Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Sędziowie Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Sędzia WSA Beata Ziomek (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Joanna Dziopa, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 października 2014 r. sprawy ze skargi P. G. redaktora naczelnego dziennika " Ł." na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...]. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] do rozpatrzenia wniosku dziennika "Ł." z dnia 1 sierpnia 2014 r. (data wpływu do organu 11 sierpień 2014 r.) o udzielenie informacji prasowej w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. wymierza Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku [...] grzywnę w wysokości 500 (pięćset) złotych; IV. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] na rzecz P. G. redaktora naczelnego dziennika " Ł." 668,20 (sześćset sześćdziesiąt osiem 20/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 9 października 2014 r. P. G., redaktor naczelny dziennika "Ł.", wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego P. (ZO P.) w K. w przedmiocie nierozpatrzenia jego wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. (data wpływu do organu 11 sierpień 2014r.) o udostępnienie informacji publicznej w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (u.d.i.p.) w zw. z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe. Zarzucając organowi naruszenie, poprzez bezczynność, art. 4 ust. 1 u.d.i.p., na podstawie art. 149 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniósł o nakazanie ZO P. w K. udzielenia informacji zgodnie z ww. wnioskiem w ciągu trzech dni.

W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że pismem z dnia 1 sierpnia 2014 r., dziennikarz dziennika "Ł." K. M. wystąpił do ZO P. w K., w trybie art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Prawa prasowego, o udzielenie informacji poprzez odpowiedź na następujące pytania:

1. kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku;

2. ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w roku 2013;

3. ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlop zdrowotny, sanatorium etc.);

4. ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w roku 2013;

5. jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł P. z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r.

Do dnia wniesienia skargi żądana informacja publiczna nie została udzielona, a organ nie wykonał żadnej czynności w sprawie, co najwyżej dopytywał się o legitymacje dziennikarską i upoważnienie dla dziennikarza, co w świetle przepisów u.d.i.p. pozostaje bez znaczenia dla udzielenia wnioskowanej informacji.

Zdaniem skarżącego, P. jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a zatem należy do kategorii podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. Przepis art. 3a Prawa prasowego umożliwia w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosowanie przepisów u.d.i.p. Z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie wynika, że ustawodawca przekazał P. szereg zadań z zakresu administracji publicznej. Zadania nałożone na P. ze względu na ich cel mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów określonych w ustawie, powinna być udzielona na wniosek zarówno prasy, jak i każdego obywatela w trybie u.d.i.p. Z uwagi na powyższe wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. powinien zostać rozpatrzony w trybie u.d.i.p., a nie w trybie przepisów Prawa prasowego.

W odpowiedzi na skargę ZO P. w K. wniósł o jej odrzucenie, względnie oddalenie. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że we wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. (który wpłynął do organu w dniu 11 sierpnia 2014 r.) jako podstawę prawną podano art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Prawa prasowego. Dlatego w pierwszej kolejności należało potwierdzić, czy K. M. jest rzeczywiście dziennikarzem dziennika "Ł." i czy posiada upoważnienie, na które się powoływał. Organ nie podejmował jednak na piśmie działań w celu weryfikacji wiarygodności dziennikarza, oczekując na stosowną informację od innych Zarządów Okręgowych P., do których również wpłynęły wnioski o udzielenie informacji prasowej, i które wystąpiły o weryfikację dziennikarza.

Zdaniem organu wnioskodawca nie domagał się uzyskania informacji publicznej, a jedynie informacji prasowej, co do której instytucja bezczynności nie istnieje. Dopiero na żądanie redaktora naczelnego organ miałby obowiązek odmówić informacji w formie pisemnej, na którą wnioskodawcy przysługiwałaby skarga do sądu administracyjnego.

W ocenie organu działania dziennika "Ł." mają charakter swoistego ataku na P. w skali ogólnokrajowej. Z uwagi na wątpliwości co do celu występowania do P. z wnioskami o udzielenie informacji publicznej, redakcja dziennika "Ł." powinna wykazać, jaki ma w tym interes. Skarżący jest długoletnim członkiem P. i jednocześnie prezesem Koła "C." w G., co oznacza, że doskonale zna mechanizmy funkcjonowania zrzeszenia i jego statutowe kompetencje. Zdaniem organu skarżący zmierza do zmiany obecnego modelu łowiectwa w Polsce, o czym świadczą zamieszczane w jego dzienniku teksty oraz treść i formuła wpisów na prowadzonym przez redakcję forum. Organ uznał, że działania redakcji dziennika "Ł." wskazują na wykorzystywanie zapisów u.d.i.p., ponieważ jak dotąd redakcja nie opublikowała żadnych żądanych przez siebie informacji.

W uzasadnieniu organ zawarł informacje w zakresie osoby pełniącej funkcję przewodniczącego ZO P. w K., natomiast pozostałe kwestie, podniesione we wniosku z dnia 1.08.2014r. uznał za nie mające charakteru informacji publicznej, dla których właściwym trybem ich uzyskania jest Prawo prasowe.

Na rozprawie w dniu 29 października 2014 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o uznanie bezczynności organu za rażące naruszenie prawa oraz wymierzenie organowi grzywny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej "p.p.s.a.", kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania organów określonych w pkt 1 - 4a.

