywracanie uprawnień", to w ocenie sądu przyjąć należy, że nie są to pojęcia tożsame. Przywrócenie uprawnień oznacza ich zwrot po upływie okresu, na jaki zostały cofnięte, natomiast ponowne wydanie uprawnienia, obliguje organ do weryfikacji załączonych do wniosku dokumentów, pod kątem spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek do wydania tego uprawnienia na gruncie przepisów obowiązujących w dniu rozpatrywania wniosku.

Zdaniem sądu, powoływany przez J. W. § 18 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (poprzednio odpowiednio § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów - Dz. U. nr 246, poz. 2469 ze zm.) nie daje podstaw do przyjęcia, że skarżący spełnia wszystkie aktualnie obowiązujące ustawowe przesłanki do wydania uprawnienia diagnosty. Przedłożone przez skarżącego zaświadczenie nr [...] z dnia 21 marca 1997 r. wystawione przez Polski Związek Motorowy, Automobilklub [...], a uzyskane w okresie obowiązywania ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 6 poz. 35 ze zm.) i wydanego na podstawie art. 67 tej ustawy rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów (Dz. U. nr 21, poz. 91 ze zm.), nie może w ocenie sądu, być uznane za zaświadczenie o ukończeniu szkolenia dla diagnostów i zarazem zaświadczenie potwierdzające zdanie egzaminu kwalifikacyjnego, o którym mowa w art. 84 ust 2 i 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym i w § 3 ust. 1 i 2 oraz § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych.

Trzeba podkreślić, iż w dacie otrzymania przez skarżącego, po odbyciu szkolenia, powołanego zaświadczenia tj. dnia 21 marca 1997 r. obowiązywała ustawa z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym. Ustawa ta przewidywała obowiązek przeprowadzania badań technicznych pojazdów, wskazując w art. 66, iż badania techniczne pojazdów przeprowadzają stacje kontroli pojazdów upoważnione przez wojewodę, który również sprawuje nadzór w tym zakresie nad stacjami. Ustawa ta nie regulowała natomiast w żadnym zakresie sytuacji osób przeprowadzających te badania. Na podstawie art. 58 ust. 1 pkt 1 i art. 67 pkt 1, zawierających delegację do wydania stosownego rozporządzenia, Minister Komunikacji wydał w dniu 1 lutego 1993 r. rozporządzenie w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów, które w § 57 ust. 2 stanowiło, że do przeprowadzania badań technicznych pojazdów mogą być upoważnione jednostki, które:

1) spełniają wymagania określone w załączniku nr 7 do rozporządzenia,

2) dysponują pracownikami odpowiadającymi wymaganiom określonym w § 59 i 60.

Z ustępu 3 tego przepisu wynika natomiast, że jednostki mogą otrzymać upoważnienie jako stacja kontroli pojazdów o podstawowym zakresie badań technicznych obejmującym sprawdzenie oraz ocenę prawidłowości działania poszczególnych zespołów i mechanizmów pojazdów, zwłaszcza pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska oraz jako okręgowa stacja kontroli pojazdów o rozszerzonym zakresie badań technicznych.

Jednostki te powinny posiadać odpowiednie stanowiska kontrolne i być wyposażone w odpowiednie przyrządy i urządzenia (§ 58), jak również dysponować pracownikami odpowiadającymi określonym wymaganiom. Stosownie do § 59 tego rozporządzenia, pracownicy stacji kontroli pojazdów o podstawowym zakresie badań (§ 57 ust. 3 pkt 1), którzy dokonują badań technicznych, powinni posiadać, z zastrzeżeniem ust. 1a, co najmniej następujące kwalifikacje:

1) wyższe wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 1 rok praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów albo

2) średnie wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 3 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów.

