Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Polańska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Kazimierz Maczewski,, Sędzia WSA Elżbieta Woźniak, Protokolant starszy sekretarz sądowy Edyta Wójtowicz, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 4 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi I. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 14 maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie opłaty targowej oddala skargę. .

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 maja 2013 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Burmistrza z dnia 10 grudnia 2012 r. nr [...] określającą I. J. wysokość zobowiązania podatkowego w opłacie targowej za okres od 23 czerwca 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. w kwocie [...] zł.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że organ wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia stronie opłaty targowej, gdyż strona odmówiła jej zapłaty inkasentowi w związku z dokonywaną sprzedażą odzieży i innych artykułów na terenie "P." w [...]. Na podstawie oględzin i pomiarów dokonanych przez inkasenta została wyliczona zajmowana powierzchnia, tj. [...] m2. Ww. decyzją z dnia 10 grudnia 2012 r. Burmistrz, na podstawie przepisów art. 15 ust. 1, ust. 2, ust. 3, art. 16 i art. 19 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.), dalej zwanej: "u.p.o.l." oraz § 2, § 11 pkt 1 i pkt 2 i § 13 pkt 2 uchwały Rady Miejskiej w Międzyzdrojach z dnia 27 stycznia 2011 r. Nr V/40/11 w sprawie opłaty targowej, określił stronie wysokość zobowiązania podatkowego w opłacie targowej za ww. okres w kwocie [...] zł.

W odwołaniu od decyzji strona zarzuciła naruszenie przepisów art. 121 § 1, art. 122, art. 124, art. 187 § 1 i art. 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej oraz art. 16 u.p.o.l. w następstwie niewyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz stwierdzenia, że sprzedaż była prowadzona również w miejscach, w których towary były wyłącznie eksponowane.

W związku z takimi zarzutami, strona wniosła o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji.

Uzasadniając dalej swoje rozstrzygnięcie podjęte w sprawie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze ustaliło - na podstawie notatki urzędowej strażnika miejskiego; protokołu kontroli inkasenta; wykazu nieziszczonych opłat; upomnień; protokołu z czynności inkasenta z dnia 31 lipca 2012 r., z którego wynika, że działalność prowadzona jest w namiocie, wewnątrz którego mieszczą się wieszaki z odzieżą oraz półka z obuwiem, dwie przymierzalnie oraz lada z kasą, odzież jest wyceniona, a wydawanie i kasowanie towaru odbywa się przy ladzie wewnątrz z przyległego do namiotu blaszaka, zaś zajęta powierzchnia wraz z pow. blaszaka wynosi [...] m2, a po zmianie, od lipca [...] m2 - że strona przez 56 dni prowadziła sprzedaż odzieży i innych artykułów na powierzchni [...] m2, po odjęciu powierzchni ciągów pieszych. W szczególności zaś, strona przez 49 dni w okresie letnim winna za każdy dzień uiścić kwotę w wysokości [...] zł opłaty targowej, a poza okresem letnim za 7 dni powinna uiścić za każdy dzień opłatę targową w kwocie [...] zł; łącznie [...] zł (według stawek przyjętych w § 11 pkt 1 i pkt 2 i § 13 pkt 2 uchwały Rady Miejskiej w Międzyzdrojach z dnia 27 stycznia 2011 r. Nr V/40/11 w sprawie opłaty targowej).

Odwołując się następnie do przepisów art. 15 ust. 1 i art. 16 u.p.o.l. oraz § 3, § 11, § 13 uchwały nr V/40/11 w sprawie opłaty targowej z dnia 27 stycznia 2011 r. Rady Miejskiej w Międzyzdrojach, uznając za zasadę podleganie opłacie targowej w przypadku dokonywania sprzedaży na targowisku, tzn. we wszelkich miejscach, w których jest prowadzony handel, Kolegium wymieniło kategorię osób zwolnionych z opłaty targowej, określoną w art. 16 u.p.o.l., i podniosło, że opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków, co wnika z art. 15 ust. 2 u.p.o.l. Jeżeli więc dany podmiot jest podatnikiem podatku od nieruchomości, w związku z faktem, iż jest właścicielem budynku, i dokonuje tam jednocześnie sprzedaży, to nie jest zobowiązany do opłacania opłaty targowej, ale nie z tej przyczyny, iż posiada ustawowe zwolnienie, określone w art. 16 u.p.o.l. W tym przypadku, czynność sprzedaży jest wyłączona z obowiązku opłaty targowej. Według Kolegium, do zakresu podmiotów zwolnionych ustawowo z obowiązku opłacania opłaty targowej należą te osoby, które dokonując sprzedaży na targowiskach są jednocześnie podatnikami podatku od nieruchomości co do przedmiotów opodatkowania położonych na danym targowisku, z wyjątkiem sytuacji gdy do przedmiotu opodatkowania należy budynek lub część takiego budynku. Istotne jest, aby sprzedaż dokonywana była na targowisku i w miejscu od którego podmiot opłaca podatek. Ponadto, wystawa towarów w miejscu sprzedaży lub w bezpośrednim sąsiedztwie z miejscem sprzedaży (ekspozycja) mieści się w zakresie działalności handlowej lub targowej.

