Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Joanna Zdrzałka Sędziowie WSA Krystyna Józefczyk WSA Ewa Partyka /spr./ Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2016 r. sprawy ze skargi G. D. na uchwałę Zarządu Powiatu [...] z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odwołania ze stanowiska dyrektora szkoły I. stwierdza, że zaskarżona uchwała została wydana z naruszeniem prawa; II. zasądza od Zarządu Powiatu [....] na rzecz skarżącego G. D. kwotę 457 zł /słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi GD jest uchwała Zarządu Powiatu [.] z dnia [.] sierpnia 2015 r. nr [.] /2015 w sprawie odwołania go z dniem 31 sierpnia 2015 r. ze stanowiska dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w [.]. Podstawę prawną uchwały stanowiły przepisy art. 38 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 – na dzień orzekania przez Sąd t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 2156) oraz art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 595).

Z uzasadnienia uchwały wynika, że powodem odwołania GD ze stanowiska kierowniczego było niewłaściwe zarządzanie przez niego kierowaną jednostką, co zagrażać miało interesowi publicznemu i destabilizować jej funkcjonowanie. M.in. w 2014 r. dyrektor przyznał od 1 listopada podwyżki wynagrodzeń pracownikom administracji i obsługi Ośrodka bez posiadania upoważnienia Zarządu Powiatu [.] do zaciągania zobowiązań finansowych w 2014 r. i bez kontrasygnaty skarbnika powiatu. Wprawdzie wydatki na ten cel mieściły się w planie finansowym kierowanej jednostki obowiązującym w 2014 r., jednak – jako zobowiązania długoterminowe, generowały wzrost wydatków także w latach kolejnych. Odbyło się to więc ze szkodą dla budżetu Powiatu, a zaniedbania, jakich dopuścił się dyrektor w tym zakresie, wyczerpały znamiona przesłanki odwołania określonej w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Ponadto podczas kontroli prowadzonej przez Urząd Kontroli Skarbowej wytknięto błędy w weryfikacji orzeczeń lekarskich niepełnosprawnych uczniów, przez które Dyrektor wykazał w Systemie Informacji Oświatowej większą liczbę uczniów z orzeczeniem niepełnosprawności, niż rzeczywista. Konsekwencją tego było niesłuszne pobranie subwencji oświatowej w zawyżonej kwocie, a następnie konieczność jej zwrotu przez Powiat. Przez te działania dyrektora, destabilizujące pracę Ośrodka, Zarząd Powiatu utracił do niego zaufanie i konieczne stało się niezwłoczne odwołanie go z zajmowanego stanowiska kierowniczego. Wskazano też, że przed podjęciem uchwały uzyskano pozytywną opinię [.] Kuratora Oświaty w sprawie odwołania dyrektora.

Wniesienie skargi GD poprzedził skierowaniem w dniu 15 września 2015 r. do Zarządu wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Zakwestionował w nim podstawę faktyczną odwołania go ze stanowiska dyrektora Ośrodka w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty uznając, że nie wypełniają one znamion "szczególnie uzasadnionego przypadku". Podał, że zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty do jego kompetencji, jako dyrektora Ośrodka, należało dysponowanie środkami określonymi w planie finansowym, a za prawidłowość ich wykorzystania ponosił odpowiedzialność. Mógł zatem przyznać pracownikom podwyżki, ponieważ wysokość wydatków z nimi związanych nie przekroczyła zapisów przyjętych w planie finansowym. Był ponadto kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami i z tego tytułu miał kompetencje do podejmowania w imieniu kierowanej jednostki organizacyjnej czynności z zakresu prawa pracy.