Praktyka, o której mowa w ust. 1, powinna być dwukrotnie dłuższa, jeżeli posiadane wykształcenie techniczne należy do innej specjalności niż samochodowa. Poza kwalifikacjami, o których mowa w ust. 1, pracownicy, którzy dokonują badań technicznych pojazdów, powinni posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu z wynikiem dodatnim przeszkolenia na poziomie podstawowym w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów, a w razie upoważnienia do dokonywania badań dodatkowych - również zaświadczenia o ukończeniu z wynikiem dodatnim szkolenia specjalistycznego w stosownym zakresie (§ 60 ust. 2) - § 59 ust. 2 rozporządzenia. Szkolenie, o którym mowa w ust. 2, powinno być przeprowadzone w uprawnionych przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej jednostkach i według programu przez niego zatwierdzonego (§ 59 ust. 3).

Takie właśnie zaświadczenie uzyskał w 1997 r. skarżący i załączył je do swojego wniosku z dnia 26 lutego 2015 r. W dacie wystawienia tego zaświadczenia jednostka (stacja kontroli pojazdów), która spełniała opisane wyżej wymagania, mogła wystąpić do właściwego wojewody z wnioskiem o udzielenie jej upoważnienia do dokonywania badań technicznych (§ 61 ust. 1 rozporządzenia z 1 lutego 1993 r.). W upoważnieniu wydawanym stacji kontroli pojazdów wojewoda określał pojazdy, których badanie mogło być przeprowadzone i imiennie pracowników upoważnionych do dokonywania badań technicznych pojazdów oraz zakres ich upoważnienia. Badań technicznych mogli dokonywać zatem wyłącznie pracownicy jednostki wyznaczeni w upoważnieniu (§ 61 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia).

Analiza treści przytoczonych wyżej przepisów ustawy i wydanego na jej podstawie rozporządzenia wskazuje jednoznacznie, że w ówcześnie obowiązującym stanie prawnym, upoważnienie do dokonywania badań technicznych pojazdów uzyskiwała jedynie stacja kontroli pojazdów, nie zaś osoby, dokonujące tych badań, które miały w stacji wyłącznie status pracownika. Pracownicy, wykonujący badania techniczne pojazdów (tak jak skarżący), legitymowali się zaświadczeniem o ukończeniu z wynikiem dodatnim przeszkolenia na poziomie podstawowym w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów. Przeszkolenie to nie odpowiadało standardom szkolenia, o jakim obecnie mowa w art. 84 ust. 2 u.p.r.d., jak również nie kończyło się egzaminem kwalifikacyjnym.

Powyższe rozporządzenie uchylone zostało w dniu 2 lipca 1999 r. pośrednio przez art. 151 ust. 2 nowej, obecnie obowiązującej, ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 1998 r. Dopiero w tej ustawie uregulowany został status diagnosty. Art. 84 ust. 5 (w pierwotnym brzmieniu) stanowił, że badanie techniczne przeprowadza uprawniony diagnosta. W ustępie 6 przewidziano zaś, że wojewoda wydaje uprawnienie diagnosty do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę oraz odbyła szkolenie zakończone egzaminem z pozytywnym wynikiem, w jednostce wyznaczonej przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej (od 1 stycznia 2002 r. w jednostce wyznaczonej przez ministra właściwego do spraw transportu). Zgodnie z art. 84 ust. 2 ustawy, wojewoda wydawał upoważnienie do przeprowadzania badań technicznych, jeżeli stacja kontroli pojazdów posiadała wymagane warunki lokalowe, wyposażenie kontrolno-pomiarowe i techniczne oraz zatrudniała uprawnionego diagnostę.

