drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Administracyjne postępowanie, Inne, oddalono skargę, II SAB/Kr 78/16 - Wyrok WSA w Krakowie z 2016-06-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Kr 78/16 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2016-06-07 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-04-19
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Agnieszka Nawara-Dubiel
Beata Łomnicka /przewodniczący sprawozdawca/
Kazimierz Bandarzewski
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Administracyjne postępowanie
Sygn. powiązane
I OSK 2504/16 - Wyrok NSA z 2018-10-16
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2014 poz 782
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia Beata Łomnicka (spr.) Sędziowie: WSA Agnieszka Nawara-Dubiel WSA Kazimierz Bandarzewski po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi R.S. na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej oddala skargę.

Uzasadnienie

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w K. wniósł skarżący R.S.

Skarżący zarzucił organowi bezczynność w sprawie wniosku z dnia 15 stycznia 2016 r.

Zarzucił naruszenie art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. 2015.2058 zwanej dalej ustawą) poprzez błędne kwestionowanie prawa skarżącego do uzyskania informacji publicznej. Skarżący zarzucił również naruszenie art. 13 ustawy poprzez nieudostępnienie informacji, art. 15 poprzez wskazanie opłaty kancelaryjnej i art. 16 ustawy poprzez niewydanie decyzji, oraz art. 3 ustawy.

Skarżący wniósł o orzeczenie, iż bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz wymierzenia organowi grzywny.

Skarżący w uzasadnieniu skargi wskazał, że działania organu ograniczyły się na powiadomieniu skarżącego o kosztach, tym czasem w ocenie skarżącego brak jest podstaw do żądania uiszczenia wymaganej opłaty.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi.

Organ wskazał, iż w skardze z dnia 29 marca 2016 r. (doręczonej w dniu 5 kwietnia 2016 r.) skarżący zarzucił organowi naruszenie szeregu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, zwanej dalej ustawą i składa również szereg żądań.

Organ przyznał, iż zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy udzielenie informacji publicznej co do zasady, jest bezpłatne. Jednakże zasada bezpłatnego dostępu do informacji publicznej nie jest absolutna. Doznaje ona ograniczenia w dwóch przypadkach określonych w samej ustawie. Pierwszy wyjątek jest zawarty w art.15 ust. 1 ustawy i dotyczy dodatkowych kosztów jakie ma ponieść podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, w związku ze sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia żądanej informacji publicznej.

Drugi wyjątek zawarty jest zaś w art. 1 ust. 2 tejże ustawy. Na podstawie tego przepisu zdaniem organu, do udostępnienia kopii orzeczeń z akt sądowych w sprawach cywilnych znajduje zastosowanie ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 90 z 2010 r., poz. 594 ze zm.), a w szczególności jej art. 78. Przepis ten stanowi, że opłatę od wniosku o wydanie kopii dokumentu znajdującego się w aktach sprawy, pobiera się w kwocie 1 złotego za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.

Zdaniem organu nie do przyjęcia jest sytuacja, gdy strona postępowania sądowego jest zobowiązana do ponoszenia opłat za wydanie kopii dokumentów z akt sądowych, a zwolniona z tego obowiązku jest osoba powołująca się na ustawę. Naruszałoby to nie tylko zasady logiki, lecz również zasadę równości stron wobec prawa.

Organ zwrócił uwagę, na pogląd prawny wyrażony przez sędziego NSA J.D. , który stwierdził, że, "...jeżeli więc podzielić stanowisko, że informacja publiczna jest dostępna dla każdego nieodpłatnie, to w zakresie pojęcia "każdy", umieścić również trzeba stronę postępowania sądowoadministracyjnego. Pobieranie zatem od strony postępowania opłaty kancelaryjnej za wydawaną jej z akt kserokopię orzeczenia, byłoby bezpodstawne, a przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i rozporządzenie w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych uznać trzeba byłoby za sprzeczne z ustawą o dostępie do informacji publicznej. Strona bowiem mogłaby realizować prawo uzyskania np. kserokopii orzeczenia ze swojej sprawy, na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie zaś na podstawie przepisów proceduralnych.

