Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Katarzyna Golat, Sędziowie sędzia WSA Alina Balicka, sędzia WSA Piotr Korzeniowski (spr.), Protokolant sekr. sąd. Agnieszka Przesław, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2015 r. sprawy ze skargi M. C. na postanowienie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie wezwania do zagospodarowania odpadów - oddala skargę -

Przedmiotem zaskarżenia jest postanowienie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (dalej: GIOŚ) znak: [...] z [...] lipca 2014 r. wydane na podstawie art. 144, art. 138 § 1 pkt 2), art. 127 § 3 w związku z art. 5 § 2 pkt 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej: k.p.a.), art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. nr 124, poz. 859 ze zm., dalej: u.m.p.o.), w związku z art. 24 ust. 3 lit. a i art. 2 pkt 35 lit. a rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.Urz. UE L 190 z 12 lipca 2006 r., s. 1, ze zm. dalej: rozporządzenie nr 1013/2006), art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2013, poz. 21 ze zm., dalej: u.o.), po rozpatrzeniu zażalenia pani M. C. (dalej: strona, skarżąca) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą: [...], z siedzibą pod adresem: ul. [...], [...] K. na postanowienie GIOŚ, znak: [....] z [...] maja 2014 r., wzywające ww. osobę do zastosowania procedur określonych w art. 24 ust. 3 rozporządzenia nr 1013/2006, poprzez zagospodarowanie odpadu o kodzie 16 01 04* w postaci uszkodzonego motocykla marki: [...], o numerze indentyfikacyjnym ramy: [...], sprowadzonego z terytorium USA na terytorium Polski, przez przedsiębiorcę prowadzącego stację demontażu pojazdów lub punkt zbierania pojazdów, posiadającego decyzję właściwego organu w zakresie gospodarki odpadami, wymaganej w związku z prowadzeniem stacji demontażu pojazdów lub punktu zbierania pojazdów, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania postanowienia.

W postanowieniu z [....] lipca 2014 r. GIOŚ:

1. uchylił w całości swoje postanowienie znak: [...];

2. wezwał panią M.C., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą: [...] z siedzibą pod adresem: ul. [...], [...] K., do zastosowania procedur określonych w art. 24 ust. 3 rozporządzenia nr 1013/2006, poprzez zagospodarowanie odpadu o kodzie 16 01 04* w postaci uszkodzonego motocykla marki [...], o numerze identyfikacyjnym ramy: [...], sprowadzonego z terytorium USA na terytorium Polski, przez przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów o ww. kodzie;

3. stwierdził, że obowiązek określony w pkt 2) może być wykonany za pośrednictwem przedsiębiorcy posiadającego decyzję właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów o kodzie 16 01 04*;

4. określił termin wykonania niniejszego postanowienia, tj. w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania postanowienia.

Stan sprawy przestawiał się następująco.

W piśmie z [...] marca 2014 r. znak: [...], Kierownik Oddziału Celnego w K. powiadomił GIOŚ o ujawnieniu nielegalnego międzynarodowego przemieszczania odpadu w postaci uszkodzonego motocykla marki: [...], o numerze identyfikacyjnym ramy: [...]. Ujawnienie nastąpiło w związku ze zgłoszeniem do procedury dopuszczenia ww. motocykla do obrotu, w związku z jego sprowadzeniem do Polski ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Do ww. pisma dołączono kopię formularza wniosku o przeprowadzenie oceny towaru, kopię pisma [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z [...] marca 2014 r., dokument zgłoszenia celnego OGL /[...] z [...] marca 2014 r., kopię dokumentu Bill of Sale to a Motor Vehicle, kopię dokumentu Texas Nonrepairable Vehicle Title, kopię Wyceny nr [...] z [...] marca 2014 r. Na podstawie analizy zgromadzonego materiału dowodowego GIOŚ, w dniu [...] kwietnia 2014 r., w piśmie znak:[...], wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie określenia sposobu gospodarowania odpadem w postaci ww. pojazdu, przez skarżącą, będącą odbiorcą odpadu odpowiedzialnego za jego nielegalne międzynarodowe przemieszczenie z terytorium USA do Polski. W toku postępowania w postanowieniu znak:[...] z [...] maja 2014 r., GIOŚ wezwał stronę postępowania do oddania odpadu w postaci ww. pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania ww. postanowienia. Pani M.C. złożyła zażalenie na ww. postanowienie, wyjaśniając, iż przedmiotowy motocykl jest pełnowartościowym pojazdem, który skarżąca chce zachować w swojej bogatej kolekcji motocykli marki [...].