Wchodząc w życie nowa ustawa – Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. w przepisach przejściowych - w art. 145 ust. 6 określiła sytuację osób wykonujących czynności diagnosty stanowiąc, że "osoby wykonujące czynności diagnosty w dniu wejścia w życie ustawy na podstawie dotychczasowych przepisów uważa się za spełniające wymagania określone ustawą". Podkreślić jednocześnie należy, że ustawa nie zawiera żadnych regulacji dotyczących ważności zaświadczeń o ukończeniu przeszkoleń uzyskanych pod rządem starej ustawy. W oparciu o art. 84 ust. 2 w zw. z art. 145 ust. 6 u.p.r.d. skarżącemu zostało wydane - decyzją Starosty [...] z dnia [...] - imienne uprawnienie diagnosty Nr[...] , pomimo braku odbycia szkolenia zakończonego egzaminem z pozytywnym wynikiem, w jednostce wyznaczonej przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej (art. 84 ust. 6 u.p.r.d. w pierwotnym brzmieniu). Decyzją z dnia [...] powyższe uprawnienie zostało zmienione na uprawnienie o numerze: [...] (z uwagi na nowy wzór druków poświadczających uprawnienie), a decyzją z dnia [...] zakres uprawnienia skarżącego został zwiększony na wykonywanie badań technicznych autobusów, których dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.

Istotna zmiana treści art. 84 ustawy Prawo o ruchu drogowym nastąpiła w związku z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1808 ), tj. od dnia 21 sierpnia 2004 r. W nowym brzmieniu, obowiązującym także w dacie wydania zaskarżonej decyzji, art. 84 ust. 2 stanowił, że starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny. Dodany został także ust. 2a, który stanowi, że egzamin, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza za opłatą komisja powołana przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednocześnie art. 77 ust. 5 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, stanowi, że uprawnienia do wykonywania badań technicznych, wydane na podstawie art. 84 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zachowują swoją ważność. Przepis ten dotyczył zatem takich diagnostów, takich jak skarżący, którzy uzyskali swoje uprawnienia na podstawie art. 84 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym z 1997 r. Te osoby zachowywały po dniu 21 sierpnia 2004 r. swoje dotychczasowe uprawnienia bez obowiązku zdawania egzaminu kwalifikacyjnego.

Z brzmieniem ustawy korespondowały przepisy rozporządzeń wykonawczych wydanych na podstawie art. 84 ust. 9, a od 1 stycznia 2002 r., na podstawie art. 84a ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Pierwsze rozporządzenie wykonawcze na gruncie tej ustawy – z dnia 7 września 1999 r. Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz. U. Nr 81, poz. 919) przewidywało, że uprawnieni diagności przeprowadzający badania techniczne w stacji kontroli pojazdów powinni, poza spełnieniem wymogu posiadania określonego wykształcenia i praktyki zawodowej, ukończyć z wynikiem pozytywnym szkolenie w zakresie przeprowadzania okresowych badań technicznych pojazdów. W myśl § 6 tego rozporządzenia, pracownicy stacji kontroli pojazdów dokonujący badań technicznych, którzy uzyskali uprawnienia do dokonywania badań według dotychczasowych przepisów zachowywali uzyskane uprawnienia.

Kolejne rozporządzenie Ministra Infrastruktury, wydane zostało w dniu 28 listopada 2002 r. Uchyliło ono rozporządzenie z dnia 7 sierpnia 1999 r. W § 2 określiło ono wymagania w stosunku do diagnostów, stwierdzając obowiązek ukończenia szkolenia, o którym mówi art. 84 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym i określając jego program. Równocześnie nałożyło ono na diagnostów obowiązek uczestniczenia nie rzadziej niż co dwa lata w okresowych szkoleniach uzupełniających.

Następne rozporządzenie z dnia 4 listopada 2004 r., poza określeniem wymagań w zakresie wykształcenia i praktyki zawodowej przewidziało dla osób ubiegających się o uprawnienia diagnosty obowiązek ukończenia szkolenia dla diagnostów, a następnie po jego odbyciu i uzyskaniu zaświadczenia o jego ukończeniu obowiązek przystąpienia i zaliczenia egzaminu kwalifikacyjnego. Zaświadczenie potwierdzające zdanie egzaminu kwalifikacyjnego stanowi podstawę do ubiegania się o wydanie uprawnień diagnosty (§ 11 ust. 1 wskazywanego rozporządzenia). Podobną regulację zawiera obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych - § 16 ust. 1.