Powyższe argumenty ponowiono w skardze, domagając się stwierdzenia nieważności uchwały i orzeczenia o kosztach postępowania. Skarżący podkreślił, że uchwała narusza jego interes prawny, ponieważ pozbawia go zajmowanego stanowiska i związanego z tym wyższego wynagrodzenia wraz z dodatkiem funkcyjnym. Nagłośnienie sprawy w lokalnych mediach ma także wpływ na jego reputację. Niezależnie od tego odwołanie go ze stanowiska w tym trybie nastąpiło z uchybieniem terminu 1 miesiąca, określonego w art. 52 Kodeksu pracy, gdyż odwołanie w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty jest podobne do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Ponadto, inni dyrektorzy placówek oświatowych na terenie Powiatu za przyznane pracownikom podwyżki otrzymali jedynie upomnienia, a odwołanie zastosowano tylko wobec niego. W kwestii natomiast subwencji wyjaśniono, że popełnione błędy miały różne przyczyny, m.in. wynikały z niejednoznacznych interpretacji przepisów, ale też z faktu, że niekiedy orzeczenia lekarskie doręczano po 30 września, do którego to terminu należało wprowadzić dane do Systemu Informacji Oświatowej, bądź z innych względów dzieci nie mogły podjąć nauki w terminie. W każdym roku liczba orzeczeń lekarskich, którą należy zweryfikować, wynosi od 180 do 200, gdyż Ośrodek jest szkołą specjalną, a liczba błędów popełnionych w roku szkolnym 2009/2010 wynosiła 9, zaś w 2010/2011 wyniosła 15. Podobne błędy popełniono także w innych placówkach oświatowych na terenie Powiatu. Naruszenia w zakresie powyższych wymagań nie były intencjonalne i nie spowodowały zarzucanej mu destabilizacji funkcjonowania Ośrodka.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Powiatu [.] wniósł o jej odrzucenie albo oddalenie i orzeczenie o kosztach postępowania. Podniesiono, że podczas odwołania dyrektora Ośrodka zachowano wszelkie obowiązujące procedury i wykazano istnienie "szczególnie uzasadnionego przypadku", co wyjaśniono w uzasadnieniu uchwały. Niedopuszczalności skargi organ upatrywał w tym, że skarżący wystąpił przeciwko Powiatowi [.] z powództwem do Sądu pracy o przywrócenie do pracy na dotychczas zajmowane stanowisko i odszkodowanie. Wprawdzie cofnął później pozew względem Powiatu, jednak sprawa nadal jest w toku. Zachodzi zatem w ocenie organu stan sprawy w toku, o którym mowa w art. 58 § 1 pkt 4 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W piśmie z dnia 29 grudnia 2015 r. skarżący zakwestionował stanowisko organu odnoszące się przesłanki niedopuszczalności skargi podnosząc, że niniejsze postępowanie sądowe dotyczy kontroli legalności uchwały i nie występował wcześniej z taką skargą do innego organu. Do sądu pracy wystąpił zaś z powództwem o przywrócenie do pracy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1647) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Jeśli ustawy nie stanowią inaczej, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do ustalonego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów.

W myśl art. 3 § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej zwana P.p.s.a.) kontroli działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne podlegają m.in. akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej oraz akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie była ocena legalności uchwały nr [.] /2015 Zarządu Powiatu [.] z dnia [.] sierpnia 2015 r. w sprawie odwołania GD ze stanowiska dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w [.]. Organ wskazał, iż podstawą jej podjęcia był przepis art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty (dalej określanej jako Uso). Przepis art. 38 Uso brzmi następująco:

"1. Organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce:

1) odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie:

a) złożenia przez nauczyciela rezygnacji, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem,

b) ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonywania zadań wymienionych w art. 34a ust. 2 w trybie określonym przepisami w sprawie oceny pracy nauczycieli - bez wypowiedzenia,

c) złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku, o którym mowa w art. 34 ust. 2a;

2) w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

2. Opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje się w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania wystąpienia organu, o którym mowa w ust. 1. Niewydanie opinii w tym terminie jest równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej".