Ponadto skarżąca zarzuciła, iż kwalifikacja ww. motocykla jako odpadu ze względu na uszkodzony błotnik czy zbiornik paliwa oraz częściowe zamoczenie silnika, jest daleko idącą nadinterpretacją pojęcia odpadu. GIOŚ nie uwzględnił stanowiska pani M. C..

W postanowieniu z [...]lipca 2014 r. znak: [...], organ uchylił zażalone postanowienie jako zobowiązujące skarżącą do oddania odpadu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub punkt zbierania pojazdów i wezwał skarżącą do przekazania ww. odpadu do odbiorcy uprawnionego do przetwarzania lub zbierania odpadów. Powyższe wynikało z faktu, iż przepisów ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (tekst jedn.: Dz.U. 2013, poz. 1162 ze zm.), nie stosuje się do takiego rodzaju pojazdów, z jakim organ miał do czynienia w niniejszej sprawie. Postanowienie znak: [...] zostało doręczone stronie. Pani M. C. w piśmie z [...] sierpnia 2014 r. zaskarżyła ww. postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zdaniem skarżącej, przedmiotowy motocykl został uznany za odpad tylko i wyłącznie na podstawie amerykańskiego dokumentu. Jednocześnie skarżąca stwierdziła, iż w toku postępowania sądowego przedstawi niepodważalne dowody świadczące o pełnej sprawności, co doprowadzi do twierdzenia, iż "opis stanu technicznego w dowodzie motocykla umieszczony na terytorium USA mija się z prawdą". Ponadto, jak wynika z treści skargi, skarżąca nie zgadza się z twierdzeniem organu, jakoby amerykański podmiot QCSA Direct miał handlować i pozbywać się odpadów, gdyż podmiot ten zajmuje się sprzedażą uszkodzonych pojazdów mechanicznych. W ocenie skarżącej, twierdzenie, iż motocykl nie będzie mógł się poruszać po drogach publicznych ze względu na błędy w dokumentacji nie eliminuje go z użytkowania na terenie Polski po uprzednich badaniach technicznych w autoryzowanej stacji diagnostycznej. Skarżąca podniosła także, że jest pasjonatem motocykli i pragnie tym egzemplarzem motocykla zasilić swoją bogatą kolekcję.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst. jedn.: Dz.U. 2012, poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Zgodnie z art. 134 p.p.s.a., Sąd rozstrzyga w granicach sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c, p.p.s.a.) lub stwierdzenia nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że skarga jest niezasadna, gdyż zaskarżona postanowienie odpowiada prawu.

Odnosząc się wprost do treści skargi Sąd stwierdza co następuje.

Przedmiotem kontroli Sądu jest postanowienie [...] z [...] lipca 2014 r. wydane po rozpatrzeniu zażalenia skarżącej, na postanowienie GIOŚ znak: [...] z [...] maja 2014 r.

W ocenie Sądu, organ orzekający wydając zaskarżone postanowienie, w sposób właściwy dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego w kwestii uznania przedmiotowego motocykla za odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 u.o., zobowiązując skarżącą do zastosowania procedur określonych w art. 24 ust. 3 rozporządzenia nr 1013/2006, poprzez zagospodarowanie odpadu o kodzie 16 01 04* w postaci uszkodzonego motocykla marki [...] o numerze identyfikacyjnym ramy: [...], sprowadzonego z terytorium USA na terytorium Polski, przez przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów o ww. kodzie. Organ określił jednocześnie, że ww. obowiązek może być wykonany za pośrednictwem przedsiębiorcy posiadającego decyzję właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów o kodzie 16 01 04*.