W ocenie Sądu, analiza kolejnych zmian wprowadzanych przez ustawodawcę w przepisach ustawowych i przepisach wykonawczych, dotyczących podmiotów upoważnionych do dokonywania badań technicznych pojazdów, od chwili uzyskania przez skarżącego zaświadczenia o ukończeniu przeszkolenia w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów, tj od 21 marca 1997 r. do daty wydania zaskarżonej decyzji, prowadzi do wniosku, że zaświadczenie jakim legitymuje się skarżący nie jest zaświadczeniem potwierdzającym fakt odbycia szkolenia oraz zdania z wynikiem pozytywnym egzaminu kwalifikacyjnego, o których mowa w art. 84 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Otrzymując w 1997 roku zaświadczenie o ukończeniu przeszkolenia w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów skarżący nie nabył żadnych uprawnień. Załączone przez niego zaświadczenie potwierdza jedynie fakt ukończenia z wynikiem ogólnym pozytywnym przeszkolenia na poziomie podstawowym w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów i dawało w ówczesnym stanie prawnym, po spełnieniu innych jeszcze wymagań co do wykształcenia i praktyki, możliwość zatrudnienia (wykonywania czynności diagnosty) w stacji kontroli pojazdów posiadającej upoważnienie do dokonywania badań technicznych.

Uzyskanie uprawnień diagnosty możliwe stało się dopiero po wejściu w życie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, która uregulowała status diagnosty i przewidziała nadawanie tych uprawnień przez starostę, a wcześniej wojewodę w drodze decyzji. Jednocześnie, jak wskazywano już powyżej, w przepisach przejściowych (art. 145 ust. 6) uznano, że osoby wykonujące czynności diagnosty w dniu 1 stycznia 1998 r. (data wejścia w życie ustawy) na podstawie dotychczasowych przepisów uważa się za spełniające wymaga określone ustawą. Brak natomiast w ustawie jakichkolwiek uregulowań w odniesieniu do ważności zaświadczeń o przeszkoleniu uzyskanych przed jej wejściem w życie, co oznacza zdaniem sądu, że zaświadczenie, które załączył skarżący do wniosku, nie mogło stanowić podstawy wydania mu uprawnienia diagnosty na podstawie art. 84 ust. 2 ustawy.

W ocenie sądu taka regulacja oznacza, że skarżący, aby ponownie uzyskać uprawnienie diagnosty musi spełniać wszystkie warunki określone w ustawie i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu, obowiązujące w dacie wydania decyzji. Prawidłowo zatem organy orzekające w niniejszej sprawie zastosowały zasadę bezpośredniego działania nowego prawa, polegającą na tym, że od dnia wejścia w życie nowych norm prawnych należy je stosować do wszelkich stosunków prawnych, które powstają i tych które powstały przed wejściem w życie nowych przepisów, ale trwają w czasie obowiązywania nowych przepisów. Decydująca jest zatem regulacja prawna wymagań obowiązujących w dniu rozstrzygania wniosku. Omówiona wyżej, wprowadzona od 21 sierpnia 2004 r. zmiana stanu prawnego oznacza, że osoby, które wcześniej nie uzyskały uprawnień nadanych przez starostę do przeprowadzania badań technicznych pojazdów lub uprawnienia te utraciły i jednocześnie nie legitymują się zaświadczeniem o odbytym szkoleniu dla diagnostów, wydanym po wejściu w życie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, zostały zobowiązane do spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w ustawie i rozporządzeniu z 2014 r., a zatem: 1/ posiadania wymaganego wykształcenia, 2/ posiadania wymaganej praktyki, 3/ odbycia wymaganego szkolenia oraz 4/ zdania z wynikiem pozytywnym egzaminu kwalifikacyjnego przeprowadzonego przez komisję powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego (art. 84 ust. 2 i ust. 2a ustawy). Szkolenie i egzamin winny odbyć się zgodnie z rygorami określonymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. Ponieważ starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych tylko w przypadku spełnienia wszystkich przesłanek, niespełnienie chociażby jednej z nich czyni uzasadnioną odmowę przyznania uprawnień diagnosty.