Uzasadniając rozstrzygnięcie zawarte w punkcie I wyroku wskazać należy, że bezczynność organu ma miejsce wówczas, gdy organ będąc właściwym w sprawie i zobowiązanym do podjęcia czynności, nie podejmuje jej w terminach określonych w ustawie i w konsekwencji pozostaje w zwłoce. Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ oczekiwanego aktu lub podjęcia określonej czynności.

Zgodnie z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. z 1984r., Nr 5, poz. 24 ze zm.) – w zakresie prawa dostępu do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198), zwanej dalej "u.d.i.p.". O ile zatem zostanie ustalone, że wnioskodawca jest "prasą" w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo prasowe, żądanie dotyczy informacji stanowiącej informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p. i zostało skierowane do podmiotu zobowiązanego do udzielenia takiej informacji, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 u.d.i.p. – postępowanie w przedmiocie udostępnienia tej informacji toczy się – zarówno przed organem, jak i przed sądem administracyjnym w trybie u.d.i.p., dlatego skarga na bezczynność w niniejszej sprawie jest dopuszczalna.

W rozpoznawanej sprawie wniosek pochodzi od "prasy" w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo prasowe, zgodnie z którym pojęcie "prasa" obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską. Został złożony przez dziennikarza dziennika "Ł." – K. M., a zatem nie ma wątpliwości, że pochodzi on od "prasy".

Żądanie zostało skierowane do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2013r., sygn. I OSK 89/13 uznał, że P. jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni ten pogląd podziela.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Analizując kompetencje P. wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zadania te wynikają m. in. z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.). Tymi zadaniami są m. in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec, "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne.", Lex 2012). O publicznoprawnym charakterze działalności P. świadczy także konieczność odbycia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4 -7 Prawa łowieckiego).

Żądane informacje sformułowane w pkt 1 – 5 wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. w ocenie Sądu stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 2, 3 i 5 u.d.i.p. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Z kolei stosownie do treści art. 6 ust. 1 u.d.i.p. udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach (pkt 2 lit. d), zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 (pkt 3), majątku publicznym (pkt 5). Niewątpliwie informacja o tym, kto jest aktualnie i od kiedy przewodniczącym ZO P. w K. jest informacją o osobie sprawującej funkcję w podmiocie zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. Informacja ile dni przewodniczący przebywał na urlopach, zwolnieniach lekarskich i w delegacjach służbowych niewątpliwie dotyczy funkcjonowania tego podmiotu. Z kolei informacja o kosztach delegacji służbowych stanowi informację dotyczącą majątku publicznego.

W niniejszej sprawie zastosowanie miały zatem – na mocy art. 3a Prawa prasowego – przepisy u.d.i.p. Z przepisów tych wynika, że podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznej ma obowiązek podjąć określone w tej ustawie czynności, nawet jeśli żądane informacje nie stanowią informacji publicznej - w terminie wskazanym w art. 13 u.d.i.p. tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Jeśli zatem wniosek dotyczy informacji będącej informacją publiczną organ ma obowiązek:

1) udostępnić tę informację w formie czynności materialno – technicznej w sposób i w formie zgodny z wnioskiem (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.) lub

2) wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia w razie uznania, że zachodzą podstawy do takiej odmowy, np. wynikające z art. 5 u.d.i.p. lub

3) udzielić informacji, o których mowa w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.d.i.p., wyjaśniając przyczyny braku możliwości udostępnienia informacji w terminie bądź zgodnie z wnioskiem, przy jednoczesnym wskazaniu, w jakim terminie (nie dłuższym jednak niż 2 miesiące), w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie (w sytuacji powiadomienia wnioskodawcy o braku możliwości realizacji jego żądania w sposób lub w formie określonych we wniosku, ze wskazaniem innego sposobu lub formy bezzwłocznego udostępnienia informacji, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art. 14 ust. 2 u.d.i.p.) lub

4) poinformować pisemnie wnioskodawcę, że nie posiada żądanej informacji.

Jak wyżej wskazano, żądanie przez skarżącego zawarte we wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. dotyczyło informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., gdyż dotyczyło informacji o sprawach publicznych, a wniosek został skierowany do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej, mimo to - żadnej ze wskazanych powyżej czynności organ nie podjął w ustawowym 14-dniowym terminie, co świadczy o bezczynności tego organu. Z tych względów Sąd na podstawie art. 149 § 1 zdanie 1 p.p.s.a., zobowiązał ZO P. w K. do załatwienia wniosku skarżącego z dnia 1 sierpnia 2014 r. w terminie 14 dni od daty zwrotu akt administracyjnych sprawy po uprawomocnieniu się wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność organu miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestię Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym fakt, iż bezczynność ZO P. w K. w niniejszej sprawie trwa już ponad dwa miesiące i nie wynika z okoliczności niezależnych od tego podmiotu. Uwzględniając rażący charakter naruszenia prawa w niniejszej sprawie Sąd, na podstawie art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., wymierzył ZO P. w K. grzywnę w wysokości 500 zł. Wysokość wymierzonej grzywny odpowiada kryteriom wskazanym w art. 154 § 6 p.p.s.a., a nadto jest adekwatna do długiego i nieuzasadnionego okresu bezczynności tego podmiotu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.