Kluczową definicją, która ma zastosowanie w niniejszej sprawie jest definicja ustawowa pojęcia "odpady". Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6) u.o. przez odpady rozumie się "każdą substancją lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia jest zobowiązany".

W pierwszej kolejności odnosząc się do treści wyżej przytoczonej definicji należy stwierdzić, że z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, wynika, że dla przedmiotowego uszkodzonego motocykla odpowiednie władze Stanu Teksas w USA wydały dokument: "Texas Nonrepairable Vehicle Title". Z tłumaczenia ww. dokumentu, wykonanego przez tłumacza przysięgłego języka angielskiego, panią M.F., wynika, iż powyższy dokument to "Świadectwo własności pojazdu nienadającego się do naprawy".

W ww. dokumencie znajduje się również adnotacja "This vehicle may not be repaired, rebuilt or reconstructed, issued a regular certificate of title, registered or operator in Texas. This vehicle may be used only as a source for usedparts or scrap metal", co zgodnie z tłumaczeniem przysięgłym oznacza, iż "Pojazd, którego dotyczy niniejsze świadectwo nie może zostać zreperowany, odbudowany ani przebudowany, nie można wystawić dla niego zwykłego świadectwa własności, ani też nie można go zarejestrować ani użytkować w ruchu drogowym w stanie Teksas. Pojazd, którego dotyczy niniejsze świadectwo, może zostać wykorzystany wyłącznie jako źródło części używanych lub złom metalowy". Należy zgodzić się z organem, że powyższe adnotacje bezspornie i w sposób jednoznaczny określają status formalnoprawny przedmiotowego pojazdu, nadany dla niego w państwie wywozu. Oznacza to, iż przedmiotowy motocykl jest trwale wycofany z eksploatacji, nienadający się do naprawy, niepodlegający rejestracji, i którego sposób dalszego wykorzystania został określony jako zasadniczo odmienny od tego, do którego pojazd ten został wytworzony, tj. został przeznaczony na źródło części zamiennych lub złomu metalowego. Z treści cytowanego wyżej dokumentu wynika, zatem, że w państwie wywozu przedmiotowy motocykl nie mógł już być wykorzystywany zgodnie z jego pierwotnym przeznaczeniem. W zaskarżonym postanowieniu organ prawidłowo zastosował definicję ustawową pojęcia odpady, która znajduje sie w art. 3 ust. 1 pkt 6) u.o. Organ dokonał też właściwej interpretacji określenia "pozbycie się", które stanowi konieczną przesłankę do uznania za odpad oraz w istocie oznacza zmianę sposobu użytkowania wskazanego przedmiotu, czyli użytkowanie w inny sposób aniżeli nakazuje to przeznaczenie danego przedmiotu, a nowy sposób użytkowania mógłby wywoływać niekorzystne oddziaływanie na środowisko.

Okoliczność związana z możliwością użytkowania pojazdu w sposób zgodny z jego pierwotnym przeznaczeniem ma, bowiem wpływ na uznanie, bądź nie uznanie, pojazdu za odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6) u.o.

W literaturze wyrażono pogląd, według którego kluczowym elementem definicji odpadów jest pojęcie "pozbycie się", gdyż przedmiot staje się odpadem właśnie z chwilą "pozbycia się" go przez dotychczasowego posiadacza (M. Górski, Gospodarowanie odpadami w świetle prawa wspólnotowego i polskiego prawa wewnętrznego, Poznań 2005, s. 41.).

Ponadto z orzecznictwa TS Unii Europejskiej wynika, że ważną przesłanką, która przesądza o tym, że przedmiot staje się odpadem, jest zachowanie się posiadacza (K. Karpus, Gospodarowanie odpadami w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na gruncie dyrektyw ramowych w sprawie odpadów, Włocławek 2011, s. 12 i n.). M. Górski zwraca uwagę na duże znaczenie wykładni określenia "pozbycie się". Jego zdaniem, powinna ona być indywidualizowana, w szczególności, gdy pojawiają się wątpliwości, czy wskutek pozbycia się dany przedmiot jest odpadem (J. Jerzmański, M. Górski, Pojęcia "odpady", "odpady komunalne", [w:] M. Górski, K. Nowacki, Prawne i organizacyjne obowiązki gmin w postępowaniu z odpadami komunalnymi, Wrocław 2012, s. 55.).

Z definicji ustawowej, która znajduje się w art. 6 ust. 1 pkt 6) u.o. wynika dwoista natura odpadu. Odpadem jest substancja lub przedmiot. Ta szczególna cecha jest związana z określonymi zachowaniami posiadacza odpadów. Polegają one na: pozbywaniu się odpadów, zamiarze pozbycia się odpadów lub obowiązku pozbycia się odpadów.

Czynność polegającą na pozbyciu się odpadu, która jest elementem definicji ustawowej tego pojęcia należy odnosić do subiektywnej lub obiektywnej wartości substancji lub przedmiotu, którą ona przedstawia dla jego posiadacza. Miernik wartościowy substancji lub przedmiotu wymaga stosowania kryteriów, które zawiera definicja ustawowa pojęcia "odpady".

W przypadku substancji lub przedmiotu, które stają się odpadem możemy mówić np. o wartości początkowej oraz wartości bieżącej, uzasadniającej podstawę pozbycia się przez dotychczasowego posiadacza.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi, że zakres pojęcia "odpad" zależy od interpretacji pojęcia "pozbywać się" (zob. wyrok ETS z 18 grudnia 1997 r. w sprawie C-129/96 oraz wyrok ETS z 8 września 2005 r. w sprawie C-121/03.). W orzecznictwie NSA ukształtowanym na gruncie ustawy o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. wyrażony został pogląd, według którego "Pojęcie "pozbycie się", które stanowi przesłankę do uznania za odpad, w istocie oznacza zmianę sposobu użytkowania wskazanego przedmiotu, czyli użytkowanie w inny sposób aniżeli nakazuje to przeznaczenie danego przedmiotu, a nowy sposób użytkowania mógłby wywoływać niekorzystne oddziaływanie na środowisko (zob. wyrok NSA w Warszawie z 9 czerwca 2009 r., sygn. akt II OSK 960/08, LEX, nr 1276193.).

Elementem istotnym, które należy brać pod uwagę w interpretacji pojęcia "odpady", jest określenie "użyteczność", które oznacza zdolność do zaspokajania ludzkich potrzeb. Celem działalności gospodarczej jest wytworzenie rzeczy i usług, które mają określoną użyteczność. Produkt, jeżeli zaspokaja jakąś potrzebę, jest użyteczny, a użyteczność stanowi o jego wartość. Nieużyteczność substancji lub przedmiotów może być charakteryzowana z uwzględnieniem podziału na: względną i bezwzględną. Nieużyteczność względna ma miejsce wówczas, gdy substancja lub przedmiot nie nadaje się do wykorzystania w produkcji podstawowej w miejscu, w którym powstały, posiada natomiast wartość w produkcji ubocznej lub podstawowej w innym miejscu. Nieużyteczność bezwzględna ma miejsce wówczas, gdy substancja lub przedmiot utraciły wszelką wartość użytkową. Odpadem jest każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. Nie są one więc dla posiadacza użyteczne i z tego powodu dotychczasowy posiadacza pozbywa się substancji lub przedmiotu. TS Unii Europejskiej podkreśla jednocześnie, że pozbyciem się jest poddanie przedmiotu procesom odzysku, jeżeli posiadacz przedmiotu w opinii powszechnej uznawanego za odpada poddaje go procesowi określonemu przez normę prawną za sposób odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, to znaczy, że właśnie pozbywa się go, czyli przekształca w odpad (zob. wyrok z 15 czerwca 2000 r. w połączonych sprawach C-418 oraz C-419.).

Przenosząc powyższe rozważania ogólne na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że GIOŚ dokonał prawidłowej analizy materiału dowodowego i wykazał, że ww. motocykl stanowi odpad. Przedmiotowy motocykl, jak wynika z wyceny technicznej nr [...] z [...] marca 2014 r. w momencie przemieszczenia był uszkodzony, tym samym nie mógł się poruszać po drogach publicznych. Ponadto wystawiony dla przedmiotowego motocykla dokument "Świadectwo własności pojazdu nienadającego się do naprawy" jednoznacznie wskazuje, iż utracił on swoje dotychczasowe przeznaczenie jeszcze na terytorium USA. Wobec czego, poprzedni właściciel mając świadomość, iż przedmiotowy motocykl jest przeznaczony do zniszczenia, a zatem nie będzie on mógł go użytkować w sposób w jaki nakazuje jego przeznaczenie, pozbył się go. Motocykl ten stracił swoje dotychczasowe przeznaczenie już na terenie USA i w takim stanie technicznym został przemieszczony na terytorium Polski.

Pozbycie się przedmiotowego motocykla było umotywowane zmianą jego przeznaczenia, co oznacza, iż właściciel pojazdu pozbywał się czegoś co pojazdem było, a przestało nim być wskutek zmiany jego przeznaczenia. Pozbycie się w przedmiotowym przypadku oznacza zmianę sposobu dotychczasowego użytkowania przedmiotu, czyli użytkowanie przedmiotu w sposób inny niż nakazuje to jego pierwotne przeznaczenie, a nowy sposób użytkowania mógłby wywołać niekorzystne oddziaływanie na środowisko. Tym samym wypełnione zostały przesłanki definicji ustawowej pojęcia "odpady", o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6) u.o. Organ wskazał również na fakt, iż tytuł własności do pojazdu był przekazywany kilkukrotnie na poszczególne podmioty i osoby wyszczególnione w dokumencie Texas Nonrepairable Vehicle Title. Należy podkreślić, że każdemu przekazaniu własności towarzyszyło przekazanie dokumentu Texas Nonrepairable Vehicle Title, który potwierdza brak możliwości użytkowania pojazdu w sposób zgodny z jego pierwotnym przeznaczeniem. Pojazd został zbyty na rzecz skarżącej, a temu zbyciu także towarzyszyło przekazanie ww. dokumentu. W okolicznościach niniejszej sprawy oznacza to, że przedmiotowy motocykl został wywieziony z USA, jako pojazd wycofany z eksploatacji i przywieziony na terytorium Polski.

Motocykl objęty kontrolowanym postępowaniem w chwili nabycia go przez skarżącą nie był zarejestrowany, ani homologowany. Przepisy ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz.U. 2012, poz. 1137 ze zm.), przewidują, że rejestracji pojazdu dokonuje się na podstawie dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany (art. 72 ust. 1 pkt 5), a w przypadku pojazdu sprowadzanego z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim zamiast dowodu rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 5), dopuszcza się przedstawienie innego dokumentu stwierdzającego rejestrację pojazdu, wydanego przez organ właściwy do rejestracji pojazdów w tym państwie (art. 72 ust. 2a).

Cel nadrzędny przepisów regulujących międzynarodowe przemieszczanie wynika wprost z treści zasady prewencji. Podstawę prawną dla zasady zapobiegania powstawaniu odpadów stanowi art. 18 ust. 1 u.o. Według tych przepisów, każdy, kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić przy użyciu takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, aby w pierwszej kolejności zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na życie i zdrowie ludzi oraz na środowisko, w tym przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użycia. Odpady, których powstaniu nie udało się zapobiec, posiadacz odpadów w pierwszej kolejności jest obowiązany poddać odzyskowi (art. 18 ust. 2 u.o.). Przepisy u.o. definiują zapobieganie powstawaniu odpadów, jako środki zastosowane w odniesieniu do produktu, materiału lub substancji, zanim staną się one odpadami, zmniejszające: a) ilość odpadów, w tym również przez ponowne użycie lub wydłużenie okresu dalszego używania produktu; b) negatywne oddziaływanie wytworzonych odpadów na środowisko i zdrowie ludzi; c) zawartość substancji szkodliwych w produkcie i materiale (art. 3 ust. 1 pkt 33) u.o.). Zapobieganie powstawaniu odpadów może przyczynić się do zmniejszenia wpływu zanieczyszczeń na środowisko na każdym etapie korzystania z zasobów. Według stanowiska Europejskiej Agencji Środowiska, "Aby zapobiec powstawaniu odpadów, więcej można jednak osiągnąć poprzez skupienie się na całym łańcuchu produkcji i konsumpcji, tym samym także przyczynić się do zrównoważonego wykorzystania zasobów, ochrony gleby i ograniczenia zmian klimatycznych. Recykling odpadów (oraz zapobieganie powstawaniu odpadów) jest ściśle związany z wykorzystaniem odpadów" (zob. Raport SOER 2010, Środowisko Europy, Stan i Prognozy, Synteza, Europejska Agencja Środowiska, OiŚ 2011, nr 1, s. 24–25.). Do realizacji założeń wynikających z zasady prewencji niezbędne jest przestrzeganie ogólnych celów dotyczących międzynarodowego przemieszczania odpadów. Przepisy u.m.p.o. w tym zakresie ustanawiają w szczególności ramy formalne do zapobiegania, redukowania oraz, w miarę możliwości, eliminowania u źródła odpadów.

Odnosząc się do twierdzeń przedstawionych w treści skargi, Sąd stwierdza co następuje:

W toku postępowania sądowego strona nie przedstawiła dowodów świadczących o pełnej sprawności przedmiotowego motocykla odnoszące się do twierdzenia "iż opis stanu technicznego w dowodzie motocykla umieszczony na terytorium USA mija się prawdą. W warunkach niniejszej sprawy bez znaczenia dla jej rozstrzygnięcia pozostaje stan techniczny pojazdu oraz techniczna możliwość dokonania jego naprawy. Dokonanie naprawy przedmiotowego motocykla w Polsce nie może wyeliminować okoliczności, że pojazd ten został sprowadzony jako odpad, a jego odbiorca posiadał dokument o nazwie Texas Nonrepairable Vehicle Title.

Odnosząc się do treści skargi, należy stwierdzić również, że wskazana w skardze firma aukcyjna QCSA Direct w świetle dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, w szczególności dokumentu Bill of Sale to a Motor Vehicle, nie uczestniczyła w transakcji zawartej ze skarżącą. Ponadto, dla kwalifikacji przedmiotowego pojazdu jako, odpadu nie ma znaczenia okoliczność, że przedmiotem działalności przedsiębiorcy pośredniczącego w sprzedaży pojazdu jest sprzedaż uszkodzonych pojazdów mechanicznych. W niniejszej sprawie przedmiotem międzynarodowego przemieszczenia był uszkodzony pojazd, trwale wycofany z eksploatacji, przeznaczony jako źródło części zamiennych lub złom metalowy. Należy podkreślić, że to przeznaczenie wynika wprost z treści dokumentu Texas Nonrepairable Vehicle Title. Klasyfikacji przedmiotowego pojazdu, jako odpadu nie może zmienić to, że skarżąca jest pasjonatem i kolekcjonerem motocykli, w tym również pojazdu objętego przedmiotem niniejszego postępowania.

W niniejszej sprawie należy podkreślić, że "Świadectwo własności pojazdu nienadającego się do naprawy", nie daje podstawy do uznania go za dokument, o którym mowa w art. 72 ust. 2a ww. ustawy Prawo o ruchu drogowym. Zgodzić się należy ze stanowiskiem organu, że wystawienie ww. dokumentu stanowi trwałą przeszkodę prawną uniemożliwiającą użytkowanie przedmiotowego motocykla także na terytorium RP. Przedmiotowy pojazd był zarejestrowany, a następnie w wyniku zdarzenia losowego uległ uszkodzeniu, jak również przez organ Texas Departament of Motor Vehicle w USA (Wydział Komunikacji Stanu Teksas w USA) został uznany za pojazd nienadający się do naprawy. Należy podkreślić, że pojazd ten jeszcze na terytorium USA uzyskał status pojazdu wycofanego z eksploatacji i w takim stanie został sprowadzony na terytorium Polski. Wyżej wskazane przyczyny powodują, że pojazd ten nie może być ponownie zarejestrowany. Konsekwencją tego jest brak możliwości użytkowania tego pojazdu zgodnie z jego pierwotnym przeznaczeniem.

W ocenie Sądu, w zaskarżonym postanowieniu GIOŚ prawidłowo wykazał, jakie okoliczności zadecydowały o trwałym wycofania pojazdu z eksploatacji na terenie USA. Należy podkreślić, że dla przedmiotowego motocykla został wydany dokument o nazwie Texas Nonrepairable Vehicle Title. Dokument ten towarzyszył przekazywaniu tytułu własności tego pojazdu. Oznacza to, że poprzedni właściciele posiadali wiedzę, że pojazd ten został trwale wycofany z eksploatacji na terytorium USA.

Na terenie USA ww. pojazd nie został ani naprawiony, ani zarejestrowany. Pamiętać też trzeba o obowiązku stosowania przy interpretacji u.o. zasad ogólnych ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz.U. 2013, poz. 1232 ze zm. dalej: p.o.ś.), w szczególności w tym przypadku zasady prewencji (art. 6 p.o.ś.), mającej także swoje odzwierciedlenie w podstawowych przepisach wspólnotowych. Z założeń tych wynika wskazówka stwierdzająca, iż w sytuacji wątpliwości, czy dany przedmiot jest odpadem wskutek zmiany sposobu jego użytkowania, a potencjalnie możliwe jest negatywne oddziaływanie tego sposobu użytkowania na człowieka lub środowisko, należałoby uznać dany przedmiot za odpad. Uznanie takie pozwala bowiem na poddanie sposobu użytkowania prewencyjnej i bieżącej kontroli, zapewnianej przez konstrukcję u.o. i innych ustaw. Warunki wymagane dla uznania, że przedmiot czy substancja przestały być odpadem (utraciły status odpadów), określa art. 14 u.o. z dodatkowym założeniem, że muszą być spełnione także odpowiednie wymagania ustalone na gruncie bezpośrednio obowiązujących aktów prawa unijnego. Utrata statusu odpadu jest możliwa tylko przez przeprowadzenie procesu odzysku, a w szczególności recyklingu, zaś dalsze postępowanie z "byłym" odpadem wymaga odseparowania takiej substancji lub przedmiotu od odpadów. Nie musi być jednak konieczny pełen odzysk, mogą być przeprowadzone tylko określone czynności przygotowawcze, rozstrzygają o tym przepisy dotyczące utraty statusu przez konkretny rodzaj odpadu. Ustawa nie wymaga administracyjnego decydowania o utracie statusu odpadu (zob. M Górski, Zakres przedmiotowy ustawy o odpadach i podstawowe definicje, [w:] M. Górski (red.) Prawo ochrony środowiska, Warszawa 2014, s. 310).

W niniejszej sprawie organy obu instancji prawidłowo uznały, iż poprzedni właściciel przedmiotowego pojazdu, nie znajdując dla niego dalszego zastosowania zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem, pozbył się go na terenie USA na rzecz skarżącej. Powyższe jednoznacznie wypełniło ustawową przesłankę "pozbycia się" w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6) u.o. W związku z powyższym, w ocenie Sądu, zarzut niesłusznego uznania przedmiotu objętego postępowaniem za odpad nie znajduje uzasadnienia. Organy orzekające konsekwentnie uznały, iż przedmiotowy pojazd należy sklasyfikować pod kodem 16 01 04*.

Zdaniem Sądu, organy obu instancji jednoznacznie i prawidłowo wskazały, że skarżąca ponosi odpowiedzialność za nielegalne międzynarodowe przemieszczenie odpadu w postaci pojazdu marki [...] o numerze indentyfikacyjnym ramy: [...], sprowadzonego z terytorium USA na terytorium Polski.

W wyniku tych ustaleń, organy prawidłowo oparły zaskarżone postanowienie na art. 25 ust. 1 pkt 2 u.m.p.o. Przepis ten, stanowi, iż w przypadku stwierdzenia nielegalnego międzynarodowego przemieszczania odpadów albo na podstawie powiadomienia o nielegalnym międzynarodowym przemieszczaniu odpadów trybie art. 24 ust. 1 rozporządzenia nr 1013/2006, GIOŚ wszczyna z urzędu postępowanie administracyjne i wzywa odbiorcę odpadów (jeżeli za nielegalne międzynarodowe przemieszczanie odpadów odpowiedzialność ponosi odbiorca odpadów) w drodze postanowienia, do zastosowania procedur określonych w art. 24 rozporządzenia nr 1013/2006, określając termin realizacji działań wynikających z tych procedur, nie dłuższy niż 30 dni.

Stosownie zaś do art. 24 ust. 3 rozporządzenia nr 1013/2006, jeżeli odpowiedzialność za nielegalne przemieszczanie ponosi odbiorca, właściwy organ miejsca przeznaczenia zapewnia, że przedmiotowe odpady zostaną poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w sposób racjonalny ekologicznie przez odbiorcę lub, jeżeli jest to niewykonalne, przez właściwy organ albo osobę fizyczną lub prawną działającą w jego imieniu.

Przez odbiorcę odpadów sprowadzonych nielegalnie rozumie się każdą osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną, do której zostały przemieszczone nielegalnie odpady (art. 2 ust. 1 pkt 4 u.m.p.o.). Sąd podziela zatem stanowisko organu orzekającego w niniejszej sprawie, że skarżąca jest odpowiedzialna za nielegalne międzynarodowe przemieszczenie odpadów w postaci wskazanego pojazdu, ponieważ była odbiorcą tego odpadu. Przepisy u.m.p.o. regulują obowiązki m.in. odbiorcy odpadów oraz organów administracji w zakresie międzynarodowego przemieszczenia odpadów. Odbiorcy odpadów są obciążeni przede wszystkim obowiązkami o charakterze reglamentacyjnym, związanymi z przestrzeganiem sposobów postępowania z odpadami. Międzynarodowe przemieszczanie odpadów jest szczególnym rodzajem działalności objętym systemem prawa gospodarki odpadami. Celem postępowania administracyjnego w przedmiotowej sprawie było bowiem rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnego odbiorcy odpadów.

Reasumując stwierdzić należy, że organ orzekający w niniejszej sprawie prawidłowo ocenił zebrany materiał dowodowy, wreszcie w sposób wyczerpujący uzasadnił, dlaczego pojazd marki: [...], o numerze indentyfikacyjnym ramy: [...], został uznany za odpad. Motocykl ten nie nadaje się do dalszego wykorzystania zgodnie z jego przeznaczeniem. Uzasadniając swoje stanowisko GIOŚ prawidłowo powołał się na normy prawa materialnego. Sąd działając z urzędu nie dostrzegł innych naruszeń prawa, które pozwalałyby na uwzględnienie skargi.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona postanowienie odpowiada prawu. Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 151 p.p.s.a. skarga podlegała oddaleniu.

| |