Zgodnie z art. 3 pkt 5, art. 5c pkt 2 Uso kompetencje organu prowadzącego określone m.in. w art. 38 ust. 1 tej ustawy należą do zarządu powiatu.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutu zgłoszonego w odpowiedzi na skargę a dotyczącego stanu sprawy w toku, którego uwzględnienie w myśl art. 58 § 1 pkt 4 P.p.s.a. prowadziłoby do odrzucenia skargi. W ocenie Sądu zarzut ten był chybiony. Jak się podkreśla w orzecznictwie, odwołanie ze stanowiska stanowi czynność władczą regulowaną prawem administracyjnym, która jako taka podlega kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne niezależnie od oceny charakteru ukształtowanego przez ten akt stosunku prawnego oraz wywołanych przez niego skutków. Odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego ma charakter kompetencji władczej związanej z wykonywaniem publicznoprawnych zadań w zakresie oświaty, określonych w przepisach mających charakter publicznoprawny. Personalny charakter aktu odwołania z funkcji kierowniczej nie stanowi o jego prywatnoprawnym charakterze, gdyż obsada stanowiska kierowniczego w szkole jest formą zarządzania szkołą publiczną, a zarządzanie szkołą wchodzi w zakres administracji publicznej i to z wszelkimi tego konsekwencjami (zob. m.in. uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 września 1994 r., nr 10/93, OTK 1994 nr 2, poz. 46, uchwała 7 sędziów NSA z dnia 16 grudnia 1996 r., sygn. akt OPS 6/96 – ONSA 1997/2/48, wyrok z dnia 22 czerwca 2005 r., sygn. akt I OSK 296/05 – Lex nr 186654, wyrok NSA z 30 czerwca 2004 r. sygn. OSK 439/07; wyrok NSA z 1 grudnia 2006 r., sygn. OSK 706/06 LEX 320829).

Uznanie odwołania ze stanowiska za akt z zakresu administracji publicznej nie wyklucza jednak dochodzenia roszczeń przewidzianych przepisami prawa pracy przed sądem powszechnym. Podział kompetencji pomiędzy sądownictwem powszechnym i administracyjnym w powyższym zakresie nie grozi kolizją postępowań między tymi sądami, gdyż zarówno ich cel jak i przedmiot jest inny.

Jak się podkreśla w orzecznictwie, nie można przyjąć, że akt odwołania dyrektora szkoły w trybie art. 38 Uso, należy wyłącznie do czynności ze sfery prawa pracy, w których wyłącznie właściwy jest sąd powszechny. W tego typu sprawach mamy do czynienia z aktem o podwójnym charakterze, wywołującym skutki zarówno w sferze prawa pracy, jak i w sferze publicznoprawnej. Jak wskazał WSA w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. akt IV SA/Po 851/14 (www.nsa.cboisa.gov.pl) podwójny charakter tego aktu i wywoływanie przez niego dodatkowo skutków regulowanych prawem pracy nie oznacza, że przestaje być aktem z zakresu administracji publicznej. Przeciwnie – podlega on także kontroli sądów administracyjnych, niezależnie od ewentualnej ochrony stosunku pracy i roszczeń z tym związanych, których dochodzenie jest możliwe przed sądem pracy. W praktyce istnieje więc dualizm i możliwość równoległego poddawania kontroli takiego aktu pod względem ich legalności, w tym również w postępowaniu nadzorczym, ale i w postępowaniu sądowoadministracyjnym (zob. uchwała 7 sędziów NSA z dnia 16 grudnia 1996 r., wyżej powołana, wyroki NSA z dnia 9 stycznia 2002 r., sygn. akt SA/Rz 1969/01, z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt OSK 439/04).

Tak więc sprawa, która toczy się przed Sądem Rejonowym w [.] – Sądem Pracy nie jest tą samą sprawą, którą rozpoznaje tut. Sąd, nawet jeśli tam po stronie pozwanej nadal występuje Zarząd Powiatu [.].

W niniejszej sprawie wyczerpany został obowiązek zasięgnęcia opinii kuratora oświaty. Nie ma przy tym znaczenia czy i w jaki sposób opinia kuratora została w ogóle uzasadniona. W sytuacji, gdy we wniosku opisano przyczyny planowanego odwołania ze stanowiska dyrektora, istotne jest jedynie czy obligatoryjny tryb dotyczący opinii został wyczerpany. Nawet bowiem brak takiej opinii w terminie określonym w art. 38 ust. 2 Uso jest z mocy tego przepisu równoznaczny z wydaniem opinii pozytywnej. Opinię pozytywną w niniejszej sprawie wyraził zaś [.] Kurator Oświaty w piśmie z dnia 18 sierpnia 2015 r.

Jak się podkreśla w orzecznictwie materialnoprawna podstawa zaskarżonej uchwały (art. 38 ust. 1 pkt 2 Uso) wymaga zastosowania tego przepisu do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych, kiedy organ odwołujący ma pełne prawo ocenić, że dalsze kierowanie szkołą stanowi istotne zagrożenie dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych obiektywnie ważnych względów jest nie do przyjęcia (zob. wyrok NSA z dnia 9 września 2002 r., sygn. akt SA/Rz 1969/01). Przyczyną odwołania w tym trybie mogą być takie zaniedbania obowiązków dyrektora, które mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania szkoły przy realizacji jej zadań w zakresie nauczania i wychowania. Nie każde naruszenie prawa przez dyrektora jest wystarczające do zastosowania tej formy odwołania, a jedynie takie, które powoduje konieczność natychmiastowego zaprzestania pełnienia przezeń funkcji z uwagi na zagrożenie interesu publicznego. Chodzi o działanie lub zaniechanie o charakterze zupełnie wyjątkowym i nadzwyczajnym (wykraczającym poza działanie rutynowe, codzienne), mające charakter niedopełnienia obowiązków lub naruszenia uprawnień określonych prawem przez nauczyciela – dyrektora szkoły, które powodują destabilizację w realizacji funkcji (dydaktycznej, wychowawczej i oświatowej) szkoły i dlatego konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania funkcji dyrektora, albowiem dalsze zajmowanie stanowiska dyrektora godzi w interes szkoły jako interes publiczny (zob. wyrok NSA z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt I OSK 1979/12 – Lex nr 13356976). Jeszcze inne określenie omawianej przesłanki odwołania w orzecznictwie wskazuje na to, że muszą zachodzić takie okoliczności, które obiektywnie powodują destabilizację pod względem dydaktycznym i wychowawczym czy oświatowym jednostki oświatowej kierowanej przez nauczyciela, a jedyną możliwością zapobieżenia takiej sytuacji jest odwołanie dyrektora w trybie natychmiastowym. Subiektywne przekonanie organu prowadzącego o potrzebie odwołania nie jest wystarczające (zob. wyroki NSA z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 2703/12, Lex nr 1336391 i z dnia 26 września 2014 r., sygn. akt I OSK 1433/14 – Lex nr 1587470).

W dotychczasowym orzecznictwie sądowym z sytuacji uzasadniających natychmiastowe odwołanie dyrektora na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 Uso wykluczono m.in. takie okoliczności jak: naruszenie zasad gospodarki finansowej, utrata zaufania organu prowadzącego, naruszenie dyscypliny finansów publicznych, naruszenie procedury udzielania zamówień publicznych, okoliczności, które powinny raczej stanowić przesłankę negatywnej oceny pracy i ewentualnego dalszego odwołania w innym trybie (zob. wyroki NSA z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 1530/10 – Lex nr 745066, z dnia 25 lutego 2011 r. – Lex nr 818630, z dnia 23 września 2005 r., sygn. akt I OSK 91/05 – Lex nr 192086, z dnia 9 lipca 2010 r., sygn. akt I OSK 525/10 – Lex nr 595413, z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK 1775/12 – Lex nr 1366436, z dnia 9 maja 2001 r., sygn. akt II SA 3293/00 – Pr. Pracy 2001, nr 9, str. 41 i inne). Sąd podziela powyższą linię orzeczniczą. Zestawienie brzmienia art. 38 ust. 1 pkt 2 Uso z art. 36a ust. 8 Uso i użycie sformułowania w "szczególnie" uzasadnionych przypadkach musi prowadzić do konstatacji, że chodzi o przypadki drastyczne, wyjątkowe i nadzwyczajne. Tymczasem – jak wynika z przedstawionych Sądowi akt administracyjnych, w tym w szczególności z uzasadnienia zaskarżonej uchwały, powodem odwołania skarżącego z funkcji dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w [.] było:

1. ujawnione podczas kontroli prawidłowości wydatkowania środków budżetowych przyznanie z dniem 1 listopada 2014 r. pracownikom administracji i obsługi podwyżek wynagrodzeń, co prawda mieszczących się w planie finansowym jednostki na rok 2014, ale wpływających na budżet jednostki w latach następnych bez upoważnienia Zarządu w tym zakresie i bez kontrasygnaty Skarbnika Powiatu,

2. stwierdzenie podczas kontroli przeprowadzonej przez Urząd Kontroli Skarbowej błędów w weryfikacji orzeczeń lekarskich dotyczących niepełnosprawności uczniów i przez to wykazanie w Systemie Informacji Oświatowej zawyżonej liczby takich uczniów z orzeczeniem o niepełnosprawności, czego konsekwencją było bezpodstawne otrzymanie przez Powiat subwencji oświatowej zawyżonej:

- w 2010 r. o 270 574,33 zł,

- w 2011 r. o 471 435,33 zł.

Powiat został zobowiązany w stosownym trybie do zwrotu zawyżonej subwencji.

Z protokołu kontroli z dnia 16 lipca 2015 r. wynika, że przyznane podwyżki były w wysokości od 36 – 240 zł z dodatkiem za wysługę lat – jedynie główny księgowy otrzymał podwyżkę w wysokości 480 zł. Trudno w ogóle odnieść się do argumentacji Zarządu Powiatu, jakoby przyznanie podwyżek pracownikom stanowić miało szkodę dla Powiatu. W ocenie Sądu szkodą bowiem nie może być należyte wynagradzanie pracowników instytucji samorządowych, którzy wcześniej sami zwracali się do Powiatu prosząc o podwyższenie płac.

Nie wpływa na fakt naruszenia przez dyrektora zasad weryfikacji orzeczeń o niepełnosprawności uczniów przy wprowadzaniu danych do SIO (niezależnie od przyczyn, które do końca w świetle zarzutów skarżącego nie zostały dokładnie wyjaśnione) okoliczność, że pracownica Urzędu odpowiadająca w Powiecie za weryfikację tych danych poniosła z tego tytułu konsekwencje dyscyplinarne. Tyle tylko, że kwestie te związane są z wykonywaniem przez dyrektora swych obowiązków, z administracją Ośrodka.

Zdaniem Sądu, obydwa zarzucane skarżącemu naruszenia mogłyby stanowić ewentualnie podstawę do odwołania dyrektora w innym trybie (art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b Uso). Nie wpływają jednakże w żaden sposób na funkcje dydaktyczne, wychowawcze czy oświatowe kierowanej przez dyrektora placówki oświatowej. W żaden sposób nie destabilizują jej działania. Skutki takich naruszeń mogłyby zostać wyeliminowane w drodze podjęcia wobec dyrektora innych działań – sensu largo dyscyplinujących. Obiektywnie rzecz biorąc nie stanowią natomiast w ocenie Sądu przypadku szczególnie uzasadnionego, o którym mowa w art. 38 ust. 1 pkt 2 Uso. Nie można też uznać w tych okolicznościach, że jedyną możliwością zapobieżenia dalszym ewentualnym podobnym sytuacjom było odwołanie dyrektora Ośrodka w tym trybie. W świetle powyższego skarga była zasadna. Jednakże upływ terminu przewidzianego w art. 82 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym wykluczał stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały. Mając na uwadze brzmienie ust. 2 tego przepisu a przede wszystkim na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, tym samym podzielając zaprezentowaną wcześniej linię orzeczniczą.

Na marginesie zauważyć należy, że żaden przepis Uso przy odwołaniu dyrektora nie odsyła do art. 52 Kodeksu pracy, stąd bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy był zarzut związany z naruszeniem terminu wynikającego z powyższej normy prawnej.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a. na zasądzone koszty składają się wpis od skargi, opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenie pełnomocnika stosowne do § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (...) (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461 z późn. zm.) wobec brzmienia § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).