W rozpoznawanej sprawie skarżący ani nie odbył szkolenia wymaganego w aktualnym stanie prawnym, ani nie przedstawił wymaganego zaświadczenia potwierdzającego zdanie egzaminu kwalifikacyjnego. Dlatego też stanowisko organów administracji, zawarte w zaskarżonej decyzji i decyzji organu pierwszej instancji ją poprzedzającej, jest prawidłowe, gdyż odmawia przyznania skarżącemu uprawnienia diagnosty. Powoływany przez stronę § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych (poprzednio odpowiednio § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów) może dotyczyć jedynie zaświadczeń wydanych w czasie obowiązywania ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Rozporządzenia te wydane zostały bowiem na podstawie i w celu wykonania ustawy z 1997 r., a ustawa ta nie zawiera żadnych regulacji dotyczących ważności zaświadczeń uzyskanych przed jej wejściem w życie ustawy, tj. przed 1 stycznia 1998 r. Zatem § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania diagnostów oraz wzorów dokumentów z tym związanych stanowiący, że zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność, nie dotyczy zaświadczeń wydanych w okresie obowiązywania ustawy Prawo o ruchu drogowym z 1983 r. Zaświadczenie z 1997 r. o ukończeniu przeszkolenia, uzyskane w stanie prawnym, który nie przewidywał przyznawania uprawnienia diagnosty, nie mogło zatem stanowić podstawy wydania skarżącemu takiego uprawnienia w 2015 r.

Wskazać także należy, że pogląd, iż w sprawie przyznania uprawnienia diagnosty ma zastosowanie zasada bezpośredniego działania nowego prawa, wyrażony został w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. akt IV SA/Gl 233/06. Tożsame stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 7 stycznia 2009 r. (sygn. akt II SA/Sz 815/08), WSA w Łodzi z w wyroku z dnia 23 listopada 2007 r. (sygn. akt III SA/Łd 179/07) i WSA w Łodzi z 10 marca 2010 r. (sygn. III/SA Łd 631/09). W uzasadnieniach tych wyroków podkreślano, iż obowiązek organów administracji publicznej do stosowania w postępowaniu administracyjnym przepisów obowiązujących w dniu wydania decyzji wynika z konstytucyjnej zasady praworządności. Od reguły tej mogą zostać wprowadzone odstępstwa przepisami przejściowymi, ograniczającymi moc przepisów prawa w czasie, przez wyłączenie ich zastosowania do zdarzeń prawnych mających miejsce przed ich wejściem w życie. (np. wyrok NSA z 21 czerwca 2006 r. I OSK 942/05 nie publikowany), co, jak wykazano wyżej, w odniesieniu do zaświadczeń potwierdzających odbycie szkolenia, uzyskanych w okresie obowiązywania starej ustawy Prawo o ruchu drogowym nie miało miejsca.