Stanowisko takie stałoby w oczywistej sprzeczności z przepisami p.p.s.a. oraz wydanymi w jej wykonaniu przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych. Trzeba przyjąć, że założeniem ustawodawcy nie było tworzenie wzajemnie się wykluczających przepisów prawa. Wskazuje na to chociażby przepis art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowiący legitymację prawną dla innych trybów udostępniania informacji, mającej walor informacji o sprawach publicznych. Na podstawie tego przepisu, udostępniania wnioskodawcom, powołującym się na ustawę o dostępie do formacji publicznej, z akt sprawy sądowoadministracyjnej np. odpisów orzeczeń czy kserokopii (sporządzonych w przewidzianej przez prawo formie), stosuje się powoływane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. (J. Drachal "Dostęp do informacji publicznej w praktyce wydziałów informacji sądowej sądów administracyjnych", wystąpienie na konferencji; zorganizowanej przez PAN w Warszawie, 6 czerwca 2006 r.)

To stanowisko można, według organu, wprost odnieść do niniejszej sprawy, przy czym w miejsce przepisów sądowoadministracyjnych wchodzą przepisy wspomnianej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W związku z tym Organ uważa, że prawidłowo naliczył opłatę kancelaryjną w wysokości 181,- zł, wezwał skarżącego do jej uiszczenia, a z powodu braku zapłaty nie udzielił żądanej informacji publicznej.

Jak wynika z materiału dowodowego, organ wezwał skarżącego do uiszczenia stosownej opłaty kancelaryjnej, w przepisanym terminie.

Organ uważa także, opowiadając się za dynamiczną teorią wykładni przepisów prawnych, że pojęciu "kopia dokumentu", którym posługuje się przepis art. 78 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, należy nadać nowe znaczenie, odpowiadające zmieniającej się sytuacji społecznej, ekonomicznej, politycznej. Wszechogarniająca informatyzacja otaczającej nas rzeczywistości, w tym życia publicznego powoduje, że desygnatem określenia "kopia dokumentu" będzie nie tylko kopia papierowa, ale także kopia elektroniczna.

W tym stanie rzeczy, zarzuty skarżącego naruszenia przez organ powołanych w skardze przepisów ustawy są bezzasadne, a skarga winna być zdaniem organu oddalona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył , co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2014.1647 ze zm.) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zwanej dalej p.p.s.a, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie.

Kontrola sądu obejmuje również orzekanie w sprawach spraw na bezczynność w przypadkach określonych w pkt 1- 4 § 2 art. 3 p.p.s.a. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, zgodnie z dyspozycją art. 134 § 1 p.p.s.a.

Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi w rozpatrywanej sprawie, jest bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w K.

Przede wszystkim wyjaśnić należy, że w p.p.s.a. przyjmuje się, iż z bezczynnością organu mamy do czynienia wówczas, gdy organ nie podejmuje czynności, bądź podejmuje je, ale przekracza termin załatwienia sprawy, nie wykonując obowiązku zawiadomienia strony.

Zgodnie z art. 149 p.p.s.a. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4 a:

1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

§ 1a. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

§ 1b Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 2, może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego.

§ 2 Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 lub przyznać od organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6.

Stan bezczynności organu administracji publicznej występuje wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 marca 2003 r., IV SAB/Wa 109/07).

Co do zasady warunkiem dopuszczalności skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego jest, jak to wynika z przepisu art. 52 § 1 p.p.s.a., wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed właściwym organem administracji publicznej, przy czym dotyczy to także skargi na bezczynność organu, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. Jednakże w przypadku skargi na bezczynność organu, której przedmiotem jest dostęp do informacji publicznej należy przyjąć, iż skarga nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej. Brak jest bowiem podstaw do występowania z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa oraz wykazywania, że złożone zostało zażalenie na bezczynność organu w trybie, o którym mowa w art. 37 § 1 k.p.a.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej stanowi w art. 1 ust. 1, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Tę ogólną definicję doprecyzowuje art. 6 ust. 1, który wymienia rodzaje spraw, jakich mogą dotyczyć informacje o charakterze informacji publicznych, czyniąc to w sposób otwarty, czemu służy zwrot "w szczególności". Doktryna oraz orzecznictwo sądowe, w oparciu o ogólną formułę ustawy, a także konstytucyjną konstrukcję prawa do informacji zawartą w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, przyjmuje szerokie rozumienie pojęcia "informacja publiczna". Za taką uznaje się wszelkie informacje wytworzone przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym (komunalnym bądź Skarbu Państwa), jak również informacje odnoszące się do wspomnianych władz, osób i innych podmiotów, niezależnie od tego, przez kogo zostały wytworzone (por. wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 181/02; wyrok NSA z dnia 20 października 2002 r., sygn. akt II SA 1956/02 oraz wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 2036-2037/02 za: M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 28).