Według Kolegium, fakt dokonywania sprzedaży przez stronę w poszczególnych dniach, a także okoliczność powierzchni zajętej na sprzedaż, potwierdzają wykazy osób, które odmówiły uiszczenia opłaty targowej wystawione przez inkasenta opłaty targowej E. Z., dlatego też, organ I instancji prawidłowo ustalił dni, w których prowadzony był handel na targowisku przez stronę i, w związku z odmową zapłaty opłaty targowej inkasentowi, prawidłowo zastosowano stawki dzienne tej opłaty targowej.

W skardze na powyższą decyzję, skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

Skarżąca zarzuciła, że decyzję wydano z naruszeniem przepisów art. 121 § 1, art. 122, art. 124, art. 125 § 1, art. 127, art. 187 § 1, art. 191 i art. 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej oraz art. 15 ust. 1 i ust. 2 i art. 16 u.p.o.l. w następstwie niewyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz uznania za targowisko miejsc, które targowiskiem nie są, jak też wskutek pobierania opłaty targowej "na nieruchomości, od której organ podatkowy pobiera również podatek od nieruchomości.".

Uzasadniając skargę, skarżąca podniosła, że powierzchnia zajęta na handel powinna była być mierzona każdego dnia, gdyż ulegała zmianie, a zmniejszenie jej o [...] m2 nastąpiło nie wiadomo na jakiej podstawie.

Nadto, według skarżącej, Kolegium nie odniosło się do argumentu, że część powierzchni została zajęta na ekspozycję towaru, co narusza zasadę dwuinstancyjności postępowania.

Końcowo, skarżąca podniosła nowy argument, iż organy pominęły okoliczność, że w miejscu gdzie prowadzi działalność gospodarczą znajduje się obiekt (kiosk), od którego opłaca podatek od nieruchomości, a transakcje kupna zawierane są w tym miejscu, gdyż kasa z ladą zlokalizowana jest w ramach tego kiosku. Zatem, sprzedaż odbywa się w obiekcie podlegającym podatkowi od nieruchomości, więc opłata targowa jest nienależna; na pozostałej zaś części zajętego przez skarżącą placu znajduje się ekspozycja towaru i ciągi piesze, przebieralnie i miejsce składowania towaru. W tych miejscach nie odbywa się sprzedaż towaru.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Wskazać należy na wstępie, że zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.), dalej zwanej: "u.p.o.l.", opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b, stanowiącym, że: "Targowiskami, o których mowa w ust. 1, są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż.". Znaczenie terminu: "targowisko" ma zasadnicze znaczenie dla możliwości pobierania opłaty targowej. Cytowany przepis w ust. 2 zawiera definicję terminu targowiska, które - jak wynika z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego - jest szersza od definicji "targowiska" jaką posługiwał się dekret z dnia 2 sierpnia 1951 r. o targach i targowiskach (Dz. U. Nr 41 poz. 312 ze zm.). Zgodnie bowiem z przepisem art. 15 ust. 2 u.p.o.l., targowiskami są wszelkie miejsca, w których prowadzony jest handel. A zatem, pobieranie opłaty targowej na podstawie wskazanej ustawy jest związane z prowadzeniem handlu - sprzedaży lub chociażby złożeniem oferty. Z cytowanego przepisu wynika, że nie ma większego znaczenia, w jakim miejscu prowadzona jest sprzedaż oraz czy sprzedaż ma charakter stały, czy okazjonalny. Skoro o pobieraniu opłaty targowej decyduje sprzedaż towaru, uprawnione jest jej pobieranie również za prowadzenie sprzedaży poza miejscami do tego wyznaczonymi (por.: wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1994 r., sygn. akt ARN 66/93 OSNC 1994/6/139). Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika także, że bez znaczenia dla uiszczania opłat targowych jest okoliczność, czy handel jest prowadzony na gruntach państwowych, komunalnych czy prywatnych. Opłatę targową pobiera się niezależnie od tego, czy sprzedaż odbywa się na targowisku miejskim prowadzonym przez gminę, inną jednostkę zarządzającą targowiskiem, czy też na targowisku prowadzonym na terenie prywatnym. Naczelny Sąd Administracyjny wielokrotnie wyrażał pogląd, że - skoro zgodnie z art. 15 ust. 2 targowiskami są wszelkie miejsca, w których prowadzona jest sprzedaż - to chodzi o miejsca, w których lokalizację wyznacza gmina, jak i każde inne miejsce, mimo że formalnie nie jest ono przez gminę oznaczone jako targowisko. W takim rozumieniu targowiskiem jest m.in. hala targowa, dom handlowy, plac, chodnik, pas przydrożny. Istotne jest, aby w tych miejscach prowadzono sprzedaż (por.: wyrok NSA z dnia 13 czerwca 1995 r., sygn. akt SA/Wr 2452/94; Wokanda 1995/10/43).

Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowiska oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko (art. 15 ust. 3 u.p.o.l.). Stąd też, handlujący na targowisku, mimo uiszczania czynszu dzierżawnego, opłaty za wjazd na targowisku lub za zajęcie straganu, powinien również płacić opłatę targową na rzecz gminy.

Ustawodawca w przepisach u.p.o.l. nie zdefiniował terminu: "dokonywanie sprzedaży". Należy zatem przyjąć jego szerokie rozumienie, obejmujące nie tylko sprzedaż w rozumieniu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), ale również czynności mające miejsce przed sprzedażą. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazywano, że przy ustalaniu znaczenia tego terminu nie jest istotne, czy dana osoba lub jednostka sprzedała oferowany towar, czy też żadna transakcja nie została sfinalizowana. Sama gotowość dokonywania sprzedaży, która przejawia się m.in. zajęciem miejsca na targowisku i wyeksponowaniem towaru, jest wystarczającą przesłanką do poboru opłaty targowej przez inkasenta. Zatem, pod pojęciem dokonywanie sprzedaży, zawartym w art. 15 ust. 1 u.p.o.l., należy rozumieć czynność dokonywaną przez każdy wymieniony w tym przepisie podmiot korzystający z targowiska, w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.o.l., w celu podjęcia sprzedaży jakichkolwiek artykułów, zaś czynność ta obejmuje wszelkie czynności podejmowane przez podmiot określony w art. 15 ust. 1 u.p.o.l. w celu dokonania sprzedaży, a w szczególności oferowanie produktów, ich eksponowanie, składowanie na stoisku, oczekiwanie na kontrahentów, umożliwienie dokonywania przymiarek towaru w przymierzalniach, czy pobieranie zapłaty za sprzedany towar, co wystąpiło na gruncie stanu faktycznego ustalonego w rozpoznawanej sprawie.

Obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje z mocy prawa z chwilą faktycznego podjęcia czynności handlowych zmierzających do dokonania sprzedaży (niezależnie od skutku) w każdym miejscu danej gminy, a nie tylko w miejscach do tego celu wyznaczonych, przy czym realizacja tego ustawowego obowiązku następuje w razie zażądania jej uiszczenia przez inkasenta, i z tą też chwilą następuje określenie osoby zobowiązanej do zapłaty określonego już zobowiązania z tytułu opłaty targowej przewidzianej uchwałą rady gminy, uprawnionej do określenia zasad i poboru oraz wysokości stawek opłaty targowej, stosownie do art. 19 pkt 1 lit a u.p.o.l. Powstanie zatem zobowiązania z tytułu opłaty targowej wynika z samego faktu podjęcia działalności handlowej (sprzedaży) na terenie danej gminy.

Na podstawie art. 16 u.p.o.l., zwalnia się natomiast od opłaty targowej osoby i jednostki dokonujące sprzedaży na targowiskach, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach. Przepis ten nie ma zastosowania do osób, które są podatnikami podatku od nieruchomości i prowadzą działalność sprzedaży towarów na targowisku poza miejscem, od którego płacą podatek od nieruchomości; opłata targowa dotyczy tylko powierzchni nieobjętej tym podatkiem. W doktrynie wskazuje się, że zwolnienie określone w art. 16 u.p.o.l. znajduje zastosowanie jedynie w odniesieniu do osób, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach i jednocześnie prowadzą tam sprzedaż. W związku z tym, możliwa jest sytuacja, gdy od budynku lub budowli na targowisku właściciel płaci podatek od nieruchomości, a posiadacz zależny, korzystający z niej, opłatę targową. Wspomniane zwolnienie nie dotyczy zatem sprzedawców handlujących na targowisku, lecz niebędących równocześnie podatnikami podatku od nieruchomości.

W świetle wskazanej wykładni przepisu art. 16 u.p.o.l., należy stwierdzić, że organy podatkowe obu instancji zasadnie uznały w sprawie, że skarżąca prowadziła handel na terenie zajętym pod namiot oraz tzw. szczękę. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, że dokonany został pomiar zajętej przez skarżącą powierzchni w dniu 31 lipca 2012 r. i z ogólnej powierzchni namiotu wynoszącej [...] m2, odjęto powierzchnię ciągów pieszych, co spowodowało zmniejszeniem zajętej na handel powierzchni do [...] m2.

Tak ustalony stan faktyczny za podstawę orzeczenia przyjmuje skład orzekający w sprawie.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut skarżącej, że inkasent zobowiązany był każdego dnia, w którym dokonywał kontroli mierzyć zajmowaną przez skarżącą powierzchnię. Taki zarzut byłby uzasadniony, gdyby skarżąca wykazała, że zmniejszyła zajmowaną powierzchnię, np. wskutek wymiany namiotu na mniejszy. Nadto, skarżąca nie podnosiła w trakcie dokonywania kontroli przez inkasenta okoliczności co do wadliwego pomiaru, lecz generalnie kwestionowała możliwość pobierania opłaty targowej. Jednak, z materiału dowodowego sprawy wynika, że skarżąca przez 56 dni w okresie od 23 czerwca 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. dokonywała sprzedaży odzieży i innych artykułów w Międzyzdrojach na terenie "P.".

W tej sytuacji, organy odwołując się do stawek i stref przyjętych w uchwale Rady Miejskiej w Międzyzdrojach z dnia 27 stycznia 2011 r. nr V/40/11 w sprawie opłaty targowej, które zróżnicowano w zależności od okresu, tj. oddzielnie dla sezonu letniego (od 1 lipca do 31 sierpnia) i poza tym sezonem oraz do stref, w których obowiązują zróżnicowane stawki opłaty targowej, prawidłowo ustaliły - na podstawie § 11 oraz § 13 pkt 2 uchwały - że opłata targowa w strefie II i III w okresie letnim przy sprzedaży ze stoiska z pokryciem, niezależnie od asortymentu, za punkt sprzedaży została określona w wysokości 6,00 zł za każdy metr kwadratowy zajętej powierzchni, za każdy dzień w którym dokonywana jest sprzedaż; w innych okresach, poza okresem letnim - 3,50 zł za każdy metr kwadratowy zajętej powierzchni, za każdy dzień w którym dokonywana jest sprzedaż.

Odnosząc się także do argumentu podniesionego na etapie postępowania sadowoadministracyjnego, że organy pominęły okoliczność, iż w miejscu gdzie skarżąca prowadzi działalność gospodarczą znajduje się obiekt (kiosk), od którego opłaca podatek od nieruchomości, należy wskazać, że opłata targowa została naliczona za powierzchnię zajętą przez skarżącą, znajdującą się pod przykryciem (namiot), zatem okoliczność, że skarżąca opłaca także podatek od nieruchomości od kiosku, który nie znajduje się pod przykryciem, nie ma znaczenia w sprawie, gdyż jest to inny przedmiot podlegający innemu obowiązkowi i niemający wpływu na ewentualne zwolnienie w opłacie targowej (art. 16 u.p.o.l.).

Nadto, skarżąca nawet na etapie postępowania sadowoadministracyjnego nie przedstawiła żadnego dowodu potwierdzającego, że opłacany podatek od nieruchomości dotyczy tego samego przedmiotu opodatkowania, którego dotyczy zaskarżona decyzja, tak więc argument ten nie ma wpływu na ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Mając na uwadze podniesione okoliczności, skład orzekający w sprawie nie podzielił zasadności zarzutów podniesionych w skardze, gdyż - wbrew zarzutom skargi - postępowanie zostało przeprowadzone w pełnym zakresie i w zupełności wystarczającym na podjęcie prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie, zaś zaskarżona decyzja odpowiada wymogom przepisu art. 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej.

Uznając zatem, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, sąd - na podstawie przepisu art. 151 p.p.s.a. - skargę oddalił.