Odnosząc się do argumentacji skarżącego opartej zwłaszcza na wyroku NSA z dnia 13 maja 2009 r. II GSK 927/08, w którym sąd stwierdził, że: "w przepisach prawa nie określono czasu w jakim po zdaniu egzaminu i spełnieniu innych przesłanek, osoba ta powinna uzyskać uprawnienia diagnosty. Wynika z tego, że raz uzyskane zaświadczenie uprawniające do ubiegania się o uprawnienia diagnosty nie wygasają, a o takie uprawnienia można się ubiegać w każdym czasie", zauważyć przede wszystkim należy, iż postępowanie administracyjne będące przedmiotem oceny NSA toczyło się w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wydaniu uprawnienia diagnosty. Uprawnienie to zostało wydane 30 stycznia 2007 r., na podstawie wniosku z dnia 29 stycznia 2007 r., w sytuacji, gdy wnioskodawca ukończył szkolenie podstawowe w zakresie przeprowadzania okresowych badań technicznych pojazdów i złożył egzamin z wynikiem pozytywnym w Zakładzie Doskonalenia Zawodowego w dniu 21 grudnia 2002 r. Szkolenie wnioskodawca odbywał więc już pod rządem nowej ustawy Prawo o ruchu drogowym. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło nieważność decyzji o udzieleniu uprawnień diagnosty, gdyż od dnia 21 sierpnia 2004 r. na skutek nowelizacji art. 84 ust. 2 osoba ubiegająca się o uprawnienia diagnosty winna zdać z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił obie decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego uznając, że organ źle zinterpretował § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r., który stanowi, że zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność, bowiem ustawodawca specjalnie wprowadził taką normę, żeby osoby mające owe zaświadczenia nie utraciły wcześniej nabytych uprawnień. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną SKO od tego wyroku, jednak podkreślił, że przy dokonywaniu kontroli legalności decyzji o stwierdzeniu nieważności, zastosowanie przepisów prawa materialnego mogło być analizowane wyłącznie w kontekście przesłanek z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Zaznaczył też, że w przypadku decyzji ostatecznych, funkcjonujących już w obrocie prawnym, obowiązuje zasada pewności obrotu i ochrony praw nabytych. W ocenie NSA można wnioskować, że ustawodawca zapewniając w § 14 rozporządzenia z 2004 r. ważność zaświadczeń wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych miał na uwadze całość zaświadczenia, zawierającego również informację o zdanym egzaminie. Nawet jeśli, na etapie stosowania powołanych przepisów omawiana regulacja doczekała się różnych sposobów wykładni, gdyż odmienne stanowiska prezentowane były w orzecznictwie sądów administracyjnych, w ocenie NSA, zastosowanie tej regulacji w sposób zgodny z jednym sposobów ich wykładni, nie może być samo przez się traktowane jako rażące naruszenie prawa.

Z tego więc względu, że wyrok NSA dotyczył decyzji o stwierdzeniu nieważności, a zaświadczenie w tej sprawie, potwierdzające ukończenie szkolenia diagnostów i złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu, uzyskane zostało w czasie obowiązywania ustawy Prawo o ruchu drogowym z 1997 r., tyle, że przed jej nowelizacją z 2004 r., sąd rozpoznający niniejszą skargę uznał, że poglądy w nim wyrażone nie mogą mieć zastosowania w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu, przy rozpoznawaniu niniejszej skargi uwzględnić trzeba także cel jaki miała i ma regulacja zawarta w art. 84 i 84a ustawy Prawo o ruchu drogowym z 1997 r. i w wydawanych na jej podstawie rozporządzeniach wykonawczych. Należy zauważyć, że ustawodawca przywiązuje duże znaczenie do statusu diagnosty gdyż od jego kwalifikacji i rzetelności w dużej mierze zależy stan techniczny pojazdów poruszających się po drogach. Ustawa uzależnia nabycie uprawnień diagnosty od spełnienia bardzo szczegółowo określonych warunków, a kolejne rozporządzenia wydawane na jej podstawie, poza uszczegółowieniem tych wymagań, określały także programy szkolenia, wprowadzały obowiązek uczestniczenia przez diagnostów w szkoleniach uzupełniających. Rozporządzenia z 2004 r. i 2014 r. określiły ponadto szczegółowo zasady przeprowadzania egzamin kwalifikacyjnego. Wszystkie te działania miały niewątpliwie na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu merytorycznego diagnostów, co wynika wprost z treści art. 84a ust. 2 ustawy. Biorąc pod uwagę postęp techniki jaki ma miejsce w branży samochodowej, niezrozumiałe byłoby wydawanie uprawnienia diagnosty w roku 2015, na podstawie zaświadczenia potwierdzającego ukończenie szkolenia w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów sprzed 18 lat, w sytuacji, gdy na skutek cofnięcia skarżącemu uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów nr [...] w związku z wyrokiem Sądu Rejonowego [...] Wydział Karny w P., przez okres 5 lat nie przeprowadzał on badań technicznych pojazdów.

Reasumując, w ocenie sądu rozpoznającego niniejszą skargę należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji odpowiadają prawu i dlatego na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

d.j.