Zgodnie z art. 13 ustęp 1 udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2.

Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. (ustęp 2).

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom.

Podmiot, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek.(ust. 2)

Dokonując wykładni tego przepisu, należy stwierdzić, że wprowadza on wyjątek od zasady bezpłatnego dostępu do informacji publicznej. Ustalona w art. 15 ust. 2 u.o.d.i.p. procedura stanowi zaś konkretyzację sposobu realizacji uprawnienia organu do pobrania od wnioskodawcy opłaty za udostępnienie informacji publicznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 luty 2015 r. sygn.. akt I OSK 228/15). Zauważyć nadto należy, iż ustawodawca wspomina o ustaleniu opłaty odpowiadającej wysokości dodatkowych kosztów, które organ ma ponieść, a nie kosztów które poniósł. Oczywistym jest więc, że udzielenie informacji publicznej powinno nastąpić po uiszczeniu opłaty. Ustalenie opłaty w takiej formie wpisuje się również w istotę procedury udostępniania informacji publicznej, która z założenia ma gwarantować stronie jak najszybsze załatwienie sprawy w każdym jej aspekcie, także finansowym. (I OSK 228/15 - Postanowienie NSA z dnia 6 lutego 2015 r. ).

Nie bez znaczenia jest jednak treść art. 1 ust. 2, który stanowi, że przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Rację ma bowiem organ, że w oparciu o powołany przepis w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych Dz. U. Nr 90 z 2010 r., poz. 594 ze zm.), a w szczególności jej art. 78 wskazujący, że opłatę od wniosku o wydanie kopii dokumentu znajdującego się w aktach sprawy, pobiera się w kwocie 1 złotego za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.

Sąd w niniejszym składzie w całości podziela przytoczone przez organ stanowisko, wyrażone przez sędziego NSA J.D. , który stwierdził, że, trzeba przyjąć, że założeniem ustawodawcy nie było tworzenie wzajemnie się wykluczających przepisów prawa. Wskazuje na to chociażby przepis art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowiący legitymację prawną dla innych trybów udostępniania informacji, mającej walor informacji o sprawach publicznych. Na podstawie tego przepisu, udostępniania wnioskodawcom, powołującym się na ustawę o dostępie do formacji publicznej, z akt sprawy sądowoadministracyjnej np. odpisów orzeczeń czy kserokopii (sporządzonych w przewidzianej przez prawo formie), stosuje się powoływane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. Wprawdzie wyrażony pogląd dotyczy odpisów dokumentów z akt sądowoadministracyjnych, nie ma jednak żadnych przeszkód by odnieść go także do postępowań cywilnych. Inna interpretacja przepisów powodowałaby zdaniem Sądu, możliwość obejście prawa i konieczność udzielania stronom postępowania np. kserokopii orzeczeni w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, a nie w trybie przepisów proceduralnych.

Z uwagi na to, iż skarżący domaga się w trybie dostępu do informacji publicznej, wydania odpisów dokumentów z akt spraw cywilnych, to udostępnienie ich następuje zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej z jednoczesnym zastosowaniem przepisów określających sposób wniesienia i stawki za stronę wydruku dokumentu z akt postępowania cywilnego (opłata kancelaryjna). Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje fakt, że skarżący dopuszcza możliwość udostępnienia informacji w formie płytki CD.

Skoro zatem organ poinformował wnioskodawcę o opłacie kancelaryjnej związanej z udostępnieniem treści orzeczeń wraz z uzasadnieniem i wyznaczony termin upłynął bezskutecznie, to nie można tym samym stawiać zarzutu, iż organ pozostawał, w związku z wnioskiem skarżącego, w bezczynności.

Uwzględniając powyższe orzeczono jak w wyroku na podstawie art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt