Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Arkadiusz Despot - Mładanowicz Sędziowie Sędzia NSA Robert Sawuła Sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Olga Jasionek po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] Spółki z o.o. w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 19 listopada 2019 r. sygn. akt II SA/Bk 590/19 w sprawie ze skargi [...] Spółki z o.o. w B. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] czerwca 2019 r. nr [...] w przedmiocie nakazu zapewnienia prawidłowej prezentacji i reklamy suplementów diety 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od [...] Spółki z o.o. w B. na rzecz [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z 19 listopada 2019 r., sygn. akt II SA/Bk 590/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, po rozpoznaniu sprawy ze skargi [...] sp. z o.o. z siedzibą w B. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z [...] czerwca 2019 r., nr [...] w przedmiocie nakazu zapewnienia prawidłowej prezentacji i reklamy suplementów diety prezentowanych na stronach www. [...].com i www. [...].com, oddalił skargę.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła [...] sp. z o.o. z siedzibą w B., zaskarżając go w całości.

Na podstawie art. 174 p.p.s.a., zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

naruszenie przepisów prawa materialnego:

1) art. 14 ust. 1 lit. a i b Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (dalej: "rozporządzenie 1169/2011") poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie, że doszło do naruszenia tego przepisu, w sytuacji niestwierdzenia przez organ, że informacje o produkcie, zgodne z obowiązującymi przepisami, nie były dostępne przed dokonaniem zakup lub nie znajdowały się w materiałach towarzyszących sprzedaży produktów,

2) art. 16 Rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (dalej: "rozporządzenie 178/2002") poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie, że doszło do naruszenia tego przepisu w sytuacji braku wymagania stosownych informacji w reklamie/prezentacji produktu,

3) § 5 ust. 2 pkt 5 i 6 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie, że doszło do naruszenia tych przepisów, pomimo tego, że mają one zastosowanie jedynie do etykietowania, nie zaś do prezentacji/reklamy;

naruszenie przepisów postępowania:

1) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c i art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7,10, 80 i 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1906 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 ze zm., "k.p.a.") poprzez nieuchylenie decyzji administracyjnej naruszającej przepisy postępowania, w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj. opartej o postępowanie niewyjaśniające wszystkich okoliczności sprawy, w którym:

– nie zebrano wystarczającego materiału dowodowego i wydano rozstrzygnięcie na podstawie okoliczności, które nie zostały udowodnione,

– nie dokonano właściwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz przyjęto, że stan faktyczny sprawy został ustalony prawidłowo i wynika z protokołu kontroli z [...] lutego 2019 r.,

– uniemożliwiono skarżącemu skuteczny udział w postępowaniu i wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz przedłożenia dodatkowych oświadczeń i dowodów.

Na podstawie przywołanych zarzutów, skarżąca kasacyjnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Białymstoku oraz o zasądzenie kosztów postępowania, wraz z kosztami zastępstwa procesowego za obie instancje liczonych według norm przepisanych prawem.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawiono argumentację na poparcie podniesionych w niej zarzutów i wskazano m.in., że Wojewódzki Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę, poparł niesłusznie błędną metodologię przyjętą w trakcie kontroli przez organ, która w ocenie skarżącej kasacyjnie jest wadliwa i nie pozwala na stwierdzenie jakichkolwiek naruszeń w zakresie prezentacji i reklamy produktu.

W piśmie z [...] lutego 2020 r., zatytułowanym "odpowiedź na skargę kasacyjną" organ wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżącej kasacyjnie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna, powielająca zarzuty podniesione już przed Sądem wojewódzkim, nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na podstawie 1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie i 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Należy dodać, że zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, co oznacza, że strona wnosząca ten środek odwoławczy, zarzucając naruszenie konkretnych przepisów prawa w określonej formie, sama wyznacza obszar kontroli kasacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny bierze zaś pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, której przesłanki zostały określone w art. 183 § 2 p.p.s.a., a która nie zachodzi w tej sprawie.

Zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego, organy administracji stoją na straży praworządności i podejmują kroki niezbędne do dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.). Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (art. 10 § 1 k.p.a.). Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.) i dopiero na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenia, czy dana okoliczność została udowodniona (zasada swobodnej oceny dowodów – art. 80 k.p.a.). Po przeprowadzonym postępowaniu, jeśli sprawa jest dostatecznie wyjaśniona oraz taką formę rozstrzygnięcia przewidują odpowiednie przepisy, organ wydaje decyzję, uwzględniając wytyczne co do jej elementów składowych, wskazanych w art. 107 k.p.a., przedstawiając m.in. przyjęty w sprawie stan faktyczny (art. 107 § 3 k.p.a.).

W niniejszej sprawie organy nadzoru sanitarnego, podczas kontroli [...] lutego 2019 r., stwierdziły nieprawidłowości dotyczące prezentacji lub też reklamy poszczególnych suplementów diety, tj. [...], na stronach internetowych www. [...].com i www. [...].com, wskazując szczegółowo, na czym nieprawidłowości te polegały w odniesieniu do każdego produktu oraz jakie przepisy zostały w ten sposób naruszone.

Wszystkie ustalenia organu pierwszej instancji zostały wskazane w "Protokole kontroli sanitarnej interwencyjnej" [...] z [...] lutego 2019 r. oraz w załączonych do niego dokumentach (wydruki ze stron internetowych). Skarżąca spółka, w piśmie z [...] lutego 2019 r., wniosła zastrzeżenia do protokołu z kontroli, a przy piśmie z [...] kwietnia 2019 r. przedstawiła do wglądu dokumentację potwierdzającą złożone do Głównego Inspektora Sanitarnego powiadomienia o wprowadzeniu po raz pierwszy do obrotu wymienionych wcześniej suplementów diety.

W związku z powyższym uznać należy, że stan faktyczny sprawy został wnikliwie i dokładnie ustalony, a twierdzenia organów nadzoru sanitarnego znajdują potwierdzenie w aktach administracyjnych sprawy. Oznacza to, że w sprawie nie doszło do naruszenia zasad ogólnych oraz przepisów postępowania administracyjnego. Skoro przedmiotem postępowania była prezentacja i reklama produktów na stronach internetowych, jak słusznie podniósł Sąd wojewódzki, wydruki mające prezentować etykiety produktów zawierające prawidłowe informacje, które miały być dostarczane klientom przed dokonaniem zakupu, nie mogły mieć wpływu na ustalenia organów. Takimi informacjami organ nie dysponował w momencie kwerendy produktów oferowanych na stronach internetowych. Pomimo świadomości stwierdzonych nieprawidłowości skarżąca kasacyjnie dopiero w skardze do Sądu wojewódzkiego podniosła ww. okoliczność.

W odniesieniu do zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, stwierdzić należy, że dążą one do zakwestionowania stanowiska Sądu wojewódzkiego i organów administracji, że w sprawie doszło do nieprawidłowości w prezentacji suplementów, sprzedawanych przez skarżącą kasacyjnie za pośrednictwem stron internetowych. Do wszystkich, prawidłowo zidentyfikowanych naruszeń, szczegółowo odniósł się Sąd wojewódzki, a Naczelny Sąd Administracyjny podziela przedstawioną w uzasadnieniu argumentację.

Przede wszystkim, miał rację Sąd wojewódzki wskazując, że w sprawie miało zastosowanie rozporządzenie 1169/2011. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. rozporządzenia (sprzedaż na odległość), wszystkie obowiązkowe informacje na temat żywności opakowanej, zamieszczane na stronie internetowej, powinny być dostępne dla konsumenta zanim zdecyduje się on przystąpić do zakupu. Zwrot "dostępne przed ostatecznym dokonaniem zakupu" należy odnieść do podjęcia przez konsumenta decyzji o przystąpieniu do zakupu, co służyć ma dokonywaniu świadomych wyborów przez konsumenta. Warunku takiego w sposób oczywisty nie spełnia, podnoszona przez skarżącą kasacyjnie okoliczność, że klient miał przed zapłatą otrzymywać etykietę z pełną, właściwą informacją na temat kupionego suplementu.

Prawidłowo też organy, a za nimi Sąd wojewódzki, uznały, że w sprawie miał zastosowanie § 5 ust. 2 pkt 5 i 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety (Dz. U. z 2018 r. poz. 1951, dalej: "rozporządzenie z 2007 r."). Rozporządzenie to dotyczy zarówno opakowania, jak i prezentacji oraz reklamy (a więc przedmiotu niniejszej sprawy). Ponadto zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, do znakowania suplementów diety stosuje się przepisy rozporządzenia 1169/2011.

Należy podkreślić, że prezentując suplement diety na stronie internetowej, należy umieścić dokładne, rzetelne informacje o oferowanym produkcie tak, by nabywca mógł świadomie podjąć decyzję o jego zakupie. Informacje te muszą być zaprezentowane przed dokonaniem zakupu (co wynika z przywołanego wcześniej art. 14 ust. 1 rozporządzenia 1169/2011), jak również nie mogą wprowadzić konsumenta w błąd (art. 16 rozporządzenia 178/2002, także mającego zastosowanie w sprawie). Prezentowane przez skarżącą kasacyjnie informacje o sprzedawanych produktach, poddanych kontroli organów, bez względu na to, czy były niepełne, czy polegały na użyciu niewłaściwego słowa bądź sformułowania, czy też niewystarczająco szczegółowo opisywały produkt, bezspornie zawierały nieprawidłowości. W konsekwencji, podlegały ocenie organów w kontekście naruszeń przywołanych wyżej przepisów, a wynik postępowania administracyjnego zasługiwał na aprobatę.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny – na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259) – orzekł jak w wyroku. O kosztach w punkcie 2. wyroku orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a.